| OCR Text |
Show 332. Liber IV. De Morbis Chirurgicis, 6c Univerfalibus ccrte nullam poflea iis de rebus querelam aCCCpIleS. 46. LANARIUS cum Lanario, patruo, an avunculo, certe confanguineo , rixa'oatur . Multo mero epoto uterque calcbat, ut III. Idus Novembris pIe- rique plebcjorum hic (talent; erat enim is dies , A. 174;. Nodu denique a verbis ad arma ventum efi . Primus forte cadit, quippe claudus arm dextero. Al. rer jacenris femur (inillrum cultro vulnerat , atque adeo tranfverbcrat. Cultri enim mucro paulo Iupra acnu a lame anterinre interno fubiens, a latere poIieriore externo prodicrat. Ingenscontipuo per utrum-r que vulneris nrificium fit fanguinis cfiufio , quaz, ut nox erat intempella, ab iis qui aderant, non modo inhiberi non potuit, {Ed ne retardari quidem [antif- per, ut intra {ex feptemve horasvirum, dcnique in 'olocomiumillatum, non abfumeret. CADAVEK macrum , fed intra {anitatis modurn , Iludiis erat mitris opportunum , tempus autem anni haud importunum. Itaque Idibus, & diebus infcquentibus diligenter perfccuimus. Sed alia qua adnotavimus , in alia Scripta, iplius autem claudicarionis perfpeflam caufam in alias Litteras ( b) rejicimus. Nunc ca‘tera adfcribemus. E: primum accurate adaperto vulne- re, tantze Ianguinis eifulionis caufa in confpefium {e dedit. Cruralem enim arteriam, ad poplitem contendentcm , {ociamque ejus venam , magma ex parte in tranfvcrfum incifas deprehendimus. In Ventre porro omentum moderate pingue , a dextris erat fl. nilirifque ad ventriculum rctra&um: hie vino plenus; nullum tamen chylifcrum vafculum per mefenterium, nut per intefiina repens ufquam occurrir. Ex quibus Tcnuxa, uno cxcepro Duodeno, ex cinereo fufca: Coli pars quz in tranfverfum ducitur , tota , & partium utrinque proximarum portio , ferme ad digiti pollicis tenuitatem contraaa . Fellis veIicula quoque contrafia erat; idque non {olum pauca, qua: incrat, Inilis oitendcbat; fed 8c {ovea ad illam excipiendam Epifi. Anat- Medics. LV. Art. 13 2. 3.614. mium {ane Virum a me fazpe adeo in his Lilt ' eff: laudatum, non miraberis , ubi vel exemploreum quz propofuit, numerum, velde his perpetuummsm pulchretu {ilentium animadverteris , vel demum m:- vcris quid ejus memorize debeam, qui rnihi prerecaztera , {uis cum libris aliis, hunc ipIum qioquefr ncx adolefcenti benigne miferi-t. e48. Ad violentas Artus InferiorisCompreffionesca. {us vidctur attincre cujufdam Adolefcenruli qui in Nofocomio deceffit 5. Marie de Morte, diffeflulque cfl , cum ego Bononia forte tranfirem inter 1mm menfis .Iunii A. l 09. 49. ADOLESCENTI annos nato ad duodeviginri plauliri rota {uper imum {ere finiflrum calcaneumdu. éta , nullarn aliam attulifle noxarn videbarur nili EPISTOLA ANATO MICO-MEDICA LV. quod communia avulfcrar integumenta . Dum'levis ad {peciem nnxae curario felicirer procederet; eccepoli dies aliquot collum, <55 dorfum rigida flunt; utquali tetam quodam genere correptus, artus quidrm mo. Vere pnfTet, collum autern, dorfumquc non palIct. Huc ilIud acccflit, ut per intervalia vehementillimis tnti‘us corporis tremoribus