OCR Text |
Show 18 Pet. AndMattliioli Apologia Infimus fui Sed cur hocnimr tantorum vii-orum tclliinonijs comprobare ,cüiiv laiilitaiius :ch capit: (le Agi-em ipiius laqueo Ciietimctclui ipli us oblitus id aperte fateatur,-& liii» lc iugulaueritgladiof Sed quod falso Colurticl- '"?r' r?" FG;-FI alüs" lætcllimoiiio lihrit is x'lus,pr.etei^ id quod niilquain .il) iplo hoe ltri ptum tlleleiinux,tellcnihabm Luiiunusmö Hermolaum virum lant-pi.eelaril'simum , qui in (iin ("l'vTUlJrlU I.iiliiziniun int'nilaCitri'cdargtiit hl3' dn" verbis. Cueuineres in lillula apiidI-lippncraicm th'lhllli! lliire iiiira longitudine quatn-iugum: ([e(ic Pl-oucniiint,quanquam Auguinuseucuniis itlein x'itlttiii*cllt-,(]tii Syllltlll'lïH-Hillll)Inil'ällm gm- :, tudincml-atiui ,Iirraticus& Anguem Coliiniellasfipptllatiis.i latiuo peiiiius dillti'Ciis. blat'lenus , Hei'niolaus.At lititazdcmiis hiiicbono viro Ei lua lornia longiores illos-cucumeresabnaliqUibusAnquinos vocati.Atnon intelligit quam noneolirreiitia , quain III,-lc ipliiiii repugnantia-dicat? llllliquid non uidet homo mifer,qut3d non aliam (il) taulaiii lhl' dilieieiitia:plantisaddi lolent,quam quod 31 reliquis earundem genetis dillinguanturf Noti ne llaiiiii ob hoc lL'lqtlltlll' elle etiam alia cuT cumetum aenei'aïRclipiat mill'r,& fua iam I'LCOgl-lülenl errata. l'xtlipiat,iiiquzim,eum lignisomni Iuceclarioiibus vincatura Kihbug,& propria (unlglsitmc uigeat-Ur. Comprobatetiamcucumtrein nollratcm non elle Peponem , eum in priinis lapor,tuni deinde laeultasï$1por eamdem,-quod cum lhibat Svmcon Sethi Græcus aiizlior PL'POULS lliporc elle dulces , nulla laiie ratione heri potcll,i't cucumeres noftri vfm (uei int peponcä , quippi- qui C;, "nisi, ;]nqdl'uleunt , quo maturiores euadunt, vtTheophrallus fcrihit lib. v 1. cap. x 1 i i 1. de Plantarum caulis.17ia1ereali I)eponumlaeultasexpendatur, conllal)it iani-cx (Saleni leiittiitia, quod timorati liiliolos exeitant morbus,-tiunt &" VOmitiones, & id quidem (vt Symeon illealleritllim dulculine tliieiunt,pia;ltitim CLImdlï-btllülllnï ineiderint ventriculum . Ad hæc conli icata PLponum caio(vt (Sale-nus ait)vitia cutis InlJCl€,n(lllpealphos, lentigiiies,epliclidasq';abllergitdulci, quo ll'ljlnlltlt!" ,lueeo . Id quod ex nolim/tis riicumeris atïriötununquïim conftqucris . Nec oblbt quod Hilpaiii CllCUle'Cm iiolii-iimiutLulitantis iiiquit)I)epanü uocem,Q ,,Pe eum Itali a Latinis originem ducant, omnino crcdtnlum triic tur Latinas rerum nomenclatu i . s rcdius alIerualSe eos , quam exteras nationes . Demum la.). clIc l'cimus, & Lulitani liqmentt'i , quod lilandri uulgares Cucumcres edant , eum Pcnlltläictllïi'xï'l'lc g- rint. Sunt enim domi noliræ Illandri, qui nobis feruiunt,& qui I-landriamA' (,ierinaniam lel'lele'Il mci-.u fap-'O peragrarunt , id penitus dettflantes. hec obllat lcriplille Galenum üPtpuniiin caineiimmïaquï ("m' limen continet, abllinere homines , quum id liat potius in Pt-poiiibus nollrlS , quam in-Cuututtr bus ,quoruin feminibus una cum Carne uefeimur. His itaque poiei it bulitaiius fortalt? niliil, quam in ceufenda Cucumeris hilloria fuerit hallucinatus , & (ubindepalinodiain meditari. . almltcus fecerit, quum feribat