| OCR Text |
Show 262 Liber IV. De Morbis Chirurgicis , 8c Univerfalibus exhalarer; nunquam accidit; quamvis in pluribusma. lignis morbis languinem miners coafi'us lim 5 U: in to languine acidi odorls quidquam deprehenderem . Deprehendi autem in foamina quam allidua xltiva Febris , itcmque in viro, & lexenni puero , quos vcr- ut triginta qulnnllc a pollreuu hmmorrhigia emit5 dlebus . maullruis rurlus lecundum natur-e m, J‘. rcdeuntihus, )ulloquc tcmuurc lempcr "(mm-C, A n2 intermittentcs, benigneque , gentihus, via an ipsus nienles eglcgic valénstradu ut illa , tertiaua: , alium alio anno exerccbant , quibus vena certis cui. quc de caulis lecari debuit . Durum quidem puero , & perpauco cum leru crallarnentumliait; mediocriter autem lirmum in illa {cemina , eoque vim, 85 in hoe certe cum lero porius pauco , coque lubHavo . (1m: etiam in viro accidit , ut cum odorcm illum quartz a millione languinis hora animadvertillern; poll alias leprem percipere vix pollem , non oblcuro indicio , fiiille ejus caulam in corpulculis laciliusavolantibus , quam a czterorum languine, in quo poll deccm aut duodccim horas vigentem perceperam. Nec In iis lolum de quibus indicarum ell. Nam vel ubi nulla cl. let febris , u: in recurrente acerbo capizis dolor-e , itemque u: in lcahie, idem languinis era: odor, plurimo lero praditi circum crallamentum :enaci cru‘ Ru]: obduétum, in illo [amen cui capurdolebat, non ita durum , 8e nigrum , ut in lcabiolo ; quanquam uterque lcabiolus era: . Ne vero languinem pure» in lcabiolis omnibus acidurn olere ; in aliis non olur: , ur neque in Vito Nobililfimo quam erodens cutem crullola alfeflin , inrrorlum temere iis diebus repulfa, male habebat , languine lulu lentiliima cralla pel. le dilfluens crallamentum habente . (hm illi eidem {cabiolo cujus lecundo loco memini, cum ellez qua‘ tcr intra quinque menles languis emillus, ex hoc acidus odor exllirit non nili lemcl. l eiulmodi languinis haud ita raram, ut vides, allet'kionem mit- tamus, ut multo rariorem, quz Yatavii anno ab hinc chimo, non olfaciendo , led tangendo percepta ell , conlideremus. 16. Catharina B. honelli viri Jol‘ephi R. litmella uxor , mediocri llatura mulier , tempcrritura auteur languinea , ut cum annum agenti decimum tertium menllrua cognil'lent , nec copia modica , eadem , vcl majori Buere (ingulis menlibus perrexerinr, etiamla- aanti , {Y lac multum poll primum , alterumque partum; his enim pcperir; gignenti , turn etiam pollea febre inHammarorxa quotannis 8: vere, Bx‘ autumno , idque annis duodecim , laboranti , tametli crebro 0b cam febrim languis mitteretur, imo etli primam earum febrium tanta ex utero hemorrhagia excepillet, ut ultra underimum diem perdurans , magnam pulluum infirmitarem aFlerret , quam 8: morbus regius lecurus ell, pol‘t duos tandem menles , pron-iota uri- narum copia lolutus - harc igitur muller , cujus tcm» peraruram, morbolque omnes u: tibi haétenus memoravi , ita lum inlcqucnres msmoraturus proptcr illas raulas quas, narratione ahlolura, attingam; cum an- num agcns undetrigelinium de lunellocarilfimi l‘rarris calu improvilum nunmum accepillct, animoque, acri alioquin, Stintrcpido, illico checillet; ad le rcdicm, mcnllrua, in quibus tum forte crar, cmanfille , ani~ madvertit, pollridie autcm iterum vidit, non qualia