| OCR Text |
Show 702 AndMatthioli Comm. In Lib. quintum Diolc'oriclis. Moroclnln' meminit Gali-nu; uini cum [ei'jïili lapide lii. IX-dc Hmplia F'"l'*""f5 ex cium medicamentorumfacultatibus./ic inquien: . sunt et .tli/ lapide: illfl(rcumf0lill7llc.ï, ut quiin Aegypto uafritur . Galeno. 703 Mcrnciuhi la feratur, cur plura de eo t'lchm, non lubeo . . . Aieouauhinoc. CAP. LAPIS IVDAICVS. CXII. quo utuntur ad ipli-ndm-cnz lintei: concilmndum . Ejl autem omnium diflnrum minimi qualitatis particeps,:tee itd/iri &ioncm, nec mor/inn, nec ala/li'ij/mncm prrfe frrcns . quocirca lioc ipþtnz duntaxat lapidi liniunt/Lana tif/luti uidelicet : proinde (eram cum uincentes .id cicatricem ulceribu: induci-minium mollibus corporibusMurpant. sid (: ecularilms mifer:urfacnltaiilnis, perinde ut modo' rlic'li . At quanti rj? mniore cmollirlldi ui, qui»: prediiliquii nullan: uidclicet effeflriccm qualiutem lubeat; t.nito' Eli-Un moderatior tji , magni]; dolorrnzlcudt. Hunc lapidem quidam nioroxum , nonnulli lcncograplnda nuncupant . ludimus Galenus . Sed certe nefcio qua ratione ,4lltautlm: ritate ditans/ilii perfunfcrit Plinius llli. x x Vi I. c.xp.x [. hunc non ei]? lapidem ,fcdlierlaam, ulu'una' cuinlcucidt leucograplnd: diiJEritit. lil/llUTMUC fuerit uoc.:lvuloruni Emilitudine deceptus. Lapis Græci: Altior uago'xtlcy, Nomina. Latinis 1. api: lnercclitlius appellatur: Italis, pietra Moroclytlio . LAPIS ALA BASTRITES. CAP. CX. A I. A r. ). s T R ! 'r E 5 vocatus onyx,crcm:itus,reüna aut pice execptus,duiitias dilcurit. liomachidoiorcs cum eorum leiiat:yingiiias comprimit. A labaliriiæ A L A i: A s T R : T E 5 notifiinni; lapis r/i iis, qui Romnna inuiferunt aedificia Hallucinantur tamen, qti conüdcr. credunt lapidem illum Al.:lm'h-itcn c)]"c, quo' lJJC teniprlhtc torno itariaiiiiguntur it.-f.:, quibusdumfulniigrieantim ten.-'; dii'ciirrcniilnii , pellucida leno.-"c , m.:teria: uero' adco' imbecilli , ut p.:ruin collififacilif'angantur. Qni quidcm lapis lnc Al.:ls'lrirf Grecie: non cfl ,fed potiusgyp/inutrria . Alabijiritcs enim , quem antiquiad uili gueniarLt e.: ::it, quo' diutius iniquäta ATJIchrC uindicaritniafcitud nt Plinius inquit lib. ): x )( VI.c.1þ.VIH. circ.: Tl!"l' ': M.'ZJPHJ: , C: Dania/him Fyn-c . Hic exteri? candidior . Probatnïimui uero' in Cai-minia , moriri in di.: , ianipr ' , A/iaq; . Vilijiimus autem , O" Hue ulla nitore m Cappadoeia . Proäaniur qu£m ir.: Aiaballrirgvi meliei colorisui uertzce inici/liili. lytc Pliniui . Huiucfacultates memoria- prodidit Galenus lii'z. [ x . þmpltriunnr: rcs :x Gal. dic.:mcntarum ,äc inquiäs . Et :lalxajlrites uocatu; unguis in medicine ufum ingreditur minii./liis . midumai-.in t. Nomina. iendum dant/ioniacheis. Is G iam At ex ocAïBngi TNS', Latine Lapis «(Iaha/inte: dicitur: ii.:lltc Alibi/ir.. tiieme-time. LAPIS THTITES. CAP. CXI. L A p 1 s nomine thyitcs , in Aethiopia gignitur, fubuiridi colore iafpidem imitatnsmiimhdzluitur tamcn , laticum fuecum reddit . Vehementer mordet : tenebras , qnx pupillis obicim- tur , expurgat . T H * I T E N [i?