OCR Text |
Show 340 I X l rcment, nuc & rameufe dans fa panie fup6rieure. Ses feuille~ font lin6aires-cnfiformes, ncrveufcs, glab1es 1 pl:lnes, d:-c:res , prelqu'un~ fois plus counes que Ia cige. Lcs flcurs font petrtes, alterne~ , fdT!Ies, blancMrres, & difpoli-es fur des ep1s l5ch~ ! (/Ui rHmin nt la tigc & les rameaux. Le:s fparhes iont fort courtes, membraneufes > blan· chlhrcs, confme urccol<;cs 1 acuminces , ~ val~e interne a denx dents, & 3 valve e1(rCt'ne a trots clcnts ou 1.rc ique trifide. Le tube de la corolle efi fort grcle, f.liforme ·, unc fois pl·us long que ta fi'athe; fn longueur efl d'c.nviron tr_ors Hgne~. ~- ~ lim6C' efi OU\ ert en roue ou ell' No1lc , & dtvlfl) ju 'qu':l J'cnrrre du tube en fix decoopurcs oblongue~ 1 obtufcs 1 a p< U pn}s lonf;UCS de qu-atre lignes, Ce1te plante crotr au Cap de Bonne-E:pcrance, ( 1. f.) Ellc :1 the cultivee dans le hrdtn de M. Lemonnier. La vad6t6 ell moins rameufe, a fes rameaox plus courts, & quelquefois memc cUe eft tout-afait fimpic , tcrn.in&e p:1r un feu! cpi. Ses fleurs font d'un j:mne bland'l:itre; les dCcoupurcs de leur limbe nc font pas plus longues que le tube. (~·f.J '1.7. Ixrs rachCe, !:ria maculatn. L. Tria foliis lin~ari-wfi.formibus, caule fubfimp/i,i, co,ollis bafi maculacis. N. l:ria foliis gfadivlrzti.r glabfis , tori bus cor_ymbofis terminalibu~. Mill. Ic. t. t 5 . f. I. Sifyrinchium mnju.r A [ri,anum , fl"re lur~o mncula notaco. Old. Afr. 32. LTia maculata. Thunb. Diff. d.e Jx. no. 19· . , ~. b'adem corollis ex jl<1vo f./ alltido va,.iegatis. :r. b'adem ctJrollis Jlavis externe ad apices pU1pu-rnj'cmtibu3. J'. E.tdem coral/is violae~is. to. Eadem corol/is rx rubro purpure!s. I X I leur naiffitncc. Cettc pia nco cro1t naturellem~t au Cap de Bonne-Efpcrance. 7t':. ( v • . f.) Nous en po!ledons unc varictc a flcurs jaunes' dom Jcs troi!l divifions cxtcricurcs du limbe font brunes & un pcu pourprees iitr le dos. Nous en.avons v.u une JOlic variere it Acurs violccres d.ws l1Herbter dcM. Thouin. La variete , a cte cultivce au Jardin du Roi. M. B11c'ho~ l'a figuree fous de nom de I.ria du Cap a jleurs couleur de c/rair. Cent. 9· Dec, 7 .. Pl. 6. '28. I xu;\ fleurs vcrtes, l.xia l'rridi.[lora. lxifr .fnliis lin~aribus angujlis Jlriatis, caulr: jzmplici.ffimo jpicato 1 fpathis e:rtuioribus indi t ifis. l:ricz nwculata. Var. 9· Thunb. Di!I: de Ix. p. 17. La coulcur !ingulie1·0 de fes flcurs rend cettcl: rie exrrcmcmcm rcm:1rquable , & lcs fcuilles jointes au caraacre de f'Cs fpathes ' la diftinguent futfitamment de l' fpece qui precede. Sa tige cil: haute de deux pieds, mcnue, glabrc, & tt·es-fimple. Ses fcuilles font Jineaires, trcsetroires ' glabres' firicos par quelques nervure.~,. fongucs 1 foibles , COUl·bees 8c prefque couchccs par leur poid-s. Ellcs font longues d'e plus d'un pied, & n'ont qu•unc ligne ou une ligne & demie de largeur. Les fleurs font grandes, lcllilcs, alrerncs, dilpufees en un long cpi terminaL Les fp:uhcs foncmembrancufes, blanches , moins longues que le tube de la corolle, & ont leur valve cxtericuretres- entierc. J.a coroll:: efi verre , avec une belle tache noiriitre occup:1nt la bafe de fon limbe ; forr tube efil filiforme. long d'e trois !ignes ou un peu plus ; (on limbe a pres de deux pouces de diametre ; il efr partage jufqu'a !'entree du rube en fi" grandes decoupures ova les-lanccolecs, ouvenes ell' eroile. Les etamines ont leurs filamens noir:ltres ,.. courts, & leurs am heres tongues, Hn6:1ires & jaunatres j Je t1yle efi plus COUrt que Jes fiJamens des• eramin'cs, noirarre com me eux, ain!i que les trois fiigmares qui le rerrninenr. Cette I:xie crott auCap de Honne-ECpcrance, & eft culrivce mainte· nant au Jardin du Roi'; elle efr auffi cultiv6e de puis: plufieurs annecs daRs leJard. de M. Cels. 