OCR Text |
Show EPISTOLAE! 57-4- &umdicitur, quando præter authoris fcopum producitur. Ubi terram ad vineam plantandum , vel puteum ad i'epulchrum faciendum fodimus , & tbefaurum invenimus, de quo nunquam cogitavimus , id cafu fieri dicitur. Nunquam is , qui ex libero fuo ar- bitrio ita-operatur , ut poilit operari , vel non , caiiu operari, (iqui- AD ens RESPONSIONES. 575 opera; non tamen de ipfo negandum, ea eminenter, & incom- preheniibiliter cum noüris concordare , uti velle , intelligere , intellectu , non vero oculis , aut auribus videre , ac audire ; ad eum modum quo ventus , atque aer regiones , montefque, fine manibus , aliifve inltrumentis dein-uere , nec non evertere poteii; quod dem operatur, dicitur. Hoc enim pacto omnes humanæ Operatio- tamen hominibus abfque manibus , machinifque eit impoiïibile. Si nes cafu fierent , quod abfutdum eflet. Necell'arium & Liberum , non vero Neceiiarium & fortuitum contraria funt. Licet vero Dei voluntas iit æterna , non tamen fequitur mundum elle æternum, neceiiitatem Deo tribuis , eumque voluntate , autlibera eleCtione privas, dubitari poiTet, numneeum, qui Ens infinite perfectum eil, inflarmonftridepingas, &exhibeas. Ut tuum attingas (copum, aliis, adjaciendum tuum fundamentum, opus erit rationibus; quia, meo judicio, in allatis, nihil foliditatis reperitur; &, ii eas probes, aliæ adhuc fuperfunt, quae forte tuarum pondus æquabunt. Sed his mifiis pergamus. Poitulas , ad probandum Spiritus in mundo effe , demonilrativas probationes, quæ valde paucae in mundo funt , nulla-que , præter Mathematicas, adeo certæ, ac quidem Optamus , inveniuntur: quippe probabilibus, ut & veroiimilibus conjeCturis fumus contenti. Si rationes , quibus res probantur , clientdemonltratio- eo quod Deus ab æterno, ut mundum crearet itatuto tempore, detinire potiut. Negas porro Dei voluntatem unquam indifferentem fiiifie, quod ego iniicior; nec adeo accurate ad hoc , ut tu putas , attendere eft neceiTe. Neque onmes dicunt, Dei voluntatem neceil'ariam elle: hoc enim neceiiitatem involvit; quia is, qui alicui tribuit voluntatem , per id intelligit, eum pro fuä voluntate poiie operari, vel non. Si vero ei adfcribimus neceliitatem , neceifariö debet ope- rari. Denique ais , te in Deo nulla humana concedere attributa , ne Divinam cum humana confunderes naturam , quod hactenus probo : neque enim , quä ratione Deus operetur , nec, qua ratione vclit, intelligat, perpendat, videat, audiat, percipimus , &c. Ve- rum enim vero, ii has operationes , fummasque noPtras de Deo contemplationes pernegas, aüïrmafque, eas non effe eminenter, & metaphylice in Deo; tuum Deum, aut quid per hanc vocem Deus intelligas, ignoro. (&od non percipitur, haud negandum eit. Mens, quæ fpiritus, &incorporea eit, non nifi cum fubtilif- mis corporibus , nempe humoribus operari poteft. Et quænam inter Corpus , Mentemque efi proportio ? wa ratione Mens cum corporibus operatur ? Sine his enim illa quiefcit , & illis turbatis , Mens contrarium , quam quod debebat , operatur. Mihi, qui hoc'fiat, monitra. Non poteris , utnec ego: videmus tamen , & femimus, Mentem operari, quod verum manet, licet, qua ratione hæc fiat Operatio, non percipiamus. Similiter licet, quomodo Deus operatur , non capiamus , eique humana nolimus adiignare opera; nes, nonniii itulti, & pervicaces invenirentur, qui eis contradi- cerent. Verum, Dilecte Amice, non adcöiumus beati. In mundo miniis accurati fumus , aliquatenus conjeüuram facimus, & in ratiociniis defectu demonitrationum probabile aliumimus. Hoc ipfum ex omnibus tam divinis , quam humanis (cientiis , controveriïarum& difputationum plenis, patet, quarum multitudo in caufäe'Pt, quod tot diverfæ apud quosvis inveniuntur lententiæ. Hac de caufa olim, ut noiti , Philoiophi, Sceptici dieti, qui de omnibus dubitabant , fuerunt. Hi pro, & contra dii'putabant , ut probabile tantum verarum rationum defectu confequerentur , & ex iis unusquifque, quod probabilius videbatur, credebat. Luna directe infra folem e[t polita , & ideo Sol in quodam terræ loco obfcutabitur: & ii 501 non obfcuretur , dum dies eit, direCte infra cum Luna non elt polita. Hæc eit probatio demonftrativa , & caufa ad effe-itum, & ab effectu ad caufam. Ejufmodi aliquot; fed valde paucæ dantur, qua: a nullo, ii eas modo percipiat, contradici poffunt. Quan- |