OCR Text |
Show Liber 1V, De Morbis Chirurgicis, 8c Univerfalibus fervere incipiant fraéla olla, Br quo ad perfeaum inter le coalitum perveniant? Res, opinor , ejulinodi ell, ut fi rarionem fpefiemus , pro certo nequcat in univerlum definiri. Neque enims utgravidas leponamus , in quibus coriolidatm frafiurx ibi vix unum exemplum legimus, u i non conlolidats plura babemu_s ( x l; neque, inquam, confolidario tam ciroincipiet , aut perficietur in zegris corporibus, quam in lanis, 'neque item ex lanis pari cclerirate in .lenibus, ac in runioribus, aut in ii; omnibus quibus aut non cadem lrab‘tura fir, aut non eadem adhibeaturcurand1 ratio. Nee vero aliter experientia docet , li pcri« cula qua: Cl. Hamelius (y ) fecit in brutis animannbus, attendamus . Namque in argro animaliquinflm decimo a fraé‘tura die callum, non, ur in aliis pari a fraétura intervallo perfec‘ium invenit , led zque imperfeétum ac in alrero, decimo die; erant autem Juniores Columbi, 8; us idem , ad eundcmque modum 6c fraaum fuerat, as: rcpolirum, 8c obligatum: quibus enim ar&ius obligarum elt , illis aut gangrazm quam Cellus ( z ) ex nimia adllriaione praanunciat , morrem attulit priulquam apparere pellet car- Iilaginea calli firmirudo, ut qua antequartum diem in cateris animadverla non ell, aut ( a J ne oaavo quidem die , quu in aliis ell: offeus callus incipi: , pllum prorlus calli initium fuit, (ed ita l: habeban: cunfia, ut li tun: fraaum os fuifl'et. 29. Hsc autern omnia, u: alia bene multa . explicat Vir Experientilfimus, callum repetens, non , ut alii , ab oli'eis fibris {e producennbus, aur ab olfeo qui ab his quidem fibris dellillet , lucco . aut ab gfiulo , Se adhzrente fraais oflibus languine; led juxta roprias Oblervationes ex intumelcenre , &cralfiorg aéto ad frafturas externo , internove periolh'o, putas; Hamelium (d )‘Ieges lcribemL-m , Aqua llil.‘ licrdium nun modo ad ad lepenumeroutileluillc v rurn ctiam _ubr nimius {uit lplius ulus, nonnun)u ccallum adeo molliville , ur dun quae inter lc coqalfim rant, oflia extrema per la iterum lejunéta lint. 3:; luerint gulmodi calli aut non ita magma diamem' au: ninns recences, u: bimeflris ilk, cs; parum emi: nens in crure Junioria agni, qui callus ex inrerrupu inrra paulo acnus lxxmum ebullitionereglutinamselt apud eundem Hamelium ( e )5 infignicerte, 5tmonflrola eminentia crane illiduo , minime, ur vidctur recentes , quos ex Rolfincio Sepulchretum (f) pm: ponir in femoribus cujuldam cadaveris, qun pry/lam tome" r0670 ad feelen flrufiumm , marque .11: inm'mm abfredcbar cal/us. Prater czreras autem digna ell qua: llic memoretur , Oblcrvario , a lpeflato Chirurgo cum balzmauno (g ) communicata. Militi liafiura tibia: callo tam firmo {anata fuer at , ut huic parim ac alteri inliltens , line ullo ineommodo ambulare‘t , gum forte ofiavo poll mcnle acuta febri corrcptus , an idemque in quo prius culiuerat, Nolocomium dc. latus, dum conluetis adverlus febrim remediis cura~ xur , anim‘adverlum efl, quali callo a febrili calorc fenlim ablumpto, exrrerna olfis per le iterurn lelun(Eta elre .' qua: perlianre febri , cum conglutinar: non licuilser, mox, {ublara febri , a natura'ipla fine naagno vel melicamcntorum, vcl [alciarurn appararu, tibia in integrum