OCR Text |
Show Liner IV. De Morbis Chirurgicis, 8t UniVerfalibus ne forte plura qua adverlus lcorpionum memoravimus (f), tum qua? Redius (g ) per Africanum lcorpionem oceidit, convulla periere, tum convull'a quoque ea mulier dc qua {upradifium all (h), cum qumcunque alia lymptomata in ipla, 81 cztens ctiam qui mortui non funt, hominibus apparuerunt, dantur, remedia ideo pro uille vila fin: quod laepjm fuerint iis hominibus adliibita quibus vulnus quidem mum meditamentum all, live comm"; fupcr mm; impofims, live fiipcr pymmr, ut whim fufimjggm' Verum laudati Viri dubitationcm videtur confirm. re tum luffumigium hoc frullra adhibirum ei mulitii quz lupra (u) memorata ell, ex lcorpionis iéiu ni. tradiderat, fwrpiimum aculeos, venenum infundentex , hilominus mortuaa, tum contulus iple lcol'pius , {g 8t ( l ) hoe a1: ii: candidum eflundi , .Apollodarum rm- vulneri impolitus, qui pamm profuit Pctm a Ca. tlorem effe; Galenus ( m ) cxtitit, qui nullum appa- lli'o, cujus quoque calum retulimiis (x), in 60 mm rere foramen , fcriberet. in eorum amlco , ideoque a tarantula limillimum, quod inlequenti anno dolor aut perquam exiguum [file id quad injicerct, _aut m/izl rediit eodem tempnre. Hoc enim de lauciatis a taamniiia, quin etiam Redius ( n ) ne in majori qui- rantula adnotavit Baglivus (y ): qui & illud alifer. dcm lcorpio, nempc Africano, ullum videre fora- variane [an/fare , lcripfit ( z ), a frorpionc in Apulia men potuit . quantumvis oculo exquilitilflmis vitris purifier eadrm ferc patz' [ymptcmazm At fi :1 Immuinltruéto; hic tamen non modo ex Aretino antiquo la mar/i cflEnt. Sed nos ea lymptomata, 85 moms Scriptore Lqui c Plinio exlcribere potuerat ) fed ex lupra non recenluimus, ut qui ‘alhinlas Iraliz pangs propriis multis in eozlem illo lcorpio oblervationi- excepimus. Profert inlupei‘ CllmC‘ull, a tarantula 0tbus, album ex aculeu prodirc humorem, confirma- cili , dilleétionem ( a ): ncc reticet (b ) , ab illa vit: alii autem foraniina, uedurn foramen, pervide- ic‘torum mulm [vmptomam a depravam imagination: runt, quos inter Vallifiicrius ( a ) in primis fui: , pendere wideri. Hoe, aique alia qua: ad laranlulam qui deinde, nec fenicl, edidit, oflenditque tum qua- attincnt, magis explorata nos habituros lpeiamiis , rc ab Redio Vila non fuerint, quippe in iplo extre- liquando Vir Doflillimus Fraiicilcus Seraus ea pote- polleaquai-n Plinius ( k ) tenut' fiflula perforate: elle 1 mo acumine quzre‘nte, tum quare in extreme elle non debuerint, videlicet ne fi veneni eanaliculus ad extremum ulque aculei perduceretur, hujus necellariis tum lubtilitati oliiceret, tum firmitudini, obtu. rationi autem a minima quavis in quam incurretet, materia: particula obnoxius fieret. Ne vero du- bites, num foramina, eaque non in extremo aculeo, in noflratibus quoque fint {corpiisgqua ratione in his etiam perlpexerit elegantiflimo Vir ingenio Ferdinandus Antonius Ghedinus, & iple ad me lcriplir A. 1707. 8: Vallilnerius communicates a me Ghedini litteras vulgavit. Peculiaria haze habet Vallilnerius, aculeum triangularis inllar pyramidis trcs {acics habere : in liarum lingulis lingula elle foramina: humorem per hac exire quam maxime limpidum: hunc autcm a eanaliculo per internodia caudz tiadufium, in ulti- mum ferri, ex quo cxtat aculeus. Tu in peregrinis illis grandioribus, ex quibus iple videtur haec dei'criplille, qusrere potcris, an perpetua lint , illudque przrerea, qua: intima llrufiura Iii: ultimi internodii . Nam praetcr vcficulam , quam olim indicavit (.