OCR Text |
Show <pn 397> DE BELLO AFRICANO LIBER. Iuba, quum jam non longe a Scipione atque ejus ducibus abesset, capit consilium, satius esse sibi suoque regno subsidio ire, quam dum alios adju- turus proficisceretur, ipse suo regno expulsus, forsitan vtraque re expelle- retur. Itaque rursus se recepit, atque auxilia a Scipione etiam abduxit, <N=5>sibi suisque rebus timens: elephantisque XXX relictis, suis finibus oppi- <N=XXVI.>disque suppetias prosectus est. Cæsar, quum de suo interim adventu dubitatio in provincia esset; neque quisquam crederet ipsum, sed aliquem legatum cum copiis in Africam venisse; conscriptis litteris circum provin- ciam, omnes civitates facit de suo adventu certiores. Interim nobiles <N=10>homines ex suis oppidis profugere, & in castra Cæsaris devenire, & de adversariorum ejus acerbitate crudelitateque commemorare cœperunt. Quorum lacrimis querelisque Cæsar commotus, quum antea constitisset in stativis castris, æstate inita, cunctis copiis auxiliisque accitis, bellum cum adversariis gerere instituit; litterisque celeriter in Siciliam ad Allienum & <N=15>1 Rabirium Postumum conscriptis, & per 2 catascopum missis, vt sine mora, aut vlla excusatione hiemis, ventorumque, exercitus sibi quam celerrime transportaretur: Africam provinciam perire, funditusque everti a suis ini- micis: quod nisi celeriter sociis foret subventum, præter ipsam Africam terram nihil, ne tectum quidem, quo se reciperent, ab illorum scelere in- <N=20>sidiisque reliquum futurum. Atque ipse in tanta erat festinatione & exspe- ctatione, vt postero die quam misisset litteras nuntiumque in Siciliam, classem exercitumque morari diceret, noctes diesque oculos mentemque ad mare dispositos directosque haberet. Nec mirum. Animadvertebat enim villas exuri, agros vastari, pecus diripi trucidarique, oppida castellaque <N=25>dirui deserique, principesque civitatum aut interfici, aut in catenis teneri, liberos eorum obsidum nomine in servitutem abripi. Iis se in miseriis, suamque fidem implorantibus auxilio propter copiarum paucitatem esse non posse. Milites interim in opere exercere, castra munire, turres, ca- <N=XXVII.>stella facere, molesque jacere in mare non intermittere. 3 Scipio interim <N=30>elephantes hoc modo condocefacere instituit. II instruxit acies: vnam funditorum contra elephantos, quæ quasi adversariorum locum obtine- ret, & contra eorum frontem adversam lapillos minutos mitteret: dein- de in ordinem elephantos constituit: post illos autem aciem suam instru- xit; vt, quum ab adversariis lapides mitti cœpissent, & elephanti perter- <N=35>riti se ad suos convertissent, rursus a sua acie lapidibus missis eos conver- terent adversum hostem: quod ægre tardeque fiebat: rudes enim ele- phanti multorum annorum doctrina, vsuque vetusto vix edocti, 4 tamen <N=XXVIII.>communi periculo in aciem producuntur. Dum hæc ad Ruspinam ab vtrisque |