OCR Text |
Show 304 I R I 39· !Hrs vifqurufe, Iris vijcaria. Th. Iri.r imberb tJ, f iJ ,i ts lcn earibus p lanis, [capo ,,ifcofo. T hu nb Diff. de Ir. n°. 4I. 1 ir >'t}ca ria. L. F. Suppl. 98. D'aprLs ce q u' n no us apprcnd au ftfjet de ccttc plamc 1 I OliS fomrncs portCS a foup~onner qu'elJc n'cfl c1u' unc v.: rlc u:! de Ia prcccdcnte. Sa tige eft )uL. rc d\. npied, cylindriquc, artic ulec, divifce fi lptr icul·cmct.t , glabre, pourprcc, & vifqll e ufe. l cs fcuillcs i'ont en petit nombrc , lincaires , planes , ctroltcs , plus longucs que la ti gr. Les ped oncul cs font uniflores, \'ifcp1et1x; lcs lames des 1•lus g ro nds rt t ales font ovalcs' un peu obrufcs' blancliatrCl> i l'o riginc de leur onglet. Los aut res pctalt:s fo nt plus etroits & plus courts. Cctte pl:ln rc crolc .au Cap de llon :;:e-Efpcr::tnce. <O. Jtus c rDp ue , I ris crUpa . Th. I ris imbrrbis , folits Linraribus gla bris margine cnj'pis , caule divi(o . N. I ris ( cri(ra ) imberbis , f n/iis linraril•us crifpis. Thunb. Dif[ de Ir. nQ, 36. T ab. I. iris crifpa. L. F . SurrL 98. Ce tte pl :tntc eft affez rcmarquable par Ics o nduLt tions c rt!pucs des bords de ies feu ilks. Sa rig~ e£l. haure de fix ou fepc po tlces , Hriec , un peu en 1ig-z:t g , r:tmcufe, & rn tllli florc. Ses ft uillcs in fc t•icurr~ font li nca il'l'S , rtro itCS, firiecs , glabres , a bords tr(L~ -o ndu) cs & cr~p u s l cxceptc a Jeun cxrremitt:s otl ces ondul:l t ions ~ ' cfFace nt. Lcs plus gr:~ndes de ces fe uilles fo nt aull i longues ou un peu pl us tongues CJUC la rigc; mais cll cs font irrcguli cremcn t courb ~e s & me me r cflC:chies. Dans fa p:m ic li.1pc ri C' ure , Ia tigc cfl: munic de ga1n.es fo re c o u rre~ , lp:1rh acces, & alt e rn~:~ s;, Lcs fle urs font pet ites , pcd icel lccs , ja uncs , & Ont ·lenrs pt talcs <' uvcrt s : cl les va ritnr 3 pC. raks j:tuncs vcincs de bJcu, OU de pHtt rrc , OU de coulcur de .ch ai r. Ccttc pi an te c rolt au Cap de Ronne- Efper ance; nous f"n poff.5 do ns un exe mplaire communiqu ~ pa r~!. Sonnerar. ( v . f) 41. J rn s comd1i hlc , I ris edu!is . Th . lris imberbis ' f'o lw lil•t ari r tn a'ulo t'!al•ro ' j'copo plabro ra moji1. Thu nb . D ifl' de Tr. n". _,B. ] ,·is edulis . L. F . ~ up p l. s8. Sa ra ci ne efl: bu' bcufe , garn ie de fibres enfon,:. ces profondCm enr dans Ja t' rrc: ('He pouffe une tige hau te d'un pied , cyl in dl'iq ue , un pcu en zig; lag , gla bre , rameu(c li1p r rieuremenr > & mulriflo rc. Cc t tc tige efl: cnveloprrr infcr ieu rement par Ia longue g~inc d'11nc frui lle lincaire glabre , droicc 0 rcnclar.re 3 lon lontl\1('[' ,'l,: t rois fo is plus }OJV liC que b ti 'C OlCOJP . f r~ i-Jcurs font folit :t ires OU ~iilpo f6cs rtufie urs cn(CllJbJe , :tl te lllCS , un pe1' ttni la ~ra l r.