| OCR Text |
Show DzDzo. ETHICESPaVSI. :: dam quantitatis concipiatur , duas lineas, ut A B , AC , certa, ac determinatäininitio diftantiä in infinitum protendi ; certum eft, diftantiaminter B & C continuo augeri, & tandetn ex determinata indeterminabilem fore. Cum igitur haec abfurda fequantur, ut (: putant, ex eo, quod quantitas infinita fupponitur : inde concludunt , fubftantiam corpoream debere efte finitam, & confequenter ad Dei effentiam non pertinere. Secundum argumentum petitur etiam afummä Dei perfectione. Deus enim , inquiunt, cum fit ens fumine perfeötum, pati non poteft: atqui fubftantia corporea, quandoquidem divifibilis eft, pati poteft; fequitur ergo , ipfam ad Dei effentiam non pertinere. Hæc funt , quæ apud fcriptores invenio argumenta, quibus oftendere conantur, fub- ftantiam corpoream divina natura indignam effe, nec ad eandem poffe pertinere. Verum enim vero, fi quis reete attendat, me ad haec iam ref'pondiffe comperienquandoquidem hæc argumenta in eo tantum fundantur , quod fubftantiam corpoream ex partibus componi fupponunt, quod jam (Prop. 1 2. cum Corall.Prop.1 3 .) abfurdum effe oftendi. Deinde fi quis rem recte perpendere velit, videbit,omn-ia illa abfhrda,(jiquidem omnia abfurdafuntde quojam non difputokx quibus concludere volunt,fubftantiam extenfam finitam effe,minime ex eo fequi, quod quantitas infinita fupponatur : fed quod quantitatem infinitam menfurabilem, & ex partibus finitis conflarifupponunt; quare ex abfurdis , quae inde fequuntur , nihil aliud concludere poffunt, quam quod quantitas infinita non fit menfurabilis, & quod ex partibus finitis confiari non poffit. Atque hoc idem eft, quod nos fupra (Propoþt. iz, öt.) jam demonftravimus.. (mare telum, quod in nos intendunt, in fe ipfos revera conjiciunt. Si igitur ipfi ex fuo hoc abfurdo concludere tamen volunt, fubftantiam extenfam debere effe finitam , nihil aliud hercle faciunt, quam ii quis exeo, quod ünxit circulum quadrati proprietates habere , concludit, circulum non habere centrum , ex quo omnes ad circumferentiam duCtæ line-æ funt æquales. Nam fubftantiam corpoream, quæ non nifi infinita, non nifi unica, & non ;; non nifi indivifibilis poteft concipi, (vid. Prop. s. 5 . 6" I : .) eam ipfi ad concludendum, eandem efle finitam, ex partibus finitis confiari , & multiplicem effe , & divifibilem, concipiunt. Sic etiam alii , poftquam fingunt, lineam ex punetis componi , multa fciunt invenire argumenta, quibus oftendant, lineam non poffcin infini- tum dividi. Et profecto, non minus abfurdum eft ponere, quod fubftantia corporea ex corporibus, five partibus componatur , quam quod corpus ex fuperficiebus, fuperficies ex lineis, lineæ. denique ex punctis componantur. Atque hoc omnes , qui claram rationem iufallibilem effe fciunt , fateri debent, & imprimis ii, qui negant , dari vacuum. Nam fi fubftantia corporea ita poffet dividi , ut ejus partes realiter diftinetæ effent; cur ergo una pars non poflet annihilari, manentibus reliquis , ut ante , inter fe connexis? & cur omnes ita aptari debent , ne detur vacuum ? Sane rerum, quæ realiter ab invicem diftinätæ funt, una fine alia effe, & in fuo ftatu manere poteft. cum igitur vacuum in natura non detur, (de quo alias) fed omnes partes ita concurrere debent, ne detur vacuum; fequitur hinc etiam, eafdem non pofle realiter diftingui, hoc eft, fubftantiam corpoream, quatenus fubftantia eft, non pofle dividi. Si quis tamen jam quærat, cur nos ex natura ita propenfi fimus ad dividendam quantitatem? Ei refpondeo, quod quantitas duobus modis a nobis concipitur, abftracte fcilicet, five fuperficialiter, prout nempeipfamimaginamur, vel ut fubftantia, quod afolo intellectu fit. Si itaque ad quantitatem attendimus, prout in imagi- natione eft, quod fæpe, & facilius a nobis fit, reperietur finita , divifibilis, &ex partibus confiata, fi autem ad ipfam, prout in intelleätu cft, attendimus, & eam , quatenus fubftantia eft , concipimus , quod difficillime fit , tum, ut jam fatis demonftravimus , in- finita , unica , & indivifibilis reperietur. Qod omnibus, qui inter imaginationem , & intelleätum diftinguere fciverint , fatis manifeftum erit: Præcipue fi ad hoc etiam attendatur,quöd materia ubique eadem elt, nec partes in e.idem diftinguuntur , nifi quatenus materiam diverfimode affectant effe concipimus,unde eius partes modaliter tautum diftinguuntur , non autem realiter. Ex. gr. aquam, qua- tenus aqua eft , dividi concipimus , ejufque partes ab invicem leparari, |