antea , led aqua: inllar iu qua caro recens Iota ell: : cujulmodi, inleeutis deinceps aliquot mcnlibus , llitis temporibus prodiere. Quamobrcm millus ell langms, ncc lemel , mox antem lzpius in gravilfima oborta l'cbri , quz ludore finira ell: . Verum pol‘: lizc ad priorem naiuram menlirua rcdiere, neque iplisobllitit duplex tertiam continua {eliris , qum verno rempote quotannis, idque ao' dccsnnium, rcvertens, non nili irerata languinis millions , 8: date cortice Peru- viano , dilcedcbat. Pull id decennium . reliate febres ejuldem lemme generis ingruerunt , led eo acerbius , 8: nericulolius vexantes , qmd {mos conjunflos habebant torius ventris dolores, uteriquc liaemnrrhagiam, tune lore magis augclcenrem , cum illi mm. nihil le remittebant. Fugnatum e11 modis omnibus in his lexies repctlta languinis milfione, cujus (grim; croceum erat, crall‘amenmm autem durum, & crulia polvpnla obit-Rum . Sed quamvis & lebris , 8: illa lymptomata nonnunqaam imminuta lint , nonnun- quam, ut videbatur, lublata 3 non tamen his omnibus ell finis impofitus , nili per iplam y magna , li unquam , copia rcverlam utcri hxmorrhagiain die ex Epifl. Anat. Medics, XLlX. Art. 28. quo {cores inceperant quadragcfimo quinflg. n nihilominus conmlult mulicr , rit . Sed poliuaquam agitate ,A' atque ita convalfim 1749. magnam , m cogente , aqum Vlln line ulzl llonirchi molellia l1. pius bibillct, quam annis crimious vol febriciram nullo modo lei‘re poterar, co ‘1 H" m quf lecutuscll au. tumno propter extel nas evidentllfimas mulls corpiig la. boribus , animum mgritudinc arl-lcicntes , .n Maltam Vigilias, dolorem capitis, lailitutlin n inCldlllL't', ili lud aetellit proxima hyeme, u: cum th'nax , & Q, put valde elluarent, venter , arruv‘que interim-cs gerent, nec vclhbus, nee ull‘x aliu ,uuxliolanx alri. gore defendi pollen: , itcmque ut horrore pu‘ dur. lum vagante corripererur a pramlio , nnéiu aunm magis cum in le&o le ex uno in al-erurn convuzcm latus: quin eriam tremoribus, liquid losuni muster, 8t repentinis terroribus cxcitarctur; quanquam m dceran: diurni quidam , fallam certe qmdam in re imaginationt-m conlcquemes, ob quos idcnridcm animo drficicbar . Hinc illa omnia de anbu; novilfime‘ dictum ell, in dies augelnntur, 8% intcrnropprelfioms lenlus urgebar , caputqu: in prums grave adro faflum era: , 8: vertigmi obnoxium, u: mulieri lulcro opus Elle: , ne cadet-at. Ageba: tunc annumquadragelimum tertium, cum Medicum accerlirit luum; is a quatuor annis jam era: Mcdinvia noliet; eiqu: iplis Nonis Maji A. 1750. i126 narravit omnia , llludque inl'upcr quod in ejulmodi muliere przcipua ell adnutatione dignum , monllrua , quorum cupia qua: lbmptr luillet , ex luperioribus intelliglrur, & qua: proxima allure non minor l‘ucrat , tamctli bis lingulis flucbant menlibus, dz quam conluellent , calidiora , atque adeo caliciillima , jam lil)i ex qua lit afl'cch eller, non modo imminuta , led l'rigilla prodirc coepillc , 85 frigida L-Elam novillimc Drodiillci Quibus auditls, alvo, cujus adlrifiioni mulicr lemper obnoxta liierat, confcliim, led leniter , {alum , impcratur languinis millio, qua non prolilielue, led lentius dclluentc, illud quod prolixr: liujus me: rurrationis caulam praebuit , limul ab ingra , lin‘zla Cl'lirurgo , lpeftarze fidci itque, ac experxennzum; Daniele