| OCR Text |
Show 6 66 And. Matthioli Comm. A'gyiigoudutegi'oe. armen-rr RECREMENTVM. InLib.quintumDiofcoridis. p , 1- 1: L E R. v N QV E Argenti [fruma, quam Græci litui-gyrum uocant ea in uum . cap. Lxr. R r. 0 R E M E N 'i" v M argenti,quod fcoriam vocant,:iut hclcyfma,autenmumamolvbdæn: Argenti l'coC 0 M F L v R E ; argentij'eorie acerui , quam uulgd Loppd uocant artifices , extra lörnacum domo: ultim. tiz conlisi. tur in agro Tridentino prope Per-renum , cy- Luui/ium , er in comitatu Tiralen/l , ubi perpctud argenti metallum in fornacibus uritur, ut in præcedentibus diximus de plumbi[coria differentes . chlc lm uitrum, quod Veneti dbllldl: tis quibusdam uulgo' Smalto dicunt, aded rcfirt, ut pcrdlüicllf ]it alterum ab altera dignofccrc . Vari/'s ll.?t' colori. «'. w. .- bu: conlþicitur, pro aduri/lorum (lit opinor)fä]ii1ium u.:rittutc. nigrirat tamen cum plurimiim, (z' qiii/infiniti irin. rue ( l'- gtnteut emicat [plendor . Qofaäum Eli, ut l)unc argenteum,illiim aureum pofiiinf cplu/ïuri '; uc miriim ru; haudquaquam e.x auri, url argenti libum: contrahit ,fed quod plus, minusu e ære-i uaporis ab argento detrafii gli: tra fe receperit. Siquidem ( ut ego plui-ie: experientia comperi , cr ipü quoq- tcjiiintur artifices) tr cntum dd rumlimi5 plurimumfului æris contineat , hiiius 67" plumbi miftion , e litlmrgyrjus uurciu redditur 'uir ïnna: ar Fui "mugiat tum, Grecis ugyu'gov exagitat uocatur : Italis, Scoria dell'argento . /lr . Qai-e nobis afjimare licebit, nil aliud CUZ' Iitbargyrum , qudm S P v M A argenti quædam gigniturex arena, quam molybditin uocant, in fornacibus conHataale nec perfefte igni incandefeat : altera ex argento : tertia ex plumbo . Probatifsima elt Attica: fecundi " Hifpanienfis : has fcquitur, quæ lit Dicæarchiæ, id ell: Puteolis , Baijs, in Campania, & Sicrlia . pluri- ma enim hifce locise Hagrantibus laminis plumbeis gignitur . (kat flauo colore fplcndit,chiyli:u appellatur, omnium optima : quæ in Sicilia, argyritis : quæ ex argento, calabritis . Vis autem adllm aut vino reftinguentes, rurfus vrunt, & eadem profecuti , reponunt. Lauaturvtcadmia. Vtarg tidi nominatæ,aut, li delideretur, alteri candordetur , ea in partes magnitudine fabarum eonl chcenicis Atticæ mcnfura, S&ili nouo fuperfufa aqua , addito candidi tritici pari pondere, priuati que pugillo hordei, linteolo puro, raro,:mfulis valis alligato,eoquitur,donec hordeum fraftum Bliat . deinde omnia in nouum craterem oris ampli transfunduntur : triticum abijcitur, fpumaa vehementer manibus affricando, infufaaqua lauatur, afsiecataque in Thebaico mortario tcr 'fula feruente aqua, donec foluta fatifeat. Excolata aqua, iterum tota die teritur, & vefpcri int utrmrq,» mu diflffïzcultutia leuiter tji particeps. Iure itaque medi; ordinis in metallic is habebitur. Pruindcïu/i-r: quenter utimur ceu materia ijs rni/"center , qua ualenti-m facultatem obtinent ,[iue mordic antem, [iut dd/lriiigfttin uiluliud quippiam efjieicutem, jicui in