OCR Text |
Show JAC Ces br.adces di!Hnguen t cettc erpcco de tOll tes c;eJlOS C{lli pre edcnt , & }a forme des COtOll CS ' joinro a leur difpofi:ion' nc permet pas ~u'on la confondc aveo aucune de ceHes qui fuivent. Cctte }a.iutlzc crolt naturellement dans i' A fie , le Levant, & e!l: cultivJe en Europe , dans lt.s jal'lHns, pour la beaut6 de fes fleut·s. 'JP. ( v. v.) Elle fkurit communemcnt entre Ia fin de Mars & lc com mencement d' Avril ; rna is lcs belle.., vari6- tes a Ocurs plcines fleuriflcnt nn pcu piLlS tard. On b multiplie !cit par fcs li~menccs , foit par lcs oi gnons ou bulbes que fa racine produit; c'e!l: par Je premier moyen que )'on obti.ent cominucllemenr les varicres admirables & fi recherchees des Amateurs, que cette plante ne ce!fc de fournir; & c'e!l: par lc lccond moyen que l'on rcuffit a . conl'ervcL' par la multiplication ccllcs de ces variuccs qui meritcnt de l'~tre .. Dans lcs facintl1es doubles, lcs fleurs forment un bouquet fYtamidal cxtremcmcm agr6able a Ia vue. Cc bouquet , dans les belles varictcs, cfl: compote de CJ.,Ui~ze i vingt ou meme vingt-cinq fleurs a pcu pres hor~zontales , exccpte la terminale , qui dl: prcfque droite. Une terre Ugere & fablonneufe , ou ce CJU'on nommc un terrellu de bruycre, p:u·o1c ~tre le fol le plus convenable a Ia culture de cette belle planre. On a compere fur cette .Tacinth~ un Traite entiet·, imprime a Amfiwdam en 1768, contenant un grand nombre de recherches & d'obfcrvation~ inrcre!limres fur cette plante, & au(luelnous engageons le LeClc:ur d,avoir recours, pour de plus grands del ails dans lefquels les bornes de ce Dil'tionnaire ne no us permenent pas d'entrpr. 7· JACINTHE en corymbe, Hyacinthus corymbojiu. L. ·Hyacint lzus corollzs infundibuli.fornttbus co1yml•ofis erdiis, [capo foliis breviore. Lin. Mant. :2.'1 ~. Sa racine, CJUi eft bul.beufe , pouife des feuilles Jineaircs , trcs- 6rroitcs, moins longues que le doigt, & au nombre de trois le plus {ouvenr. [a hampe cfi fort COIJrte • plus COllt'te mcme que Jes fcuilles, & termince par un corymhe de llrur.~ droitts. Ccs tlrprs ont la c.orol1c purpurit}e, infun - 1 cibu\iformc, & diyifce jufqu'amoitic en fix dccoupurcs. Trois de leurs etamines font de Ia longueur de la s;orolle, & les trois autre~ font de snoiric plus courtes. Le !lyle efi fimplc, de> Ia longueur de la corolle , comme les plus grandcs 6taminei. On rrouve cette pl.tnte au Cap oc Bonneldj, crance , dans lcs p~turages . ~. S. JACINTH F. d'ftalie, Hyacinthtzs Rnrmmus. L. )f.racinllzus corollis campanulatis fcrrzi-:(rx{idi.! ra· ~emo(is, jfam;nibus membrtlnacris. Lin. Mant. 214. Jlyru;inclus comcjits albus Bdgicus. B:tuh. hn, 4'-· Hy uinthus C(Jmo{us aU•u cum ccrruleis JfamiJl bu,r.· J. 13. ~. p. S 84. Hyacinth.us comoj'us, albo J A C flare. Clut. Hi£}. I. p. J8b. l!y·u:inthus comofiu albus. Lob. Ic. 107. lbj. Hill:. 