~; ellcs va ri<!nc <bn~ It ur coul eu r . L:l ! Jc vrc cx tcri vure des fi igm~tes t-H ob1ulc & rr cs~ <,:nt il-t·c. Cqtc pl:mte cro1t au C:~p de flon ne-Etpe rance. ,.cs Hotten to ts ~n rcqJEillent lcs bulbes & les I R I tiges dont ils font des par1ucts; ils lcs font cui reo lcg crement, & Jes nt3ngent. Cer aliment, felon M. Thunberg , efi d'un bon go(lt & fort no urrilfanc. Les finges en font auJTi leur nourriture, 4'l. lRrs l flcurs trifles, Iris trift!s. Th. Iris imbabis , f uliis linraribus gla 11rio , [capo hirto rarnof'o. Thunb. Dill'. de Jr. n°. 39· Iris trijl ts . L. F. Suppl. 97· Sa tige cfl: rameut'e , vcluc , haute de fc~t l huit po uces. Ses ramea ux ou pcdoncul rs font fl e: xue ux ' tres- ou verts ' vclus' porcent une a trois fleurs. Les fe uill es Iont al cernes , e nfi formes-lin eaires , g labres , n e rv c uf e~ , ondulccs 1 plus longucs fjll C Ia ti ge ' pen<.l antes a l eur fommet. Lcs fl eurs !om d 'unc coulcur rrifre , rou tfearre , m ~l ec d'un peu de ro uge & de jaunc. Les !l:igmates ont la lcv rc intr. rnt; bifidu , a lobes J:.t nccolcs. Leurcrete ou an ~ ! intcrieur efr blc n5rrc. Cctte plantc crolt au C:1p de Bonnc-E fp crance. 43· Ikrs a fp athes fr:tng ce ~, Iris lacl'ra. Iris imbabis , fidiis lincaribus, J'capo ramof'o multiflurn ,fpathis laceris . N. ltis ( po 1y flachia) imbubis, foliis linearibus pla n i.~, jcapo glabro ranwfo. Thunb. Dill: de Jr. no. 40, D'a prcs Ia defc ription de M. Thunberg, on ne vo ir pas C"JUC ccttc planre oftic un fe u! ni plufieurs CpiS , 111a is f'e uJu n cnt nne tigc l'lllll l:Ufe & multi· flo rc , comme dans be:J ucoup d'4urres. Ce ttc tige efi cy lindrique, haute d'un pied ou dav antage. Ses fcuill cs font altern es , lin C:.l ircs , pl;~.n e s , ncrv eufes , s'ami nci fl'cnr fi tperi ('mcmcnc en une pointe fe tac6c , & 6galcnr Ia tige en long ue ut·. Les fl eurs font 1y andes , fo rt bell es , de couleur bl eur , & tachecs de jaunc a l'origine de l'ongl et du leurs pc rales. Les f'parhes lent fcari eufes & dcchirees ou fra ng6cs a leur fomm ct. Ce tte plante croh au Cap de Bonnc-Eipcrancc. ll. F euilles canalicuUes, jonciformes ou filiformes, 4<1· IRr s bulbeufe , Iris xiplzium. L ]rio~ imbubis , f oliis can nlicu laro-fubularis crnde hreviori/lus , " . Iris IJill!.lfJf (r. larifo!ia caulc donnra. Bauh. Pin, 3 8. X tphwn la cifoliunz caule don(l tum. Tournof, 363 . Iris bulbofa, &c. Swc rr. F lor i!. T ab. 34· f. I. 'l. 3· 4· Xiphiumlatij'olium. Mi ll. DiCl. n°. 3· R. Iris bulbn/a,foliis cqa:cis ma.:alatis , Jlore purpurto inodo ro. Bauh, ]J in. 38, Xrrhion f 'oliis ampliorilms maculatis , jlo re purpureo. '1\HII'Il ef. 363. Iris hulbofa , vioLaceo _flCJ re _five 2. CluC Mift. I. p. 'l l O, /ris bulboj{t. J>od. PP11tpt. 'l!I. Hyncirlllws /lore iridis 1'/u·ocriti (,· PCT!wrum. T.ob. I c. 94· Iris bulbu['a tota violacca ,(. ca rult..r. J. B. 2. P· 703. y . I ris bu l ~ofa anguf!ifldit7 rr irolnr, o·lore co· r iandri. Rauh . P in. 38. x,,.f,ium angujlijolium , flare 'Yorio. T uurncf. 