liqurj'centibu: ad pleraque medicamenta ecrum adhibe mur tanquain materi-7, quufcilitct (7 ipfa quodammodo medium tenet eorumque ualentemfaenltatsm pri/liden: . Aiäx'g yveoe/ic Grie; ce,utLitliurgyrui item æ Spuma argenti Latinc' dicitur : Arabici , Maricfl) ,flllL' Mtrdaf engt : Italici , Spuma 0 il argento .' Germanice" , Glett : Hiïþunice' , Almurtaga , Liturgi'rio , cr Tczex de oro . ?'IHLI'SIOV. cralfefcit ufque ad duritiem teltæ . Poli hæc Clinia leniter muria, in Thebaieo mortario fpunia ar" ti teritur, coniectaque in n&ile aquam continens, manibus diligenter agitatur, mutata (ubiuilcüq ' donecnullum falfuginis indicium præbeat . deinde quod ex argenti fpuma candidum apparet, aliud transfertur, & redactum in paltillos, plumbea pyxide conditur. Alij fpumam argenti lll l*') rum magnitudines confraftam, in ventre fuillo crudo ex aqua coquunt, dum vifeus cliqucltezii ei tabefcat, exemptamque cum fale pari terunt , & vt fuprä dictum elt lauanr. Sunt qui lJlIS libra-ni '. i a & fpumæargenti tantundem, in fole terant, aqua continue mutata, dum candor ei detur. Alt-*- "ïb-* Sumito quantam vis argenti fpumam : vbi lana candida inuolueris , h&ili nouo indita aqua , (U gillo fabarum recentium,repurgatarumque decoquito:cumque fabae difruptæ dthilceniJir non denigretur, exemptam argenti fpumam , & altera lana inuolutam , iterum Coquito,cl'-]1^ quæ,& parem fabarum modum adijciens . eadem tertio,quæ fupra ,facito:in fummat-JDU'P"; ilii"], CERVSSA. CAP. Nam,," LXIII- CE R v s s A Et hoc modo . infufo in urceum oris lati , autliötile labellum quam acerrimo acemil."?mam plumbeam fupraliliilis fpiraculum , fubiefta prius arundine: tegete , firmato : fuperlfmsqut: velaminibus, nc halitum expiret acetum , vbi refuluta fuerit , iicllueiisque detulerit, hu- da aqua linitur: mane colis excernitur, alia infunditur, atque ter die excolatur. Id feprem diebu folet: pollzea additis ad fingulas minas fpumæ argenti, quinis falls fofsilis drachmis , inlufaqu: aqua, ter die teritur, & addita aqua excolatur: cumque inalbuerit, calida int-ufa, idem faciundum " lam prorfus falfedinem relipiat. demum ardentifsimo fole liccata, eietïto prius humore recon « Sin minus mina fpumæ argyritidis diligenter teritur, addito fale fufsili tri[0,tl'lplicat0 pondera &ile nouum coniicitur, aqua infunditur, ita vt fuperemiueat : mouetur quotidie mane & ri 'P quaq'ue fuperinfunditur, priore nequaquam eFfufa. hoc fit triginta diebus : nanque niti mou ' plumbum truiici argenti ui uitii; conuiuium . Non itaq; temere" prodidit Di'ofcoridesjicri urgent i/purum aut ex arena , quam molybditin uocfnt aut eui-genio, aut ex plumbo . Cuifubfcri'btt Plinius libro x x )( . sup. vr. Memi'nit argenti ipum,: Galenus libro)r x Litl « ' ' ' implicium mcdiequtcntoru/m ,[ic de eiua uiribusfcribens. Li'tbar gyriu de icedt quidem , uelut alid onmia mtt (llic-i . "9 ira,]! m lupidm, terreuaq, medicamenta , utriim omnium id e/]icit moderatijïime' : effi-c undum alias tum ualitate: tum/:i; cultius, quoda'modo in medio eligit-q,» maan/le' excalfiiciens, neq, re'/rigentis : modica tamen ndïlrin endi ili/lergindiqjiicultu; ei ineä . quamobrem infit-ior tji Ufarcoticls medica menti: , quie mediocriter cxtcrgbgntia intendi; mill,€7't'ülllf.lllcnllblü, utq; adjiririgentibus. Ceterum ad triti-rtriginrs fimorum utili: medi-lu uthuando uidem cap. Lxri. eludere. Vriturargenti fpuma, confraftis partibus ad magnitudinem iuglandium prunæ fupctpuu tis : ita accenfa follibus, ut conflagret, abfiergitur infidens fpurcitia , & reconditur. Aliqui teratur, . dirui-rarmnino ext/limante! , alterum ex auro , alterum ex argento con/"iur . i Ctett-rum colori't lniiufc/c uarietatem liilrar, 0: tur linei: cum caeruleis, tum etiam uiridibu: . N ec dets? etiam quæ uiridi tantum,cf quæfoliim c.l'ïulco B'Cifitillï to: Vires ex Gal. lore. Huic uires reddidit Galenus lle x . Emplicium medicamentorum, his uerbis . A rgentlfmrlam prop.-ulul: Nomina. cyfmum appellant. Emplaflris quibufdam reHccatoria-fizcultatis commifcctur . Quod Latinis Argenti rccremtne gere, mollire, explere caua , exeiefcentia in carne reprimere , ad cicatricem ducere , refrigeratum.- raim quideni cum ur ilices argenti matjam 4[il-1 uend defluxam 4 comm/ji metalli; , nempe plumbo tre ' - re ur ur [unt,m alueum e cinere/uo moretur-itum , plumbi multum eonijcit: unt , adco' ut ui jiibditi i I is 13], p g e m'.(pcciem referat. I/iboe demum argentum r'e-purgandum immittu nt , quod plerunque ( ut diaiiuiu 30 19";le , hb!" nim/ret edim/lum ..Dum autem liec pcrfeiitntur , ui/i'tur plumbum in liquefccnti'um metalloruïn fiiit [i-film lll" , 'aut ui;olliumflctu continue excitata , olei modofipcrnatanr . quod tandem pojlqudm te; aut lum/rumpe :; , [sum" gtntofacrdt aduri/lum , !an contraxit, eorundem/iilln miflatu ad cinerei alui orat pedi-tuiim ex ell "(in limæ ar: uldt'ntdïllf'ic'L'S , alueum in latusfccant , labii]; [inu/it in humum :fiti],- hoc modo [ill'lt' gyrug 6085), [I (ig! Of cum cr metallorum aliorum ini/liom- , edförma concepta . Huic , po/lqua'm refiixit, quando que durans 1 ualidi,-inwe,, vim habet . quare emplal'cris, quas phæas appellant, additur. ac medicamentis , quæcicatricein obducunt, vtpote cum adlhingat , extrahatque . Aiau'gyvgor. srvma ARGENTI. 667 ' 77 d' . Plu/iurt'o; ell u [.iit» , in. metallo. rum/Driiucibus , ubi rebur ' q- recreme , euim [B apud/e Spumz :rgäti ' , g atur . arg eritun . . :, cplnmb o, argenti ntis. 0admiflo . SI:: Conüde norem purum ad fumma delatum colato, eralfamenrumtjue transfundito.tlcbctquoqueiiccari in 'OlC-imox trufatilimola teri ,aut aliiis tritum cribrari.pollea quod fuperell duri ,in tenues partes '.'. 