concuteretur . Quibus ummbus ad viginti , 8c amplius dies ad hunc modum, fana {emper meme, perlilientibus , cum lumbricum teretem vomuiflcc , crefcente fenfim flertore vivcre dehit. PIES, {ub vefperam infpeflus diei quidcm quo erat marruus‘ , calcaneum fermejam lanatum ofiendit. Abdomine , quod turgidum erar, diduéto, cqnfpefia eff pauca aqua effufa, intciiina autem omnra , 81 ventriculus fanaquidem, {ed valdeacre dxiienta. Intra Colon , propter Appendicularn Vermiformem, lumbricus teres mortuus. Thorax quoquc In finiliro cavo paucam habuit aquam {fill{am, illius autcm pulmonis poflcriorem partem duram, & ox {ubflantia hepaticz fimili . Concretionn polypnfm erant in vafis Magnis , & cordis ventricu- 1n )ecrnore excavata, quaz, cum rcfponderelarirudine lis , in quorum dextero {anguis quoque cum :cms bullulis. Cranio refeélco, in Larerali Sinudsx- debuiifct, multo era: quam ip(a, latior. Renes grandiores, Lien parvus, & infolita quadam figura; nec fluidus conlpcfius ell . nec fine bullis etiarn mum- terp Crallioi'is meningis languis concretus , in limo minus tamen quam illi, fanus; nili quod mihi inter culls. Bull: qunque plurima: fub Tenui meninge, diflecandum paulo firmior vifus ell, quam deberet . In Thorace pulmones, caetera iani, adeo in {e concidentes, vix ut ullos minori voluminc vidifl'ememinerim; {ed dexter magis , ut qui {umma tantum parte per laxam, nec valde latam membranam alligatus era: ad pleuram, cumfiniftri latus mazna exparte eert ad illam araiusannexum. Quod fie concidiffent , Sc colore tamen effent; fi polieriorcm {aciem , ut par eii, excipias; ex cinereo albicante, caufa erar. exigua qmnino copia {anguinis , quam in valis quidern majoribus turn ventris, tum etiam lhoracis fuperfuiITe , animadvertimus; nam pulcherrimo alioquin erant culore mufculi. Sed 8: Cor prorfus erat {anguine vacuum, vix u: in auricula dextera parvulus Efl'et grumus. Hic ad polypofam concretionem vergebat 5 cum quidquid alibi reilabat fanguinis, eIIet fluidum. 47. Si ab impofito vulnere peritus Chirurgus liatim adeer potuifiet, CV. vinculo quod torcular vocitant, femur Iupra vulnus adflringerc; tandiu {altcm hominem fervaIIet, u: licerer de artu amputando cogitare. Nam tranfverfa tum arterie, tum vcnz magna ex parte incifio rarinnes curandi alias inutiles red. didiffct, qum prudentcr a Cel. Heiflero ( c ) non {ulum propolvitm , (ed 8a feliciter in ufum traétaai'unt, cum {ere ibidcm arteria lu‘c, at fecundum longitudinem, eflet vulneram. Neque ejufmodi incifio 'cum tanta {anguinis Huiditate conjuneca,'poterat vcl miIeram iIlam {pem‘prcebere , u: grumofus {anguis , quemadmodumin ejufcemodi caIu ex Sepulchretu( d ) intelliges vidifle Bartliolinum, vulnus ad aliquot dies obturaret. Casterum quod ad vulnera vaforum attinet, in utrislibet arrubus curatinnem aut nullam, aut non fine amputatione admittenria , legefis plurcs Obfervationes in libro de Renumiazione Vulnerum Lezlmlium ( e ) ab Joanne Bohnio produfias: quem exi- prxfernm ad iinilirum cerebri anteriurem lobuinAqua praaterea fub eadem; cujus aqua fapor nonnemini qui guflarc voluit, vxfus efle nullus, aut cent Vix levlffime Ialfus. In ventriculis cerebri aqua no" pauca . Nec pauca ei‘fluxit evertcbrarum tuba, pm fertim cum lumbos, & os Sacrum attolli julfilfem . Laxum cerebellum, firmum cerehrum: 8zqu2 pcrhu- Jus ventriculos repebant vafa {anguifera , plexufquc Choruides minime albicabaut. 