3 6+ lris bulbuj'a 3. (i ue 11erjicolur, I R I 'i!trfico!or. CJur. Hifr. I. p. 'lii: lri~ ~ul~ofa !ufitanictl. Dod. Pernpt. 'lJI. Hcfpamcus Patarum Hyaci!lthus. lob. Jc. 91· Iris bul!Jofa caruleo & albo verfrcolor. J. B. 2. r· 704. . Jt. Iris bulhofa vujicolt r ramofa. 'Rauh. Pm. ~9· Xiphion ,m:ficolor & multiflorum. Tournef._ 364. Iris bulbofa 11t:rficolor polyclonos. Cluf. Hlft. I. p.:l-12. Cette Iris interclfe pour la beautc de fes fleurs, & mcrite d'erre cultivee dans Jcs jardinscomme objetd'agrcmcnt: on en connoh un grand nomb1·e de varicu~s dont nous n'avons eire c1ue les prin<: ipales. Sa racine efr un bulbe ovale-poinru, envcloppe de plulieurs membranes' fihrcux a f:l bale, & qui, chaque annce, produit d'autres bulbes H:mblables ' fi [llt~S a c6tc du plus ancien. La tige efi: droite, haute d'un pied & demi , fcuillee, & cllargC:e a fon fommct d'une 011 deux fleurs qui •'epanouiffenr fucceffivement. Les feui!Jes infcrieures & les radicalcs font lincaires-!ubut.Ccs, aigues, canaliculees ou en goutticre , frriees , g1abres, verrcs , & un peu moins longues que Ia tige; les fupcricurcs font plus courres que leur galne. Lcs fp:uhes font vertel:l , alongccs, urriculccs, un pcu pointues. Les fleurs font agrcablemcnt yil'l'ices de violet ou de bleu & de jaune. Les trois perales cxtericurs font ouven~, & ont Ia lame ovo'ide, moins gronde que l'ongletqui b fourient, & marquee d'une tache jaune. Lcs fiigrnates font fort grands' & mcme prefCJu'auffi grands que les perales extcricurs, & font bifides a leur cxtrcmitc. Lcs pctales inu!ricurs font lanc6olcs, redreffcs ' violets' a peine au1!i grands & meme qucl· quefois moins grands que les fiigmarcs. Cectc belle efpcce cro?t r1:uurcllemcnt dans 1 Efpagnc & Je Portugal : nous en avons vu lcs vari cr6s a & r au Jardin du Roi. 7P. ( v. v. ) M. Thunberg d!t que fes pctalcs font ckhancres; mais ce caraacre n'efl: p.s c:nnlbnt, & cfi pcu marque dans la plupart des indi1•idus. 4$. his !1 feuilles de lone, Iri., juncea. P. Iris imterbis, foliis junuis filiformihus, [capo unifloro , jpatltis mr,cronacis. Poi ret~ Voyage en llar- 'barie, Vol. 2.. p. 85. · Iris bulbofa luua inodura m;nor. 'Rauh. Pin. 39· )(iplzion minus, flare luuo inodoro. Toumef. 364. Iris Mauritanica. Cluf. Ctlr. Poft. !.4. « Certe belle Iris, <lit M. l'Abbc Poiret, dl ttes-commune (ur tOUt~S Jes coiJir.c~ dans le mois de Mai : elle approche par fa corolle de l'lris f!Ptida; rnais fes feuilles font filifor·mes, fcmblables a cclles du Jonc : elles font glabrcs' ftri6es) de la longueur de Ia tige. Celle-ci eQ articulee , creufe, foible , prefque femblable au chaume des Gr:11ninces. Les deux C:cailles de Ia fJYathe !ont oblongurs, minces, tranfparentes, terminces par une longue pointe foible , un reu r~courbec. La ~rolle eft 1aune; les pctalcs (out veincs, pref- .Boranil).ue. Tome 111. I R I