OCR Text |
Show 224 Liber 1V. Dc 'MOrbis Chir'urgicis, 6c Univérfalibus Ballonic in Sepulcliretum ( u) Vidcbis relatum; ut dn‘lor is non niii poll: annum onus dicitur; lic diu- quidcm linc t'cmpore crant in manibus, u: pn‘figcum propohta Vallalvnc- Oblervationc Comparare: prw. modum. inquam , omnia. Nam quod ex "ka (d ) proferre potiiillciii omenti, perlbramc n, inca. nis diaphi-agmatc olim fafiium, in thoraccm illapfi & lcvius all, 8; fine fcdis foraminis illius, & le: ptomamm mentions. Gravior ell quidem, &lm 5m. pomt, icd illam lilcr, quantumexAfiis pullumljpi. llruditorum ( c ) colligcre , Qlufcrvatio Bcckcri in quadricnni pucro, cu)us ventriculus , lien , 8; I'm"in iinillro erant tlioracis cam, a bicnnio, ut puzo; nam bitnnium vitae px‘imum {axis commode Iraduxe- rat. Ncc vcm liuc attinct, ut quidam videntui' (re. dare, Caroli Pifonis dc mar/2. a fl‘ro Sufi. 2. gym. c. 7, Oblervatio deimmani rcnis alterius tumore. Si cnim illa ell, utopinor, quaecimto Pifonis cap.Vll_ lul) numcro cxtat XLVI; al) renis tumorc Septum tutniore impullu opus fuillc videtur ad majorcm il- lam Coli partemyper diaphragma‘ traduclendam pollquam minor fmfzm, ut Bulloniusxplc aibitratur. {ub- ierat. Certs autem Vir (.l. Fantonus 1n Scliolio ad paternam Obl'ervationem XXIII. adolcfcentis , ante annum fauciati , ventriculum in thoracis cavum in!ru{um per diaphragma, qua osfopliagus tranfit, diiccrptum, non antca cenfet inillam pervenilTe, quam crebtis ab infiifli vulneris tcmporc doloribus, 8; ve- hementibus vumitionibus contraétus , & in diaphragma adafius, hnc tandem fatis dil'ccrpcre, 8: lic viamlibi dilatai'e valucrit. Optat veto id quod nos qiluquc in pluribus hujus generis Obfcrvationibus , ne illa quidcm Valfalvxe ptorlus excepta‘, fubinde optavimus , ut quccdam iufupcr adnutata luichnt ad tranfmilli vifceris, aut ad tranlmittentis Septicouditiones attincn- quidcm proponit {urlum compullum; {ad non pain. tia: in liifqu: nus ipfam ponimus tum vil'ccris, tum ratum. l'crfuravcrat autcm crodcudn paucrcatis vulneris fudcm, ii: in Cloflxi hiltoria ( x ) qus par- ingens cancrofus tumor, {uiquc partemimialimflrum rem quidcm Coliintiflini {uperiorcnh vcntticulo pro- tlioracis cavum conjccerat in l'lcrtudi Oblervaticnc, mmam, fpitluma: longitudine fupra diapliragma ha;- alin locoin Scpulchictum (f) l'ClaIa . Vcrum. ut {u- iillc, ollcndit; {ed qua lioc pane fuci‘it pcrtufiim , ipicioncm l‘cpnnas [110.1111 , quam tibi alias (g ) luper illud vcm utro tlmracis cavo cxceptum, non ullen~ ca Obicrvatiunc fignificavi; {atisfupcrquc in illa h1diL. @uuiam autcm linminem toto bicnnio nullam bes aliamm caufarum , per quas pragrclla, & iepen. ux fun vulncrc in mama/ulna , 6‘ vim/20m funda- tinam nmrtem explices. Tandem cumEpilfolamlunc lib/u lenfiflc lalioncm, fcribit , donec colica palTione reccnlctcm , in Diflcrtationcm incidens qnmintcr Clu- prchcnlus dicm olgiit; crcdibilc fuiflcr , intellinis, qua: