OCR Text |
Show <pn 456> DE BELLO HISP ANIENSI. cognito proposito, jugulatam: se fuga præcipiti evasisse. Tabellæ quoque e muris projectæ, sunt inventæ; in quibus sic ad litteram scriptum erat, Lucius Munatius Cæsari. Si mibi vitam tribuis, quoniam a Cn. Pompera sum desertus, qualem me illi præstiti, tali virtute, etiam constantia futu- rum me in te præstabo. Simul & legati, qui prius venerant, ad Cæsarem redierunt. Eorum oratio simplex fuit & aperta, & brevis. Si eis vitam largiretur, se die proximo oppidum dedituros. Quibus Cæsar hoc vnum breve respondit; Cæsar sum, fidem præstabo. Sic effectum est vt ante diem XI Kalendas Mart. oppido potiretur. Id cum Pompeio notum est, deposita spe curaque Cordubæ defendendæ, castrisque motis, abscessit, ac Vcubim oppidum petiit. Ibique convocatis quos sibi fidos arbitrabatur, imperavit; vt summo studio perquirerent, qui ad eum, quive ad Cæsarem proni essent. Quod cum ad se relatum esset, LXIV ex his qui faventes Cæsaris victoriæ dicebantur, quasi Cæsarem amare ingens crimen esset, securi ictos occidit. Reliquos intra oppidum inclusit, * equitibus CXX reclusis custodiis ad Cæ- sarem transfugerunt. Multa præterea ab ipsis Pompeianis per eosdem dies crudeliter gesta sunt; ceu præsagientibus fati diem sibi instare, & (qui mos ferus est quorundam) inferias sibi præmittere aliena cæde quærentibus. Pompeius hoc tempore magnanimitatem suam, etiam metum Cæsaris simu- labat. Inventæ sunt litteræ ejus continentes Cæsarem non audere in cam- pum copias educere, suis tyronibus diffidentem, qui si copiam æquis in locis aliquando faceret, se rem omnium opinione celerius confecturum, idque se exspectare, etiam sperare. Ibat præterea Hispanias ambiendo, vt ipse dicebat, civitates suarum partium conservando. Itaque Hispalim venit, contraque vrbem in oliveto castra posuit. Inde alias atque alias adiit. Ad extremum Mundæ substitit, quam supremis cladibus ejus for- tuna delegerat. Eo & Cæsar venit, contraque Pompeium castra metatus est. Pompeius Fausto scripserat: qui quantum datur intelligi, intra op- pidum erat: Cæsarem mediam in vallem nolle descendere, quod exercitus sui magna pars tyronum esset. Quæ litteræ miris modis oppidanorum ani- mos attollebant. Cupide enim spes arripiunt omnes mortales, etiam ea sibi fingunt animis, quæ nec esse, nec fieri posse cognoseunt. Tam dulce est non dicam sperare, sed cogitare quæ delectant. Quod enim impossibilia sperentur, non intelligo. Cogitari autem possunt omnia. Dum se sic Pom- peius, sic alios solaretur, & ingenti, quantum arbitror, sollicitudine agi- tatus, magna parte noctis structis instaret aciebus; Cæsar, nescio quonam iter acturus, castris egrediebatur. Cui cum status hostium nuntiatus esset, constitit, constituitque aciem. Concursum est magnis hinc inde clamoribus; sed majoribus animis, ineffabilibus odiis atque immensis, pugnatumque acriter ac pertinaciter, & (quod pene pudendum dixeris humanæ fragili- tatis indicium) nusquam Cæsari, aut cum hostibus, aut cum civibus tam anceps eventus, extremove periculo propius res fuit. Vsque adeo vt (sicut elegantissime ait Florus) plane videretur nescio quid deliberare fortuna: etiam quid aliud rear, nisi, an amicum suum vsque in finem rara etiam sibi prorsus |