1163. (d. Idem? fl~ribus inftrioribus longi.fft'me. pedi~ c~lldris. Majcari l y{arttinum, ftore ca.ndzc~nte. Tourncf. 347· Hy11.cinrhu.! comofus hl{·lfttuzus. Cluf. Hift. 1. p. 179 & rSo. Cetce laciruite a des rapports ~res-marque! avec l'cffCCC fuivante , mais len cpi n'cfr point tcr~ mine par un .toupet ou un faifceau de flcurs fl:criles , plus petites avec des p6doncules plus longs que les autres. Scs· fcuilles radicalcs font longues de huit :i dix pouccs, & ont quatre ou cinq !ignes de largeur. Sa tigc s'Jieve a iept ou huit' pouces de hauteur , & le tcrmine par une grappe d'environ trois pouces 1 r,arnie de bcaucoup de fleurs pcdicellces & blanchdtres. Ces fleurs font campa-' nulces' longues de quatrc a .cine! )ignes' fondues jufqu':i moiti6 en fix dccoupures, & ont les filamens de leurs ctamines chrgis ' membrancux ~ port:mt des anchcres petites & bleuStres. Lcs p6- doncules font de la longueur des corolles' & a leur bale on trouve unc ou deux braClees membraneu fes, fort conrtes, & rcflcch ies. Cctre plante croh narurel lemcnr en Lealie, dans lcs lieux cutrives i M. Wahl nous en ::t communiqu6 des e.xemplaires qu'il a rapportcs rle fon voyage dans cette partie de !'Europe. ( v. f. ) Ellc prouvc par la forme de fes corolles, qui t1ennent le mili u entre les precedences & les fuivantes, que les Mufcari de Tournefort font mala- pt·opos dill ingucs des Hyacimhus, & que Linne par conf~CJ U C nt a eu raiton de reunir ces plantes dans lc m&me genre, 9· JAciNTHE a toupet, Fl. Fr. Hyaciruhus co~ mofus. L. Hyczcillllllls corollis angu.faro-ryliridricis: fummis fteril ,bus longius pcdictllatis. Lin. Scop. Ca.rn. 2. no. 423. Pollich, Pal. n°. 342. Jacq. Auftr. Vol. '1. t. 1'16. Kniph. Cent. 'l• n°. 34· Mu(cari arvenfo latifolium purpurajcens. Tourn.' )47· Hyc&eiruhus camofus majur pwpureus. Bauh. Vin. 4'2. . MoriC Hi!t. 'l. p. 37r. Sec. 4· t. II. f. I. Hyacirzllws maximus botryoldcs, coma ccuulta. J. H. '2.. p. 57 4· llyacimhus como.fizs fpurius terttus. Dod. l~empt. ~ll8. Hy1cinrlws Dio[coridi1 comojizs major. Lob. I c. ro5. Hyacirzthus comofus. Raj. Hifr. 1162.. nl). 3 r. Hyar:intl1us. Cam. cpit, 79g, Hall. Helv. 11°, 1247· Mufoari comofum, Mill. Diet, n°. :2.. Sa rigc cfi d1·oite, nue , cylindrique, lilfe; haure d'un pied & quelquefois plus. Scs feu illet font t·adicalcs , 6talccs lur la terre , longucs do liuit pouces ou davantag~, largcs de quatre ou cinq ligncs, liffes , vertas , canaliculces infcricu- . remetu, planes dans leu!' parric fupcrioure. Les fleurs font nombrculcs, pedi..:olll-es. 8· dil'pofees en un 6pi long de quaere~ iix pouces. I.cs fleut·s infcric ures de cet cpi font d'un brun jaun.'itl·e' & ont la corollc prefque cylindrique ou ovale-cylin· d;iquc, un pcu anguleu{e, longue de trois !ignes & J A C & dcmir; CC'S flcurs for1t fOrtCCS fi11· des pcdot • cults ouvens hoti7.ontalcmcnt , & de Ja longueur <lcs corol ics. T c I im be de ces co ro lies dl: fnrt petit, rdii:.rd fur }'orifice de Ia ncur, & :t f:)S divif.ons c.ourtes, ou\'urncs 011 r6fUchia~. I es hract~ es r nc tolicaircs & fol't courres. Les flct1n !iipcricures de l'rpi (ont redrdf~cs, plus r•pproche<·s Jcs lli1C des :unrcs; cnfin ct·Jies qui font :HI rotn~ let de l'cpi. ~nt plus pelil'e~ t711c les autrcs, fl:c. nles, pu rp1mncs ou hlcuincs, & porr6es fl1r des pcdo.