rurgicas a Pmcl. Hallcro collcc‘hs cit LXlX. in (a rwqmm foils iii/{RIJ reperta {unt , impetum in vul. ut nonnulla cxcmpla decll‘e cxiisqum commemora ri, nus faciantibus . (um dcmum majori {altcm parts il< {1c nonnulla cfl'c, animadver ti, (1ch aut propter lilius Culi partionis tranlitum patefccilre, uifi con/9'5- bms quibus carebam, out proptcr linguam qua {cudamn; fuiflb 'rcpcrmm nefciu quid dicens, num dc vul- pti funt, infpiccrc non potucram . Tu i_n ea legcs, ncraio nnnniliilColo, an diapliragmatc intelligat, nos in primilque illud puellm Argcutoratcnlis (1)) cudubios rclinquu‘ct. Scd de rcpetita diutius ‘vi jus delcri'uuntur it fymptomata, & vulnus, quo pniatis; nunc validillimaz cxcmpla adjiciamus. tillimum intra non mulras horas confcfta cit, intan13. Cerium alt, in prima omnium vcnrriculi inti‘a dinca part6 l'cpci Ti‘anfverfi, qua lienis, & VCHUKUti )raccm contrufi Oblcrvationum, queraParco ( y ) li portio tlmracem fubierant, (V cor dcxtrorfumcomliabita (ll in Lemma, contrudcntcm vim fuiflc vali- pulcranr . Form quatuor alia , ut videutur ,emdiMmani. Nam per vulnus tendincaa partis diaphrag- pla legi quidcm apud Blancardum (z ), balsamic matis, vix pullicem latitudinc equans, illuc compul- ii cum iis confcras qua: a me {upra allata luut , nlus, triduo poliquam illudiulliftum fucrat, inventus dcm i‘cvcra cflc, ac totidem ex ipiis, continuoagn cli . Birtlialinus ( z ) autcm illic non venti-iculum fccs; quamvis mutatis, non line llomacho ftrcnda. mode, fed Ex' partcm aliorum vilccrum , 81 nominatiin transformations Studiofo illo apud Senncrtum,m licnis, dcprclienclit Oblcrvatione , in plerifquc cjus Revalicniem dumtaxat qucntlam ( k ); Filiu D. Rx fimillima quam cx Vallalva propnfuimus. In utraque apud Rivcrium, in Militcm ( l )5 Lemma apudlfqv .L'Hm (imul cum diaphragmatc vulncratusventriculus, reum , in l‘abri cujufdam Famulum ( m )3 &Nlili« a pulmo el‘t, & mors C0nt_igit tertio die; ut [empo- tum Dufiurc apud eundcm , in l'Jamulum cujuldam rc fpeftato, validilfimam luilfc Vim, apparea: ; ta- Centurionis ( n ) . (Q3 dune novill‘ iae mutations mail in ncutra l:iamus, qua diaplii‘agmatis pars {au- cum vc] in ipfo initio libri [iii a lilancardo pufim ciata lit, neque in illa Bartholini angullum, an la- lint; mirum non ell, quad multiscandidisuncenlquc tum fuerit vulnus; nec, quad cunitquitur , quanta Vitis. ex {5 alias priufquam alitcrdcprclicndqnh ill" fucrit in diaylu‘agmate refillcntiaa contrudcntibus vi- maniibus , & propterea niliil tale {ulnicantibus' 1" ribug (upci‘anda . Scd lIIIJC in Sclmbcti ( a ) (3. liilquc Bohnio ( 0 ) {ucum fcccrint , ut limul'cum in minim: defideramus, qui co violentinr fuir, quad duabus modo indicatis apud Parcum Obfcrvatmmlius; line ullo vulncic graviflima cardialgia, crcbcrrimisin- Blancardi primamj S: {ccundam , quafi nun CV illli ucdibilis rnpia: nigricantcs materiw vumitibus , vo- efiiflas, laudaverit . Scd a vulnctibusabdnmmfi