Falolam linnma cum utriulquc admiration: animadverlum ell , languinem , cujus exeunm VlllEmenrem fervorem 8; illa alias, & Chirurgi, "50,110 excipitur , vitreum manu tenemcs mirabundi interdum perceperanr , nunc adeo li'igidum prodil'€ , Ul agra de gelida,‘ lic enim ajebat; per cublti fleturam delluente quercretur , Chimrgi autem manS ll'i‘lm alliceretur. Paucum, & croceum eJule-iguimsld‘llm luit; nigrum, & vilcidum cralliamentuan . Cull! di & frigorc, & ferme etiam natura lull: is ill-H V pere millus eli Lie pcde . Cum prone nullum in? lunc, 8: a remediis quibuldam , u: vocant; "1'3"" levamcn relitum ,' non dubitavi: Medicus in will! di praalertim lbemina , quo languis in micron nictum concitaretur, pollridic e brachio , & pal? m‘t‘ tere endem tempore . lit voro relpondit :vuirusNam 85 languis prodiir nun aden {rigidus , (V W" prndirer, demi libi opprelfionis lcnlum , mulicr JJC‘ bat , & Velpere oborta licoricula , n)€lu inlanCS panes, qua: lu ioribus menlibus {empcr I‘Igllfl' l! nonmhil calcfecit; mane aurem remili: , & munucffl max reliquir. Bene has: le liabuit dies decem , ml' rioribus artulms tepidis, pullibus qui dui'i , Pill" liumiles , prementi digito non rclillenres aum ran: , nunc opprellione lublara , in melius Co" v k urinilque 1‘st quz prius, ut inults , (if CW3" L limpida; cxccrnebantur , jam ad nururalem mudum: coloremque accedcnribus. , f 27. Accipe nunc reliqua ; neque mini famim,' ducn, qua: pracgrella, & comirata fin: ejulqul la"; gruerit, intra lemihoram quinquies recurreret , arque in evanelceret , ut palulu Poll illo eodem die mulier exire domo pctuerit vix aliquo eumincommodo, mli rcvenens cecidillct rcpeme, Ec'line ulla exteriore cau~ {3, in latus dextcrurn , nee mll aliorum adjuta nia- nibus lurrexillct. Domum tamen revcrla ell: tbique levis primum is dolor , pnllridie aurem magna cum lebri acutus adeo, atque alliduus Vrediir , ut totumillum diem acritcr vexarit, nec nili opio data quleve- rit. lnlequenti die line dolore. 85 febrl fuit'; ut bene habens e lel'm lurrexerit. Die autem proxxmu convullione pefloris , 25c colli vehementi' correpta ell: . Deinceps a febri , & dolore , quibus le magua addebat convulfio, male habita ell , remittenubus quidem interdum vel ad triduum, alias veto perflan- libLlS, aut invalelcentibus adeo , u: vrx lpiritum durzre liceret , 8a denique caput gravi lopore premeretut. A prima illa convullione dies undecrm cum morba pugnatum ell alias dam oleo (x du‘lcibus amygdalis recens exprello , alias antilmlmodms pulvcnbus :Juldem generis ac qui a Marchione nomen haber, :innabari interdum , nonnunquam opio , quod in media morbl curlu delertum ell, cum inutile vel damm ad duo grana deprehenderctur , laepius autem ve~ na, lcmel videlicet in brachio, his in manu . ter in pede incila , uncle novillime emillus languis 8; (opt)rem illum, & convullionem ferme lullulitftlebri lupcrllite, quz mane quotidie {e prode‘oat liti. ac do- lUC capitis, 8c llomaehi ha‘ftenus {lipata dum ad v1: gorem perveniret , illis deinde ceflantibus , £55 febri ipla adeo le remittente , ut Velpere nullav elle: propemodum , 8: :zgra nofiu fic latis dormvre: . Q: lfblis cum dies aliquot ad eundem modum perl‘tarer, Peruviano cortice vix ad unciam partitc lumpro , mulierem incolumem reliquit. Ab e0 