OCR Text |
Show PROLEGOMENA fi Romanz lingue lex quedam ef Plautus , fi Romana. loquendi figura in Plauto cflorefcie ; fi denique nulla elocutionis fi. gura a Grammaticis tradi poteft, cujus apud Plaucum non exemplum petatur : ecquam ejus dictionem putabimus? an hac feftivitate Plautina ac lepore ullam fcriptionem conditiorem reperiemus ? Sunt tamen qui aures mihi {ealpuriune , "& nefcioqua freti audacia BLA UCT Lana: quod nufquam eft gentium. Et Lucillius antiquus & nobilis ille Satyrarumfcriptor dixit ; Pergula pittorum ; vert nihil, omnia fitta. Ex quo illud intelligitur , Horatium Flaccum cumhanctuliffet fentens tiam,fubventanea velut anicularum deliramenta peperifle. Et quid mirumeft 2 Nam idemprorfus judicium prepofterum valdé tulit de Labe- conantur dictetiis. Et hi vel antiquiores funt , vel recentiores. Inter rio & Cherrilo, Poétis preftantiffimis anté Horatium. Archelaum quippe legimus , numifina aureum profingulis yerfibus Choérilo numeraffe. Sci- Veteres Plauti contemptores familiam ducit Horatius Flaccus , qui tale licet id verum eft , quod dici folet ! Plauti laudes non modo verbis, fed reabfe extenuare mollireque fuis feu ferio , feu joco in Plautumeffutivit cavillum, At noftri proavi ( inquit) Plautinos numeros © Laudavere fales ; niminm patienter uirnmque $ We dicam fiulté mirati, fi modo ego & vos Scimus inurbanum lepido feponere ditto. Legitimumaue fonum digitis callemus @ aure. Ecce exortus eft Antefignanus omnium obrre&atorum Plauti Horatius; cujus ¢ludo tanquam exzquo Trojano innumeri Sanniones egrefli funt, -Hinc clamofus alius Corax , Terentianus ille Ariftarchus , cui in Plautum audacter, ne quid gravius dicam, hee talia pronunciare, non eru- buit: Heo Plautina fiat, inquit, cum in iifdem longa fic difputatio, fed mire a Terentio proferuntur ad ejus exemplum , G quod eft plus » carent Plautinis nugis. Quibus é recentioribus confonat nefcio quis Minturous , qui infulsé gon pauca infulfa in Plauto noftro reperiet Vehementer admodum difceptavic, Sed quid tandem 2 avyilta patienter adeo in Plautum quotidié dici patiemur 2 nihil minus, Sublinen- dumeft os eruditulis itis, audacnlifque Zoilis , ur ciim fe cicadam ala corripuifle animadyerterent , palinodiam canere incipiant, Sed ne fongior fim, quam, necefle eft , juftoque magis excandefcam , fententiam illam Horatianam, in qua multi fefe ad infaniam ufque jactitarunt hucufque, probabilius , uti {pero , argumentationibns refellam. Landent ergo,quicumque yelint , Horatium di@ionis Plautine arbitrum, laudent judicium ejus graviffimum , admirentyr etiam, modd & ipfetutd affentiti queamiis viris qui mihi videntur quali quedam platanus {atis fpaciofa, ad opacandum hune locum , patulis undiquaque diffula veritatis ramis ; Varroni puta, Allio Stiloni, Macrobio , Agellio , fexentis aliis, quorum fupra mentio facta , neque id, ut opinor , injurias quandoquidem enim conftat Horatium fuifle hominemiracundum, ju- dicium hoc ejus tanti non videtur faciendum , quod {cilicet ex precpitato affectu fictemeré effudit. Sed fic agam, Aut Horatius veritatem hac in parte diffimulavit , aut Poéta non fuit, At Poctam fuifle Horatium praeconio domeftico edicit ipfe Horatius, Spiritum pheebus mihi: phoebas artem Carminis, noméengue dedit Potte. Atqui Poéiz, ut Plantus nofter monet > cum fabulas cepit ibe querib Tres mihi convive prope diffentire videntur, Pofcentes vario nimirum diverfa palato. Itaqueutrex Athleas religiofiffimo fandtiffimoque fe obftringebat juramento ( jurabat enim per Aquilonem, & Acinacem) fe equi hinnitum potits, quamI{meniz tibicinis Gracorumpreftantiffimi modulos malle audire 5 quo quid abfurdius? fic Romulus , cum ceteri alerentur Ambrofia & Neétare, rapis vefci maluit. Nec invenufté proyerbiodici folet. Praterit afparagos , ut edat carduos aféllus Simili mihi ratione judicium illud Grammaticelli mangeni{que ; ne{cio cujus Minturni coerceri reprimique videtur poffe. Sed miffis iftis Plauti contemptoribus , de iis aliquid dicam quoque, qui diétare non erubefcunt , juventutem Chriftianam ledtione Plauti Comediarum plurimtim cerrumpi ; redolere item anti quitatém obfoletam , & denique dictionem Plautinameffe corruptam , in pravumque planitis converfam: negligendamigitur, & ab omni lectione arcendos humaniorum litterarumftudiofos. De prioribus ut primo dicam, non fumnefcius D. Auguitinum omnemfuam zratem graviffime deteftati,quamin leétione proph 'norum authorum defumpfic. Nequehoc etiam difiteri poffim,in Comeediis Plautinis introducifepe meretrices procaces, avaros .lenones,parafitos edaces , adolefcentes dilfolutos , fenes ftultos : veteratores , & fallaces fervos , mores molliffimos , Maffilia dignos,vel Tarento , jocos denique nonfacetos, fed obfcenos , tanquam é Suburra, aut Velabro, Tufcoque Vico oriundos. Sed quid tum 2 an propterea € manibus adolefcentum humaniorum excutiendus eft is, qui tot-an- his, tot feculis in dogiflimorumvirorumoculis ; qui in manu finuque fuit perpetuo 2 minimé gentium, Si enim in his ineft aliquid probri, quod capiat incautos , nemo tamen tam inconfideratus erit judex , qui id non Plauto , fed Comedia imputandum & dicat , & fentiat. Atqui ne huic quidem jure tribui poffe fatebitur is, qui confideraverit , efle illam imitationem vite , Speculum confuetudinis , imaginem veritatis, Nimizum in hac bona ratio cum perdita , mens {ana cum amentia ; optima denique {pes cum omniumrerum defperatione ut plurimum confligit : adeoque a tot ac tantis turpiffimis {celeribus preclariflime virtures quafi fuperantur. Que cum ita fint,mihi id hominum genus Comediz ideoirafci folitum,quodvicia & mores depravati ibi continencur,{imile videtur illis mulierculis, que ipfe turpes & deformi predite vultu cum fint , {peculo b iij |