Plinius Cucumetes in Italia quämnuniinos , in prouineiis vcmquïnbu. ximos prouenire, Cumq; Lulitanorum regio , qua le oriundum laat,:td vltimas biii'opæþth «ihn tur, & ob id cæteris l'onaI-se magis ab Italia dillet , verendum (ane ell , nc tet medie-æ liil-dlqlhlluglm petltgcnt Cucumerem Lulitano maiorem nufquam & vidille mimi-ent ..Scd nimis iOllJle iiluiius Cucumeris caulam egi . eqtidem hæc nimia elle fateor in re minime oolcura .. Veruntamen) -li lbi calumniæ & malediïta aliquando (eflent , omnis eius ell obtundcnda VCl'lJ-Ul-J iiiiportUiiitaS, Titum (& breuior lim,iure fibi eedi putet, minusq; libi a nobis Fatisfaftum clamitet, &, qua cli imm gantia,non lilcntio, veldifsimulatione vani- le Viötorcm glorietur. , . l Calünia xi]. IA M 1) E ( A R 1) E 5 1 o anCa ci tefpondeo,clc quo agens Lulitanuscapitetc Pipere, POM-3 de Carpclio. ibi de Caryophyllis egit, nofltum ibi ordinem, & doiti'inam quemadmodum in ext cris lequunis. itaaduerl'us nos fcribens eomminifcitur. Caryophyllis Carptlium proxrmumefl ,quod Cubtba .. officinis dicitur, vtlibro primo meminimus, & Aetuarius contirmatnNon enim Carpeliunle-V »doaria, liuc Zurumbet Arabum elt, vt Matthiolus augurat, qutim potiiis ,vt dicrm ug, Carptlium . lit liii-Ul" " Cubcba Et. Haec falsö Lulitanus. FA !. s ol, inquani,quod nobis riufquam ("cript-um(deliuttf-h riam , liuc Zurumbet elle Carpelium . wis ergo non miretur hominis iiiiptidcutminainihi1 mul-tmi- Lufiunus im mendacenuþloeutioncm? Quis non detefletur huiufecmodi hominum. genus ,:qiu' ;huic mdi:- pudcntia &: bus calumnijs,aeimpoituris candidifsimos quofqtielacerantfHuic adhibenda li(F'f-C l'cript-lïi-l mcndmono dum Z huicallentiendnm ? Nequaquam . In conlello enim ell omnibus hominis liuiu L 5..i uniu' iplius elle Figmenta,mendacia , vanitates, adeo vt iam omnibus llom iiclium commoueriiit. nihilinquantum hallticinctur mifer, dum libi perfuadct choariam , & "I.iirumbcm m Maiiriianis Calüiiïaxïij. tcr le dilïerre, poftea audiet , cum innumeros illius errores prom tilgaU-C-I'O ,altcra lauro S £ qv 1 T v K , v T quid de Artemilia dicas, Videamus. Artemilia tluPl,ex , ell*Græcisl-EPU "' Amn'lm' hO'TknfiS iodorc acuto, fapore vero amaro ; altera vero Matricaria (lich tcimiloha, aum lit "th phyllos appellata . Nec enim in eam imus fciitcntiam , quod Matricaria lixe Parthis";nlüa vituli?" thioliis contra omnes grauifsimos medicos contendit, quum re vera tciiuilolia Alf-lc «lt "mdi. Matricaria efl:. Nam Parthenium , Brufaculum , Herbalixtida Clïnlhlnlllllfz litui lsiia æquum-n musloco. Hæcillius ad vuguem funt verba. Inania tamen ,nihilti; [M)-"dc"?'ielclfïmiswmpr 4 Lulitanus argumentis , rationibus , & authorum tellimonijs, qnibus latis, ("Rerqäiirit nec [in , tum ell: , Matricariam vnlgo vocatam ,alteram non elle Artemiliatn , ["hl' "ltponhtm (,,piniun: u'gwf'ïhlïintïl v'lis iudicijs,ac rationibus contra l'ciitentiam noftram leriprenritdcd lua tantulnrchnquam. ïn;-"i tm'c. €tus,noneil rane cur cuinillopluribusagam:fedilluin inlc ipfunilairantcm -., Aduerlus Amathum Lulitanum, 19 vt huiiifcc hominis imper' iam pluribus dctczam,& prccacimö tompe lcam,libebit me uobis nonnullain contrarium alle-rie. Scribititaque [.iilitaiiiis Arteiniliani duni-im, Clllwieneru , h . , , (- . tifoliam,hortenfe1nti;,g]mmnM.,".icmhm ttuunoliaindiciani, quibus ium-ih "k):ï'li'irfl'll'l , 'l' milia"-"'" dx oleitanterDiOFCOiidem legerit. (Qi etli ltripll-i'it alterum Al'lulllllPUCHub lolititllet iii-ii-hiiiiiilim meiiobideam proprie appellauit /.575:';w).cii, qutim ea proprie ;» Ju.» (li(ltlll' k'lïïfiïil(*liltl'll'l; Diofeoridiadulierinam Pllmtit,.CI.U-USCJpltls titulus lichabet. Amm.