'deigcndum , cribrandumque. vicifsim eadem tertio , quartoque facienda . Melior , quae primo crimtaelt, & medicamentis oculorum aflumenda . Secundum locum tenet fequens , & reliquie fuo or,4 - . . . « . « . -m€-Nec defunr ,qur ligneas rudes in mrdio vale appendantztk derafo ceu htu lmPOllIO ,ita vtace- tum noucoutingar, inditoque operculo circumlinentes dimittunt. Poli dies decem laxato obturalnfnto vrfunt : cumque refolula materia luerit, reliqua, vl: fuprä diximus,exequuntur . Si autem quis "1 Pillillos velit digerere, aceto acri fubaölra , diuiditur in pallillos , quiin fole liccantur . Aellatc ta- m"! rupta dicftum opus obeundum eli : ita enim candida , atque efricax redditur. Quinetiam hyeme P"uur,urceis fupra furnos,balnea,aut fornaces impolitisufcendens enim calor idem, quod liil Prællat. Laudatifsimam fieri putant Rhodi,& Corinthi, aut Lacedæmonmproximam Puteolis. lofmi-ur hoc modo.Flagranribusigni carbonibiis,ii&ili nouo,maxime Atrico,tritam ccrull-am lmPfïmlou'ïtafsiduö verfato : cumque cinereum colorem traxit, eximens refrigerato. & Vii!" - Hl &aliudvrendi genus. Trita patinis nouis fupra prunas imponitur, & ferulacea rude mouetur, do- " Peccolore limitis Fandarachæ Sat, cxtrafiaejue ad vfus minilh-atur. Quæ verö ita Parata til ,Sandyx M'illlbuldim dicitur. Lauatur cerull'a cadmiæ modo . Vis ei refrigerare, occludere, emollire, eXplCTCi lana iam non inficiatur. Infuper transfundens in mortarium, ad lingulas falis fofsitij llþüs'af " " :"fnuüfequezinftiper excrefcentialeniter rcprimere,& ad cicatricem perducere. Mifcetur cera- oötogenas [Plimæargenti drachmas Atticas , & terito : intermittensquc nitri quam albifsimir '5 i & emplaliris , quæ liparæ vocantur , paltillisque . Eli autem lethalis eius purus . qua dilutidrachmas quadraginta feptem inditoriterum terit0,donec fatis candor.ls cor.]!mf: . , deatur .Ita autem fundens eam ex alto in h&ile oris ampli, adieäta largiore aqua i Vbl c(ïnhduf uf. ', "I, celato : tum nouam fuperadijeiens aquam, manibus probe verfatam, linito ut conl'd"! & ' per colum traijcito . Alternis eadem profequere, dum pura aqua, dulcisque cfliuat, & nuliatn nem P'æ fe fel'at. Poliremö in Gäile nouum translatam ,colato fenlim omni humore,loli qua ' Sw." diebUS fub Caniculæ fydus exPonito, & Gccata vtitor. Elotam autemcöltat ad oculorum ' lyria prodell'e, & ad cicatricum foeditares tollendas, ad rugofas facies, & cicatricolas : mmm macularum plenas. iiaiii: R v s s A medicamentum ell ent-tibiæ natum. Fatli'tia tamen res ell" . Venetiis plurinia conjicitur, [icuti (7 0531ng m;); ;:mplllrlblö- Italtxloeis:quold- non falum in medicamentorum ubi! cxpet.iturftpla/i.tri/t, ac medictth-d mmm. non? ?"510? . qui eajï-equeritijiirnc in [uis operibus utuntur . Parutur ex cerui]? (ut Diofcoridcs inquit ) siindyx, lr" lm"? S Crapiontmfrcutz murium appellant, non autem Saridarueba, auripigmenti genus, ut lil-ro dc campo: r. ..: mriicimentorum exi/iiniat Facit/ius . SlgllldfttlS.1!ld171£l)4,lll/üt)lü(0 dicetur ,fujiilis rcs cjl, non autem hi: "Lh Cfrulff meminit Galenu: libro [ x. dC/Imþllrmnl iiiedtcamciitorumfacultutibus , itafcribens . P/immyt/riu, Cai-ume vim " (lb [""/F : (: hoc medicamen tr/liinoni'iim przbcimodo diflæfieultuti. Num/i" ex acri aceto [aiu-itufigu/hi M: ex CulmCll . |