mcndique conatibusdiluculo ortis, proxima noac con- ad alia ipfius ié‘tuum, comprcflionum, cuuturlwnum fccius Iuvcnis, intra tlinraccm ollcndit cum omcnto, exempla e Vallalva: fcliedis exicribcnda tranlcamui. & intéllino Duodeno, jejuno, & llci pane Vintri. I4. VIRI annorum triginta quinquc abdmnumf‘ cuium, ca matcl‘ia , flatibulquc adco dillcutum , ut calce pcrcuritur; undo fiavis dolnribus, 65 vomimf _ cor, Ex pulmoncs art‘tc mmprimcret, illuc admillum rcptus, in 5- Marisa dc Vita NOfOC()mlUm(‘:\'Clplllllpct idtm qun "ula emittitur, foran‘cn mnxzmc d114- Ibi pcrllantibus doloribus cum l'enfu ingcnris puff" mmm C?" um I. Quod, incorum mcmor (S qucclu- iis in ventris imo, lummaquc lpirandi dulicultatc, pra ( [i ) cum Litttiu , & Fantono attlgimus, ficri moritur. CADAVER' , a Valfalva : $ "5"" putuiflc, non dubitabis. Invcrio vnim per evidentcs Molinclli dichfium, ctfi nullam in AbdommlS ""1" o convulliuncs fibl'atum mlorliagi, vcntriculi, & inte- 1rulis , pert-um) loco rcfpondcutibus , contulzur )1 llinorum mutu, pmclive ell intelligcre, vcuti'iculum nllt'ndzts tamcn , Venue ancrto, magnam VldSm .ll fimul ab uluphaan furlum taptum, fimul ( c ) ali exliiliuit cupiam {anguinis cflufi , qui col'rumP‘ lj‘ unudum valdc infirmatis diapliragmatis carncis {albi- imperat. Kupta crant fang'uiicra vala qux I?" will; busr, foramcn illud intci'cipientibus, rtpl‘efla clenrlum tum ducuutur huic autcm [ubjcélum ilitclill"" ; cx raptu vum'iculo marcria, inaucm liuuc l‘uillctra- llcum quail in tranlverfum omnino dilcimlm~ . , duflum, cadcmquc ratinne intellina illa. doncc per- In Thoracc pulmoncs ingenti alfcfti ilillainri'W-WnflS iiltcntc1 atlauéuquc vi invirli moms. materia alim- 8; polypnla nun median-is coticrctio in dcxtci‘ct0l~ ‘ feriuribus l'uiium ulquc ) Ev ulquc 3&2, l'alces illoa ventriculo. . ' ‘ vincerct, ventriculumque dillcudcrct. Ln tibi 15. Salvo abdomine , quod perculliOm l‘ll‘ml‘t yilccrum, per {cprum Tranlvcrlum in thoraccm tra- nccun‘it, conclufas {ub ipfo Partcs diffrumpl . 1‘ jcfmrum cxtmpla propcmodum omnia qua: icx‘ilycxitl vum non ell. Sic Tulpius (p) bis, lic l-ouranusqgf ll. . l- S Li Obi. 3. §. 8. bid GM. 13. §. 2. ( difruptum, trcs primi a baculi ifiu, ultimus ab allilione: quibus hilloriis , in Sepulclireto propofitis , addas licct alias quoquc, ut qua: in Commentariiscx~ m Imp. Sc. Petropolitanz Academia: ( t ), & quz apud Ccl. Hciflerum ( u ). Utraque enim, illaapu- gno, 112C ab equi Calct: cjuldem vifcerisdifruptionem. eandemque ex 60 immancm el't‘ufionem fanguinis in ventrcm olienclir. Al) limiliequi ifiu in duobus aliis idem accidifre, ex Commercio Litterario (x) cognaices. ldcmquc in totidcm, led baculo percullis,com- pcrtum tctulcrat Bohm‘us (y ). Ncc defunt alia e~ )uldcmmndi cxempla , abiétibus cujufquemodi, &in[or hos a lapfu . quz jo. Fctrus Albrechtus ( z ) , Gotth. Bud-.Bus ( a ), Lucas Schrockius (b), Hieronymus Laubius (r) , jmnncs