-m;) );.) m] liiu' m.,, reperio vf'quam leriplillc .l.?!UlFOl'lllcm,qulInCC etiam Pliniunr,prinii QCHLI'H :Xiitiuiliam hora tenfetn elle plantain , feci quod iii maritimis lponte, & l)"fcptouuiiat,rtillc, " m" Jllkllllil .Hilih :. " .iptittgeminetur. Atinmcdimliiiiiargiimtnta, (]LlllNh' rtlmgai i nemo potell, qua: maximi. t»!)l'tant Alarri- pmlutiii . . cai-iam non efleleeuiidigentrisAiteinilmiiiJlteruni quod liii-c llorclitparuu,tenur,ui rniiitifuin Acandiido : id quod lant iii Altill-li.]I'm-H()vallltlll' , quum lios illi iiilitArttiiiiliæ maioi is decuplo uialor, lirmus ,nDn tenuis ,non in i niuei'lum candidusJed iiinbilitottnus .lUX'CllS,CfllHll(lh liiliuhs cti*eu111leptiis, vt iii-Antliemide.Alterum,quod planta litad mantis pumila, ae tenuior-,qua; adeo maiorem Arthcmiliani mini-.laturmdcoq; illi mitgener ell, ( vtlïitttui' etiam lil'JlIlllOlth iv: ambigentium non lit, quin iph!" altera Artcmilia . (adde quöd cum Matricaria liillj(,c.'llllc . lit-ribus , laa pore, odorem-plurimiim a prima Artcmilia (ultri-at, non til iani-cenandum , quin eiiix diui-punita. ac natas llle-titio intiolUillttDiofcoridt-s; lud cum iiiterpi'iiiiiiiufe nliCTllfII^l((['.l1llil*g('llllS [Nili,] mFCFCdit diflcrcntia, præterquam magnitudinis,cralsxtiidinisip, " ipkniet ;,l-unluinit' litetur Dl-O corldCSQ "on-lU'Flll' (lFllïiülILTIUS Ariminum-nom Pllll'tlJLls CXRlIL'Jl'C, Dimum & illud mi cuique QontraLulitanl fentennam veiiim potellell 'argumcntum,quoilantiquorum llltllu'i (iiipiü iam"-CIlflaAftmflllJm Hlfämmdncc etiafpi primam elle ainamunq uematliiiodiiin rapti-iiin- i iilgai is atriCanthft-Smüwa m" um gh H (Clititllr,uc.cuVrparumabAbliiitliioiiim-rat.(thctiam aigumentum præbe-uincaliditatc,ö' liccitait lianc l(iiieeiiiag is CNtulCt'C,qU:1HI lþltl(l.llull (Lillllll? nio excedatArtemilia. Hæcitaquc li quis icfle pcrrcuderit, inibis qiiitltiii minime IUL'lhlllm liierit, quin Lulitani iiileitiam , & iudieij vanitatem latilt deprehende rit . Qiindauteni Mati uaria nmi fitParthenium,& quod ea planta l'aitliriiitiin lit,qii,uii vulgaii.ippt -Ilaiiniit (il'IlllJIH llï'lltlalh till (' vii.-'i v.,-.«, cunt,nospenitusdetellamiir,quippe li Cotula lit-ritial)ioltoridi lhiitlitniui ntllt-t,qiiiiiii l:.rt I'HH i .m... i» lïu expatte Anthemicli'a leo referat, rt tanti'i teri udni is Lllllcl'ilml'cdllu.)til)."ll lLl'J dipiiultaniigqiii» ill ""*"W" ' dubitauerit, quin Dioleorides Parthenio Autlicmidis l'ulia reddidillctaiö (oi iaiitlrif (ïnu Lilltll'l lulia Cotulafætidapi'oleeto non habet, l-CdAnICml(llS,Al-1trlc.lrinVClüCtllHliLAI illlIlIL'tilM Ct-I'lli utin nus cum ad (ummiim quuc Coriantlrum adulciierit, & litum iam edidei ii lt'ml'l1,qll.t' iu liiiiiiuiiaii bus funtlblia,adeöparua teuuiaq; lpeetari, v[Alllcmhlh lulia quailantenus i'cl'traiit ;quumq; ditat DiolcoridegParthe-niurn liilijs elle Coriandri tCthllAlH, isad lIlll]Ul'.I tantuni ll)ll.1 rulptxit , iiniiatl matnra. Vide quam hoc ego argumentum propullabu liit'ilc.