OCR Text |
Show 6 00 And. Matthioli Comm. lii Lib. quartum Diolcoriciis. clmliS ditabit! ad quatuor . liuc Mrfucs . mii tantcn G cniflffvnicn non rcflv' Uli/imm ("E' uidi-tur. (ludiiflaquidem id m init (mmm lihv ! H Sparti uires ui, ucl uicit fucicin potius reli-orat, qu£m lcnlis. sparti, ut iam ad ciii: Iili'CS rcdcaninm 4' ,I' ,-' ' 73, .. '. ,, u.. ex Gaicm- pmplggmmmedicamento*um,liispaucisucimusiva. tuquoc,q.. mtt: :lþlii.l,,mw.limm. nlui.ui,tum.:ngarui Nomina. cus non iii/trcnuc' tr.;liciitis rjl facultatis. Quod Gram-i ozmigv-wv . Latiniitc , .ii tiunt o FpartuindiciunII,4 li, spartio. 031- ith' Latinis G cni/la, Italis G cnrjlra uocatur : inguinis quoq,- Gcnrjlr.i,Gicjïa,U qulcim, zimisov. SIL'IBVM. CAP. CLXII. S 1 i. 7 B 0 N lata fpina ethfolin furens clmmmlconis albi . Hæc rcccns cum lhlc oleoque (oft, eltur. Radicis fuccus draclimæ Pondere potus uomitioncs cic: . H A c "r E N v 5 non ex iiojlra tantiim , [cd iii-q,- ex aliorum quoq; lv'lqi'll/lllfïlit'lii'l'l ": ac lrgitiiirum Silybum Italia nobis licuit rcpcrirc . thuanuis intcr tot .ilius plantas acnlsaias i'nilii iiiiici, (7 ('Ut ; (fiiit ; tamon tam prin: eius notat explicauit Diofcoridcs, ut difflCIlC aditioduin illud inuriitu iudici-in : ncq; cniin iiïfc, utingcnuzfatcanquci Nomina. cx illis/it, aii/im dcccritcrc . Vt Græcis oi'Aquv, ita paritcr Latini: Siiybum appcilaiur . mimi-o: twee,],mti. GLANS VNGVENTARIA. CAP. CLIIII. G I. A N s vngucntaria Friiäus cft arboris myricælimilis, magnitiidiiioaueilanæ niicis.cuiusruclcus :imvzdalcii'um anni-arum more tritus , humorem reddit: quo ad pretiofa unguenta pro olco .- timtur . Notlitur in Aethiopia, Acgyþto , Arabia ,&' Petra oppido focus ludorum . l)ræicrtiir ," r;, i'CCCnS, candida , qua? Facile dclibi'etur . Ea drnclimæ pondere pot.-i iicncm oþliiniit : cum .iCllZi it^m, & aqua mullïi podagricis illinitur . Fforas, lepi'nstiuc , dccofta in aceto : Viiiligincs ,& nigrum: trices cum nitro emendat : & cum lotio lcntigincs , iiai'os , & papulas iii facie, & cutis mna tollit .i mitioncs mouet, & aluum cum liydi'omciite rcfoluit : itomacho aduei'lätiir- Olcum,qiind tan?- liii-auton, undi- exim/pi: rii furtu: , tcrrf/lrcsfcilicct , U dm , uincrnl'cm ,].tbtiil niui/inituri ani .in A " "aditu/lit e[t quædamadjl'rir'l . Proinde cxtcrgcn tcnininul, c; lliCldL'lllülit'W , contra Acnttuiq. 0] . . inruct'luin populant . I taq; tid mntbos , lcntiginc: , cplicliii, cf prurituni , dci,-ide c;" ad M» am, 0" iri:.nn canit " "' Torum ciiimucro ('j' lirncs [iq/lant, iccurt'i,» indurcfccns . (Quid/ig nis cai-nom riu: (irat-lina- ponti.