OCR Text |
Show 66 2 And.Mattbioli Comm. cera, condylomata , & limmorrlioidas ,ex ro(accnl: itcm ad c.] , quæ ægri- cicairicein ducunt:&'intotum iþodij cil'cftns præbct, nili- quod non obducri crullas . bynccrum plumbuallriftu , marini icor- pionis,draconisque plagis auxrliatur. inani/580: ueuuupe'vof. PLVMB VM vs TVM. CAP. LVI. VR I T v R plumbum fic. Supcr quämtcnuqiüiims plumbi laminas, fidili nouo inditas,fu1. pliur infpargito : additisq'uc alijs currus laminis , interitäto lcmpcr fulphurc, quuediim vas expleueris , fucccndito . liugn-inte autcm plumbo , ferrea rndc veri-im , donccpcrlettö redigatur in cinerem, nihilducö plumbonon Vlhll'n basic-rit. tum demum nbiirufirs naribus cnimitoi alioquin ha] plumbi noxius (emitur. Aut elimaiam plumbi fcobcm in olla fulpliure vrito . Alij minis in Mi crudo , vt ditium eli, iinpnnuntforndci, aut foco, & cireu mlincntcs operculum, dato exili lpiramcn. to,vrnnt.Alij pro liilpliurc ccrull'am ,aut hordeum infpargunt. Alij integras laminas hup-oninia, acri igne vtnntur, & nidiCUIa Ferrea continui- moucnt, dum in cmcrem foluaniur. Sed lllil'lClllS liuiufmodi vliio , & ii vehemcntius uratur, contrahit lþumæ argenti colorem . Magis tamen uobisili- ceiprima vrendi ratio . Plumbum vllum lauatur Vtcadmia, & reconditur. Eofdcm crl'ccïus llübtl, quos plumbum elotum, fed multo acriores . Zumpimpo/XI'JSXW. RE CREME N T VM P Lvmsi. CAP. LVII. R P. C R E M E N T v m plumbi,quod (toriam vocant,optimum cli,dcnfumfraftucontuinn, ccruflïim plane rcpræfcntans, nihil plum boli habens, quod ad luteum colorem accedit, & uitri ipi:dorem imitatur . Eadem, quæ plumbum cxnlium potcli, fed magis :idl'cringii. Lauaiin'in moriar'. intufaaqua , & reliifa fumma aquæ parte, quælnicum colorem duxit: idciuc Caepius , dumrecrcmentum abfumalur . Dein vbi confcdei'ii craflamcntum, aqua eil-ufa , digeritur in pallillos. MMiESceäie . MOLXBDOIDES, SIVE LAPIS PLVMBARIVS. CAP. LVIII. M 0 I. ? E D 0 1 D E 5 lapis äplumbi Gmiliiudine di&u5,refpondentcm rccrcmcnto uimlnbx. :? & eodem modo lauatur. ? !. v M E I abluendi ,atq; etiam comburendi ratio ,aded lucidi conliatä Diafcoride prodibunt vrf Scotia plumbi conüd. tium non Et plura. de ea rcfirrc . Veruntamen animaduertendum e]t , plumbi recreinenium , quod Dic/cer .' uocatur, non ei]? plumbaginem, qux- excrementi insïar, ubi plumbum igne lique/cit, ab cofccedii. ik ' ' nil aliud Et, quam put-ijïimum plumbum, quod ignis u&ione, cineris [pcciem induit . Hec enim in ljillili in puri/iiinum plumbum/"xciii: redigitur, quemadmodnm æ" argenti Bruma. Plninbiitaq;fcorii Em, ubi plumbi lapis metallicusfuiiditur . Siquidem hoc probe;/ufa, nrtijïccs plumbum , qitod in. (' culam extrafbrnaccm delabiünunt . Vbi uerd adhuc edlen: concreult, aquaf'igida Pfl'f'f'fd'ï'" , *? * ' exuat : qux (ut Diofcoridcs inquit ) dcnfi admodum ethcff-aäu contumax, colore in lutei nc . darein præfeferem . Huius complures uldimui aceruos in Tridentino