reliituta ell. Dcniqac Calli lpliux compages in demorruis inlpeéta, aliquandn ejulmudi elt, uc quamvis diametro multo ampllor, tamcnlonge fragilior quam os cui aecrevit, inveniarur . Neque enim ex duro olle, led ex lpnngiol‘a, qualis in‘ ter duas craniilaminas, lubliamia ell. Cujulmodicallum in gallme, 8: anaris ala dclcribens, pingenlqu: Ruylchius ( 17 ), id aliquotier in llamirzr 5.10m 06- fervajfe le, dicit : in: at 11.11411 nimir fidmdnm firm laminar ue {uas in cartilagineam primum, deinde in q'ui autumwr,fi‘ut7mvu‘nm cal/um fempcr tamed/l6 organ. rmitudinem mutanre. Sed dehac calli firmi- firmimns. u: ojfa ohm fmfln , (r frrruminm, a" tudine five iplam guxta laudatas I-Iamelii , live malis fecundum minime negligendas Solertis Viri Dehtlpgfii l, b ) Oblervationes explicare; haud aliter len- ciendurn Elle, non dubitabis, ac dc calli initio , 8a complemenm difium ell, nempe pro variis, quz memorataz lunr, aliilque ejulmodiconditionibus, quibus [origins qquue, aut breviu§ ex quo completus fuerir , :empus addendum ell, magis, minulve compafium, aut certe durum, firmumque elle polls . Et hac ego nu: (fi denua fiuzfim‘am patienzur ) in [no rhino. quam m difio calla fi'rJ/gumm: quin eriam indcel: non dubitat, quod aliqui pofl (firm; "70.5mm lenirnrnationem facillimo negotio, imo iucedendo, infilcidivam incidanr . Caaterum fi plnra exempla cums oblcrvaraz callorum llruauraz, & miraz inrcrdumlqn- gitqdinis; viX. credo. maiori numero apud alias mverues, quam apud Erudit . Jo. Ber-lam. Boelimerum ( t )- Quern numerum, puto, augere poteris, (11101 ratione puro , adverlas inter le Clarilfimorum com- ad flrufiuram atriner , Oblervatione Cl. Vil'i 1W- pluriurn Virorum lcnrerinas elle ‘conciliandas. Sunt cnim qui fcribanr ,. pari firmitudine velle callum ac xandri Camerarii ( k ) in pueri femore; quod vcm ad longitudinem, exemplo propoliro ab In. jacoboBa. )ero ( l) in molimris maxilla inferiorc amentoufgur ad medium trium rircite‘r uncierum amplitudine. , 30. Nunc ut ab iis qu:e fraéh's olfibus non crurls tantum , fed & aliis acciduut , ad peculiares eorum frafturas redeam: unam, led rarum quidpiain pizzerea continentem, Oblcrvationem fubiiciarn. quzvis pars olfi§a ImO) .5 magnet?!) llt , u: lepe‘, quam 05, major), pro diametrl augmento tanto clle robulliorem , idque lapienter elle provilum , quia frafia ol'la cum rarilfimc fecundum prillinam direéfionem reponantur! i'bi alioquin nova: frafiurm ma'. gis Ellen: obnoxia , rbldemque dilficrle iterum pollen: coalefcere propterea qula callus llruaura caret va{cularL Quz ut leponamus tum quia {ecundum Hamelii quidem Oblervationes non ex alle. neque ex callo, led ex periollio, ut ‘diximus , callus viderur reperendus, turn quia non ignobilis Chirurgus aflirmat , frafin priore callo , alterum citius quam prior, formari , illudque unum hic artendamus, callum dici non minuslaltem quam os iplnm, reliflentem, &fir- mum; lunt certe alii 81 graves , & plures Viri qui cum liac re minim: conlcntientia proponunt . Vide enim, ut Cellus ( c ) ad nimium qui ollibus refle inter le glutinatis lupervenerit, callum extenuandum ca artui exterius adhibcat qua: , li ollea duritie ellet callus, opitulari niliil pollen: , ut lenes ex oleo, lala, 3c nitro, longalque friEtiones , multa ex calida lalla aqua {omcma , malagma quod digerat , 6c ad~ firic‘tiorem alligationem . Au: li haze profuille non 3L SENEX rufiicus pinguior, dum vitem P""‘ re: 3 ex arbore in pedes cecidcrat, &crus dcxterum ira fregerat, u: olla per vulnus quod ipfa i'cceranfii ab latere interno paulo lupra pedem exllarent- H‘S' ulcunque potuerunr, repoliris, hominem in Urban. 