7P. (v. v.) C'efr unc jolie plante , & qui offre un grand Jlombre de varietcs dans la couleur de fcs fleurs: elle a de tr S· grands rapports avec l'efpece CJUi Frccedc; mais outre qu'on l'en diftingue facilcment par la tache obJC.ure qui efi a Ia bafe du limbe de ies corolJes, elle a toujours fes flcurs plus gr .. ndl? s' lt:s fpathes moins courtes ~ & fon cpi plus f~re. '19, bu cartila,gineurc, lxia cartilagrnea. Ixia Sa tige efi droite, cyHndr~ue, Je plus fouvent foliis mfij'ormibus nervofis marginato crmilagineis,. tl'es.fimplc, quclquefois rameufe, & haute d'un caule polyjlacllio, tuho fpachis triplo longior~. N. pied plus ou moins. Ses feuilles tom li11eaires-enfi - Sa tigc cfi- haute Je dou~e a quinzc pouces, formes, gla-bres, nerveufes, droires, & moins droite, cylindrique, glabre, munic de cp,relques- Jongucs tflle 1:\ dgc qu~elles cnveloppent dans fa rameaux alcernes, Ses feuilles font enfitormes, partie inf~t icure. Les fleuts font feffilcs, alternes, glabres, nerveu1cs, a bords carrib gineux , droi-rapproch cs les unes des autres, & dilpofees en res, & au moins une fois plus cources cpre la tige;. wn C:pi rcnninal, co~•rt, prefquc corymbiforme, elles ont envrron cinq I ignes de largeur. Lcs fleurg Elles ortt une fpathe membraneufe, col'On~e fupe- ' font viulettcs ou bfcu:itres, feffiles, alxcrnes, pcu. rieuremcn't, & un pcu plus courtc que le tube de ' difi:lntcs en·tr'eJ.lcs, & difpofees en rpis courts qui Ja ccrolle Ce rube efr grt:le, long de deux lignes ' terminent le.9 rameaux & Ia rige. Les fpathcs font" & de111le ou trois li&nes. Le limhe ell grand, a plus I m< mbral'leufes, courrcs, den tees, mouchccccs d~ d'un pm1ce de! diamctre lorfqu'il efr ouvc rt; il efr rouge-brun. Le tube: des corolles efi au rnoins de partagc jnfqu'a fa bafe en !be decoupurcs obion- la longueur du limbe, & trois fois plus long que- &"Lc5, prelque lan"col€es, obfcur6mem tachees a les fpath.cs. Cctte lxie crolt au Cap de Donna-. I X1 Efp~rancc. ( v. ,(. ) Ellc parolt trea·di!l:illguce des (leux efpcces ci-delfus, 1 X I 34I 30. TXI! orangce, hia croeata. L. lzia foliis ' enftformibus , caule ramojo afcrndewc, flu,ibus I [pica tis , corollis btifi hyalino j~ncjlratis. N. ]:ria planifolia, caule muluflnro, fpatha !Jrevif] t'ma. Mill. Ic. p. ~co. t. lJ9· f. l..l.ria Millerii. Ec·rg. Cap. p. 8. l.rta crocata. I • F. Dec. 13. t. 7· Thunb. Dilf. de Ix. n°. ~0- ci-d clfus. Sa clgc eft plus droite, tt2J-flmple , nne dans les deux tier deJa Jongucut·, & rerminl"e par un bel 6pi. Lcs tleurs done il dl garni (~)nt fef1iles, alternes, grandeJ prefquc corRmc cclles de 1' lxit oran a-ie, & font d'un rouge de f~u O:u pourpre fort J'clatanr. C'efr vers lc fommet de la cot·olle que ft: trouve Ia plus gramlc incenfitc do cctte couleu r. Cett~ plantc Cl'oit au Cap de BunnoEI'pcrance. ( v . . r.) Le., cuniques do fon hulhe font fibreuf cs & redculecs. Elle H'a pas moins dcbeaut6. L'cclat & Ia g1·andeur de fes fleurs Ia font que la precedence. rcgarder avec railon comme une des plus belles efpeces de ce genre; c1eft dommage ~ue fa tige • toujours irnparfaitement droite, la prive d'une certaine elegance dans fon port. Son bulbc eft un pcu plus gros qu'une Noifette; il poulfc one tigc longue de hlrit ou dix pouces, ~ourbce, montante, glabre, obfcurement comprimce, & garnie au mcins d'un ramcau; fouvr.nt cllc en a deux, & quelquefois trois. Ses feui1les font cnfiformes, glabrcs, un peu nervcufcs, largei de cinq a fepr !ignes' & mains Jongues que la tige. Lcs fleurs font feiTiles, alrerncs, quclquefois unil~tcrales, & difirofees en epi tcrminant les rameaux& Ja rige; e les fonq;randes, fort belles, d'une couleur orangce qui a beaucoup d'cclat 1 & font fur-rout rcmarcluables por unc tranfparcnce ucs-fingulicre de Ia bafe de leur limbe qui, dans c:ct