-rc tuin llli: lillut ,incdicxnicn rxpcrictur nomitorium . Sæpe etiain pcr inkrndin aluum l.i,-'gitrr/ulrdncit. It '(" rion .';oc nrnto utiiniir , atl uifccruni cxpurgationcm , 0 inoxmic' iurium-if, lii-nisi],, cx myt rato iþfuin t'AlIl/l rc con: amni. Gaudct ucrö ucl niaxiitto' alioqui aceto ad cxtrinfrca: .u'tioni's. Adco' ("iiim c/jicax cfjïcitur ,'ut c, [ferar, virtutei-ingen , 0" multo etiam "!.!ng qua-liis funt ini/iori: , lcntigiiirin , uiiiligincin , lülillms, (tilii-lin , exan.i,d:llOi'-'S,lil?nl(lf€i'0f1,0" qux rrafiiþintfucciomnia. Svd (ï'riratr irilnis di'cot'citl adtiïrt . Pori-a' qiu . 'nuiiiiiida mitur, aluum potu ciet . Cortcx eius magis adliringit : vcrüm tii læ, & cxprcll'æ fuccus abllcrgcnl: .) mcdicamcnrisadijcitur, quæ uducrfus prurigincs, & fcabi'itias idonea funt. Glandis vngucnmrig cö- iideratio. G I. A N s Vugucntaria , quam Græci ,GaiMi/ov tutamini dicunt , in Hi/þdnia f-cqurnt . ia gigni-' firiur l'odic copioþ in Italiam . Vngucntarij, acfcpla/iarij Mauritanorum nonzinafccutixani Bcn .ippclli'iz.t luc piftacia maximi rcfïrt, albo cortice, tViquclTD,/l*.t&llf:lrlll, nucleo intus confertae" adinadum Pi'iglli :(r. olcum cxprimitur, quod de Bcn uocant . Magnifaciunt id uiigucntarij, quod qudiiiuis (lll!illiu't(r.1[iini,'iiiiiqf carcmf-cntiat , ut ctiam libro primo pio loco monuimus . Ara/riat familia: autlwrcs(ut modo ditium ill ill' riamglandenz Bcn nominant . Proiiidc dc c1intcrfua[bluentinümþliciafcrilwn: Mcfucs, in lnincfi duorum cfl generum . Maius c]? nuci: aucllanx magnitudini-, triangulare. Minux ucro (iccri/iinilr. qu; 1llt nicdulld, lenii, CT alba. Prae/latinam; , quod noxa uacet:;tiiiiuf /lquidciniioxunn & . Præfrrtnriii mai. . rc, quod putamine/it albo, litui, tenui : nuclcofragili, albo, oleofoq; . Vctujtum rcccnti illFllliS. In mitiori uellit in cincrco albicangFagilis paritcr, U" pinguis. Diofcoridi tamtn in maiori ge ntrc (nnnm-it ciiiin nonquemadmodum ncc Theoplirafluls, neque Plinius ) præ/litium: cfl rcccn: , etji cantrariunt (IUE'TJI minit: L unguentarii! lioc temporc e'nuclcis tantum exprimitur, ut Diofcoridcs docuit , iion autcm , ut qu putaminibiu, qllöd dixcrit Thcoplirajliu, unguentarios putaniincf'utflut cantu/'o utifolcrc . PlliilllI, iit Tvl. 0" Diofcoridiifcntentiam conzprobarcmngutntarios prodidit & putaminilzus, litt'difoi ucro (' nirdulla m.