| OCR Text |
Show 674. Algenli uiui And. Matthioli Comm. In Lib. quintum Diofcoridis. 67? A R e, F N T v M iiinum onmibus tio/ij.?imum,corpus efiL e' jiijiiliitm genere,!iquidum, vaqua modo fluidum puniunt nature operum indagatores , admirabiles auro ine]]?facultates, quibus homine; non modo' incolumes tueri colore argenteo, liuql'n-ni e, PL'llNCldi'llill'ï; : fiih/lantia uero lenta, tenui, in qua tam/rigidum, quinti,-umidum (rupi: F'llmr/M :; longa-uos reddere . Quapropter mirum non e/l , /i ipfum tanti facili! mundu: , 0" ante ceteri: extat: rat. Hee igitiii-jïwiiineeria . iii e/iyniijlariim, qui/2- plnlq/opims exijliniant , lrrt opinio ) re! eil [me' admodiimdiilo: lantiamines. Auri itaque materiam nil aliud ege [eriliunt,qudm pili/l'antiæ elementarit ]ibiitiuieeni proportione jiia ad metallorum onmium generationem . (llli!iilobrcliiïlliyiirliii! tuni originem , tum fernen Jrgtllilmillllllmllpþi'llg: rt[þondcnies . H a' autem/imul eomm/fle , ciim puri Hnt uirtute con/inmane , dltltd fatte gignere nequeunt , quini uere . mein.-iiim non adden/ï 'i putant, quod t'illüll'lli/ll calidius, (;fieeita: tanta , qua? ad id nninernobeundäi ,. inueilzilem quandam , U optimum millio/imi ,quekrinentatione , cf eottione pcrþ'ei'tur . quout ,ut inde mm m: jiciani. Addunttcmporis tie/ieiuni etiam euenire : ideoq; iminituruni ,indige/luin , lltlþyrff-dumqucddl'. Cereri/:i: di aluinli nexu uniantur , ut permanentes , Ufere' indiljolubilesfiant, adeo' qudd , /i'iie id eueniat eit/e[iiiim corpo; relieta cl'yml/l'lï dilceptandi lll-IfL'riJ, dii (pf/tm metallorü quorumcunq; primafiierit materia , an aliter-fe niliil-e.:, funin/luxu, aut temporis iii, aut[igaei/ïima: naturæ opere , aut his onmibus una' concurrentibus , conuertuntur ee: dieam, plnlofaplzorinn tintum , qui de ea ((i-ripjï'rnnt ,fi'ntentianz feciiiiit , fdeile' A rgentuin uiuum elle m.lll'i'ulildd nuntii/lantia inhoc metallicum corpus , quod uocant iturum. Hec enim ( ut diuini/us ) ab [iii tum ingentem tempe: memllorum generationem proxnnam . Quippe ciimfticillnne oiniiiliiisfe coniungat metallis, palim llllllli'llliljll,iugi: nim, tum unitatem, tum optimam miilta/tcm , adeo' denfum euadit , quod non modo' qudndam communem confequitur gnendis aptijs'iinam (ll? mater-mn . visq; prafertnn , quibus faciinu contatlu innere t:qu.indoquideni in lubentibus .: e. prrminlionem , fed incorruptibilemfcre' temperie»: , O" caufam qudndam , ol: quininiper/lut lil/PII continere per/fit . QleUndim jjmlvoliimt ut uulgata propo/itm ell ) 0" in eonFmililnis f.:eilis e/i tran/itus . Hanc itaque ob caulem eos liilliiti; Hine igitur e/l , quo'd quanquam longioribus feculis aurum in terra , uel in :!un [epitltuin perinane-it , nunquam ru: EUSTuiri putauerim, qui dicunt, qiiod argentii uiuum in terr: iii/'ceribus ufqueadeo' decoö'iuni eflet, utin aliquodjixun, ligne-m contralnt :[icuti in igne diutius permanens , non modo' aliqua ex p.:rte non comburitur ;fed a" depuratius , wnlid. jirmuniq; uerteretur metallum, in firrum potius, 0" in plumbum uerti deberet, qu.