OCR Text |
Show ,.,G F A R ~ j d M d 'd '11 ne feroit point ;n'vraiientblatbela u e a n ' 1 H be de ue ce Breflinge p(\c auffi ~u·e e ar er S ~ q H de Haller penloit ~tre Ie meme que pn·e que Ln . . • d'fF' . d s fon Brd linge ' mais qut dOlt en ·lfr l!re~ ~:rki~- f cuillea velues , fu ~v ant Carmderml'el & de l'aurre: !I0 n ui Karlent fcparement e un ce q' u~1 ro c ., verifie r a Spire par ceux oui feront t " , L -1: • plus heu reux que nous ne l'avons et~:: a en urer cet cclairci«c ment. • .. IS· Le 13R ESLI N GEd'Angle~erre, Fraga:M Vzrt· d is. Le Fraificr ver t. Fragarra a lc; ~a. Gen. ~ma~. F . . d 's llark Salmon. Mlh. Fragarzavu . ragan~ vm t • • . . r rub rum Iii album. gans mtnor fm Bu medto wte ji ~ . Morif. Hifr. F ragnria gmcilts flore &'fru~u u .. vz· ridibuJ. Duham. Pom. Pl. 9· An? Fragarta mmo~ d u 1C l' fr U a/ 1. l")1. udb • Fraac raria mtnor j· ruBu Ld'u lcz fub albtdo. Lind. ~ikel. 13· Fragarza. a.. um. ]:.'1 Lapp. fl. Fl. Suec. • • .Le Ius connu de rous lcs Breflinges' celUt·Cl n, a p:sPs cenrrc" d'ltt: tre cul civc e•n Angl•e te• rre ·f oDus l'e~ nom de Fraifier. verd deputs P ar,ktnlon JU qu,. 1\'liller, & c'efl: encore {ous lc men:e nom qu Jl fi 6 a Trianon en 1765. A!lez analo~~e a~~ ~~~~~rcc6dens ' lon feuillage eft plus g~lsatre, & forme des rouffcs un pcu. plus clev es ~ fill {f.I f'C S fiC lll'l ies lrlo nt-elles affcz peti•t es: celles{4 qm n aiflrnt pendant l.t maturitc du fruit font pre 9ue 10utcs ch.argces !iu leurs queues des "~ppin~.~c;s ci-dcffus dccrits. Lc fruit bien rond, ~~X- tur .m ·' cfr d 'un vert grisatre' ~ peine colore par le {oletl d'un rouge ternc' moins ferme que la plupnrt de ~ J3rdlinges trcs-juteux & d'un parfum agrcable' il cfl: tardif ' lent dans fon accroiffement, ~fort fu' et a refl eurir' mais avec peu de fucccs ~ux enlv ·t r ons de I>aris. Sa race a va~~, rie entre nos n1a111s .n., '1 1 ~n individus dcfeCtueux & m~::me Hen e~' que - ques-uns am6liores pour I a ~·offeur du. frUlt' d'~u~ trcs remarquablcs par l'intenfite ~u.Jaunc fo~ r de leurs petales ' qui' en s'cpanomflant' etotent rc£; ue verditres. Nous avons vu les CaperonP. _1.q5 D~ le Frutiller femelles fecondes par cette lllC \..~ d / • · / If' s race de 13reflinge ' produire es metts tn~crenan . 16. Le RnEsUNGE de Suede, !'ragarta praten• fis. Le Ft·aifier-:Brugnon. Fragarza 11e[ca .B. p~atenfis. Lin. Sp, Pl, 1762. Aa? Fr4gapza ma;or fru Bu albo. Radb. Hort. 43· , Cette race efr ft commune en Su:de' q~e !es payfans, qui nomment fmultr~u la Fratfe ordm~~~e p es bois, donncnt le nom de JOrdgukher 3 c:lle_-~1' qui croit dans les pres. Elle a toUJOU~S cte Cit~~ par Linne depuis fon fJora Lappo~zca pubhe en 1737 ; mais par:ic.u~terement d6cnte ?an; fon Species p{antatiorz. edmon de. 176'1, qn01qu av~c une confufion du Caperonmer ci:deffo~s. LUlrnGme nous en fit parvenir des pteds v1vans en 1765 1 en cchanga d~1 Fraifier de Verf~illes. Ils om profpere , & ont fait p~r leu.l's gnnnes race conflante; plllfi eurs individus fe font mc~e trou\ ' CS donner de plus gros fruits. Ce Bre!hnge, le plus p ~t it