agro , ac etiam in comitatu T. . numera? metallorunifornacer, die iio-ffilii; ignibus aguntur . naiiq; m iji loci: metallorum chïi'ltlellijj abiiciunt, monticulo: ex his/iruenicr . Quod/i accidat metallico: lapides ægre" igne iii/iriure liqutjc i * iufcc partem admifcent, quoniam huius adminiculo citius metalla i'gnibut cedunt . cheri cgo/fepll/S Pii-" nil,-[cartam adea' uer/[coloribus lineis i'nierfeölä, pellucidamq; ut id iiitrigeiiiit,qiiad uulgn' Ve ta, omni ex parte relï'rrct . æli'c oportet eo! , qiiibus in animo c]? , certum ct quili/itani hai'i'ini ' aUEqui,inetallorumjödirw, Uliirnaces adire, nö ciutem ea in phdrmacopolijf querere, ubi Olltllllff J LapldlS plum dicamcnta ipuria, cr adulteri/'s (llli-lld reperiuntur . Celei-ion qui Lapidem pliimbarinin ,] i. mel), bum Conlïd- Iegitimc' o/lendat, habeo profecio neminem, niörte' fii/filis quoddam cadinicgcnui demon in . . re unitum-qualis illa, quam uulga' uocant Marghejäita di/ïagno : qiiunqudm hunc equidem moly Will)" ]im aHirmare, quod nullum lutiu: Molybdmdiï hi/iariam fcripiis mandalfe compercrim , q: 7 4 de: . qui tamen tliu hijloriam tam paucis per/trlnxit , ut difficile admodum Et decernere , quinam laptilnzam nia/ybdoidem rcpra-fentet . Ei/iförtajfc non aberrarent , qui dicerent, plumbi l.:pidenz ignem in fimi-T Plumbi facul expertum,!æram ei]? molybdoidem . quippc qudd hic colore , æ- pondere plumbum nux-ime rejci'lf"m ex GAI' dijïuxäfaiis differuit Gaium-' libro I X .fimpllciuiiz medicamentorum , ubiZlJ/i'lïlpllilllNil-Ital: Pillmb-lll ell reþigeraioriæ . Siquidem non modo' multam liabctfub/ïantiam humidum eifrigore congelat»l ;lffï 0 . cum autem terri-ain . Igitur qudd plurimum habet egenti; humidg tifrigorc coatit , iudicium tibi mil L motum & igni, "IWifW/imdd["En"-"fili « we'd ucrd (7 «tret/it particep.r , hoc bibere,/igni"? GV;". . nimio, unicum plumbum tum mole ipjïi , iiim poiidere augetur , li condatur in xdibusllffbff'l-"lw , "'" in", turbidum , ita ut qua-cuni],- illic ponantur , celeriter /iium colligant . Tum etiam plumbea linum/ili!b!" : ^* earum pedi: annifluntur ,]ïepenumero creuijfe ullum es? , cr quedam adcä intumug c , ut ex l.!Flnl iu .. . ln Lib. quintum Dioicoriclis. try/lulii modo . utq; hie probabile: quideinfunt humidiratis eius,]?ig iditamq notu- 663 , priuf quam experimentum/iut: (!llrlimfciflltlflft,0" certa: per experientiam cognofcui itur . Przparato igitur mortario [intuli » ft ll ' (xpliiinbo, infunde quemlibet liquorem : itaq; terita, ut 0 pili-illus, cr plumbeum morturiuinjueciiiifl ] (id, li"-lii; diui . lil quod ex utroq; con/labii, multo' eritþigidiurficultutequcim liquor ipfefuerat . Licet autein gen im 7 c i uinum tenue aqueum, cr oleum inlicere, aut quidui): eiumodi . AM etiam pliu efficcrcjiccim- IlDlC: ïC/l'l uitam.'? alium atripliacinunz/li, alit ro/ïtccum, aut melinum, aut myrtinum . Porrd/ifucco, qiii proueniat uii ual :ng me) M ) li.