/df"! "fci; iþfc lraölenus inueni, neq,- ab alio conlþeriumjcia.014i65rta]72 imminuit-i: Fueh. opinio iiim petendus efl, ubi eumgigni prodidit Diofcorides . Veruntamen Fucinus mcdicusüngularis doilrina. "lifreprobata. lo de compuntione medicamentorum, quem collucuplctatumfecundci edidit , lapidem Dio/coridileJ'ltcn dirimi! .': liil aliud ejfe cerifei, quim lapidem illum caeruleum , qui Itali: uulgä Turf/iiim , alijs uero' Turcicus lipis apprlu - .i L A P i s e Iudæ-i allatus-,unde Qiüi nomen, þa/ïim in oüieinis habetur. vtunturco medici nä ino-iii ad iir/ic: szidis [liil-li rileulot ;jci cium ad cor, qui in renibus/funt , Galenumfecuti, qui libro nono de [impliciinnmcdicamftorumfxeul: " """ " Ul utilius . , ciitfftctriii . .- ac i.:res . . dchrip/it , liii. uerbis . Eli cr alius lapin' l(lrlbllä ualentiorilm in Pale/lin.; Syria reui- : leno. nun: , caiore cnncinna, , canendo , lyceic . , . linea,: . lubens ceu torno «inflat . Appellitant eum «ilaco , in quo n.lfci (l;/ipli" : un , ludnicum , utinum-q,- (ul tie/ïm- I.ipides in cate [uiuentes, 0" ex aqua- caiide tribui cyathis potui præbente: se nem quilzui nos imperiti-uinu; , proficit niliil , quod ad I.ipzdcs ueþcc pertinet : uei-inn ad ea:, qui in renibus lu.-ruit tinam/i. A: duc iovi-"ima.: Græcis, Latinis ucro' lupis Iudaicui nuncupatur: Arabilvus H iSCr abeudi fei; Higur alibeud: IidliS, pictrn Giudixicii: G crinanis , [uden/lein. , Al-fbfoipictVTof. LAPIS AMIANTVS. CAP. exui. AMIA 'r v s lapis in Cypro nrifcitur , fcillb alumini limilis . quo, utpotc [lui]; telis & uch m, , . . .. . . . . . » . 1 .' .) . . * ' ' mm (paruuli giaiu texunt, quæ ignibus iniefh ardent quidem , fed (liminis anlCtJ iplcndidiom exeunt. L A P I D E M Amiantu'm ( ut in alumine retulimus) offcin: ac medici Alumm pliunctim tineant, id effe exi/li, , ., . . . . . , mutet, quod brfcif/rfiþllc dicitur . Sed , meo quidem m.llclo ,falluntur , cum pium.-um alumen :]; uocatum nulli aijlriifgtnti ui polleat, [cd acri , nec in ignem conm'lum comburntur , quod Amimti ell proprium. In luc tiii/ziri cpinionc , ego quoq; uni cum pl .'risq; rci nietallic: jiudio/i; i.:mpridem ueriïxtiiifum, doni-c claru'iinius medicus ]. u: r:: Glnnus legitimum .tlunicnfctjïilc Pl./l! ad me ini/it ,ftcic adeii Amiaiuojimilc, ut iii/i .idilriäloria uis , qu.: pollet, ipiimib Amianto plurimiim diffl regu/luiindicnijït ,alterum j'ane'ab altero dij-cernere Htjl'llllgl'm . Nihilmninus " (: ex cn difcrinien cognofcitur , quid hoc in ignem proieciumfiitim exuritur , illc ueni nequuqium, Hinc itaq; iit , ulmei dni-i£ credendum /it Alumen plumeum uacatum legitimum ei]? Amiantum. c.]