OCR Text |
Show 7lO in Lib. fextumDiofcoridis. PETRI ANDREAE oei ' ante-x quniunrlam lni'L US lumplerunt,auiti liari primo quoque temporeo urteb'tqli' "Hl (PONO, wiinicsli culoru MATTHIOLI MEDICI Senenfis Commentarii, mvenenorum notxecxpec'tantnr,immcdir-ibile lit veneriiim 'i] . lïilrllctmdum t . - . .: ,, ' 7 V "17" nogle'dum,ii itdiea meumagicttdit.Qnar. cliqui procompcrtolcuirns fum iiffe' , "P i l . corum , (uii . .atl .'i'ant ' on il'tt,protiniisadit . , [Pihf' . .ionioe ' lonca remedi P "m * ' f-Iguut,&'titcan' X P" ["* '--v corfrïrn . . . , . rioni reflitiit mus. N equeeni'miisaif " ' a tian mum;,"I" hcmpcentimnr ui rt rf '."dilruftt . iullcn'o 4 icmt iliilicr i CJL ' l unt. (Qu enim ' modo morbi, ' quorii,(1 P )arce us uuu mmimm caufe latentes 'ne torpoiioiis .;ilitlent,medicmam admittunt,&qua :foriiifecnsin afPLlTlännlliï Aeque vero omnes morbi procaufarum ingruen curruntvcnena medctidi rit' iiqtium nlannhuliänc mum- " ntm dentibus allectionibiis, qualitaubiikqne,quibu s lit opport ..M. , unum corpus" -i vel nietliidi iiniitnæ « bilis'.ilii el niillisceduntinedict.n.Ciitis.Qodlliqu1for fanobmutefcentcs,auttemulenti,aiitnolenten lii; lli ieiunum-a fe egeri ,niiþllam nobiseiiis cogniti onem præbeanntum protinus accedendum adea (CIII-20 roliiimiinitþerepotisqiiilai.-fciiiiqtie venenis opitular i confucuerunt. Atqui nullum initiisiii oiiilnii ua eiisaiiXiliiimdari PUILitq IN LIB. SEXTVM PEDACII DIOSCORIDIS ANAZARBEI, DE LETHALIBVS VENENIS, EORVM'QVE PRAECAVTIONE, ET 7ti d,];rcnrcrintuerioportet:nanquercpriliaodo reviniilliciuntur iit-inte d ( b ' vnuseruciariint,interdumvero delapfiimmerla , ., * "rc. mr" or end0,n , * qucerpi - rarnnt,1:. CXII! * ' oxium « ierunt. Set] lia-c lnötcnu dieta lint, nc s cauti,& prouidi inlidijs ,P'itcmt ] gif: ?i1url.crlnbmnm'" .'. ...-. . «,.u CVRATIONH. ul-ïm urproximo loeo uirus foris exhauriatur,pr Præfatio Diofcoridis. A.,, V P E R I 0 R : B v s , amicifsime Aree,libris tradidimusdearomari oleis, vnguentis, arboribus , & earundem fituflibus , lacrymisquecitc nimalibus, melle, laf'te, (buo, frumentis, oleribus, herbis, radicibus,]1q.:- mentis, vinis, metallisque . In hoc verö totius operis vltimo, facultate!" . dicamentorum recenfebimus , quæ prodeffe nobis , aut ofiicerepm Vitata igitur orationis prolixitate , opus inftitutum profcqiiamur. iufcemodi autem traätatus cum bifariam diftributus lit, in pai'tcmlmz præcauentcm , ita vt ne fallant fumcntes, aut ii quando per impriid fZ: dentur, vt tum quoque innoxia iiant, irritaque : & in rationem ijsl rendi, qui iam noxam fentiunt: primum differam de præcauendi modo, quem effe tlifticillim rique maiorum arbitrantur, quod dantes clam venena ita inndias temperant, ut pcritifsim Um qni-' decipiant . Siquidem venena fua amaritudine, permillis dulcibus, fpoliaut, & graue odoris i'ii b ftura odoramentorum exiinunt. Aut medicamenta immifcent, quæ tuendæ fanitatis gratia tiarip IUF:& præfcrtim ill valetudine, Vt abfintliium, tragorigannm, fatureiam, aut liyll'opuni, quinem' mum, irim, origanum, abrotonum, caflorinnmut 6 quid medicamentis purgatorijs cognatam lr re qualitatem videatur. Aut potionibus inferunt, vt uinisafperis, iuribus, palfo, mulluaqiif fiiccis,ut in cremore lentis, polentis : aut medicaminibus, autalijs , quæ affumuiit/iiiycduliil referentibus . (kare qui in ea fu fpicionc funt, conditos cibos vitare debent , omnique