-libis remedium 0" ad phieginum; in[idc cum ulcere, aut rugis , (7 ad eat, que in pudendis t;]llbliä " L sio-Fingit" ? buiroiifijtunt : ]lmllllfi' ddm'l'flii cætera/£ omnesj' luxione: incipiente: , quc aut in inguina aut in pedet «Liiflclllu l*' HA quemuis articulum decumbunt . Sed Uulceribut rebellibui utile e/l' . N um (7 ad cancrufabo uicti! utriiitim n vi;"?! mrllll mirabere . Qddh celeriter multum plumbei fucci colligere uoles , conare injole terere alit !lvrü'i imi-if maii; aErc cxcalfatto . A d multa autem utile habebis medicame ntum , [i adfuþ rc/i-iqcmiiiium/iiccoriim liuli; U'l :: m, cciif'einpcriiiui , colat/edant: , mi)/bi , lac'lucx , chondryll x , pfyllij , omplucir , portu/.m: . Parro' liquit thorum noti/£in]! in fucum jbliiuntur , uelut portulacd , mifceto illi: alioruinfuccorum qut-inpiam uelut omphaqcis ui '" ip]? perfefc preditla mortario inditus, medicamentum: efficit rejiigeraioriu'm lange' pulchri-minum . (min C;"qlll l:; rimam didiii'iuni plumbum abrq; (Ilio ullo, ipjum per [eft athletaru m [efle exerciiantium lunibiri'ii/lcriiitur ubi uenerii'snimiilrr uexantur fcilicet : nimirum haud obfcure' eo: refugeram . Sed 0" brac'tcu ex plumbo tenui.-[ifta probi ginglio illigata, plane-' ipjum dijïlpat . Illigabit autem probe-' quitqiiir ab Hippocrate didicerit, iii ipfam noxanipoeius lïillldlldllm, quam hinc iicl inde . Mirum ergo non eft/i plumbum crematum, ac rur us ablutuniJi-ji-izcrantis eiï'ici (: iurfaiultatir, cantante lotionem nii/itfueri't . Et hoc ipüim medicamen, nempe plumbum combu/liiin, bonum c/l' id ,. ...ira Ttln'llu . Vbi ne) :: lotumfuerit inulto optimum medicame ntum ejl', 0" ad ulcerum inipletionem, U ad C-(dflll nutrice abduci-ud.: . Conuenit (7 chironei's qiiæ uocant ulceribus , Cf cancro/i; omnibiu , a" putridum/ir tuin ip: jum perle/e, tum medicaminum ud cicatricem perduccniium quibufdam camini/tuni , quali: efl , quod ex cadima con: priini.WCæt crumI/bluendum e/l principio, [i copioFt/i'i-faniei, quotidie : [iii minur tertio , aut quarto quoq die . ve: run Erit/þongiam zmponito aquæ/figidæ, qiiæ H dejicceiur, riirfum mergatur . Sed hec fii/iui , malui pri) inftituto dimitti, plukulumfermani; uffinitaie proui-t?i . At tempus iam illli-quenti a deiuccpr þAT/illli! . i:.lfli'lllli G.:lcnils. Plunbum elatum/ic Latinis, po'MC'Sas' zyeeruiue'i'or Græcia dicitur : Italis, Piombo l.:uato. Pliimbuin zierii ulli? l.:iiiie ditium, pidAilZ-äoe xe ic.-updioc Græce-',Piombo abbrufci'nto Ituliee' uocatur. Que deinde cumulat itd/illa): lo: Gpllifhf,'Ldlllll$ illumbt' rect-emeritum, cr plumbiIcaria appellatur : Italis , sinum.: del piam/70 . Que dcniquc in)-luteas»: Græce, Molibdaide; itcm, a" Lapis plumbarius Latinc' nuncupatur : italic-£, z-ri'ppi. STIBIVM. CAP. Nominl. Picti-.i piomburia . LIX. ST i M M 1 optimum, quo-cl fplendidifsimum ill'. modoq'; nitcdularnm cmicot,conl' ra€tu crulloi, Tyrnlllll terra-, aut fnrdidi ba bcns, Friabile, quod ihbi appellarunt,;ilij platvoplii lmlmon . Vis eius '.:lirmgcrc, me.