OCR Text |
Show LtG inregri;, pe:ttlc 1 is lo 1g .ffiu.is pendulis. S\Vat':z. PtoJr. p. 5 t. >r H !dem ( nuwns ) foliis d'ipticis c 1ricceis , umbellis nuccmt1Lus /:emi.fphtzricis. Swartz. Prodr. P· 51· Ob(crv. L'IIa?dU<L quinqu~folla de Linne eO: \!nc cl'pccc du genre des vigncs oil nous le rap-porter ns. Vo,Yt{ yignl.!. . . Dans l'ob(crvatiOn qut termtne notre genre Arahc, nousavonsdit \'Araliaarborea. L. ayanr, felon Plumier & M. Jaoquin, un !'eul fiyle dans -cha~une de (es flcms' Jevoit ca·e plmot un Licrre qu'unc Aralie: mais dcpu is , ayant vu quelques cxcmplairt·s do ccc arbre rapporces d'r\mcrique, & qui nous ant montr~ a la velit6 \JO icnl il:ylc f01 c court , mais fendLI en cinq panics, no us crayons maintcnant qu'on peut u,\op cr l'opihion des, Boc~niO:c_s qui ont _fair d! cec arbre une Cf[iCCC d ArallC. II en rcfulre q 1e los L:erres & lcs Aralies font des plantes tort rapprochccs par leurs rapports' & mcdiocr..: ment di!Hnguces commc genre. IJGNEUSE (cigc, ftbrc, &c.) La tige 1igneufe ( Culls /irttwfus , frurico{us ) eft: celle qui cfl: comp~de, d'une con!illance folide, fernhi d;)c a ce!le du bois' & qui fubtific pendant plus de deux ans 1ans pcrir. Les arbres, lcs arbri£ leaux & les fous-arbriffeaux ont 1a tige ligmufe. La. fibre ligneufe eft celle qui confri~ue ]a partie folidc do la cige ligneufe: elle di1t~re de celle des ciges hcrbacees, en cc qu'au licll d C:tre Hl:;hc , mollc , tcndre , prefque Hms tcm. c\te ; ellc eft durc, roidc , diffi.;ile il rompre. Ain{i une ma!fc de fibres ligneujl•s forme par fon re!reL ren1 ent, cette m~tic re compatle, dure & folide qu'on nomme bocs. Voyer. ce mot, LlGULEE(Corollc); CoROLLA LIGULATA· On donne cc nom a une petite corollc monooe. talc ' tubul cc a fa bafe ~ & dont le limbe s'alongeant d'un feul c8c6 , forme unP. languettc r emartj uable, c'efr-?1-d\rc, tme lame alongce, plJne & un peu etroitc. C'efi dans lcs .fleurs compofees qu'on ren.:ontre ordinairement cetre forte de corolle; & elle confiitue ce 9u'on nona me un demi-fleuron, Ainfi lcs !emi- flolculeufes font des planres a Aeurs compofces , don t tooures les fleurettes font des demi- fleurons , c'efl>a· dire, ont des corollcs /igu!ies ; & dans lcs flours radiees, lcs corollcs du dirqnc font frmplemcnt rubuleufes; mais cellcs de Ia circonfcrcnce (one encore des corolles ligutees. On pcut regardcr l:t corolle ligulie comme \lne corollc qui , rendanc .a acqucrir une cert: 1ine crcnduc f O longt e.1r, n'a pu s'accroitre LIL fc clianger en demi-fl.curons ; au lieu que par embonpoint Oil par force de vegetation , on VOit louvcnt des dcmi-flcurons fe changer en fleu• rons compl~ts. LILAS; LrzAc. Genre de plante ~ Aeurs manop< halccs , de Ia famille des Jafmins, qui a des rapports avec le Nytlanche , le TroeM, &c. ; & qui comprend de jolis arbri!feaux exotiqucs, dont lcs fcuillcs font oppofces , & done lcs flc11rs , diCpo!ees en gr~ppes paniculees & cerrninales, vnt un afpca & unc odcur fore agrcables. Lc carJCl:erc effenticl de ce genre cfi d'avoir un. calice tl. quatrc dents; une corolLe tubuleufe, quttdrifide j deux etamines; une capfult compri· mee ' bilo culaire. G B N! R I Q U llo Ch.aque fleur offre I 0 • un calico tnonophyllc; fort court, droit ' a qu:ltre dents , & qui perfiHe. 2.0 • Une corolle monopetalc, infundibulifor• me, a tube plus long que Ie calicc, & :\ limbe partagc en quarre d6coupurcs ov.tles , concavcs, & ouverces. 