intciiln dulcium,aut fallbrummut acidorum abfliriere : nec fitibundi affatim bibere , aiit cfiinciitei vol-» comcil'e, femperque ad faporeni borum diligentcmttcndere, pi'æfcrtimq; potu frigidam aqiu mi'?" fumere . Satiato enim appetitu, qualitates ægerrime pofle: concoquuntur. ln ægris quidem . uernus potiones auxilij prætextu dati folitas , quas offerunt improbi venclicioruin artifice): it id laborantes morbo non perinde audentium iniurijs patent. Et haec quidem iiclacilcmcaun &iq; homines capianturdolis veneficorum, ratio elt , & facultas . Sed alia fupcrell Expcdlll om!" fpicioG aliqua præfumant, quæ venenorum vircs liebetent, & inefficaces irritasq; retltlantzciiitiii . . . . . ^ ' -' " :iïj di carica: funt cum iuglandibiis nUCibus manducatæ, & qua: cedromela iiocant,id t ll citiia, iLlll4 appellatur, pu.». . . napi drachma cum uino. Item folia calamintliæ, aut creta, quae Lemnia fpliragis pari cum vino : aut tutæ folia , & nucis iuglandis nucleum : aut caricas duas , & filis callum IC, mant,& nullo veneni genere lædentur. Antidota ex vino fumpta ,eundem eilectum præbtui quæ intelligitur magnum Mitliridatium , & quod fcinco , & quod fanguiuc temperatur ' Q!" L pe venenis obfilhmt peculiares quidam corporum atïcüus certo quodam modo EOWRJFFW quadam cibi , potusque qualitate, tum vini copia ita temperaturum , vt cnm uenenis « ii 5! quidem ingeiti veneni vires frangunt, atque iam priore alimento farälis, pl'GL-"ClUl'fflUC "" obflantme membratim perdigellionem inlinuetur. Vei um enimuero, quoniam forum.? m liominumml. tas interdum fimilia difcrimina peregri-agentibus adfert, abfque vllis inlitlijs differendum milii deliac te iiectffarium duco. Iam primum igiturculinam :ippil'il'lï'loä? modicam perniciem moliantur, vt phalangia , ilelliones, & alia quædam reptilia. l u. to u d licuiscoiiliiniles corpus taiidem icdpnnt. (gram obcaufain plcriiqiic communiamnd nenntaiiri- Jiï- l'grlaeienim funt venenorum gencra,connnunts tamen, nec multi iidtmall'tttns millllmr. Ne01th lltll pote-lt , vt onmes concurrunt-squee.ifus, quæ lymptomata votant, vnuni lIL'nL'Illlm (equan' ' lioquiii fuperiiacaneafuifle: venenorum iingulorum tratlitio,t'uni iui» itniediis ab aiiilioriïiSlelU'lPla. Nequeiiero in vno eodemque promptum elliniitnire, iitqiiix (lniii.itlii,.ilni, inu:- . ..inriiciii ,KCUI'IS,1'CnUl11 ,c; vciicæ dolore vehementer crumeturwt liiiyultiai,eiurlatiir, contreiii nat, refrigeretur, obmuttfcat, con uellatur, piilliis elanguefcat, lpiriins «liliiulis . , vcu-rni. picmaturiVCTIlgO()blltlfl*[ul',(dllgcntlelllilï,iiranglllctul',illi-lt, langniserumpat,lL-IiietonlliJictur, 2.-'ill0(ium teddat,t0rnrinibu5 uexttur,crcl)rovomitetuiauliapremamr,rul»e.'tat,liuoreliiuilltini, l*'lïlFïïi dLGpiat, ltcrtat, viribus deliciaturgä: pleraque alia heit-it, pati.-.tnrq'; . lingula thln iii gencra '^ 3 tus deducta, paiica numeroä-J communia ea denmnllraiit, (lll-ECLILIHX'C confine-uerunt. (Q ire '"*'".'-'»lll^3,qu'.13fiiprlitliximus,nonfleilclueritdeuoratum uirus (ogni-leue. Nam niisk lingua: conuenit,cibosque & potus in liiiiufeemodi loco ili-uere . Si idficri commode lltqlïllf, (ihr! Lt conditio lia.-c,:ipparandi ,apponcndiquefub tt-t'm . Sed turn diligcnter laquearia annu: frequenter enim a fuperioribus contabulamentis animalia decidunt exiguat-v'iiitlfruïikil iulquïiii iiiualtftiti (Marelineiiioracaliduin o.euniexaqua,aut leorfum ,vtuomitarccoqantur diri conuenit Ant'i . . ' v oleumii » atuialo , . c1negat . ,butyrume.imaq nacalid a,autma liia,au tliiiif iuttrino vrtici fii.l emine ... . -. C' -' ' * lllïlgrlmC O, aut l)allL'l' ,. A . 