temporc tl‘icrh nium fine ullo incommodo tradufium elt , quod cllct adnotatione dignum . Poltea autem dolores , febres , convulliones , alia ejulmodi redierunt , led prioribus leviora lemper , & citius largis lanzumis millionibus cedentia. d quz Jam olim a me litteris mandata . hec placuir addere , qua: cum hz Epillole fub initium A. 1760. delcribercntur , {edu- lo a me quxfita de eadem mulicre accepi . Anno il» lam i758. qui ejus Maris quinquagclimus primus fuit, menllruis denique purgationibus carere carpi e, qua: ad id tempus 8c uberrimz. 8c coccinez ell: perrcxill'em . Nihilominus fie latts valuille , & valere , mli quod Fete alliduus in ventre ell glaciei lenlus : ' :tu'n inde ad peé'tus alcendit, eam aller: relpimn"icultatem , ut conrinuo languis , neque copia . Ma , mittendus lir . Nee dcelle quz id l'erant , \"I‘ES mulieri , bonum adhuc Bi Corporis habitum , Ex laciei colorem lcrvanti. 28. Habes de alleétione languinis haud minus for. talle admiranda quam cum apui Lowerum. ( c ) in immani hemorrhagia totus propemodum ellulus , limul autem julculis identidem lumptis iollaurarus , ills quam fibi limilior efllueret , homine [amen non Vivente modo, led lanitatirellituro; babes, inquam, omnia ex Mediaviaz nol‘tri Medica ephemeride , pro- lxxe a me quidem, led, ut puto, haud‘inutiliter excerpta . Q_uanto enirn dilficiliores htnulmodi res lm‘ b6! explicatus , tanto diligentius dauda opera ell, u_i: ab iis qui cxplicandam forte lulcipiant, nihil ex ln- lloria defidcretur, lecus atque in aliis acridit in quas hafienus incidi , Oblervntionibus ejuldem genex'is . Ur enim quod Spigelius nol‘ler ( d ) lcripfit dc fajiEuinc cmflb ac frigida , quem e leéta vena pelt lrz. gidam ab azltuantibus cpolam vidic, ncc hnedillicullate. prodcuntem, omiuam , quippe cum pouus ab alophagi {rigors intra adlitam arteriam Magnam den. finrem cralfioremque fathxm , quam aélu frigidum Videarur intelligere; certc quz Oblervatio olim apud RIVerium (0) propolita ell in mulicre adrnodum lracunda , qua intra quinfiam a leéta vena diem in- guinis alfedionem propoluillc , nili S: Q" 0"""5 263 teriit , (anrum abell: ut {ciamus ; quibus regreffis raufis , aut comitanzibus lymptomatibus ebris 111‘ eller qua tune alfidua laborabar, ut Thoma: Bartho‘ lino (f) per divinationem , u: ita dicam , eonji‘ ciendum fuerit , horrorem perpetuum illi febri co' miiem luille . Petrus autem Borellus (g ) {aria hoc habuit leribcre, equitum ducern fanguinem frigzdnm , in morlm pblebotamamm , emififfe 5 u: ne morbum quidem quo tenebacur, aut guis id retulerit , doceamur. Sed 8: explicationema dit eiulmodi , utmirum lit, non jam contigille id nonnunquam ,_ led potius non lemper, aut non multo laapiuseontmgere. De- nique Gabriel Clauderus ( b ) explieauonem produ- cens aliam , lecundum quam in gravrllimis apoplexus lemper , aut plcrumque id'accider‘e deberez ; Idem quod apud Riverium efi, an: , l}: in duabus Matronis violento paroxylmo apopleético correptigobl'crvaville, profiliente videlicet , dun) e vena‘emitteretur, in luam quoque manumlrigido langumc; illarum autem utramquc per adhibira , ac data volatilibus foeta particulis medicamenta relilrtiille . E vena autem mulisris nollraz liaud proliluir languis , led len- te defluxit; ut aliquanto facilius huic fuam , qualis ea cunquc