3o, Deux ctamines enfcrmccs dans le tube de la corolle; & dont Jcs filamens , cnh-courts & attaches au tube, portent des anthercs droites & oblongues. 4°. Un ovaire fuperieur, oblong, fc terminanc en un fl:yle de Ia longuetlr des etamines; a ll:igmace un peu epais & bifidc. Le fruit cO: une capfule ovalc- oblongue) pointue, compt'imcc, biloculaire, bivalve, & ayant fes valves oppofeas a la cloifon qu'elles • parcagent lorfqu'elles s'ouvrent. Ces m~me11 valves font naviculaircs, & ont chac:une leur cavite divifce en deux, par Ia portion de la cloilon qui leur adhere. Les femences lolitaircs, ou deux enfPmble dans chaque loge , font oblongucs ~ comprimees , bordees d'un aile membra~ neufe, E s r t c !! s. · I. Ltr.As commun; Lilac vulgaris. Lilacfo..: liis,. cordtzco- ovaris , cnp(ulis fubcomprP.jfis. Lilac m.wiinli. Tournef, 601. Duharrt. Arb. I. P· 36r. t. 138. Syrhgl ccerulea. Hauh. Pin. 398. Lob, lc. 'l. p. JOt. Raj. Hill:. 1763. Sy .. ringrz flore crerul~n I~ Lilac. J. B. I. p. 204. Cluf. Hift. I. p. 56. ReO. Hart. Ey{L Vern. Frut, t. I. f. 1.. 3. Syringa 11ul•!ilris. Lin. Mill. Diet, n". I. Knotr. Del. Hart. ~. t. ~· II. Sy· ringa. Hall. Helv, n°. 531. ~. Eadem floribus albis. par- tout uniformcment ~our former un cube 1 ' Y • ·-·--"'- f!uribrts mnjoribuf , limbo planiu(culn, cnricr. (c qui fttt le fondcmenc de ceue opi- 1 Trcs.l;,el arbl'iffe"au connu de tout le mondc , rJion, c'cfi qu'on ne voir jama-is de fleurons qui intcrc!fe par la re~ocite , Ia beaute- & l'odcu» • LIL l'oJcut· dclicieu(c de [es fleut·s, & que l'on cttl• ti ·;e pour l'agr6menc dans les jardins. Lorfqu'on ll' l:tirlc pou!fer Jibremcnt. il ~'clcve, comme un arbrc i Ia hauteur de 1 5 i 2.0 pieds , fur un crone' affcz droit , de grofreur mcdjocre, couvert d'une ecorce grisacre' & ramifie a (on fommet oil il form!l une dme un peu lac he, mais garnic d'un bea4 fcuillage. Scs ramcaux iont oppofcs , cy :i~:~,·qtlc~ . glabres: ils font munis de fcuill cs opf!ol;.:es , pctio:ees , prc(qn'en creur, pointucs, enticres, li!fcs , vertes, l.uges de clcux pouccs ou un peu plus. Ces feuilles tombent en Auromne; & au Printcms , il en renalr d'autres qui fonent de gros bontons 6caillcux , & {c developpcnt de bonne heure. Les tleurs font nombreules, longucs de 6 9 !ignes> de c~uleur lilas ' c'cfr- a. Jire ' d'un violet ponrpr& & bleu:itre, pedicell6es, & di!pof~es en panicules pyramidales , qui termincnc les raml a\lx, ou (jlli quclquefois fonn latcrales & oppof~es fous leur lommec : leur afpLCt efi cxrrcmcment agreable , & l'odcur CJU'ellcs exhalent dl: des plus £i1aves. II leur fucccdc des capf'ulcs ovalcs • pointues > un peu com• primees , plus largos c1ue dans l'c!'pcce fuivante, & 'Jui n'ont point de Jignes fJill;wccs fur leur dos & fitr les cotis. · Cc bel arbriffcan ell: o'rigi n:tire du. Levant, de Ia P~rle, &. c.fl: cdcivc dcpllis affez lon ~ -te.>~nps en Europe, pour [J. bqauu5. II efl: mainrcnant prcfquc naturalife dans la Sui!fe & en quclquc5 endroits de !'A llcmagne, otl il crolc & fe propage dt:: lui-mettle dans les ll:tyes &. lcs bois. b. ( v. v. ). Ce Lilas n'efl: paine endommagc par le froid , vicnt aifement d;~.ns taus les cerreins & a coutes fortes d' cxpofitions) & rouffe <juancite de rejcctons de fcs racines, qui fervent a le multiplier. 