« qudd 1705 medicamentis, illud odorammtis ufum pra-lacui . Vcruntamcn liac ffllf ( ut diximus ) al: oni nuclei: & putamina rtpurgaii: exprimitur. N tc crediderim unquam , quod trifoli; putaminibux oiriiin ct [it,quanuis diligcntijïimo comprimatur-x;- (onjlrmgantur philo ctiïgrauijinno :quoniï l:.i'c putamii cr omni proruit humore carent . Illud quoq;/"idem non dubiam/aceri- pati-fl , quo'd liaiic parandi Pii"! "'" tio prætermift Dia/cnrides , non modo' in lioc loco,ch ctiam libro primo, ubi tamcn dc altis, (: ungufr'v Manardi du - dif latius diUEruit . Cuiutforti doärtnæ immemor Manardus Fcrraricn/ii , uir alioqui iio/Ira- Ahi!!! [( bium folutü. iii adnotationibus, quas in Mcþæm edidit, an Vngucntariæ glandit ali-imi & nucleo, an 5 putant ferens quanquam in quibuxdam Dial.-aridi: COdICleX legitur, olcü lioc & nuclei; exprimi drl: . ' nec nucleorum, ncc putamintï ullamjïrri mentionem. Verum etj cimbigcndi non dtfiicrit orta/iu,, . plirajli tnjlimonio , qui putaminibus uti unguentarios tradidit; adorat tamen graui/'huius auri,-ar » lm'c 41"de "ludum": "ll" con/lanta «uiueret, Balaninuin oleum unguentari/s cx c.:i'iioiiucli-or ""Nihil! "Pii-liii - Id quoidiifdcile' gæpigfmride colligi potrfl,ciim dicat caiiflmlli modo nur! l"dalinum. quod autem lioc tx amygdolarum nucleisjiat, iicmo cjl qui dubitet . Hrcj'aiii nobis non cionem ,quo'd aut eo inloco Theoplira/li cxcinplaria jiiiidcprauata , aut nunu: intcgri , (; infr!" res,:i quibus fortajïi's unguentariz glandis lii/ioriam accepit. Hi/ï porra' acccdit liuius alci (anmm 'M.! ^- randi ratio . siquidem Balduinum oleum plurimi/Ciciutit unguentarij , non quod aliqua odi/M Ff « "" (Morum mnl)" efi )]?dgutidnunquani intu/tat: rancorrin contrahat . Id 'I'L'lllct't quo.. t' "011 414!rm ix putami'iiiliiif conficiunt . Nam rancoris expers ciim/1747"!lll-lm!:!Pl'ljgllïllimll.:lii'ly'v ' 60i nulli:-if; U I.ifrlllld omnia" q/l' Illiö (; gratia , purantu r . Quandoquidcmþ liac alio quouis olro liquo/ 'cum: in nn: ;'.:tmnnJaillrJleilliicIiOlL inulto po'/licniporc rancnrc(ætatc fili)" omnc oleum þi'd'ii'ï Pillilllilliil "wl mmontanum-funiodorisfuanii.itcni (xui-ront ;fi'd ctiam pulidaJ midaq, ('l/c((ll'ïf ill, Q,": "iique uri;-ri giz www/q,," dignoiclillr , in: altum illud Bala/iinumfucrit , quod cx ui.-gucntariic glandis iii/clcnjicrijblctp CI1'1 ;- ('da. iisun. .«,n ltiiirilnis Ben lm Vneoiunxit Aitjlicf . iunioris , inquit ,gcncrif/i ut'tut intui/tt , ((!)/ll'ï?" , attrnuat f.,-(m", ,ï ) ;ucniirn-iu. i?".ïþfi'litill-itif"lliïlulljlimv/IlfliltCrill, C;" uifccrii perturba t , (ill-('):(Tl'ltlcilil'lldm, arrcmq; liuinidifitvin ,,(I/(:ltfi td : , rcscxiilvil :::.Miiun'ii' autein ut: augo itclit'mcntior , (i" niagis pcriculn lu : tia/iq,- udai perturht, agni.