de tou~ les Fraifiers par fes rameaux $'A.l\ caurts, fe$ courans ramaffci' ~n f~:J~~11~!: ~~~· bas que me(quin' port~ c~pen ant a me les fruits qui ' d"un vert ga1 ' }e£colo,re~~sc~~t tresBru nons d'un rouge tl:t:S· once. ron~s, for~ adhCt·ens au ~>alice ' ne s~en de~c~~~: u'avec bruit : la pulpe ferme ' ca!lantc ~tcufe d'un parfum exquis' ie bourfo uf1e bea~· coup e~tre lcs ovaires ' qui font ~ort. grosfr I: rla nte efr remarquable en cc que a rae~ e 1 qui ne conlerve pas fes fcuWcs en hlver; lo ~:eflingc de Suede les perd abtolumcn,t ~ & perdce la terre an pn. ntemps com me une Anef monf, eu ,i llee11 forte qu'il tl eurit meme avant q ue fi e d'f {oient parvenues a leur grande~~· lld e fr~~~fi~:.. mais refleurit aufii-tht' & cett e~on e . tion rcu1tit a{fez fouvem. Ses tOU~CS ne gr~ff~~e ~~ pas prom Ptement .' ce qui les falt durer JU qu cinq & fix ana en place . . .r L CAll!lWNNlKR royal ' Fragarza mor ch:?; L: F raifier de Druxellcs qui porte deux. fOls. c~~te race des Capcronnicrli tient de.s Brefi.mge: ar !on fexe hermaphrodi te & fa ~ lfpofltlon Pre f1 eun•r & a~ c£1J .LIu-'.l ."lfier une fecond·er ./f ou. Peut-ct1r e efr- ii d(t ii une f6condation croHce' comme es varietes que nous a.vons a infi obtenues pa~ lc ~re~lin e d'Angle terre ' entre le(quelles il s,e_n. etoua diillnguc une a petits fruits fonllians & d.cllct,e l.l)(, que nous nommil.mes auffi-tot Caperon tmperfrl,,. mais ui n'a pas tarde i l'etomber da~s u~e .crilite ~refque totale. Celui-ci au. contra Ire a feutlla e b ien franc, grandes fleurs' & f6c~n? en gr?~' fi g_t femble heur ufement remont6 a 1 ~tat pn- r~l.fs' & nl 6ritc d'~tr!i: cultive par preference l nuu , · S fi · d' n nos Can::!ronnicrs communs. on rutt' u e couleurr plus claire~ e fr en outre mom· s pi,t eux .• enfin fa recolte d 'automne eft atfez complete. I1 n'efr connu q ue depuis 1770: c 'eft de Bruxelles qu'il y fut alors cnvoyc 3 Fontainebleau : ~ou~ n'avons pu faire rcmonter plu& haut fon o:tgtnc, mah il ell p•·ouve q ue rous les Caperonmers. repand u<; d;:ms 1'1 'tlrope avant ce~ te Gpoque' etolent abfolllmen unifi:xe:s' comme ds le font en~ore. IR. f.e CA ,, 11 1 ~ 0 NUiR unifc:xe, Fragarra n.zofc! Lac:z dil·':.'c·a. Lc C ::~ p eron <. mal-.a-propos, Capt ton dans plut:e •t rs li nes ' &: pmat.'> dans 1 ufage ). Fraw ri,rj'c.:!mz ~ Jlv re rrza[.:ulo flerilis. Dub. Po~. & {lore j'a!m;,uo , fnz R11 purp11reo m.ofc httto. ~~~?~ ( Etiam ) . La :Frai{e-abl'h.ot:,laFr•ufe-frambOt_(e. Fragaria f mBu r,J!Jro • bacca id~fP fapor(. lbld. Fragaria f oliis o-vato -lanceolatzs rugofis fr~au ovato. Hauthoy Strawberey. Mill. ~rar,a ma.rtm.a & Bohemia. Salmon. Robin. Brolle. Park. Rat. Frarrafruau magna. Be!ler. Fra{;ariaf.ru8u par .. 