-itus oblitum, refrigerare , cxcrcfccntia in carne cohibere,'v lccrnad ClCJU'lCCm pcrduceiu,ioi'iles, & ulcera oculorum expurgare : lillittï fangu'ncm ö cerebri membrana pmlliicnicm. (& Uiiiinniucrfum dicatur, vis uillo plumbo limilis ell: . Priuaiim,ambulh igni in pulliilas erumpe- li'non paiitur, cum adipe recenti illitum . criillofas cxulccraiinncs ad cicatricum perducit, cum cem , S'mgnaccrulfa . Torrctur pinliia farina circumliium, & carbonibus 0bruium,doncc carbunculi:r(Tulli,exemptumduc rcfiinguitur mulieris latio, quæ marem peperit,:ut uctcrc uinu. Vrinircium carbonibus fuccenlis ctlla ium , quoad igni dcllagrci : ll enim paulo magis cancri-metui, plum- b-mhi. Lauaiurutcadmia,& æs.Sunrqui utplumbi rccremcncum tluani. , ST I M )l i, liite Stibiiiiii , recentiorlbiinnedicis , elmntlllf , ac [iph/iuri]: , qui Maurituiioruindominam/'e: 'Stiltïi mnüi in Aniimonium dicitur , qudd .hoc nomine Serapio, 0" Aula-niu Stibium appellant-rint . Hui'iufodint pluribui mmm ' inISlTJlJt'llluï in iio/tro Seiten/i agro , fed pre/laniuïimurn luditur in maritimis notlri: nullane/010 , df SWHCH/i -' is." tum in comitum/initia: Flore prope Syluenain oppidum . Venetiu: ad,?rtiir ex Sei-manu,]iirnactbus pinu/ll: '"" C "1 mifai concretum . Aiunt artijïces , qui c.xmpdnut conflant, huc edere/'oiiliuininugi'sconcinniim, magni]; uribusgrxium , ac [ouorum ,]ïjlibi'j nonnihil cæteris adinifccatur metalli: , dum uiui iii/iilum IIWM'WT » "4 ('"-"" ' "(.-""i"", qui nifi ilhigno conficiunt : item ijs, qui metallicafaciunt, (: polluiit [limul-! .' l/Jr [Jr-PHTF»! . qld finito: Scharaälem, c" typos ejïiiguiit. Id tantiim dilfï'reiitia: effe inter plumbum , U/libium .iit Brafaualu: ift-r: nriiïmoli eins,qudd plumbum ignium ui llqlltfcdl, flibium uerti nunquam, fedf.:eile' teratur iti puluerem . Sed CUM opinio: "Ul"1lfxm cl]? deprehendit experimentum . quandoquidem /l*ibinm igni .:dmoium , perinde ac plumbum colltquc/i it, ': iluii. (uiui rei IlDSffpiuS periciilumficimiif, dum oleum iio/lrum ()(/iibi!) cotificereiniu , quo quidem m.:giiojlc: -l'lml.'ï ad contumacia ,finunfaq; ulcerxfananda . ad id/iqiiidem/libiuin pluries/under: oportet , i/iþiicerius , Ttddmir . Ceteri/.m ddnlOllHDS letiores uolumus, oleum boc iio/lrum i/libiu paraui,:mn illud cl]c,quo cl.-y: ' "genium in aurum mutari/ubulutitur ,fed aliud ab ea lange diutrjiim : unici/thoi- II'7/ii'lllil ex life plus auri '» fik-im illud chymijtaruin . Sed ut ad iti/liiutunz iio/Erunt reuertamur, inihi pluni- nuuum uidetur .:ljci'crl'lllbiu u1'Mamliqut'fcere , Num cum quolibet metallo ,]iue/irrumFiJiue ilH/)()! , inpellit/Mario periri/ium, trias Ellqlulldi prebet maiorum . Quam ab c,:ufzm quijirrens , lla/iericosq; globos bombardis immttttndni : .m, confirmant , iii/ijlibiuinfirro udiiiifccrcnt , nunqiiainfinc' (ut pro certo .:tlirmriii; l'l fluxum facerent/. ll .. : SJlJlj |