-tq; l!intiori'; ui l-"l'iI/S - zdtliqiiiuinficiatþ fi'igtdiJJ/udorcs cocitrt . Proinde non in alio; (fu: uadunt/vndir; p/t ,. imi/111)" ' vnmpldjnidld . Maioris noxa dvniitur , cum , ignc iorrrfcit :]iquidcin ignis (.ilorc cxuþcriin trinïi' ( oui/it l-i 'idiia; . : ;mnqua ilCiii'lilUi'ic ' ,)th; illt'dlcdmrnllml tantuni dciccloriu m nit-uct ni , Dccoounur ctiam runi anili "' * ii ' qliciliaill liccmviw þriot'noxa corrigitur. Tammpo tluqudnz aliter linnþtiislcn/ani mariïn;/ivin, HM u, et deicflicnc purgo! . ldi'oq; apti iiinum trudit-i nuentum e]t coli cruciatilius non modo' lv «ll/lui F'd iirl iiihinit,pmfci-tiin nln uillam ,c; þiiuita ortum liaouerin t. l-it ciirimnuni cx conti-uis itulinirili'lvi: .c-l ' :mrllcadnii/li'f,rataplajnia ad flruinas, durat?]; tumores admodum lllllC, Und utrum-nm uxor,/'o: lilii! tr.-imos ,tuidito tanlum melle, quojït , ut conuul/is, rrfclutis , (7 contraölis opcinjirat non ollci'r iii' iiim/llt" ik :i'iaadicci'noris , Cf limi: lli/:l*(ll(5 di./riti'rsq,» ,ji addita lupinorinn fai-ind , 0" nardo ("qui,/ir,waian,-P;," !" uit/corum alcuni uul/:cruin cicatrice: atti-uitat , c" dclct : ituri lcnliginr s , alicst'i; riitisftcdiiiiics (nii-ntili; A,, ,: iiiivi/iqiisiiuiiinodii doloribus lcnanirntum prx/lat ,ftd Ufurdita trin, ('r' tiii/inuii: curat . Gliudis ttiioiiciil' ina: (ilo vn- nimmer-ic prodidit Gdlfllllflllt'o VI. ];mplicium irtcdicai ncntoritn, lis uerbi: . Bala/iutnurup/icrbvlincvi-jl 9 ni.ii 4 i- u.. iiiiiigutntaria , .zdfcrtur cx barbarica rrgionc . Vtuntur ungiirni ari/ carnis riurjucco, qui I.ii ultatc raliiilni r/l ) ii-s c.x u il. r/tli'i-::i , pur/tctadmi/t ii ci]? farinariimquampiam cat/(cautium , cuinfniodi cfl rrui , tic lolii iri-na. l "'l tonus.:d rciillr'clliïiidm'lml )ill'tllfdmllllllll inflationem , liandqu aquam ad prajl-ns in liiuiurn Pt'i'ilili'l :]?! c; ' :nfarililiu: ullum dicctur . Vtrum ni prtrj'riisjufficit ab/lcrgcntcin , c," incidtnt cm cum.:djlriüiionc quapiam r-r « iiiiicdiranutiis dixi]]i*f.icitlt.itciii , tic/ic ad aliud tranfgrcdi . Cortcx tamcn eius admodum n.ljlrinzii :it.iq; : rfiri-'quis ad ca uti,ad qua: ualidaujus cfl .idjlriftionc , liaäli'nus Galcnuf. Sed quoniam Bolanus uiginti/ic.: M yrnlmlano .'Li'i'JrXOrlml Myrobalann nobis ad inunariam reuocauit , quoruni ijdem quinq, .icluntgcnrra , cum ta in mod/iui: "* m gencra. . cquriucr , (] commodi ueniant , ncc corum , quod cxtct , ntumi'ncr int ucttrrs Gricci ; id:-o nunc dc ij: ilo/ns 1 f'f'lumi rjl : nec,» enim ol: corum u[nm/ilrntio erant dijs'iinulanda . sunt itaq; ,ut dixonii: , in T R D KAI A NO: ". gcntra qllilhlllt : nempe Flaua , (ln-pida , Indica [iui-nigra , Einþclic a , DL'llL'l'lL'J : qua- omnia