8: Nolocomium vexerunt frigido anni tempera; 5'" enim medius circiter Februariusmenfis A. 1'7;6.1t:‘ que cczli etiam injuriis accedemibus , {er-van nnn PO' dicmtuit , morruulque ell: inrra quartum a fraaura Etli Anatome quam in Gymnalio tunc habebama W‘ fiabat ad finem; [amen oblatam hujulmodl "dawn? vilcera perlcrutandi , egrumque artum introlPIC‘m‘ facultarem negligere nolui . In quibus hzc pmf'm‘ turz modum animadverti. ABDOMU‘ Pf)llridie morris lubtumidum , non aliam ramcn 0b "J: lam, nifi quod aer, intellinis inclulua2 112: (1‘10 que lubrumida faciebat , cum incilum ‘in: ' / Eph. N. C. Dec. 1. A. 1, GM. 15. cum Seholia . c. in. mus. 1. ( 11) Mem. 5. ext. ‘ ( e ) lbid. . . em. . ( y ) Memoir. d: 1‘ And. R. des Sc. A. 174% Mem. 1 ( 5 ) Differ-r. exhib. olrlum crlli gengmianem kc. (f) Sefl. inc 5. OH. I. Diflnu. de Ame. analog. Etc. 5. 2. § - 7- c rJnTm. dc omum Calla. ( k ) AR. N. C. Tom. 1. DM. 53. vul'. fin. Eph. N. C. Cent. 7. Obfi 4- 355 animadvertillc, auétum fibi dolorem hora una exa: Ra pollquam crus dcligavcranr: quad cum a deligatione qua: ardior interea fafia effer, polle repetl , negallcnt id explorantes Chirurgi; intellexit a llupa. clle quam cireumpoluerant, conquallato ovi albumlne imbutam, quod dum reliccaretur , fragmenta aliqua, ollea ad proximaa lenriemes panes apprimeret. Dein: de illud alterum, a levilfimo quoque, dum qui fibl aderant, ambularent, tabulati , 8c leé‘tuli tremore', lemper dolnrem augeri , rimorem ue limul . lie is tremor ollium conglutinationi o ceret . Demque cum perlanatus jam eller, diuturnam valde libi , alio. quin tunc juveni, 81. refie Valenti, reliquam fuillein calcaneo, curn vcllet incedere, molelliam, 84 drllicultatem proptcrea quia latis cautum non fuerat , to. !o illo tam longo quo immorum crus lervaverat , nola, nihil magisquam mora matura ell'e videbantur. tempore, ne calcaneo niteretur: ex quo etiam illud @i a me continuo in aquam conjefii, illico omnes intelliges, quare navi , attentique Chirurgi velmt fundum pericre, St in so quievere. Sed ex ea mox frafti artus calcaneum apto foramine exceptum ‘qund eduéii, & pol! aliquot dies aque impofiri; non pm- circumjefta llupa, aut linteum mollc , in annuli for. jefti; paulo tardius l'ublederunt, bullulalque emile- mam convolutum, relinquat, ita quielrcrc, ut aegcl.‘ . runt: duobus autem poll menlibus limiliterimpofiti, calcaneo iplo non niratur. 