59. Quad .cenfuit Vallelius (f) (uper illo Hippoeratis Adoleicente qui cucurrerar per viam alpmm) mdeque {Ia/Mir mlmnwm mmzme mfmu pane, qua, 8a vicinia nrgra faéla, dies omnino a curfii vixitwgmn‘, & quod_item Augenius( g ), cum de pluribus loqucretur, qul levi ex vulnere perierant, & "Omlna' rim de M. Sobriranu'o ex plaga in cult/mm admrdm exigua inf/1'54, pmteromnium fpem derzmaqm‘rmfll'." mo, nimirum ab Ievibus exterioribus ejufrnodi caulIS nihil, nili occafionem, a male aurem corporis appa' raru , luccorumque malignitare gravia {Vmptomata ) ipfamque adeo morlcm briri ; idem facile videbuur tibi in hoc cafu flatuendum: idque e0 magis , Q" lumbrici, Zx' ram cita aerearum bullarum exiangumc' & humoribus evolutio accipi pro indiciis poIIUMP‘a‘ we [inrum difpofitionis, five, ut Maiares qulefln' Iur, putredinis. Equidem indicia ejul‘modi non Co"? temno, ab Hippocrate ipfo ( b) dedufla, ubi "' hammer ab omnir generir rulnerilmr , fcripIih 5‘ "M" [a re gravibm; tamen neguc be: admirari 0PM? re . . .. , illud expendcndo , quad psi-pm mm: {mm plm'imum difll‘runt . Preterea nec illud VIM" Ignorare me, nofli, qui tibi alias ( z' ) commcII‘QN‘ verim: fine vitae noflm wriixe'r amdti: might-WW" interdum immtrentmfuprcmi flm' titulum arc/4147?; 5"" magi: in rcmpm mom)- z‘ncidam , 71mm in]; warm): Sermo efl de Ulceribus, 6c SphaceloE&ionis qua {ic infcribitur , & libro hoc IV. SepulchretiQ/arta efi, cum initium ducaturab Achoribus , 8c Tinea; non fatis apparet , cur non eadem comprehendantur illa: quoquc Obfervationes Lepraa, & Pforae, $6 Tinez iplius, quarum alias demum invenies principio Seflionis XI. unam autem prope fincm Seétionis XII. ( a ). Caufa autem certe non fuit , ne prolixior zquo fore: Scftio hacc IV;{iquidem 8: illez quze alio reJIciuntur , Obfervariones pauce Iunt, & brevis 112C Seftio cl} , praefertim ii Scholia demas, & dc Obfchationibus tredecim qua: iul) numero X. propununtur, deccm alibi jam antea produaas, ex iiIdem unam (/1) bis poiitam liic fuiffc, animadvertas. Qua: idcirco mtmorare volui , ne forte mireris , vix aliquas Iuperefle nobis , nullam repetere volentibus, quas liac Epillola fcribamus. 2. U: enim ab Achoribus nos quoque , 8: a Scabie capiamus initium: ii forte icire aves , quznama Valfalva, aut a nobis reperta fint in corporibus qua: his iherant vitiis infefla; in Epiflolis X. ( c ) XVI. (d) XXXVIII. (e) XLI. (f) in aliiique facileinvenies . Que relegens, velim animadvertas, iis ulcuf(ulis aut per fe, air: per inunfiionesquafdamliccatis, Infantem ex convullionibus , Virginem ex hydrope thoracis , 84 pericardii, Mulicrem ex acuta febre, & tympanite , Juvenem ex urinzz {uppremone periifl'e; morris autem caufam ex occlufione ulcufculorum exxitiIIe, qua: cum manantia , morbos arcerent , aut , quod in Infante, & Muliere manifeltum erat, etiam tollerent; iiccata, llimulantes qua: per ipl'a antea ejiciebantur, particulas, noxiumque liumorem in {anguinc cohibebant 7 chqum max in omnibus ferme aut inter meninges, nut. in ventrem , nut in tlmracem , quem fubcmrulc: aqua plenum in Virgins deprehcndi. Ineides etiam initio .Epii'tolz XVIII. (g ) in Su- 3. Sed vel fine cadaverurn dilIefiione quotus quill que Medicus ell; qui ex retropulfa {cabie , aut aclmri- bus interns, , externaVc mala {gape extitier , {a {ucceflerat . Ab eademque caula quns extemos , internofve morbos Gerbezius (o) viderit, in hifquc malignas febres, quar, nec {cmel , Lanzonus (p).& lethales quidem, adnotavit , itcmquc ut aflhma obfcrvaverit Dethardingius (7), Cummius (r) autem, ab ipfo indicatus, apoplexiam, eorum infpefiis Obfervationibus cognolces. (hiamplurimas addcre facilIimum effet , fi aul: opus form: , aut non effem alias infra (f) commemoraturus . Quamobrem cum ipfe quoque meas hic producere non paucas poIIem ; duas , haud amplius , profcram , ambas uno menle Februario A. 1710. in Viris duobus, meis Generofis Civibus, habitas. Alteri manantia capitis tilctifcula , eorum prorlus iimilia quce acliores_in infantrbus vocamus, a frigidi nnfiurni aeris injuriis liccata erant , cum 0&0 Qix diebus exafiis, maligna febricorreptus ell. vemitionibus, & denique fingultuiiipara, in qua etfi pulfus valde infirmi erant, 81 przter ea qua: di- xi, prava alia non deerant Iymptomata, ipIe tamen bene temper libi habere videbatur: ex eaquc, frullra Ieniore ejus Medico, 81 me quoque diebus noviflimis accerfito, qur opportuna viderenrur, praeflautibus, nono morbi interlit die . Alter perlimili, fi cutis erofioncm, & cruitas fpeélares , aFFeétinne laborans , qum brachia primum . mox crura quoque , denique& partes nonnullas alias cruciabat, curn de conlilin nL-l'cio cujus in- dufio ufus eiTet, {uflitione Iquhuris medicare , curis quidcm morbumomnem propemodum abcgcrar, {imul vero i‘lieumaticis univerli corporisdolnribus prelicnfus rorem cujus era: carpus minuta fcabie fozdum . Ibi fuerat cum febrc conjunéfis , qui non mods noflu Iutem fac tecum reputes, Ii quishanc inunfiioneabi- quiefcere, {ed & interdiu ie dc larcre in latus congere forte voluiIIet, quanto magis, Iic cohibitisem- vertere prohibebanr, quin veI lingunm ipIam , Sagudentibus corpul‘culis, aufiurus fuiflct vitia laxati,ex- lam aflicere incipiebtmt. Occurfum cfl a nobis cito, tenuatique parietis ventriculi cordis finiflri , 8c M:- & diligenter. Sed tamen, nili uatura adjuviITcr, re- gnz, huic annexae, lurid: intus, & inazqualis arte- n'npulfam matcriam partim ad cutcm , partim ad in. riz: idque eo facilius credes , fi quid ex repreifolier- tellina quo per {c vcrgebat, expellendo, nequc intra pete Trombellio (b) accidcrit, nunc veniet in men- menfcm {alums dolnres, ncque intra vcr proximum tem. Porro cum Obfcrvationibus illis Valfal. perfanatam cutcm facile vidifl'cmus, neque agrumdev92, 8t nofiris convenire videbis qua: initio IV. hu- inde