lacii- inti-rj'c ï ui ("timui-"615. (Maniolarcin oinnino ccnfvndumc c put.iucrim,c.i ridiucr/is produci arboribus . qudn: ii dic/int., qui .lHiïmCllt ,flauajiniul , (7 clic-pili.! ex una *" cadunt iir/mrc ihr/l"! , cxülmtantcsjqaua dcccrpi £innuitur,:,clicpulaucro' citro iiltiiizainndcpta ]lltïliltllldllirildlcm . Vcriinz cuin borum þ-ui'luuui ortus, - mrc: nos prorpts lateant , non (jl quod lileruinfrntcntiant probarc , .iut rrjiïlicri-au/im . Kl'il'lift'lllürgcllchl .fr c.x turdi,-anima , qua- aluum citra noxam dci/ciulit : nain etji' purgatorii ui pallcant ; nulli torni-ii uiri/nn r , aut niolcjluþnncntc: tif/inuii! ,fcd potuufud lld/b'lllgCl/[lfic'ulhtic , qudm populant , cor , ivciir , 0" ulum rubei-dni , quinetiam uniueifuin corpus . Id tinitum illis noxa adfcribu nt , quod oii/lruölionri , 0" uifc ' .rflu: augeant : proindc nc abiit-uilis cxlubi'antur præcipui/it . liiji-a-iimtur Myt'alztloitllf in:-dica ain: mwua M'.,"iisdtiitirndo laborcmmjirunt: quojit , ut utiliter adinifccantur fcaniino nio. lii/latarum Myrobalanoruin ?'? fi mcrii præ/tant , quæ in uiridi plcnä/lauufcunt , poiidcrofz ,]liröla ,gimimuj a , £!"qu L Orl'fb' : 0" qnibus ' 4"! [titulum inu? . EK Clicpuli: ea probantur , qux cæteri: crajiiorafunt , colore nigra pllrþW-ïfffllff : certi: , ' .f." 7"? in aquamduict'lu/undtnrt qudm titi/Sinici pfllllll'. Intcr Indica CXCL'llN/ll , qua: maxnnc' iiigricaiit , : * *FHïWJJ , iiulloiiitut offi- , (; qu.: con/rati.: in unum compacta cernuntur . in Eniprlicornm citi/]?- laudati: ' "i"!"riuorucrajiiord , dcn/iora, protidcro/iorat'; fin/la diuiduntur,0' quf """"5 "FH: quim pulpa -. *erifofllmitt'nl illain jito gerit-rc praj/iruntur,quilzus (riqïitics,dru/itas, grauimq; "0" iif/it) 0" , S in iurum-r' '! jit iortcx. lil- , li-ag-Mil a,MW£O-riw&"mlï , [(g)-d me, t.znr !; , tuin m;"... Vini ali/lrutïoriain cxuuiit oiiiiiiagciii'ro , u midin cic . iciiit: : 'icl/i macerata caprino/Ero ,tmt/iimaria' ucro L'XlIIIJCJII: rico , aiit il,-.ilaarlraio lmuriantur. Per/unduntur c'illJ/gd-lll/ll) , C) fi'fanii: ï-Jxontrüai uli: pi.;"utdiiit,ucntritnlo non innati-mt. (Liinit' fidnoxr paritcrmihi!"-libitum "f: . . : mind-i,:ut l!i.! , aut audi: palmulis donare/itur . Vlil4"li*£læ!l£££æ lf$2097^llln- tantiim (MN-wn -L . , ,, , , . *"l-th-zdjii .;iicinpulucrfin (Olifi'l'illll , c; [liblndt' propina/it. Clicpula qua-jannam condiuntur Myrolmiano ' ' t i SWW ( ""fiWM mmm! ) temperanda, quæ ex inofcbo, zibctto , CT amtaro , iiiincridis mira./.« * [illim-'l!-C0Nlïw'ïl!lm F/jlfmlIIJquz crudnjiccniiquc reponuntur. Myrobalana minic ium uim. llt.genu: |