'ClLCOLLO, yicem eius CXlllbLblt. Hæceni' m non modo llOlTlltl lNHlïu; eri 'Cill vi ucrübu i alualaxa mur Vt, autnan trice .. . fcam ciente. [yw , lbdaluu ] n iquoqucfubduccnt,& LOI'POTU ' ' ElOnc ^ . 5ita adIHIn;]lH . , ntumolïlasXLI.-llOrUm iclietent. Id quod eiiident erliuiufeemotli irniimento de .L , " ," prehenduelicet. Elltogt 'lh quilqua in iiua CJlCe, tel nec,.aut caiitliaritlibiis, aiit alio quorii'; .Kl'l 4 cmpuwcxlllCCI'JlC lia r., isli ipliim oleo leniterilliiiat,exulecrationem non accipiet Atquine, qne v[ligïnonicr Junii corpus , neque reli-igerai-i poterit, li antea pertingatur. Qiiinetiim nomirvusnon oo id modo, quod vacuet, & noxuim liuinorenicxceri iat, iuuamcntum adfert ; fed quod 'l"- luuiptuin VH'US H( unquam ()ClOrC,C03ElelJIIS griimis,autcolorc prodat. quippe cum odore & amaritudincmicto' in olore,ccrull.nn,gyplumvc:griiuiis,lacaiitl anguinem animalisrecdns iugulanoiltmht. . 'iLiisodorrcgcilorum ,leporismarini,.autrubet.-ekvene iitia (lt-prelicndir irarino n'lUllJan itui tliapcii pofsint,adidonca linanlorum auxilia traiillniitibur ()lcoe. ]" . . . ;nflL-dllliuflll ,autglautium,.Litladtps- anftriuus,aiitpinguiumcarniu iura, m il.-ll iurum ligr-orumciiit-relaelum . Vbi vero uomitiis diingcntcrciiani sfnerit,neqiiitl in uentic .' (utrinq L tur. Facitäe nalciuiit iiitcllinis ICqull!-T,Ll) ileieacn ticuocen na.',1, '" ' niti nm [l'llllm CUm him diminui: lnmptnni , & vina vetera lIl)LmllLli epnta, gallinacea iura , prmpiiiguex pi["rcï , vctnllæ cir,». n' ll€,€x «nenü] lll;lle$q .«W-U qu.. .idipca '" utieLUui but) --iopaiaiitur. Aliiiim nanque liibdiicu iit, uti diximus, l; oni.!cliiim relolucntia,proniorcin lPlLllllldil vomitum redduiit:&' venenorum actinion iae lic« Jlïmtthue meatusol)llriientia,ulcrem Vli'lllm penetrationem iuliibent.Q' ietiain meditam en» ' ' ^ .' a' r. v ' . l v "14 " [(M numqua .» comiiia PrUllIn[ niootc ,Vthllll ilJ[LlHu ng."lCUlll,fllNUtülllllll,1110,l (.'l'VIlUI], dmen-pa-ilinacrc, & calaniintliæ, nardum Gallicum ,calloriiini,feriil.1' virentis medulla,eth llus i'liodw Guillhluccus marriibi),lafer,aut l.llCl'PlUllm, lagapenum, pruculnii lucens,:nit panacis,& ra'- (limquam magiidarim appellarunt,.irillolnehia longa,fyliiellris riitruil-men,& l)Ct()nlCll',rIU.lnl cillron nominant, folia. lingula cum vino draclimæ pondo fumi tit-bent. li "cetum pra'bet poli; tleCuttuin, & fcleli,& liquida pix liiieta. Magiiiiicefcruntoptnianiidota,qua:in calceoperis leripta TLiiquniiiis . Communis ratio prxfiantli ;iiixilij ita le liabct . Cæterum ab ijs , qum conliiciiernntciie"'lUiCmTimunia remedia Iiimptitari polliint. l-eretniin nites venenorum quam PllH'lmUl'Um mall , uul-'O, lfumaclii, ventris, velicæ ac renum inllammatio, velit-ini» vriiizetlillieiilta ,L'x' llllcl'tllllll erimuin LU cx1tus,l.in£inatio, & in pluribux partibus (Illltllm lLlUlllHllh leniri-. , "D'! in t.nitliariililiiis rUtis i'tperiuntixr; ii.-tl in ClllL'lS oqiic Pln()l'ul",4 lillplcllr, & lillJlElJllklrJ. l'on-(i nun nioï-utos,qm mewnium hauferuut, vci - o,autlopore PI'U lkei'ttie, liuore liigillii i , torpere, rc, :raii,&UpL'll'c-i'e,totoeoi'porepiurituin (Lnilrc,fciliilpïluailcohibuit li.-,» etiain,qni inan(ï o :. legUl'JlJl, |