. mim non iiifunt liiipojlt'H'S (u: auclor iji Erafauolut Feriairtcnjis) qui lapidem Aintantum/impunita mulierculn (jl. ndininteinlantii; [.i-penu.meropro ligno Crucif Seriutorif nus'iri . Id qllGdedlL: credunt , cum igne non conilniramr, umidi]; ligni modo pili: rinnmnflit lini-isinterriti-[uitibus . MeminitAiniinii Plllitm libro x x x VI. cap. x i x.:tbi/ic [m]illl . Anni/liuc iliinmijinnli: mlnl igni deperdit . Hic uenrjici/u rc/i/lit omniäux . primunt magorum . L-"uts uomcn. Grtcuni Altior Aminnii l.lpi- dis cor-lii. i'i'mir impo mum . Nomina. apium: : Latina/m , Lapis Annuntia: It.:licmn , pictra Amianio . Ai'eogax'msiear. LAPIS SAPPHIRVS. cur. CXHII. ut eius uerlu, qu.-vfiibiiciam , aperte declarant . Ialþif, itiquit, Galeno duplex cfl . Vna peliuit-(dis: qur DICIT ' , -i . pafio lapis ille Turcicus pojïit ene TlD'iiCS : quaniam lnc tum Diofcoridl , tum Galeno colork e/l lub'lmdls ' ïn tcmfaturati caerulei, utille . Ad hxc/i" lupi:, quidegläov Gr.-ecit uocatur, (7 quint-re' Tiirricu: efl, laminæ) bu: ajïigluinr ( quod ipfe quoq; Fucb/ius afferit ) non uideo, quo inodojieri pojiiluttidcmpt Dl'üffnf'd' T,??? ' .i nemini-, quod[dum, inter iaiþidum gencra recenfetur . Fufii-emo mihi quidem non uidetur ueri/ll'llle : W. , "" 1473 & Tbyitis dCPïdWla uoce nomen acceperit . quam enim , quefo , illie uoces babent inter fc unuim? certe' nullam . Quare potin: adducor, ut credam eam appellationem fluxilïl' ab Itnlica nolim 11:13"? "'"." 9: modum in Italia eærulei/A colnr, quem proprie C(E'll colorem ig? uolunt, uulgo turcln'no llot'lldlllï ; W "'fit' 2133: dt qüüffïmo cfl, zl colore, quem caeruleum babet , Turcbina ncmiiuiur . Ex qua nama,-ni.:tf-W lia/[f [ullum elle arbitror, ut eundem lapidem iunioresTurcicum appellaucrint : ufq,- .1ilciinnnli imitatione lvi 1 r Nomina. Germ'" 'wam "'di" dixerim! - Lapir . qui Grecis Alio; Quirie, Latinis itcm Lapia' Ibit!" JFPFH'" * S;. 1: p H 1 R v s gemma colore can/lat cyineo,perqu;im tmmlncido . Lapis cft amnibuinutusquadmnulif, s,.ppim; m,, (:iorqutbns ,qu: college/lantia ,frequeiitcrinj'emtur. Plinius Sappluros aureis punälis (Ullül'vrt fcrilni libra 1 iileuiiu. X x x VI 1 . c.:p. i x . Veruntamen l:.vc et.:re nullum ludentis uidi Sappliirum, qui .iureis collucerct/eintiliisJi-it ei); biennium mineo , adamantis modo trxnflucido . Quofit, ut piandum-Hi aut no/lri ufuifipplnro: ei]? I)."lülgll: mc.: fipplnri mnulifidlttllic in re !'er E Plinium fitenilimz , quid hirta/Je caeruleum lapidem peculiariter "Dux: (.m , euim Maui'iiani .:ziilum, uel lazuluni dicunt, pro Sappluro .!cci'pcrit . Naiii nullut præter liunc inter genium :xrm emicaifcintilli: . s.:ppln'ri uiret perquiin breuiter pcr/irinxit Gali-nux, curn tantuni .ulji orpinnuni Nili) lmnF li"" Pmdflft Fripfcrit . Ceterum .zdduntur hoc tempore in medicamenta ad cor fme/nii , Um dilllflu'J , «[ut dur.-jia uenena , (: iae/iiim: allaim parantur , non inudo'fapplnri , fedfmarxgdi, [.lïbiPli'Illl,g-VJVLIIL ,[i rito/n], iïffmlllif]; : timet/i preter medicorum [þein , putantes plCrlll!q;f:lll.1iil : quid r.tru' .idmorlum/inijipli/i£, qu.: Ini- ".lmoäigrmmuc agnofcant , 0"l('glltm.15lul7z'.llll . Cauunt ".th medici , nc dlilþlllllliï . id stultitia,/i ubi n.