qupirem ad extremam ulque fenectutem provejus Sepulchreti Sefiionis proponuntur, altera (ilin flum. Verum ncmini Mcdicnrum, u: dixi. ejufrnobimulo Principe, cuicurn achores prorfusevanuiflent, di cafus nnn occurrerint ex illo ulquc rempore quo cruenta aqua, pro illo torpulculo non pauca, inven- primus omnium Hippocrates (r) Atlienienlem illum ta Iub cranio efi, alteraM) in fosmina quretinca lotio- memnravir, qui pruriginc tom corpore vehemenrilfinibus Ianata, cerebri licmiiphazrium habuit putridum , & me cruciatus, eaque cutis craffitudine, 8r afpcflu .ut ichore citrino refertum . Ad quas, 1i velis, aliz non lepram referrer , cum bilncis calidis qus in Melt) deerunt quas addas, duo: praefertim, altera ex Schul- lunt ) ul‘us elIet, a prnrim quidmi , 0 mm emf/rmzio (Z), oflcndens, quot, & quanrz viicerum labes dine [ibemtm 01?, 172mm mum/Jinn flic't'm , mommy exceperint gravem, humidam , diuturnam {cabiem , (fl. Earum autem balncarum aquas linfle fixlphureas, Iemedio exrerno retropulfam , altera ex Lanzono (m), Martianus (u) cenfebat, Sccerte Plinius (X) iuiphur qua moniirat vitia in cerebro, diaphragmate , jeci- nobilzflimum in Mela infula, Diofcoridcs ( j ) autern . nere inventa , cum acris tinea , 8c focda {cabics per p/m‘inmm gigm tradidcrunt. 4.. Ilse: , atquc ca prazlcrtim quasde morbiscommcinuné‘tioncm Iublatx eiIent . mora- (z i n. r). . (Ir)Epifl.a6.n.39. (a)obr.i.§.i. (I: )lbld. §. 3. l a )( (n J 5pm. 50. n. [3_ :ph. zorund. Dec. 3. A. 9 6: lo. Obf. ng. ( q ) Append. ad p". 3. . .iul'd. Dec. A. 9. Zr 1a. Obf. cil- ll}. & 0H. m. . Epifl, 56. n. 14. ( d ) Sea. In: 3.01%.". §.8. Term. 1. i. _9. Eprfi. Mtdm. :. vel perms 3. ( c ) Differt. de Mar. Crurll. Vulner. n._5. & feqq. ( I Comma". m l. g. Epidem. n. 47. ( ( h ) Prmdlé}. l. a. n. 19, R :onapud Manual.) ( t ) bruit. :6. n. 14. t: ) Sufi h non viderit .3 Meminifii , Vallalvam ( n ) pro ‘tumurc confultum eHe, qui {eu vera ad genu exollolis elIer, {ive eam mentiretur, illi ccrre de qua loquimur,CaU- ma- ( b 355 made quit in illa Virgine, {ed etiam qua in hoe Autter/ant. Denique in his ipfisLitteris ( k ) cum de dolefcente acciderunt; conliriflis enim hic illic vafis, vulnufculo {criberem Virginis illius Veroneniislquod gravia iuut confecuta Iymptomata , quantum lfhuf- & lymphae , ac {anguinis motu diutius rerardatol, Atta- tum iyncope , turn aquce effufiones , rum pulmqms modi indiciis tribuam , videre potuifl'i . men {iquis forte in lioc , illoquc cafu tum naruram inflammatio facile Hunt; fiquis , inquam , haze {peartis Ipeéiet quam externa Ielit in)uria , tum genus fians, malit ab extrinfecus accedentc caufa aliquanymprnmatum perpendat qua acceflerunt , convulhot to plus quam horum occalionem repetere; non pertines vidcliccc, uncle che potueruntpleraque omnia non naciter refragabor. Vale. (a ) in Additam. Obf. 6. . . 1. Obl'. 58‘ u. Hill. I. 35. c. )5. (b ) §. 6. k 3. n.1. (. r ) Epr l. 5. n. (IN): Media. Mar. . s. c. q. apud Marine". .N. c. . Dec. 3. A. 1. our. :67. a . n. s. in ear. Paulie]. ad Obf. 53. ( «4 Armor. Id hune Hippo". locum. |