-irn in argentuni, uel in auru . . (clþietididius efficitur. Ad hæc ob optimimþii unitatem , nullo plilegmate , nulloq; pingui redundet : it.: ut perpe: quidem certum ell , quod id facilius argento , auroq; contac'lu inlieret , quam ceteris . Hic autem e]t (lJJ/HII/lmm ludus, qui tempus conterunt, U oleum C;" opemm perdunt, id arte refie ere exi/limantes , in quo natio-.i ipfi den ' quam ( ut liquido COII/lli)!l€m0 unquam it.: ad unguem imitdri potuit , quin ab eius mira iilCi'llJ aberrant-rit. ( nia WCNHJ in argentuni uiuum mnie-eiu, fupernatant, ut lignum in aqua, preterfolunz nurum, quod ji iriijeiatur, tuifidgeut,Halendidtjïimumq; perduret . Wliietiam trattantium minus nullo colere tingit , nempe croceo , aut ni: go,-quemadmodum caeterafaciunt metalla . neq; etiam aliquo odore , autftipore gu/iantiuin , aut nlfieientium tum me:, tum palatium inficit . Aurum intus in eorpusfiimptum , [iue ex iudu/ina , Hue miei/s denotantibus , nullam pe: tim petitfundum, qudd hoc magis amplexetur, qudm extera . Amplijiimu .irgenti'uiui mct.illu( ut etiaminþipi ' ei e.ipite diximus ) Infiniti" in Hydria monte , qui quadraginta millia paljïiiim a' Goriti'a rii/lat , ulzi conti/uid copie . j'aliiiniluxuiticeeptum plcriq,-[apieiites retulerunt. aninobreiniure quidem dictpotejl ,aurunz om'liiim metallo: elicitur e' lapide quod.:m/ragili potius, qudm duro, colore ex nigro rufi/cerne, C:" ad purpuram quaddntenus uer te, ponderojb plumbi inflar, Uargento iiiuofcinttllante . Hac uenam pojlqudni effoderunt, eonterunt,vuxli lia quedam .mgll/ll orifieij eonijciunt, o" recenti arborum mufeo obiurtint : deinde floride nlterunt lniic nimie, lui:ris tamen oris, in terranifepeliunt , U" alterius pleni inuerfiiin orificium , in illud illfCïlllll' , cr argilla eireunqiu muniunt obturantq; ofcula , 0" iiaja/iiiiul (Ollllturllllll, ('fjïrniant, .ideo' ut uaenumft'lile totuinfula terri/idii, ; 'a itm ittratftrice iii polii-i, qui relþicientiuin .tlilmOS allicit, Cf iii/ponit, ut ab ip/is illico de/ideretur . unde quidini exi ftimiutrunt auro propriis qudm plurimas ine/]? dotes. In Italia proprie jjniceritiuri/ödine ( quod [cum ) nullibi extini.Atqui in Germania , Pn.-inania, ac Tranþluinii c.e pluribus in loci: iubentur. Auri uenam ijs onmibus lo: ei: :reduierini gigni , ubi coelum id caufa: elementaris influat , ac di/þoiiat , de quibus ante.: di/fi-riiimus . Huius uenx W"! läPldlbttS imp.:tla iii/itur in aiþerrimorum montium iiifeeri/Ju: . Veriiin ea omnium pre/l'ann/Siina auri iien.i ren/itur , cui caeruleus lapiffuertt adiunctus : tanto' enim melior l:.ec , quanto pondera/ior , 0" eolare uigentior : a: dii ut illa exierit,; præcellat , qua: pluribus auri guttisfcintiilet , uel in qud plures auri linee infertur/'ante; (*D/[3474 (initur . E/l etiam aurifera): diuerþriifluminum areni. Siquidem proculdubio eon/lat iti Hifþania Tagunin'n Ti.- eia Ebrum, in I tuli.: Gangen: a" Paäolum , in Pannonia Ijtruiu , in Germani.: Rhenum , in Itali.: Padum CT Ticini, introducere arenas , ei quibus arte quadam aurum omnium probati-bimum elicitur . neruntamen non omnibus eorum :: liiorilnii aureæ eædemfuntarena: . Auri uires prodidit Auiceniu fecundo fui operi-: uolumine , /ie inquiens . AH;. Amiuiieïex funin oninilziisfuis partibus .equale efl . Inferitur medicamentis , qu:: «tr.:bilurijs competunt morbis . Ad bxe tibi Auiecnm. eiua/i eauterio/it opus, ignitum aurum cæteris prtj'lat metallis, quod ulcus iride exortum citius confine-fait . In ore intentum , anhelitu: graucolcntiim tollit . Auri/eoo: porphyrite Lipide leuignta in ea medicamenta additur , qua: ii JlDþtct-td; CV licliends pardniur, tani intus in corpus/imprimi, quiim extra medicamentis exceptum . Hæc item ea im modo diutius lituigata, adeo' ut tatItumere' (Hligllt, oculis immittitur .id roborundani eorum .ieiem . Bibitiir