~cules droits, color6s, & fort longs. Ccs d:rnJCrrs flems forment au fomm<'s de l'cpi une efp!ke de toupee l:iche, bien colonS, & remarquable. On trouve cctre plantc en France, en Allemagne , d:1ns la Sui!fe, & dans !'Europe auf· Hale, dans lcs .champs, les lieux cultiv6s, & fitr le bord des bo1s. Dans la Beauce Jc Garinois & d 'antres Provinces de France, ~llc inf~fie le~ champs par fon abondance. 'JP. (v. v.) Io. JAc ~NT HE panicu16e , Hyapinthus panicu!atus._ H,yacuztlws racemQ paniculato flerili, pcdurzcrdc~ ramojiJ coloratis , carol/is campanu{atis bafi .:cut1s. N. Hya_rinthus panicula ca?r·ul~a. D:lllh, Pin. 42, I:fyaclfl tlzus fannrfius , paniculofa coma. Col. f ,cphr. 2. p. Io. t. T'l. Hyacintlws comofus, parzicula carul~a. Morif. Hift. 2. p. 37l. Scc.4. r. II. f. 2. H,yacwtlws penna(Its f. comofus ramojlts eleIJC: ntior. Raj. Rift. II63. Hyaeinthus munj/rofus. Lm. !'a.vois cru d,abord que ceHe plantc l'ingl'li<'>re n'etolt CJLI\me dCgrncrefcence de Ia .faczntlze a toupet dont jc vicns de traitcr; mais ayant vu dans un e.xempl:.J.ire de I'Herbier de M. de Ju!Ti eu des eorolles all' z bien forrn~es, tandis que d an~t les individus cultives 11u Jardin du Roi, clles avortenr au point qu'on ne voic ni fleurs ni ebauche de fleurs; Ia forme de ces corollcs me pone fl croire q.ue la plante a laqucllc 11pparticnnenc ccs indiVIdus il:criles & luxnrians, efr uneefpece propre, encore peu connuc a caufe de l'et:~ c dCfed:ucux dans lcqucl onl'a obfcrvee. Au ref~e , ce q~'dle a ~~ plus r er:1ar9uablt', e~ la panicule, qui no us femble curJC ufe & finguliere dans unc clp~cc de ce genre, & fJUi n'efr pas d0pourvuc d'cll-gance. ~es fcuilles f'ollt r:-tclicales , longues de f(·pr ou hUit pouces, l::trges de quatre Ji~nes , pr-ofc[uc ~lanes, & couchccs f11r Ia terre. Sa ri~~ cit moins elev~c que dans l::t Jacinth~ prec.fdente: clle efl: term~n cc p:1r une grJpre bien paniculee, roure hJeu:ltr.c, 1 nguc de quatrc pouces. Les j:'~donc. ules font rameux , colods , munis d'6caillcs oblongues ' membra neull.·s & ep:~rti.·s; lu5 Jernleres ramifi cations de ces pcdoncules font termin6es ohat;~ne p_ar une corolle campanulce, pointuc vcrs fa b:llc, divifl-e an-dc:la de moirie en fix dccoupures oblongues, ayant leur iommet rccourbc en dcdans; cd corollcs n'avoient que trois !ignes .S.: demie de longucut·, & je n'ai pu voir dans leur iiotaniiJ.ll~. Tome 111 J A C lntcricur ni '6rnmincs, ni riHIIs. Dans d':w 1cs indiviJus jlus altt'n~s, les d <i'trllt'ICS r:ll.lifi~:lti.ms <hs pcJonculcst'ontfm s, diver!cment conto.Jrn( es, & munics de trC.5 pctic,s cc:;illc.