| OCR Text |
Show 750 AndMatthioli Comm. ln Lib. leXtumDiofcoriclis. Varios rircmtlärdnro! & pharmxmpolljxjilis excludant, rrprtlycndunr, U" mi trifariam : ac/l opilifucrifmroiom. ditis (: rcllartbus ciuitatum mS dcmmricut , ut mzjrllt :grotamesfub publica omnium jdc ablmtmprobo rcpelii. no bonwtumgmcrc prodantur , atq; m pernicirm agantur . o'ueïoc ipu, DOMES TI CA non is. CAP. XXXIIII. A qv A Frigida abunde pnta,aut mcracum uinum liberalius epotuni, aut Pam'm'Pl'ælErlimäbd. neo,aut cur-fu, aut vehementi exercitatione,lhagulatugöt dolores infert. In qnibus langumismilsm protinus, & vacuatio, imminentia liylunnt pericula . Sed de notis venclicmrnm,ac rcmedijs,&cauen cli modo, haetenus dicta lint . Subiungercmus cni anndota nece-liuna, quaepræclareuuxiliantur,quibus utimur.quale Nitbridatium ell pra-lu-ttm,& quod langulncüx quod lcrnco temperarurthirm quoniam alijs in locis diligcntifmmc (crlpta lunt, lnc ab eorum dcl iptionc lupcrledcmus. Rerum dom! N o N modu' aquafiigida, (;" uinu-m mci-uum , aut pamm; inter mque nobis domc/limþml, a" quotidianum lhcarü non. alimentum praebuit m human! tumulo/iilum: , ro modo pata, quo *Dmfcoïldcsjïcrlblt , maxima adftrunt difrmmiu; fed etiam carnes, (7 pilas . E mum I:.t'c utr.:q, (offa, qadbucfrrurntm humidis larii dumi/J a/IrruaraJulvuidrq; ji-tgida dciiaratd , eosdem malos pariunt (fictilis , quo; :: mul(fickfungi»: errari tradidimus : tantun qzlaridoqutrn rit/ï duabus, aut tribus poli diebus appareat nox.: . Tit/i£ præterea carnes , ucnuxatayum fulmini "urrumnoda." inter diiasjiij'foccnlur parnm, obuoluanturq; linit-ls, ne cxlulare pojïmr . Eadem eti-inmum mala iii/ri'rnitirrornrme carne: r]itatx, quemadmodum ("7 of, quarum «riuuli-1iuudueneliaft'sfcrþentibm , aut ti rabidi»: brutia dcmor autfulmmc (&: interiere . mandoquidrmftpim l:.trum ('fll culi uritur inflammatio, nsrtror, alui Pl'ofllllllu'th'S'. Pirciü, &carmu nox: re- medu- ,7yt derit,nccdum-tamcn aquam horrent:in ijs quoquequicanthar idas lmuferttnt,l'ed nondnm nrinz tormento cruciantur. Tripartitö igitur artem digeri, tripliciqne corporis conllitutioni merito refpondcrctradnnt. Salubrem partem elle uolunr,quæfani mtcm tuctur:præcaucntem, eandemque prohibentem, quæ obllat , quo minus in morbos incidant: & lanantcm , qua uitia dil'cutiuntur. Quibus ita relþondcri porellquod primum ex illa ratiocina tione non tres corporis tanrüchd quatuurhaberi conllitutiunes latendum eller. quippc vtaliqui lunt, qui necdum morbolaborant, morboramcn maximi-ob impendentem tanlam funtobnoxij : ita lunt,qni iam priore morbo dtluncti, nondum tamen lccuntlæ uale-rudini rcllituti l'unt. id quod in iis qurämoibo proxime lelo recolligunr,cernerc licet, qui uirium recreationem & robur dclidcran t . Sed quemadmodum curandi ratio ad partem medicamentariam pertinet; ita præcautioncm eidem lubijci par ell. Ad arcendas enim ualetudinesuehementibus ucimurauxiliis,:illiore l'carilicatu,ull i0nibus,ampumtinne,derodtnnbus epithematis ,potionibus perniciei occurrentibus, & plerisque alijs . Verum enimuero (unt ulque eo rudes nonnulli , vt ne remedia quidem appellent,quæ morbos arceant . Cuius l'ententiæ inire lationun haud promptum ell : etenim cum uerbum ipi-um , præcaucrc , tum agendi modus , nimiinu au- xiliarem remedia] iamq'ucunn præ re ferunt. Mirum uerö nifi etiam lua illa tlill; ibi.tionc partinm eostomplethintur,qni in peltilentrs coeli liam morbonondum correpti funt: pelli Ulel, proptcr ohuerlinitesaöris occalionem , opportuni,&in morbum pronireddnntur. Dicere lorliran quis pollet, l'alubris inllitutionis præcepta non aliud clic, quäm arcendorum morboru rationun m : quippc cum lirma reddere corpora , & minus uitijs obnoxia nitamtn', vt inuii-cula ualetudin degant, e nec morbis conHit'lentur. Neque id lilentio prætereuntium , quöd m.xximäptxcipu , & tanquam um c.x- putrei ell, non oportere medicinæ partium dillributionem , totidcm corporis conllitutmnibux rc- obliuio , litur/H(! morbus , U" adpojircmum mors mfcquuur . (maintain-tm lix-claui negligenda non flllli,qllllipez tiusfumma cum uitanda . quippc aliquos nam', qui his dl'lwïdllf nullo mrd/camcmo adneliunlzmzsfccntc tii-dc Wort? lþondcre , leii naturas lingulorum luis notis l'enrlum (autari ,ac explorare, ut luis locis ollcndnn . us Cum ijs igitur non pluribus agendum . lllud magis adnotare conticuit, alie-etus, qui 31 uirulentls ani pore, tandem uitam mifire'fïmlicïunt . A "tc minus euitat-t oportet aut: barbi plfck . .nn adto' uciifimtaþuzmu/il;r malibus , uenenisqnecontrahuntur, uocari oecos , idcll , quorum ratio minime iniri puttll. (Lin giätfumantur , eo: qui baufcrmt , in magnum periculum adducunt . Pila/mt curatio mticm cjz , qui ig: . quanquam nan exi/lima: Conciliaror , ut plfctlms pm morti./tris fimgis conueniunt [yim-Ir: ia j?) ra. (a) m ni:-o jirlfocamrum malis/uccurritur txcitatisprim uomitionibur , (7 infit,/is [ly/leniui; : max/inu optimi (; 0 m'! ut: &CJ, quæ cisdä auxiliantur, nulli pariter liint addicia caulïr. quapropter qua-llinnilun obit ! nan)! tJ: artis , & eius quæ ratione fulciatur,annumerari lblent. Neque pro; rus ucrum tit-pi t'lH'IKlltLII', allefilli huiulämodi cæcos elle. nam quod remper fc protrahit , & nullum in quibuldam nece-ll." us ulum tu, admiflu cydoniorum malarum furca . Fra/ht :i uomitu L omniam jlvbrugtdcm [wiberga/14 cum ag; iücllO; (: m! exhibet, haud i:]Clll coniectura colligi pote-lt : etli naturæ proprietate prorlus cæcus ens nlittrns cun- [iii-bc . quunuis eddcmft liam/m rura, qux coli affcähbus adhibetur. ccdirnus , qui ab cxitialrbus uenenis, & animantibus , quce uirulentovmorlu la.-urunt, CUIII rahnntnr. Nam quod ad opus nonnullum ufum præbet ,datque medendi occalioneni, neque llllpt ret public, ncque cæcum , nulllvc caula: obnoxium reputatur : led magis ab iplo qnis uupnllns,tlt-munllinmntm fchabcrc,& opinionem de abditornm cognitione conhrmarepoterit. Nam etli I.i-p: lllll wa funt,quänn1tli:nlibuspercipiantur;euidentertamen deprehenduntur . l)ioex'iplmntcrlecollatp (lerautem in eo commentario,quem Plillarcho LllCilUll', latis modo» per linnen,-ad vubum ir.. itnbcns. Nolle quis hoc portll cum in alijs non paucis , tum in nuperis , & lt'orpiniiilins , & ic tini» id genus , locum animo reputans , vt quanurs exiguo lint corporc , Vixque conlpcltni lllllllk unu nr, ill.-lj Quorum tamen difcriminum ac dolorum caulas inlcrnnt:qnornm nihil pra-tcr qnuimain torporis EKiguitatcm,uimque præ cæteris animantibus datam illis, llicil'; fnerit lpettne . Quanta. enin-l'on iliolescorporis cll,quæä lcorpijic'tu ,&aliornm id genus uencnatorum, qua" nos monitoriumunit., attingiturïquorum aliqua ueht-montes erncmtus cxcxtant ,alm crodnnt ,Qï' [intrudunt-x uult , HLL t.eluntquæ præfcntaneam Punicicm moliantur. Antquantulumtltquoda phalangi] .";UI lll inpii :: "": & uniucrliim corpus excruciatur? neque enim qnis magnitndinem iplorum dcptt- rcnt trt pu. .fïhcum prorfus exiguamole conllent . Ergo quod ll.-TC adallcetus rel 'rintur, Chii-llllll mit.! tumulti»: Verum quod cxaftedeprchcnlü m lit,vim qua,]dgmþlpllx uit-[le mnrtll um ,quz lllllll'llldld liiiiiiiu De venenatis animalibus. r'oldea. VENENATA. CAP. xxxv. . . . . . . ,. « » , " E B E 5 'r 1 I s , quæ Virus craculantur,& exrtialibus venenis. , ideo l'ciibcienggrcdirnu;rl tota curationis remediorumque ratio ad umbilicum perducatur. Siqurdem pii-share non m nus quam creteræ aliæ, necellaria elt ijs, qui artem medicam exercent,vtp0te cum adminiculofnru . . . . . . . » / ' - lrbt ("ii quæ inibi traduntur,doloribus,periculi malis' llOmlnLS « s, & crucmnbus,plurimisquealris . . .. . . . . , uult" conueniat. Hæc autem in lumma lalligia duo, ucnti ab initio relatum Cllï,dlllrlbUllllr. hamq feris virus infpuentibus fermo dillerit, theriacus dici (olet: qui vero deamolicndrs UencalclJS,GlLXl-ï pharmacus : quo prius tradito,limul quæ (equi ligna conlueuerunt,præmonllräb1mUS-""qua??? nihil auxilii Ferunt. Omnia antem in promptu , & ad ruanum habere artrhtem 0l7(7fmsP;0i;/xfnrïþ gentem l'æpcnumero necefsitatem . Siquidä panca & uenenis & virulentis animantibus, mihi :" Cantia Dznlim pericula cient, ita utdilationcm admittunt : pleraq; vero præfenta-nwf." permulti-[qz b"Simolclliarum, quæ exoriuntur, nobiscaula lit, in conlelloclhü onmiun; unutn u plorimum If: runt . Hominum autem partim male alijs cogitantes, ingenita prauitatelmalehcuim l-m'mFPSEL-iiinfpatium curanti liberumnon relinquant :partim (celeris admifsi conlctentla : GUIET'R'? lql' auirt' Nec quisquam inuenietur usqueadeo contentionrs (ludu) llagrans , (ruralium c tw; "ulul; uum "«d; lum", quam a materia mortifera partern corporis atungcntcLP-UHU id qult. (iiniliisl "m I u! " inopmjn omni opere diccrc()p0rtuit,quænam rcs opus hoc clhcrat,vt ni n pt )]m-l .r "undi-l iul.(«amprelienfa communis caula: quæ proprijs inelhratio : quandoquidem turn tnit l.]-.[LUHC im &le lineum dcprchcnla ell. Ideo Ll-alillratus cmpn-icorum Ptl'lllldtjrïnllïr'ldlll titillnirinn uum" lll-, tu opprefsi, haullo (ponte ueneno, mortem ubi conicifcere conantur. qut pofle-1 m'P" lien ïm . lipientes,& vitæ cupidi, præfentaneam opem pofcunt. Non defunt qui holhlcf (agnus .1 m(molr; fontes aquasq; puteanas hac labe polluentes , certam & ineurtabilem aducrlal'llS Pcmlmm mm: tur. In quibus ipüsetü malchciumnon l'ubitth-d aliquanto pan grallarr natura (uatïæmäPmdm tatis nffcfubug cauüs afsignauit,inlictatus his co-tnmungmrü ll'l'lï'llfl" ' ) )., ." C HMIHM Q,,- clinamen niu primo quoque tempore coürccatur, & remediis (ubinde excrpiaturiliuhïlgw comprchenlibilem elle: & liancin co,qucm dc caulis [CT-Iphi,(.'Uln-lllulll'dll mil)" " ' limnwh' M- fuccurritur, occupatis iam corporibus exitiali vi ueneni . Proinde non wig-3" "um ïm (moi-' in ea re utendum efl, vt quod in alijs incommodis ars confueuit, in his li"".qucmunili irren præbeat. Qiin & apud prifcos genus hoc vnum exillimabatur ellceius pal'USiquæ me tintinant)" Ulilzl'uationem mm ! *luæ aum-"um cuniprclicnllonc lcpal-HJAC gnat : fed recentiores id ipfum difcretterunt, nominantes prmcautionemtöl modnm pri? uitii" 'tru lubris fanantisq; medium ltatuentes, parua & leui lupi-a m otium pcr(ualione dea-pn .. 10; uali . in humanis corporibus conllitutiones cll'e cötendunt. vnam, qua iam degimusml'mrïïq UïPW' ualetudine corpora laborant:tertiam , quæ medium inter vtralq; locum ubi uendit-1: ïgqquïw." fanitatem fpeciementiunturfacilcq; in morbos & pericula concidunt, ob unu corruptiL : . . me." . . , quemadmodum in . ns .. Videre . poribus noltrts incumbit; licct, quos excandclccns rab ic car-limadc : dldo lignatum hPlHO ' Nec &" endos cos clic ccnluit, q."! lc dicant m qufl'llm :(." , llitilsli tulam. libi pentinm ifnbus ,& cæteris id genus trita medendi ratione conuenit;) ? Lræi ": [illim-ventit- compluiir" "illiic: l't terium LX IP (i"! htndl (uili. pullum. QUUd autem üt ]"h'lc." ws )(forpol'aquc [luil-"ll ilign- i'k'lirurllr :: .lmqnarc Pfrgenus) "O" PUfPL'C'Cf" uagamur-,curauoncm indicat-,qUü m.c ll; )t-(nrys, &[anre nliltruaininä liceat.Cum ucro lubiungrt . Ad aquam dulcem ,?POU'],"iungam" L,'1 : mi ,, .dlml partum uniti uomitum ,ad vulneris dilatationem,addemorlæ parllfoCIllnl ,£;.( " ): roll-runt) li,-"m,, L.,". mdltiurentia medicamenta ,aut ea quae vim eandem adunlcunmrgs nitiui , [ ' - , &' u- H ' unu.) ' illxad , ditati lulita, tutin-luit: . ' ' putaurt:lecum reputaurtmcdicamma,quæ ptrlummam nmi-.' * |