‘oitcrus ( p ) lcribens, [14b caudal 4514160, 7140 {corpius ferit . vefitam venmo plenum latimre , credibile ell muleululi aliquid inelle, quo Venenum exprimatut. Extima enim internodii pars id prsflare per is non potefl, ut pate quz corneola all ; St in Africano lcorpione, externs, ut Radius ( q ) expertus ell , compreliioni minime cedens. Sub crulla autem illa , queniadmodum in canerorum vidcmus braehiis , includantur muleuli, neeelle ell, quibus, ut internodia ester: , fie etiain ultimum moveatur; itaque carnca, aut tendinea aliqua expanfio 5 intra ulrimum internodium pervenicns, validiore contraflione quam aqua illud mover, comprimcre criam pellet veficu- am. 28. Sad lioc venenum in nollratibus quidcm (cor- piis , aliilque non zfiuolarum regionum, ut Mon- lpclienlibus, longe minus validum ell , quam in Africanis. Itaque non ficut in Africa, it; apud nos lxpius , imo raro adeo gravia ex co occurrunt lymptomita , quemadmoclum lupra ( r ) ollenlum ell, ut nili plures caulz , 8: in his przcipua fortall'e, ncmpe cralliulculi nervi compunfiio , in unum convenient . innocuum elTe videatur . (mod ubi ponimus 3 facile cum Cel. Viro Mauper. tuifio ( f ) in cam lulpicionem dclcendimus , terii: qua: de inleSCo illo inelioata liaber, peiliceie . Interea tamen , quod ad imllrates pcrtinetlcorpins, non line omni dubitatione lumus, quin pluies ex iis qui ab his compunifii graVia qumdam paii v1- li lunt, timorc imagimtionem turbaiite, non ram ex veneno quod prorlus innocuum fei‘talle luem. uam ex animi agitatione, corpus percelleme, male habuerint. Hanc autem dubitationem , in qua iplum quoque Maupertuifium ( c ) elle, video, conwabzre ex parte illud etiamyotell, quod nonnulli rerun vix iéii, continuo de iis queruntur qua? ram alone in illis quidem contigerunt qui ex veneno eodcm OE‘ cifi funt , iidemque antidoto aliquo adhibito , aut dato ex his qua: vulgus, ipliquc magni faciunt, aut quod Medicus quilpiam cui pluri‘muin _fidant ,' tanquam certilfimum, commendaverit, illico nihil amplius le mali {entire , 81 plane {anatos elle, elamantr Ncmpe animi, non corporis, lite elk videiui' curatio: qua licui forte antidoto lamarn coneiliavn, u! immerito conciliaverit, fimulque ut certiOia quercn. da fint, vides. 29. Sed non ut fcorpionum, ita Vipmrum quoque apud nos lepius ~innocuuiii vencnum C 1 a quarum morln plurimi interment , an: certe gravilfime laborarent , nifi multo quam lFOF' pii , ellent illa rariorcs , is: propter magnitudinem facilius animadverti , & caveri pollen! GravilTime , inquam , laboraren: , cum remtdlum necdum inventum lciam cui quidem pollint, audcanlve homines fidere, ut ab {e arceant velieinentilfima lymptomata , viperinos mnrlus excipi‘entia. Inn. data ut maxime ad id fueran: alimve partes viperarum . Sed devorara cap)": Redii ( d) , Francinii ( e) experimenris res minime YFlPon‘ Clit . Pofiea magnis laudibus elicrri audivimL}! viperarum pinguedinem , multoquc ctia‘m mag" vulgare oleum , fi demorlo loco adhiberetijl . Etfi vix credibile videbatur , per angulla auf‘li ncc parum profunda foramina per qua mordeni 1"" para venenum immittit , fatis aditus paterfffo‘ lis prelertim linimentis; maluimus tamen indl‘lll'$ tcmpori permittere, quad Lit ccrtiorem , 8: UHF, vim novorum remediorum , quemadmcdum coma: Peruviani, ita ambiguam, 61. pcriculolam , 9""; admodum transfufionis languinis dcmonllravif : 'lD' . . . ne a propolita materia longius abeamUS; NW"; C (bin. {upn n. as. (g 3 Elpei. (u in ad n. 1 . cit. 14( i ) Introd. ad Expal', Mach. Venen. Nail Hill 1. n. c. 37. (I?) Ibid. c. is. (m)DeLoe.aK.1.6.c.s. ( n) Ei'per, m. ' . ( p ) le. Amt. ex diveifis_ hrutis. ( 1 ) Efptrr citi )lbid. ‘ n_ )3. & qun. ) Comment. in?" ad in. 1;. at. l r ) De Media. l. 51:. 17.": 5. L u l I‘- '42 (6" ) Comm," til: Dillerlr a: Taiant. cl 9. & Hifl. L ( z ) Ibid. c .7.&iiia.;. (a)1bid.¢. ("Niki-€Lexi!" lapn aicune opyofizioni kc. ( e ) Lunen del Plait in I: Over: del Redi Tom. :. dcll'Edll- Veneta. l‘id. loca (upn ad n. 23. & 1.4. indicat-t {erpenrium morlus lianc fidenter adeo commendaverit, ur al'l‘everaret, fie & lugcntem tumm fore , 0 timmi hominem cfle pmfliturum; eaque ab Diolcori- de etiam laudata ( k ), non Galeni (I) modotemporibus, led 8t Aetii (m), Pauli ( n ), &Ae"tuarii (o J, a quibus imperatur; ur Rhazem (17 ), aliolqua oniittam; in ulu fuerits quin ut ad propiores nobis delcendam; a Tagaultio quoquc (q ), Velalio ( r ), Abbatio (f): Severino ( r ), Redio (I! ), Charalio ( x ) , aliilque (] ) probctur: ctli, inquam, tot, tantilque auc'ioritatibus nitatur; nun ell (amen facile {perandumy populum co polle adduci, ut Cello ( z ), aut cmquam credat , venenunn hoc non guflu, fed in vulnere norere: quam vclit, clamct Severinus ( a ), exfugat 220/er fide quifqui:;. .. . 2m. Mimi: a quaquc lake, ab imaqiioqile deti‘imemo , me firlc/uflizrc, futui‘ui efl exfucrior. D: :dminli. Viper: mtura c. 31. in fin. ([1 ) A. i737, 387 neat, & qund exluXit, continuo exfpuat. Que monita ei) magis terrent, quod Doflillimus iple Meadius ( l ) eadem ferme commendat, tametli id e0 dieat, nc veneni acredo mflammet labia, linguamque exlugentis , nec immerito , quando cum alllS leerZ venenum gullans, quamVis cum aqua millum, fapore efl'e am‘ 0" ignea, percepit , M fi lingua fervida clique (7' mum tarpore perm/a eflet, hoe lenlu duas trclve horas durante; quin loeius qui non dilutum gullare voluit, inde retulit cum linguz aliqua inflammatione EV tuniore ulculculum , biduum permanens. Longe minus terrebanrur homines, cum aut Severinum ( m ) legebant tcllantem, l'apoie l‘lOC ve. nenum ellc quali forbi immnw'i, ut perccpit Branchinus , Pharmacopzus Sencnlis precipuus. cum, iplo Vidente, lmgun limit! a: dcguflarz‘t, .. .. iii/ii! axindc 2mm pti'pcflii: , aut Charafium (n) achve. rantcm, giiflatiim, 6* dcglutz'tum; quad flepe fxpiu; expertui Brat ; ncque bomini , ncqua u/[i (mime/i nocmfll'; ut quod Clclilqut' addit , nan drrrrflaverit ip/mmr iii 0; proprium iiigci'frc vel .ilifqichrquentc , rm! pi'xrrdtnte orl: ml/utiom', aut Redium (a) in priinis confirmantem, f5 vidiflk infinitir viribm illud Iambmti‘bm, 0"rlegllitisntibm 1.15m mm z'zitumuiffe, dclcribentemque Jacobum lllum lutini, cum id non line Viilupritc identidem lambcret, aut potarct, idem pullridic non faifturum, li oris, aut ventriculi noxam indc rerulil- {er , ant l'apurem acrcm , & urenicm pcrcepillc: , qucm contra, lcribit Rediiis, (Iii/(cm infipidum