Storchius ( d) adnotarunt . Quod (i alia pram-ea cupis ; duo leges apud l-loifmannum (c), & ubi queras totidem , laudatum indicabit Commercium (f), ul)i vcro qua'dam alia infuper, mo‘nllrabit Platnerus ( g ): quem jurc {cripflllE, intelligis, ex violenta abdominis comprelfione inclufa wfiem ruin/12', [actvariquc in , 14! eflitfo amm‘ fianguinc, cz'ta mar: fcr/izatur. In lie/13 autem bocfrc- qucnriu: evmire , obferwtionibw cam/167mm effé . Ne: mlrum, (i mollem cjus Rruc‘turam, tenui conclulam tunica, attcndas . Quad {i morbi Vi mollior Ga: , 8a tardigradi {anguinis Copia infra collarum muni- mentum extendatur , tantu facilius dilrumpitur , & falve Olafcrvatio minime ncccflarium eilb, ollcndit . Quad vcro ad inteflinum attinct cqui calce pcrru- ptum , conferre cum liac potcris Obfervatiuncni Krameri (14) in rhedario ab cadcm caufa , fed nequc co. dcm tempura, ncquc al) cadcm tantuui intcrna lzfione mortuo,' nifi forte llei intelliniruptioncm tribuendam potius gangmznce intellinorum , lufpiccris,qucmadmodum cum Helwichio (x) tribucndus illc ccrlC ell Coll, 8: Ilei Sphacclo jam aflbfiorum , hiatus in adolclcente animadverfus dicbusnou ita paucis cxtinfto pollquam licrus vcntrem baculo gravitcr perculfcrat . Sod Vcl line his, habes in Sepulcln'cto ()1) non modo intefiinum jejunum a Viulcncilfimis pedum infultilius in lumbos, dorlumquc prollrati liominzs dziruptum. led tanto plus languinis, ciriufquc efi‘undit, eoque celeriorcm affcrt interiturn. line in Comirc quodam (/7) cum tumidus, 8: quali pizltareu: cllbt fafius ,- per lc ruptum , 8a rcpcutinz mortis caulam filillé, conltat. _Sed in rcnibus quanto ilructura compaélior , lento Jullior admirandi caula ell, cum in citara LaubiiOblei'vatinne lcgimus, obcxternam ex cafu ab alto comprelfioncm non modo licm'm ad mptm'um afgme mum/um , fed ctiam in dorfo rmii fimflw fbm. men, duarum digitarum [.1an , fuillc dcprelisnlum , aut apud Mauchartum ( i ), bizculi rirm's, mm amn, ralidzflime IlL‘ pnrziczflimam impul/iom'mzzd :1de- & Ilcum , & Colon 0b vchementilfimam abdominis men, rim: tlllam routimii folun'aimn , fl-d tamer; Mn}:- ad arboris truncum zilliiioncm in altcro (z) , quamv pofira [rcpantix lyinc [film/ill"! ma‘dz'i rmz‘r fuich cau- vis integru in utmque abdomine , non uno loco peram . Lt quoniam in {crmoncm incidi dc viftcribus forata. Noli autcm mirari , quod mulicris , aliis a urinaa infervicntibus ; fac perlegas Tlicod. Zuingcri me Littcris (a) tibi dclcvriptx, cumfliiflct baculofllfi domcn pcrcuflum , 8: lymptomatibus iiilbctitis«:r.ii'il‘(k) Obfcrvationcm accurate ligna, & anatomcn ex- liibentem jichni: qui noRu ad arboris proniiucntcm fimis, ipla de liujus dolnrc rantummodo querc: tur , ramum forte liypogaflrium allidens , nullum quidem niliil tamcn lmlum; ncdum ruptum , in cuts V\n[:IC dcprclicnfum fuerit. Ncquc cnim nmnes itlus mdcm extci‘ius lazfionis indicium, atdilruptioncm vciine re- Vchemcntlainfligunrur, ncquc