- apri; l- 'lt,periiijiimosprobat.:iljdei con,uluerintgeminirios . qiiippcgemnurum ï.l'1!t'll!.l,l1u1'[.'lji'i'lei/S I:.i .niur , *! fuse-; lingit/luris non uacant. Adde , quoilplcrunq; lfcrinn.xlirriiiiuudfippo nii. Putini e.iimilyryjopa: i.:i .;:ch celere ritcnti-s l.")!JCllllllOS ilii- , qui tuncn .:nictlwlum colore r . ' .,'l, ui ' cnil.,. mriirr ;nicnta ,,liqii ' li'giiima , prul ' nï,- inueniuntur , quin C; l?l.17'g.i .. , lu ! . q.:iuu; [11:-.' ' puluerem tenuijfnni pulli" ' :, ttj?]iicdunz rcdrganti: , n,'i :.l illc uinii/tc [i.it , "'*i-' : M pi.; l.;/inrit,qr..int .:nrilnir tur ,nc mullum tIKU-Iïlüïnial ], emittuntur . ' - t*i/iillic, a-rx , Cf./fi'l'lji'vlïï EDT,:lliiE .xii.-nil , nuaiuin C; ueneno/um :ielinuzifil, znm nicrtai .. ,j-i ' i Vit-l(iäillcllliim,iiixgll.4 D.,...uti uiui.:t'lum. (Mlildaqulcicmilldlfgo fapiusm: .teilxi, quz (OTJllHU "iugi;-im (".-«titione: ..m. £?.-3. t... .' i SA tl P H 1 R v s lupis pcrcuisisä fcorpione , potu prodcfll: cxifiimatur. Contra intcllinas exul- cerationcs bibitur .Excrcfccntia in oculi. , vuasq;, & pultulas inhibct , & ruptus membranis cogit . « Thyites, ut alibi diffusö mon/irauimux, dicitur . Tim/ite: autem non efi nifi ea Iaiþ' is fpecies, quo quid a'crl U" matutino autumnaliämilit Et, lIUC e/l', caerulea , laclechuffiifa, aizgi'ZouGa Gïtcif, Iuiiinribus Turni-1 . Gf Turckes ncmmatur. Quam certe' appellationem ueri/imde e/i ex Tliyitis deprauatunoce promittam »O"! [nam dum]]? - Alf"! uiridis , qll-CFC dlfla t/l', quia uirei. Eius duodecimjuntgcnem , qua- dlllllrt nubitnlmf" explicata . Quintum autem genus efi Turcica uocata Iafþis , de qua iam diximus . Haälcnus dr TlfJ'W lïPW Hf' , fententid . Quæ fme mtifl nonnullæ rationibus re/Ellenda uidetur . Primitm nanq; non inuenio , qud-d G.:lufm7 h'l duo genera digeratur, in uiridem fcilicet, CTleulindEm, ut lll! Fuch/iui adfcrilm. Sed ipfum uiridi; tintum liil . 11 fe canjl-at lll7. 1 x .jimþliciunz medicamentorum, ubi de enisfacultattlaus diUEruit . Nec ola/lit , quid Galenus ti. libro in commemoratione Tbyitis lapidi: ex Dio/"carinis , l)unc coloris elle fcrtlrat ]ubuiridis quoiammndu , ut i. ' : zien,-r Equidem Galenu: eo in loco Dioj'coridis uerba refirt, ut ex capitis illim titulo quist]; certior iieri pote/l in]-eripiunt legitur, mei 73 Aioou 03 liis Guin-ou , lioc efi , De Diofcoridis TlJyliC . Præterea equidem in, tw: ' - ni .' ii :quæ cyathis tribus , potu diliicuimti urinæ auxiliari, & calculos in uclica comminuere ....s "w i Potelicieeris mïgmtudinctriius ' ' ' adcomm-UtCQllyrium,eumc.-ilidæ * . " mam'lellam nnullmre P r^-f'cnmt. '" « ,- ïþ:"! y,.lg .' ' '). AieafoiAoLftocsgl'TKf. ' ' ' ' I,vDAI-C , ,. vs!. la .P isinludæanafeiturn f i , ::lälidlserhglömandidus,fcitaadmodum configuratione,lineis aqua. itcrintcr et litantibus,qualiindullrmdetornatis.Solutus nulhm qmlitiicm |