~. Cctrc pJantc a etc trouvce anl\ cnviruns de rav-rc' &c. dan~ leschamp.~. On !:1 cu!rive Four fa {j 1gulatir.e, & onl..i muliiplie par fes bulbcs. ~. ( v. v. ) • II. JACINTHP. muf<JIICe, Hy.rrinthus mufeari. I • liyacinthu,, wroflzs ovalis· (ubj"e[Jilibus l:l urziforlliibus, jvliis plalliufculis. N. !Iyacilllhus rJcmwjus mofcharus. Bauh. Pin. t ).' :R"J· Hifi. I 161, Mu.fcari o~f(,{eriore flore. Cluf. J-!ifl. I. p. 118. Toumcf. 348. !~yacmtlzus rd •ratiffunr.' s, di~u~·.tif.ca di &_ nwfcri. ], B. 2 . p. ) , 8. Hy zctflt~lltsfp!'rws r. cmtt~n:nz a(rcr.Dod. h:mpc. 'ii7. Dzpcadz Clwlcedowcum & ltalorum. Lon. Tc. 109. HyclciTLth u~ racemojizs f buuyJi.des ma• jvr, &c. Morit: 1-lifl:. '2.. p. 372. Sec. 4· t. II. f 6. (3 , Muji:ari fluvo j!rm. Clur. Jlifl'. I. p. 171. Tourncf. 3 48. l·yacimhus racrmojlls nwfcharus !!Ileus. Hauh. l)in. 43· Dipcadi Jlavum, &c. Lob. Ic. 109. Cctte pl:~nte a peu de bc:tute , rnais die intcrc( ft: par la bonne odeur de fcs fleurs. Sa r.l, ine cit un afiC.·z g ros bulbe compof~ de beJtu .. oup de tuniq_ues a Ja manii·1 e des Uignons: ellc pou!Tc des icuil!es long11es de huit a dix pouccs, Jtr'!t'S de cinq ou fix li~nes, (~ tal e~ s fi1r la terre , con.:aves ou en gourticre inferieurement, m i> prcfcp.:e planes dans leur par·tie fuperieure. ll s'dc\'e du mili eu de ces feuilles une hampe nue, cylinclri< JUe 1 U peiTJe auffi longue qlle les feuiJJes nl~lll e S, & tcrminec par un 6pi long cle deu)( a troi~ pouces. Lcs fleu rs qui CIJmpo!cnt cet cpi font nombreufcs, prefquc lcffile3 , r:tpprochces les unes des aucres, d'un rouge brun prcfquc noidtrc , cyuclqucfois jaun:itrcs & d't•ne coulcur trine . .EilC$ Ont tour s Ia corolle o·nlc ' urceolce, a limbe perit, dont lcs d6coupurcs font rr(·s-courtes & rcflcchies en dehors. Les braflces font des ccailles membnmeufc~, cbr,:ics, & fort cources. Lesfruits fom des caprubr trigbncs, plits groffcs que d:t ns lcs autre~ eip'ces. Cctte plantc crllft naturellcmc- nr dans l'Afie, le Levant, & efl: cultivce au hrdin du Roi. 7P· ( v. v.) .EIIe fleuric au prinrcmps ; l'odcu r de fes flcurs efr tr&s-agrcable , & n'efi: que lcgC:remenc mulquce. I1. hCtNTHF. o ride, Fl. Fr. Hyacinthus I• - tryoi'dcs. L. l~yacir:tlwr corn/lis globofs rmiformibus, foliis canalicu(r:tis laciufculis /fri flts . N. Mujcari cl'l?ml-rwz rrwjus. Tourncf. ~47 · HyacinthiJs racemo.fus c(l'rulcus major. Bauh. Pin. 42, I1y,zcimhus bucr.yui'dcs ~~e mus m;nor larif'u!ius , ccuul~us , illorlorus. J. B. l. p. 572., Jly"'ciwhus bocryoi'def purpHrtus 3· C!uf. Hifl-. I. p. lgl. H yrrcirllhus boll y oi'dfs C'.l.'ruleus ama?nus. Lob. I c. 108. Hy:zcinthns racemo_(tH m11jor lcJtfoliusJp~ciofior, arbuteoftore. c..cruleo. Morjf. Hifr. ~.p. 37::!.. Sec. 4· JJb • |