3;. Luxari aliqmrzdo jMA‘l‘J pct/Nu meo ofl‘a cruns, diutius in lummo permanlerunt . Quo tempore cum eaq'ue : ell lcrlptum J (n ex liccis aliquem llammz: admovillcm; lianc ille non jam olim ab Hippocratc concepit; lcintillas dumtaxar , & comliuliz penna: odo- luxatio breviorem utique arrum facc'at , liqnando m rem ingratum emifit , retraékulque ell: qualis ferme disjungercntur, ut allragzlus alcendeiet intcr urrum« antea {nerat . Cmterorum autcm fragmenta quzdam que: quod ramen fieri non polle, nili prztcr‘lymbiinellri in aqua maceratione nihilo molliora fafia , ptomara longe gravillima, pes ad exrcrnum cruris laeandem lempcr lirmirudinem retinucrunt. AddCFClISEC tus evidentillime traduEtus , appareat , faris_ ell, in ad illa poteris quze olim de felleis calculis ad Schroe- Refponfo quodam meo dcmonllrarum: quod ll legeris ckium lcripleram ( m ). Nunc autcm id accipc quod apud Clarill‘. qui edidit , Medicum ; rem , opinor, rarius clle, dixi; ego certe nili in line corpore nun- ita perl'picuam 5ch , cognolces, ut de ea niliil lnc . quam vidi. Vena: (Iavae Inferioristruncus ubi ex Ilia- cenl'eas ellc adjiciendum. 34. Haaenus de Inlerinre artu tam multa lcri. carum confluxu coalelcebat , non dexterum, ur lemplimus, ut nili longimmi elle vclirnus, pauca dumper, led linil‘trum per lumbares vertebras tenebat latus, pergebatque ad laevam arteria: Magma donec per IAYQI de Superiore , & de Vertebris lint arcingenda. liujus anteriorem faciem ltatim lulu Mclenterica Su- Quorum pars (amen ad Inferiorcm quoque armm periore oblique dextrorlum le infleftens, debitam fibi fpeélabit , ut partcm eorum qua: lcripra lunt, ad dexteram peterer ledem . Qua ex inllexione fiebar, u: alia etiam olTa transferri polle, intelligis . Ex iis quamvis finillra Emulgcns vena ad duos trelvedigitos enim illud quorque ell quod ex Columbo memora~ inferius quam dextera, li Cavam in refium extende- vimus ( a ) , in pueris facile epiphyfes ab olfibus res, in lianc ini‘luerer ; ren [amen finilier non mul- disjungi . Quod qui non attendar , is in illis deto inferiorem ledem obtincret. Hunc ego per Aorta: cipi interdum potell, hujulmodi disjuné'ciones pro {ra- {aciem vent Car/2 tranlitum cum in quocunque cor- fiuris aecipiendo . Experienti alioquin Clxirurgo id pore miraturus fuill'cm; non latis mirari poteram in memini accidich, qui cum amborumere bracliia puelejus corpora: qui inter alliduos gravelque agreltis Vina: li nobilis videret ad carpos, tangcndoque , lub flulabores conlenuicht . Ceterum Aorta duri aliquidha- fiuante humore quodam partcs ibi extremas radii, huit ad luam in Iliacas divilionem, iremque ad ollium & ulna: mobiles fafias elle , percipcret 5 muliercm Melentcrieae Superioris. Thorace auremaperto, qua: gellare illum lolcbat, acculavir , quali puer ex erli pulmnnes ubicunque pleura live peclus, live late- cjus manibus excidillet , & brachium utrumque ra, live dorlum, live diaphragma convclliebat, cum l'rcgill'er . (Luce! cum pernegaret illa eonllanter, Paea arére coliaereren - lani ramen lunt vifi: neque in rentcs utri crederent, nelcii , a me peticrunt , ut Cliirurgum audirem , & num forte dccipererur .propinquo corde vi ‘ quidquam adnotatum ell. Novilfime Crus {radium inlpexi . Non tumebat plu- cognoleerem . Cum illi inter petendum narrallent. rimum. Tibia, 6: fibula paulo lupra eum locum uhi puellum paulo ante graviter ex variolis laboralle. cum pede committumur, fraae eranr ambce, fractu- idque confirmarct Cliix'urgus; viJc , inquam, lora in longitudinem, led non retta, pergenre. Sangui- des . n: ablcell‘us variolas conlecuti , erodendo pe. nis ibi circum efluli non plurimum: nec malusadhuc riollia, epipliyles illis cum ombus colligantia , has forte leparaveriut', hoc cnim cum ab aliis etiam erac odor, aut color. 