aii: rium uero' totumfuperemineat . I tiq,- in aperta area qutim plurima [eri-ttim collocnliljiflllltt, 0" deinde ignem 'ei bitufuecendunt , cuiiis ui ealefatla uena , .irgenium uiuum guttatim di/tillat in fub/iratuinftlile . Hine fuo tempe-r exiinunt, cr in utriculo: quosdam reponunt , quod uani/iri eunt'la exedat, ac dilacerei, præter uitrea, uelfi tro eireumlita . onit, ut Diofcoridem mirari[uocat, qui argentum uiuum in argenteis , aut plumbeo, jleg'i aut uiti-eis tantiim uaisferiiari pojfeferiäit , quod aliam mate-runi omnem crodat, ill/i codex lzie depraiia si." , ' quidem id falfum deprehenditur ." nam urgentum uiuum exo/i , ae dem-uit omnid metalla , quibus "1le . potius , ciim liic & Serapione non fcrilaantur , qui tamen Diofeoridis omnia [Pro fcripta lionafide reddidit , pl: Brieandiï fuerit , huic capiti plura[libelle mend.i . id quod etiam uaria in hoc loeo Oribasij lell'io confirmare Reperiuntur autem in argenti iiiiiifodink inter ipäus uenam peculiares quædam lapidis iliius rufi zone , q. fores./ojiiiiam einiialiarim uocant,:ie quo etiam in prx-cedenti capite diximus . Hic adeo" argeni 'o l'eatctnw 45]?qu illa igne , inde per[efi guttatinz defluat. Euenit pra-terea damnum; mucronata iii/lr nutriunt"fidiunt , ut purum pra/ilia argentuni uiuum , deeurraiq; celeriiit , ueluti e/iintieulo quodani . Porro inn"! J niixsinfert noxam , uteomplura faciunt metalla :fed nurum in modum car , Cf Illidlcm f.:eultatem roborat. quodl run pre/l.tiiti)ïiniuin effe, due'iile, colore lucido, illiq; per/inilli, quo cunila dfole illu/lrantur . Inpiper proprii qui: irn G" ad cordis nifi-(liis , c;" animi meerore! . fuiltflillïtrö , (? huiufee materiæ artijïcef , tamet/i' robujlijii'mifuerint temperamenti , qui eo in opere udqu que annum incolume; perdurare ualeant : quippe ob noxtiini metalli halitum , partium oniniii [l'L'illOïC EU.'ILi-il-'« Gnlenue no- Cæterum Galenus libro 1 x.]implicium niedicamentoriïfcribit, contraillud quod CX ,"ïlltli'lilv comr Argentum uitium qiiod Littllllf , ud;; dgyvg 0; Græcis nominatur.- Nomina. tliuritinu', Zaibar,feii Zailucl: : Italis,Argento unio : Germanie, Melekfilber : Hi/þaliif , Azngue. Aurum ueru l-"lnif, xgvco's Grteee' dicitur : Germanici-'Quid: Italici a" Hijþnnice, Oro . mul . gentum uiuumex [lnonte nafcentilius non ei]? ,[i-d ex iis, quæ pra-parantur, uelut eeri. a, erugo , ple-rni . gyros :fatetur (q,-fe nullum buiufce medicamenti/reine periculum , an illlFi'lmdi,/i deiioreiur, uel uli-' .'T'Vlï ler Argcnrifubli motum. Fit ex argento uiuo Ufalt', quod .ininioniaeii uocant , letliale illud medii anientiim, quod vff (* mancöfeäio. ]l-ufecute Aïgtillwtiflllillmatum appellant, utrijlluc nmul adnuftis, (:7 in uas uitreum contente, ac ma'e :an deduc'iis, ut l:.ee ignium ut in lla/iiflibllmc tollantur , uliifalii modo concrefeunt , Iapidefeuntöjlxeeluri cole etiam ex Argeiita uiuo, CT aqiu, quam ex Clidlralliliü , alumine, G'jiilt' nitro conficiunt ebrii/ie , dm *i' Mt'ATerO'leWlM-il. Eltelyücxe infufa . datur iccinoris uitio laborantibus . inuenio , qui doceat, c" explicet ,qua- noui; legitimi fit Rubrica Sinopica . sed Rubriü: Fineminem F- Pfülï'ifïäpotui( H 0 "ego* coni/"rere : carnium L'i/l id pro certo affert-re non tiu/im ) nullum e'fojfilium genere occurrit , quod "1.ng rminum: cim- .SIiPlF-ZM rubricam nobis repra-fcnict , quam uulgari/iinius bolus Armeniis uocuius , is nimirum , qui-inftquadrqittu (l.lemnu. :."thlir mill.»; , qui-(q; maximi uulnerari/'s medicis expetitur adfanguini's pro/iuuiuniqcobilreudum, () ji .m .i oj]: te): uolu; Effraim!" "IIM"! 