en<.lroit, ell: prefque fans coulcur. Le limbe de leur corolle eft campanulc , a plus d'un ponce de longueur , & eft partagc en fix d6coupures bvo'idcs. Le tube eft enfermc dans Ia fpathe, & n'a qu'une ligne & demie de longueur; lc fl:y le ell i ncl inc. La fpathe efi mem brancu rc ,.Jon gut! de deux ligncs & demie, blanc,hatre , tcinte de rou(?:e-brun a fon Commet, a valves un peu 6<:hancrecs ou hifides. Ccttc belle efpece croh au Cap de BonneEipcrance, & eft culrivee drpuis long temps au Jardin du Jtoi. 7P. ( v. v.) Elle flemir des !'entree du printemps. Lodquc fa ri~e n'a qu'un rameau, ce rameau eft court:~ & charge feL.lcment d~ deux ou trois fleurs. 31. 1XTI!. _pourpre, lsria purpuren. Ixia foliis lineari- uzfiji,rmib :ts br~vibus nervojis, cault: Jimplici fupewf. nuda fpicato. N. I :ria crocrzra, [capo altiori, corullis rubicufldis. Thunb. Diff. de Ix. p. 17. (no. 20. var. c. ) Il {e rourroic que cette l xie ne foit qu'une varietc de l'cfpece prl:~; edente, com me J'a pcnfe M. Thunberg; cepcndant ellc me parole offrir des differences !i rcmarquables, & qui fe ront toujours retrouv6cs lcs n cmcs fbr un affez grand non 5t-e d'individus fe es que j'ai cxamin~s, que je crois devoir la difbnguer , en attendant que de nou . vellcs oblrrvacions faites fur Ia plante cwltivt'e eonfirment ou fa!.fent rejerer mon opinion a ce~ ega rd. C~tte lxie a cs fcuilles ph1s ctroires, bc:urcoup plus courtcs & plus nerveufes que cellos de l'cfl,ece 32.. lxiB gladiolaire, !.ria gladiolaris. l.riafoliis lirzearibus , floribus fub<!'quLllibus fpicati', fC talis trihus [quamula ereaa medio carir:acis. N, . Quoique lcs fleurs de cettc plame nc foient point parfaitemet'lt rcgul ieres' leur irrcgubrit6 ne nous a point parue fuffirante rour ranger c~:rc plantl.! parmi lc~ Glnyculs, & fur-tout pour ;;eear· ter des deux lxlcs prcccc\entes, 'lui ont a~· e~ cl!c de gra11ds rapports, & done les f1eurs nc Cont pa:j non plus comylcrement regulicrcs. Son t>ulbe efl: rcticul6' Je llOUVClU bulbe qu'il produit en fe multipliant eft plac6 en deiTous, & ticnr 3 l:lt·adicule qui nair de la bafe de !'ancien. La tigc eft haute de fcpt a dix pouces , glabrc, fcuillcc infcrieurcment , CjUCICjucfois ftmple, plu9 fouvcnt ramcufc, & un peu angulcufc dans fa parrie fupcrirure. L ' feutlles font lincaires ou lineaires-enfiformcs 1 planes, glabrcs, finemenc nerveufes, quo;olqoefois prclqu'aufft longues qu11 1:1 tige, & quelqucfois beau coup plus courtes. Les fleu rs , au nombre de qua·re on ~jnc1, kntaltcrnes, fcfiiles, difpot'Ccs en epi Iache & terminal. Les fpathcs font membrancules, cotnporcl)s de deux valves oblongues ' cchancrccs ou n deux dents. La corolle eU d'une couleur orangce, ou j :lllne avec une lrgcre rei nee de t·oug<.> i elle eA: infunJibuliforn>e 1 i iimbc camp:~.nulc, prerque rcguli~r ou mediocremenc irdgulicr. Ce limbo en partage jufqu'a moitic en fix d(kt)Upu:·es OV:l) es, done 1:! lupcrieure efi un peu plus large & concave j les trois d~<coupures interieures font Ul't peu plus petites, & onr cha::unc vet·s leur bale Line ccailJe_ eJcvcc, tronquce, ja11ne, & <jlli Je:;. renJ fingul!cremcnc remarcruables. Le tube eft 1111 peu faillanr hors de Ia fpathc, & a em iron trois lignes & dcmi~ de longuet.r. Cette planre crolc au. Cap de Bonn~·-Efpt!rancc, & eft cul !ivL'e nu Jardi11 du Roi. '7j:.. ( v. "'·) Elle fleurit a Ia fin de Mars & en Avril. 33· IxH lanc6o!e, lt.ia latr,·ea. Th. Iria fi1lih enfifrmni'bus , f/v ribu.9 fecundis , fcrzpo fimplici flc:r:uofo. Thunb. Di!f. de Ix. n°. 21. Son bulbc cfl plu~ gros qu'une Noifctte, & c~tvironne des refics ou des uafcs des anciennes fcuil· lcs. Les fcuillcs, au nonrbre de trois ou q-uaere • f<>nt lanceolees-cnfi formes, de la longueu r d11 doigt, droite~, glabres, !lri~es' a .aervure mo,t ~~ |