qu'arrondis, ouverts , non barbns. It ny a ordinairement qu'une leule fleur fur chacrue tige. Elle croit a Ja hauteur J'un pied ,, M. 1' Abbe P(Jirec a trouvc cette pi ante fur la cote de Darbaric, & a bien voulu nousen commu· niquer un eJcmplaire: ellc nous a paru avoir de grands rapports avec l'efpece ~i-deffus , mais fa fleur eft plus petire, & cl'une autre couleur. ( l'. f.) Nous prcfumons que l'lris bulboj'a Lutea major de G. Bauhin ( Pin. 39· ) , n'efi qu'une variet6 de cette e!f:ece. C'cfi: 1'/ris bulbofa lutuz de J. Bauhin (Hilt.?.. F· 70S .), & l'Ryacinthus Pa:tarum luteus de Lobel ('Ic. p. 95·) 46. IRts double-bnlbe, Irisfrfyrincltiu.m. L.Iris imbt:rbrs , foliis canaliculatis recurvis, bulbis ge• minis [upuimpojiti.s. N. Sifyrinchium majus , Jlore luua mt1C11la nofato. Bauh. Pin. 40. Tournef. 36). Raj. Hifr. II66. n°. I. Sifyrinclzium majus. Cluf. ·Hift. I. p. ~16. Dod. Pempt. :l.IO. Si(yrinchium cordi & Clujii. Lob. lc. 97· lridi bulbo,(t.l' affine frfyrinchium maju. r .. J. B. 'l, p. 708. S ij'yrinc!zium jj)//r/wn majus , }lure llllea macula notato. Morif. Hilt. ?.. p. 3-16. lrisfi,yrinchLUm. Thunb. D:i(f. de Jr. n". ~5. Fo r~ k JEgypt. P· I?.. a. S i/v rinchium medium. Bauh. Pin . 4t. Tourn. 365. S'.(yrinclzium minus. Cluf. H ifi. r. p. 'l i6. Dod. Pempt. 210.lridt bulbofi£ a:f}inep{yr!mJrumt minus. 1. D. 2. p. 708. Pan'a noshcla ,Jijjrinchion Thi'Of,hr,,fti C!uf o. Lob. I c. 97· Cetre Iris a de grands rapports avec I' Iris l>u l~ beufe. n°. 44; m a is on peut dire en general que cette t"fpcce eft toujours moir.s grande; que lcs feuill cs font moins droitcs, proporrionncllcment plus longues ; & que fa fl cur ell: bcaucoup plus petite. tnfuite lc caraCl cre lc p!us rctmrquable qui di!l:ing ue ccttc efpi cc efr la po!irion du nou· veau bulbe par rapport a i'ancien crui le prorlu it. Sa r:~cine, qui eli: compolcc de deux bul bcs incgaux, poles l'un fur l'autre comme dans le fafran l n'ofl"i-e a J'cxtCriCIIl' <jUe ('a pparence cl'un bulbe !imple, ovale , de ll ~;roffcur d'une Noifette , lcs deux bu Jbes qui le formcm ctant recou· vcrtsendehors par(JIIcl(JUCS tun iqucsou pelliculcs minces, lhiees ou nerveufes, qui femblcm une enveloppc commune. Ces bulbes fonr folides, & le fitpcrieur' d'abord rlus petit' prcnd l'accroi!fcment a meli1requel'ancien bulheepuiff'fe dc!Ieche. La tige eil: haute de cinq il fept pouccs, cylin. drique, feuillcc infcrieuremenr, & gamic dans f'a partie fup crieure de gatnr:s alternes , oblongucs, pointucs, firi ees ou nervcufes, m e mbra~ neufes, & donr Jcs fitp crieures forment Ia lp:trhe. Les feuilles font linea ires, canaliculces, nervculcs, foibles, recourbces, quclquefois prefc1ue couchces f"ur Ia terre, & communcmcnt plus tongues que l::t tigl:'. La flcureft tcrminale, d'un violet bleuatre, & a fcs trois pctales cxtcricurs mar(1ues cha,un d'une raic & d'unc taclle jaunc melee de Qq |