11ip;urzi mp.gnitu.dine. C. Jhuh. Frawma & [raga majore alba Gallobelgis de1 Chaptrons. Lob. La figure d e Hefler, qui rcprefen;e des. ~eurs dCpo urvu • d 'ctamines, prouve que ?es le f~t,z1cm fic~le , le C~ peronni c r e toit tomb~ dans. 1 etat de feparation de puiffance dans lequelll etolt ena~r.o dans toute !'Europe en 1766, Iorfquc nous publla-lnew FRA mes cette obfervation commetJn fait inconnu des'/ J~otanifies .. Linlle), confulte en 1764 fur cet article , a voi t rcpondu : « Dum de ft xu loqueris, )) rogo, caveas !Lf j loresfrigore 11ernali deflru Bos pro ~ rnaj'cu.lis !Labeas , quod fre quenter apud nos cun- >> tingic; rgo rwjquam flares ma;cu/os tn ulla Fra-f37 & cel1e du feuillage , la forme & la fubfrance de Ia feuille, tantot par les parties de Ia fleur , par la figure & le g01~t du fruit. Le nombre des individus males J qui naturcllement efr cgal a celu i des femcl les, 1e trouvoit lcs furpalfer dans ccs me tis ; ccpendant il s'en efr trouve deux ou trois h ermaphrodit es parfa its , mais gui font cnfuite d evenus prefc1ue g cneralement fl:cr ilcs. Nous ig noro ns abl olument lc lieu ot) lc Caperonni er fe trouve fa uvagc; Miller l'a di t d 'Ameriqu e , contrc toute app a renc~ ' !on fc uill age anal og ue a cclui du Frrzijier cornm un, l'annoncyant de l'ancicn Con tinent; d'autres lc nomment Fraifcr de la Chine , fans pre uve. Hobin & P arkinfon le difoient de Boheme & de Pannonic ; ce que Bcfl er ni Lobel n'avoient p:1s f.1it : ma is les Auteurs d t1 premier Caca logue du Ja t·Jiu du Roi {e contcntc rcnt de l'annonccr cowme l·rat[t.'er e rrang e r. Lc nom de Caperon , jad i. C/;.ape ron, a tou io urs etc lc nom propre & uniq ue de cette fo r te de Fr•1 ife ; mais on cfi dans l'ufage de l'e tendre commc nous le fai fons ici j rou t cc q ui n'efr pas de la uaturc des Fraif cs ordinaircs. n uaria objerVtl11t ; f apijjime vcro abortientes. >> L:S Oeurs g c16es i cenc1 e noir ne iont pas rares dans nos bois; mais, d'un au t re cote , le Capcron c toit di:framc pour unc ftcr ili u5localc & calilcllc do11t on ig noroit 1a ca.urc ,; & c.n obferv ant avec aifiduicc des Caperonniers res: us vi vans d' Angle t erre , de Hollande & d' Allemagnc , ceux de to us l es ja rd ins des environs de }>aris' ceux CIUi ont etc contcrvcs fees dans lcs Her icrs de T o urn. & de Vaillant' & ceux 'IUC no us :lVOil.5 cleves de graine p endant dix ans , de I 760 3 1770 , to us Jc iont trouvcs un ( i~xes , lo it he rmaphrodi tos-males, Joit .h ermaphrodires-femellcs : lcs premiers a fl curs plus grandes , pourvus d'itamines trcs-fortcs, & d'.un w~s-pe rit fupport, ch argC. d'ovaires avorcifs ; l cs autrcs a fl eurs moindres' & pctalcs plus rcgul ic rement arrondis , n'ayant au tour d )un tr es:-gros fupport que d es rudimcns trcs-couns d'ctamines a bfolumem avo rt6es. Nous a vons reconnu quelques varictcs dans cette race , & nous en avons vu plufieurs fe former .de nos fruits, entre autres un individu fem elle a ft:uill es crDpucs, lcqucl , malgre Ia fccondation de males non crepus, s'efi reproduit de graine dans une partie de fa race. Quant au fruit, qui efr ordinaircment un peu alongc, d'un rouge pourpt·c trcs -foncc , d'un go1~t rnufquc , pulpe un pen p:lteu{e, il a varie , foit pour la forme devenue ronde, ma is jamais applatie ni angul eufc , foit pour la couleur d'un rouge plus brillant & mcme couleur de rofc ' !oit pour la pulpc bi en plus fondanre, comme