vene- noillicllc, (8V fimillimum flipari ole: mn'gda/zimm dulciuni. Scd dc tanto inter Auétores dilTenlii , dc Lin.) eudcmquc veneno luquenrcs, anX erit itcniin dicendl locus. Nunc illud cogita, num ex illa ibis dxf. lcnlione hominibus addi polfir animus, ut liifliune utantur, praelcrtim cum plcrolque videant qui live ex Veteribus, live ex Receiiiiuribus iplam lauda- runt, non uni illi fcrc plus fidere , quam auxilio quod minus quidem, quam oris lufiio , liatim in prumptu ell, non dilfimili taincn, 84 ccrte minus lul'picionibus Obnnxio , eucurbitularum vidclicct; nain poll uti‘umlibet alia, atque alia 30. Quanquam populum in en {apart 1 exiflimarem, li huic fidejullo‘ri minime credcret, nullo in periculo exlugentcm fore (/1), tametli exlugens Celfi ( c ) monitum, a plerilque eorum quus laudavi , dilerte cnnfii'niatum, non attenderet, 776 quad in gingivis, palmove , aliave pane on: 142cm babeat. Quod Redius munitum, 8' )ure quidcm, merimque, [anti facicbat , ut quod ab aliquo illui-um qui rum to tune aderant, audiville olim, memini, cum cx iis qui exprcllum a viperis venenum potabant, unus in illud identideni panis crullam iiitingeret, edtretque, ihCerUCI'lt continue chius, nc forte cmlla gingivain, ut interdum fit, vulnerante, libi homo per Jncum praslcns periculum crearer. Qui etiam inter carteras caulas , qUamobrcm circulator commnrlum libi ab al‘pide bTa(hIUIT| , imo homines duo iélum libi a vipera digiium cum luxillent. niliilominusmor- tui lini, ut Elianus (d ). Matthiolus (c l , & Ainaius Luliranus (f ) lcriplei'nnt , lianc ponenclam elle, coniecn (g ) , qund os illi habcrent forialle ulculeuln quopiam lzlum. Hi tamen, aliique inli'a ( I; ) commemorandi eventus homines terrent , dum qua alicui, quzcunque l‘uerit caula, arcidit , idem fibi quoque acciderc polle, timent, ii przlertimquibus ell gingivarum laxitas aut lcurbutica , aut ad iplam accedens quando Marthiolus (i) vel fine hac animadvertit , languinem, a forti ipla fuflionc fari/c t gi'ngivi: manure , Terrent etiani monira illa alia quz pleiiqiie eorum quos probarc diximus lufiionem, :lfipulante quoque Avicenna ( k ), inculcaiunt , nc Iiigens {it jejunus, utque in are colluto olcum teMorgagni dc Sn]. @‘Caufl Morb. Tomi II. AAA/\AHAARF‘ Inter ea remedia a prilcis ulque temporibus illud dc dum tot alia :dverlus venenaros animalium ic'lus olim commendata prcelidia inutilia elle, ollendit, & oblivione tanta "bruit, ur, cxcmpli caula , quod Abbatius (f) exprrtum tflc. ltrlpllt, admodum prodrflé, 6' Tatavii quidem rxpcrtum, ego intra annos propemodum quinquaginta ex quo hic verlor, nunquam memorari a quoquam, nedum adhiberi, audi- verim. Iraque anni vix pauci przterierant , cum Regiae Scientiarnm Academia Parilienlis Comnientaria illa (g ) prodicrunt: ex quibus per experimenta Cl. Virorum Geolfroyi, 8.: Hunauldii demonllratum elle, intelleximus, quam leves, & dubiz iltarurn ex oleo inunéhonum lint vires : hocque judicium rciliim ech, vel Anglorum Medicus dodilfimus cnnfirmavit Meadius (la ) Qui rametli viperinz axungiee probabiliorem laudem tribui poll's, addidit; tamen nc. que hanc curationem fidam ellc, ingenue fallus elt , & tu ex altero quad in memoratis Coniiiientariis morli hominis proleriur, example facile agnolces . Iple vero praa ceteris auxiliis facile, & proiiiptum illud commendat, quod lignil'icare lupi'a volui, cum remedium elle inventum , negavi, cui fidere audeant homines, videlicet quee ore llatim fiat , veneni luaionem. Nam etli Cell‘us ( i ) adverlus omnium a;u-a.