1745 fid" CUM/fmllls uillo fle/l'irpinm examine pro ccriofi'i'lllll;f-l'il'wlc dm ' Mnium, - Hee rubrica ( ut Georgius A gricoli maximus lojïiliiim lllng-llor inquit ) ei/i iandudinn LX sinape . l - tum uiuum infanti/7145 deuorana'iim ui uermiumfgmimoymis) qui illicojaiiatifuill : iqufCIllL' an n: :iltinu Mi.. df d'" '" Partu labarauerint , li.-ttim Argentum uiuumfcrupuli pondere nullis incommodis paranti/"^ Ff, l*'/fall" ""I" Pfïfudfmm: Argentum uiui? parantes baud necare, ni/i pondus, uel nien/inani exer "'e" "ediderim, quädjolopondere interimit , ut quidam putant Diofeoridä tantiimfeeuii, ut l.ll : .; Aurihilloria, feremus. Sed quoniam Argentum uiuum nolnsin mentem reuocauit A v R v M omnium mein .: n. & prællantin. mum »PïlfH-I'lfllïmlumq; , cum eius nufquam ,quod extet, meminerit DlOchTldCS , crederem WMF: "i""! "ïm iniuriam a' me illatam iri ,ji lnnue ttim pretio/i metalli , cuiiuinextinginlnlt jïii iinii di(£,l71fl07l4)n , cheultetem/ïleniio pïxirïljm'm . Qatidogutdcm ob ipfius ll'lf'idffmlmn tutor. LXXI. (mPl-illris , & palïillis cxiccaniibus , & adllriüorijs commifccri lblct. Aluum mhr, in uuo liiinpm : pinent admf'b "'"gïllllï : ali/555,- qiiibiisdim , qua? eor tueri non ambigunt, ubi quis G tilii-if dolori!-us eni: los conflitietur. Datur etiam llZCllllCliüllfls, Armcnij Lepidi: modo, ut libello , quem de morbo G.:lf. ' bunde diatim cfl : nanque eofdem pra-iret effeöliie , uomitionilrur expurguns . Siint preterea qui purum, . Argentum uinuni hauriendum præbeant non modo' adultis ,fed pueris , (j" infimi/m: etate tenellis. Siqini MH CAP. R V 2 R ! c A 5 1 N 0 P 1 s maxime probatur grauis , dcnl'a, ad iccinnris imaginemquergcngcalfUlOrum expers , concolor, cüm diluitii r, impendio tiifïlis . Eiïodimr in CappadüCiJ : lPClUM'S qunUisdammxpurgataijuc defertur in Sinopcmurbcm,ii1 qua ucndiiur : vnde cognomentum accepit...» Vim habet exiccaturiam, quali inducendo oblitucnicm , & adlhiftoriam . qiinirroiit61^ vulne-rarus ignium 141, Id quod recentiore: quidim Pra'cipitntum uocant . Cui/aculttu ine/i]]ne' admirabili; ad FOIIllllll-l: :. ' "fmllldir 6451; Prfffïflmrqllf & Gallim lue emcrfcrunt . Sunt etiam qui dimidi/fcrnpuli pandi rt dammi- ne - «964 quomodo, uel quamen/iira, uelpondere dandum/igjilentw inuoluit . At Gorittenfes til/l*'! RVBRICA SINOPICA. ' i:iorieurl:e,undenomeninuenit,iantiuniniportalutur;confluit tamen alibienam reperiri ,iioii modo in propriis ..: (id in aurari/s, nrgeniarns, auri/'s, j-irrari/si'l, metallis. Hane omnino mllll opinionem lilltd .ii'ixit, quqd; TZ; , Plurimum pfeudolioli Armenq ex jirrari/s [lue Tyrrheni [:i/lll! fodinif adlii's quotidteleqiiiiini que;", illia i:.are/itieeinoris , þDildCïL'gT.1M;-f,flib/idlltl.1 dcnfus:quo'd etun: in aquam corinthii/aeni- diri-I.,]. . quo. ( mit:? IC Li'xlccct , JdllTQIg-ll , (; cogit . Hec enim gli-lu , eum uerus bolus Arnminis libri/(it ,]nil .illld i me; in. ]ch io in,)", eiierii,lluiizi7-ubrica Siiiopit-4,qii nulli-(ln .iSinope non deferatur. Spei-iesvsliiiiirapii.is:;iillgliliiiïg/u ff.;-listing? . JP.V1.;trcS, rubri, cf miniis rubens, 0" inter liasinedii . Qui-[ini" (" C reni '" . ." ] , ( li"11",th . ! v .. f " iiiienieo bolo . Porro Munardus Ferraricn/is libro ter.i'o ein/iul.: quam, sumpia; riibriee :;sz ;. . in", Mjnarili la- [H plui . |