ell. Clauderus explicationem accommodaflet . Idem lubjicit (i ) languinis lrigidi e narlbus llillantis, & urinz frigidae prodcunris Oblcrvationes Quad li contigillet, u: lerius leriberet; adjicere p9tuillet alias [urn lorii frigidi emilli , ut puza a mill: re ( k J; 86 a puero ( l )_ , utroque maligna lethal! fibre pregravaro, hoe inluper jam_ toto frigido, tum foetus gclidi ejeEti , non lolum Jam mortui , .8: a gelida jam matte, at: more i'ltl'a lmram moricura ( m ) . fed 5: vivi a viétura ( n ) ea toto corpu- lculo frigidrmze imerznflmu, 85 ea rigidimze plane mfolira (7" qua/i [Ignaz , ut ab ortu ad triduum quod vixit , nlli relpirall'et , idque admodum leviter , pro mortu.) ab omnibus liabitus omnino ellet . Neque exemplum omilillet Clauderus illuliris mein2 (0), cui aliquot ante marten: dirlm: exjjaz'mrio femper fucrat frigidzflimn , in extin&a autem cum pulmo uterque topic/0r haberet [tin/)0: (3‘ vomimr , finiller M6714 awe/live inflar g1.zcieifrigitlur inventus ell , quale frig'u: argue in altero pulmone , neg/4e in ul/zz 411.1 carport} part5 obferwlmtm‘ . Sed nos & mortuos, 8: ciro morituros lcponamus , solque dumtaxac quos lervare potuit Clauderus, quamvis frigidus e naribus languis llillarct, auL urina frigida ptodiret , cum mulicre nul'tra, qua: ipla quoque lervata ell , compare- mus . Certe & zgree nollraa menllrua {rigida provencrant : quanquam latis dilcriminis ell inter languinem ex inLil'a vcna llarim manantem , & languincm in narium , uterive, ac vaging cavcas ltillarim exci- dentem, humoremque tandem , pollqumi e languine lecrecus clt ) Per viam longilfimam del'luentem s u: aliquanto minus diliicile lit , intelligere , quomodo 113cc frigida exire , quam quomodo in vena languis l‘rigidus elle potuerit . (mod li u: inferiora , ita lu- periora etiam corporis in mgra nolira tune l‘riguillent; fortall'c alicui venirer in mcntcm dicere , cum rcliquus languis qui per vil'cerum penetralia interea llueret, lic latis calidus , vxtrque lervandx aptus ellet, euro dumtaxac qui per exteriores venas , iplique cuti lubjefias lcrretur , ab linius {rigore refrigerari poruill‘c . Vcrum ne liuic quidcm explicationi , cu- julquernodi ea fit, hic ullus ell locus. Nam & luperiora‘ zeltuabant , ncque mulier de languinis defluen[is lrigorc conquelta tile: , nili curis minus quam languis, millet frigida. Qua igitur rations languis pnllit non modo qualis in pilcibus ell , led frigidior in vivcntibus, vifturilque liorninibus interdum elle, iple qua ingenio es, dilquircs . Milti vero, cui hilloriam lumma lide propoluill‘e, Lum aliilquc comparallb lans ell: , ad alia qua: tametli miranda non lun: , ipl‘a ad memoriam revocavic , elt tranlcundum. 29. Cum conlecuta lunt omnia ad certum ulquC "mt"? I; morentur. lgitur decimo exaélo die , eccc 193'" '3; lor cam partem metatarli linillri pedls invadir Cl digito pollici rclpondet, brcvufimus illc quidt'l" 'I.,': cum lemel primo die , pollridie auteur m ' ( : )Trm. a: Card: c. a. (a p ) Cem Med. Phyll on. 51, ( k l = ‘ Dec. 3. A. q, . Cent. 9, CM. 30. (f) Cent. 4. Epin Me). n. De hum. Carp. labr. l, 6. c. 1. ( 2 ) obi: communic. 46)r .19. 3: I40. ( 5‘ Hi (b)Eph.N ,0 Dec. 1. A. 4. 0M "it . 05:. so. ( m J ,h. l I ) Ac}. N. C Tom. 1.0M. 33‘ IL. Obi. aos. L n ) Commerc. Lulu. A. 1743. Hebd, ll. . |