l'annonccnt les elevations qu'ellc forme entre 1es ovait·es dans ccs varicccs, i1ui font les meilleures lk celles dont ]e g01h etl:le plus fin. Une de cc varicces a acquis, fous le nom trcs -impropre de Fra~{eframboij~ , de Ia reputation chez les Amateurs; & le peu d'utilitc des autres fait que celle-ci efr la feule que nous rappellerons fous ce numcro : mais ce qui ctoit affez intcrelfant pour Ia phyfiquc des fruits , en voyant les individus femelles de Caperonniers con!b.mment frcriles lorfqu 'ils font ifoles, I 'racre de meme au milieu des Fraifiers des bois, fre.ffans fl mares; au contraire, fecondcs imparfai rement , de quinze ou vingt picds de diftance par les males de leur race' & complctement lod'qu'ils font plantcs entrc-m elcs , nous les avons vus l'ctre parcillement par le BreDinge d'Angl cccrre, par le Quoimio de Harlem & par le Quoimio de Virginic. Nous avons fuivi ccs produtlions mctiffes; & quoiqu~e nous n'ayons pu no us . en procurer un grand nombrc, nous y avons reconnu une impreffion fenfible de la fecondation croifce, les rn ctis ((~ rapproch ant de la race fecond ante ou paternelle, tantot par la d ilpofition des rameaux Botanique. T ome II. 19. I.e F rtvTl L LF.R, Fragaria Clziloenjis. Lc Fraifi er du Chili, FragiZria Clz i!icn(is fru8u maximo ,j,)liis carnojz's hirjltu·s , vulgo Frutilla. Fre1. ic r. Voy. Fragaria crajfi's , rugojis fo liis ; jlo rc 6· fomine carws. Ba rl1. H ort. Fragaria C!J ilomjis [ruau maximo , f l>liis carnojis hiljiuis. Dillen. Elth. Fragnria fo liis ovatis , cam ofi's lzir[ utis ; fruCfu maximo. Miller. Fragaria pub(JCens, flore amplijfimo, fru flu maxtmo , Clz iloen.jis. Duham. Fra(Jaria v ej ca y Chilom(r.s. Lin. Sp. Ccttc race importt'e du Chili en Europe par le Voyageur Frezier en 1711., a enlevc a fa precedence l'honneur de donner les plu:; gros fruits de fon efpece. La Frutille efr au moins cgale & fouvent du double des plus gros Caperons. On la cultive au Chili , dans le voifinage de la ville de la. Conception; on Ia cuitivc de mcme a Brefr; & , foit hazard , foit par le confeil de quelque oblervateur attentif & fccrct , ces derni cres cultures font toujours m61angces d'un Fraificr qu'on y nomme de Barbarie , & qui, n'ctant que le Caperonnier tant male que femelle' fournit une fccondation alfez heureufe pour que lcs Fr:iifes du Chili 1>'y vend ent communement au marc he. F aure de cela , il s'efr trou vc fr crile dans to us les j ardins de Botanique; faute de cela, les Anglois en one abandonnc la culture, fui vant l'a\·eu de Miller memc. , qui s'en prend :\fa frerilitc ; & fa ute de cela , Dillen nc put en 1731. donner CJUe Ia rcprcfentation de fa fle ur. Cette fl eur efl: vifi blement hermaphrodi te -femclle dans Ia figure t res-exaCle qu'il en a donnce ; 1es rudimcns des ctam ines y font fi foibl es , que pcrfonnc ne pellt les foup~o~~ ncr de fcconditc; & c'c fr ain fi qu'ils font on cfle t dans b. na cure. Le Voyageur n'ayant rap porte que cinq ind ivid us vi vans ' il cfi a croire qu'tl ne i 'en efi rrou yc auc un q ui filt male , com me il dolt y yy |