32. Hanc autcm frafiuram inlpexi , non quod in internis caulis , rum nominazim a varioli: flcpenume- homine, coque lene quidquarn tam ciro rue vilurum 7‘0 Meir/ere , vidit olim Pareus , cujus liac de re lperarcm quud ad calli inizium conlpicuum artinerct; locus cum in Septilchrcrum quoquc ( p ) rclams fit, fed ut alia potius, in liilqueillud . an fl fragmenrum miror, quomodo Eruditilfimns ccetcroquin Viros fu- quodpiam ellct ab ollibus lejnuélum , id mucoloquo- gerit , qui dc cadem re Chirurgos Paren juniores dam involuium ell'et humorc, lien: in Vallalvm {che- laudaverint . Quid quzris? Sic erat , ur lulpicadis ab eo inventum clTe , Iegeram . Hoe quo- bar , Cliirurgo ingenue mox fatentc , rne Vera adquc in iplins quadam Epilfiola ell: quad huc lpeflez : monuille: quam ingenuiraris lauilem non pauci alias, ubi lrafiura cum vulnerc ell, languinem efiluere ellc me non lulpicante, led demonllrante, confequi, cum finendum; lic enirn 8: olla , & carries facilius jun- facile pollen: , noluerunr . Cognito autein mm'bo, rcfium iri : itaquc in calu fibipropolito fra&i_femoris, fle perl'anatus ell ille puer. Form de di/a‘ffu cpi/s/Jy8: tibiz, ideo illud cirius quam hanc, conlerbuille, firm a vane/1': ut lcio quaedam obl'ervata cxtarc ctiam quod illius fraélura cum vulnere per quod languisef. in l'rograinmare ( q ), quad in mcas nondum perfluxerar, coniunéia erat; hujus non erar. Nee venit manus, l'rxc]. Weilfii; fic minus dubiro , quando adnorare hzc carpi. illam omitram qua: milii quin hoe tempol‘c ii quis forrc lcribcret dc Variaron vulgaris (.‘liirurgus de lenarrabat. Crure {raflo' 1.1mm i'eliquiir , non cll‘et facile, ur olim in eoolfibulque re€te S: repofitis, & locavis , id primum dcm argumenro Vll‘ alioquin dottillimus ('Zmrgius Y y z FranMorgagni dc Md. (5* Cat/1f. MorhTomJI. 10 an" cit: ( e ) in fine a. m. plu r . " J: h ) Thel. Ami. a. n. 49. a 'm. 3. Fig. 5.5. Calllog- Rumrhmamcrofi' . 8' Epifi. Anat. Medica. LVI. Art. 32- 35. 6c 34.nquc diduaum, omemum apparuit furlumtotumita rctraflum, ut infra tranlverfam Coli partem , quam cperiebar , non delcenderer. Lien aequo major, 84 lacile lacerabilis. Jecur pallidum , 81 quacunque parte diaphragma lpec'labat, arfie adco cum hoe connatum, ur membrane utrumque invellieutes, non dug , led una elle viderenrur. Fellea cyllis oblonga, & pinguis, etli virellino colore exrernus erat; bilem tamen ex lla- v0 viridem, eamque l'luidam , non l‘zculentam , & calculus, in homine non ifierico. undevigimi conti« nebat. Hi erant omnes in fundo, nec alii ulquam , nili forte minimus aliquis inter cyltis tunicas in glandula quapiam larebat, ur nigrum punfium indicabat quod in uno, aur altero faciei interioris loco per tunicas rranlpiciebarur. Sed ii de quilms dicere inceperam, lubrotuudi omnes, modici , nigri , luperficie gra- ' ( v llama , n. 3. (I! ) l. d: Fraéiur. n. 14. spud MIrinell. I'm ) Ac}. N. C. Tom. 2.. GM. I67. ( 4 J Vld. Idnox. ab Hallero ad a. a. P. 13. Math. Stud. Medic. Boerhnv. (P 1 Sea. ha: 5. Obi. 1. §. 7. cum Schol. dawn); . 5M1. 354 permifil‘fer; inde gravilfima lymptomara, 8: mortem accerfiyir. qures fortalle, quo tempore con- |