~(a-n3'-V~ infllic‘ium fuerit, led innocuum venenum immillum. cujus vi nominatim Vir ille Cldubitat, potilfimmn facile per convulfiones licet explicare: Btvcnenaquo- recenfitum ell'e, nofii, quod ex leorpionc iplo pm. que alia , ifiu, aut morlu venenolorum animalium tur. Smrpio, inquit Cellus ( t ), z'pfe fibi pultlmri. communicata , per nervos potilfimum nocere, laudabilli Cl. Meadii (i ) {ententia ell. ' 1.7. De immillo autem limul cum aculeo ctiain vcneno, nulla amplius reflat dubitatio . Nam etli Epit‘t. Anat. Medica LIX. Art. 30. 8t 31. ié'rus lau- \U-I "‘9‘,un a <= :7 < 386 aum immit-tit. Sane tum animalia quaz hinc mortua rcmcdia impc- rant, indicin manifillilfimo, non clle igirurexluflio. ncm pl'A'lldlllm illud quo lempei‘ credi liceat, venenum e {undo ulque ptrangulli vulnulculi , imo em: anl‘raflibus, in quos inoe proreplifle interca potcl'r, adliiz cellulola: membranz, aliilve Hexuoli: {amitis totum pcnitus eduétum l‘uincl Quod & d: mm]; leu per liplioncs, {LU per hirudincs, leu per alia quxlibct, exlugendi modis iii-Slum putato. Cgterum quad de efficacioribus (hirurgicis tcmcdiis , Lit learilicationibus rofundis, inul'liune, aut ampu_ rations verba non fgcerim, halc caulani liabcto , quod liac plerique a when it‘li aut non adniittan: , clum libi cundem quam multis a mirmri curatioiic (tulle, audiverint, feliccm exitiim pnlliccntur , aut mmis lero tandem pollulant; periarum cnimcllquod ltribir Kramcrus (p ), noville is qucndam , (ujus digito, a vipcra niurlo, totum 1am bracliium inHammatum erat, jamque ltbi‘is3 crazier animi defamants, dcliria, lpalmi, alia Cjulll'rodl accell'crant , .35 hunc tamcn bail: 32. a vulntmzione 711m E/Jf/il, ab- [czflianc digin' dimorfi tummm cll'c. Itaque inte llgis, cur llI‘C omilerim, mlliora plcraqlic coniideravcrim, quorum etiam inlra (q) lum qugdam alla memo"tu'us. 31‘ At enini, inquis, unde igitur ranta autl'uc'iioni , aut int aliis, eriam 1 lim , adverlus vipurarum ictus mitibus aumliis laus parta cliet , nili illuium ope lmmi- nes vidillsnt lervaios? [32.» wow .; iit ilud mungtam, perraro aliqiiem evalifl' qui non plur.bus tllu: rcmediis ulus, ut cui purillimum {aluiem ueliciet , dillieilc ellct cunflitucrc ; hoc certc attendendum C c c 2 ccnlt( ll ) Expof. Malian, Venennr Tent. t De Medic. l. 5. c 17 s. 3. I . Mrth mnlend i. I]. c 5. ad fin. ( k ) m Medic. Mu. i. a. c. 40 (a ) De Math Med 1.6.c. Hi {p l R. Almani'. c- i. Tetrabibi 4. Sum. i. e. io. ( n ) D: R: ed. 1 5. c. x. Inflit. Chir. l. 2‘ c u. ( , ) Chirurg. man. I. ; , : I4. i I ) l. cit c 3L & 3:. ( F ) V'P‘" Pym. Pl 3. x, 5. Oliervu int, all: Vipetc. ( x ) Vid. Sepulchr S he in. in Schol; .id Obi. fl, id. dd Humel Reg. 56- Read. Hifi. l. 4. c 6 m (in 9 3‘ at. i 4 c. g, air. (i > lbid. & Iliblr ( z ) 511.511. 2 Hill Animal. l. 9. c. 6:. ( e ) Comment. in Diol‘cor. l: 8. 1:. am (f) Cent 5 Cum Md: Na lg ) Orl'rlv. m 33. (i)vadc.a 0. tin ( k ) Canon. 1. 0.F-6".3.C_i. (I)Tznti i. cit. _ ( M ("L P.:. 0.9. ad ("1.51 t H. id. Semlclii. in Schol. 3d Aypend. cit. Obi. 6. ( a ) Offer" (:22. ( p ) Commetz. Lam. 21- Am. chd. u. n. 5. in tin. - 3 3. |