$iqiiulcin LIII" iit-qut- ( )i ilialiiistx Diufeoride 51 quo verbum ex vei bo tranll'rilnt, HL'qHC Serapio, qiii eaiiiltiii lU iiai mutilati-.In i;.it Iuli titulam illain). ,g,arbiti^andiim lanee-lhpaititulani » 6754 l)iiiltiuidi iinpvriintiitiraitt-mllt impiirum ineuria,vel potius teineritate,prii;lirtiiii Lllll) plantarum tniiipaiatiniit-s I'L'ftlllx,('&.ltIlllxli; liel'l dibcant,cfim plantæ iplïradolelcuntwtl toiilillut ; quoniam illli," temp-ut- lillllll iiiii ,ati iulium iiitzapertislime conlpiti polliint; non autem tum priinum ()lllllllllt , æ-t-I tuni tniileiiiu-i mulun tcmPurc genuina foliorum forma Videri H()npOlLll.(-£Iill & illiitltnniia I.iilitaniiiu lll inint'puiiirii, quod eum Cotula ftetida lunge acrior limquam :1i11.ii.i,adti') vtta led-.in abllei gentibus .iriluit III non 0l)letiti1111ii1ferat,ob ithwulgti lieitai'ieulilniw VIlilllli'lllUlUSlnqllll)till..lllll'iillllillttllli:l'.lllllLf niuinelle non piitell.Quandoquidem l)ioleoridi Parthenium milla laporis .lLlLAlch « iiiiiiiit'inliiiii, ledtantiim amaritudine-,qu'xin Matricaria inanilþllu percipiturliiic atrtdiuixtaiitillu. l'liillLlIllb cuin fe,'"enties iam expertum lit Matricariani ea omnia prællai'e, qua- Parthenio .'llLl ibiiiitiii, pilam lune ell,maximedeludie(is,quiwtllr1 leiitenti.ti11titilliaiii ltiuolis qiiiliultluii .irgiiiiientiaue «a ptiunciilis maehinantur.Seilvtinamtamlatilui'ci'aiiiueniri pulleiit,quiiiiil.ilii tuiiiiiiui. ( !«i , ([ mmm. T 1 R v M quum antea (cripl'criin in ml.:h UlmmCHIJ-l'lþ italico ll'lmullt: priinum iuliu ui tii in ii tiiiil Symphytum Pttræiimäine hactenus non uiliim, quali nic iicghguiiiix "teitu.-q; JLLlllJI-J ll'.li' l.llll tanus, hæc liio morc aduerfum me lLribit. LK llLrlJIS , quas loannes ! JlL"(JIlL'nlh Aiigliii itt lllll 'Illltt bJIiSymphvtum Petræum erat, quod(.'unliilidain nonnulli appellant, qux iit tell-iui l(itt'i'lllix) - familiaris Gallis admodum elt, & eain lualiiigua liui,;laiii ttUCaUE . l i [tilia quoque n xli.] eum ] Jllln . Calliliono medicoalhrmamus,quaiiquainMatiliiuluscaiii nunquam lciiitlillctiailit. H 1 s 1, v 511" A N v s Non DlllllminlllCllHlCllllllr,LM])LllJl'Jlll,llllllv.F.ILLllllll'il' gr.]ltlilt'dl ( mimm... gentiæ, fed etiam (ua: cxtollendargloria-,quippc qm lcnobis rei medici- pciitinreiii (Illelitl'JlF aii - bierit . Verum li (ur folettes decet (criptores) I[Jllcd eidem toiiiiiituiaiii lCelllhll) L'LlIl-l anni- .i ( H K 1 S T o NJIO. M. 11. i . peilegillut,eompcrillet quidem Si iiipli) tiiiu l'cti tltltl nul-Ipetpnu metadinuenillc. lil quod is nunquam perlefc, uel pendit)» ltiitilxt te(iiltt, nil JlLllIlCrllh ] .t. liil mUIUCI'J l'Llli*t)id xlli ollzcndillet. Non enim unadic Liiiiuetla leges in liuiieuin Lilippieqati piitcH. haut uc] i Jm non iii-m L (Qolitwtacculariiiirenmipolliiii,tibiquandoquclalluslu.-tiin ,ii.e W . ,iiiittiin- litciiglu ' ' nunquam nii.' uiditl. l'cttzum ' [ml-Tm. Irfælïabat quidem tunc mihi' Symphytum ' ', |