11 convient de }'employer ala d ecoration des boli:tuets du prinremps. cc I1 n'cfi point d'arbre , di t le Daron de Tfchoudi, done les fleurs cmbelliffent autant que ccllcs des Lilas , lcs decorations riantes du mois de Mai: qu'ils. fane beaux ces cpis d'une conlcur fi tend re , qui dardent de tou tes pans du fein d'un feuillagc plein d'amenitc ! quelle douce odeur ils exhalent, & combien cl'idCes agrcab!es elle reveille ! Que je plains ceux qui font l!mprifonncs & entaffes d<tns les villes; ils y refpirem une odeur infcClc & malfaine; tandis qu'a Ja campagne. I' air s'embaume " en balans:anc lcs fleurs, & pone dans les vcincs Ie plaifir & la fante,;, !2. Ln~s de Perfe ; Lilac perfica. Lilac foliis lanceolam ) _capfu_iis nngu/lis {ubtetragonis. a. Lilac ltgujlrt folio. Tournef. 6o2. Duham. A:~· I. P· 3'61. no. 6. Syring11 bal·ylonica , intltvifs derzf~ri.ous foliis: .Pluk. Aim. 3 59· t. ~27. f. 8 •. S.rnnf?a per!ica, Lin. Mill, D~a. t. /Jutanzque. Tome III. L I L •PJ 164. f. t. Kniph. Orig. Ccnr. 6. n~. 89. Lilas de .Pcrfe :l feu i lies de Trocne. f!, l:.'adcm joii1s imegris laciniatifque. Lilac lnciniuto folto. Tourncf. (.02.. Du~am. Arb. 1, f)·. 361. n°. 8. Ligujlrum foliis laciniatis. Bauh. In, 476. Prodr. p. 158. Mill, Diet. t, 164. f. ?.. Agem Lilac. Perfarurn. Corn. Canad. p. 188. t, 189. lafmuwm ca?rc,leurnperflcum tenui-folium. Munring. t. 56. Syri11ga. Mill. DiCt. no, 3· Le Lilas de Pcr re forme un arbriffcau bcauc. oup plus perit c1ue lc Li las commun, plus dCltcat, pJ~lS. finement ramific, a feuillagc plu& fin, plus JOlt l & Cll quelfJUC forte plus elegant, II s'tlCH'' commu~cmcnt a ~ Oll 6 ricd~ de haurc;our, fur des u ges couvertes d'unc {coree brune ' & fore ramcures fup ericuremcnr, .'es ramc~u:x lone grclcs, !uuplrs , divifcs_, ouvcrts ou OiVlrgcns de toures parts. Ses fetulJes bcatJ· coup rlus petites (/lie dans le Lilas commun 1om oppof~es, pc1iolees , lanc colt~cs , vcnes; glabrcs, & aiTc·z !Cmhlablcs :i celle dnTroene, Lcs flcurs naifTcnt en grappcs paniculces & pyrami da'es, fitu ccs aux cxcrcmiccs des branches de l'anncc rrccz rdcnte; mais clles devicnnent latcrales , :l mcfi1re <JUe les nouvelles poull{>s fe . dcvcloFr<:n\·, Ccs ~leurs font d'un pom·pre cl :ur , n:Jancc a unc rcmrc blcuatrc, & one unc odeur agrraule. 11 y en a unc \'ati6te done Jes flcur_s font d'u_nc caul cur lrlas fi pale, qu'ellcs parOLffcn~ pre!quc. blanche~, Les capf'ulcs font plus CtrOttC'i , 11101115 compnmees & moins pair.. rues que ccllcs du Lilas commun. te LiL1s d~ Pcrfe a fcuil!e~ dec o~•pces (var. e.) cfl: fort rem,arq uabl_c pa~ fes feullles, la plup~~ c, profond7mr.~t. p•nnaufidcs, & a beau coup d elegance;,. tl, s cle~c un peu r::oins que le Lilas de Pene a f..:llllles dJ Trocne; fcs gr::ppcs. de fburs font un pcu plus tardivcs & main grandes. I I crainc un peu les frimats printanicrss Cctte cfpece cro1t naturcllement dans 1; P_er(c ,& rfl: cultiv,<'i en E~rope ~ d:J ns lcs jJrd! ns d agrement. Elle flcum au mois de Mai 0 • ( Y, 1:·) j] COnVient de J'empJoyCr dans ~~ compofiuon .des bofq~ets du princemps , en ]a pla~~nt r lauvcment a fa grandeur. Comme lcs arbr_t0'eatJX qu'ellc conO:icue fouffrc.nt tres-bicn le cdeau , on en. peut former de jolics paliffades, &; en tap1lfer les murs, prcn:wt (oin de_ le:s tad lcr. On peut auffi en faire de jolis. bu1!fons qui ferviTOilt a dt:corer ics pJa ttes.blndes des• grands parterres. }· Ln~s du Japon; Lilac perparfa. Lilac ~~itLS fiVClt/S r~rratis petiofatis fimp[icibus ternatifc; ue, c 1rollis cnmpnnulatis. Syringa perpenj'a. Thumb. Fl. Jap. 19. r. 3• Rengjo. Kcem f. Amam. F:xot. p. 907. , I a corol!e de cet.te plante reffcmble {i pc11 a cellc des aLJtres Ldas ~onnus, <Jn'on pourroj" .Ttt |