omnibusintcltina :cquc [ulltf urina tunc pleur. Vcrum uc quid aliis difruptioni opportuna {nut tum a mum , quenndcontingat vifceribus, prorfus omittamus 1UP" lau- modum cervos Arillorclcs quidcm {criplit (b) in: [[12 darus Heillerus ( [) prztsr illam quam ;ants indica. Vifiius, duas protulit Obfervationes, alteraiu Ventris mm mm tmm'. imbcrillcquc04/117:, mu.' [1' law/Hr Vilcerum quagravitcrmntufa, & lacerata repel-ta fun: ptn‘ufl‘ ix, pnflir rnmpi, [we .zd/urr inlay/.2 3 mm a replctione. [it ccrre utrique Col'umqum‘um mudoliia velienicntioribus, quantumvis tcnuioris, bacilliifii- llorias LX Scpulclircto indicavimus , lumme tunc rcbus? alteram in qua jccurmedium omnino difruptum pleta, Sc dillenta prewar l'nlirurn fuillc intellina a nia v1 extrinfecus illata dcpreliendit , tametli extcrius mio potu , ex carum, & €L‘hdlli inluucr ml primnm nulla ginning confpicererur lzlio . Difrupti quoquc additi lcfiinuc crvgxitilccs. Tu igitur liquindn purer lccxnoris cxemplum tibi indicabit Platucrus tcru‘mque Commercium Littcrarium ( 71 ): (m),al- iduum abdominis vclicmc-ntidm, intellmurum aquaundc (a), cunquc caula dillentinnem fuillctunc, (€1.15, gi‘uViL (mum infuper liabebis viri ab equo in rcgionc lic- fima autzm , 84 peculiaria .itcctlant lympmmati; quid pans gravitcr percuifi, ut calla: imz frangercntur,& intus ficri pntucrit, ctiamli nullam in cute lmlioncm Vilceris illius parsgibba filTuris lindcrctur complurividcas , iiifpicabcris , «S: , ii nihll aliud porcris, at carbus, non ita profundis, u: opinur, cum vcntcr non It: luipicioncm tuam iis‘-‘quorum inrcreric, cautc inlanguine, {ed multa lympha crucnta replctus fucrit. dicabis. Imo ctii ncquc illa dillcntio fuyrit , ncquc Qger vcro nnn ante quartum interierit dicm ; ut ad ilatim adlint illa {'ympmmata , nuli {inc omni timoInemoniam rcvocer hifloridm illam Hippocratis (p): ijc all}, no quidniam forts latmtis mali fenlini creluer a mu/o pcrruvmix Pfllliz‘zll, '6" l)[‘_[.'.!'r‘ , momm: c/t lcat, unique indicia dc impro .univcrfa crumpanr. swarm dig; quanquam hic pucr, ut vidcs, ad ventriSapientcr Plancus ad M. 'l‘ullium ( r ): rim [Jo/Tum Eulum quaque perculTus {uit , {Q longc alia liabuit nan cx/Jm'rcficrc, fl quid intm ("Mm fubr/l 1m 'mv-i: 1 lymptgniata , qua- omnia attendens gravis lmel'pl‘cs (Mod prim not-err pots/l , 41mm fliri, [Mariam mil/it . Y3ll€llu5_ ( (I ) , ob acutillimam vilccrum illm'uminiammatmncm , non ob diltuptionem , {anguinilque l.cgclis Obfcrvationcm LOl-pichlcri (d) , & vera a me dici, intelligcs. Vito cnim qui ante annos plurimus cum lbid. in Addit. Obi. 3!. (f ) lliid. Olaf. 30. ( x ) Tom. 1. in OH. Anal. (u ) lnflirtchir. P. 1.1. Let I5. not. a} n. 6. , 1736. chd. [6. n. 4. & A. 174°. chd. 1i. n} I. (‘1 ) D: Renuuc. VulrI. S. 1. c z ') Eph. N. C. D:c.3.A.9. Oblid. mind. Cent. 1. at 2. our. iox. ( b ) .n Sci-mi. ad em. 05C if r ) AL}. . C. Tom. :. Obi. 11. ommerc. Litter. A. mi. Speciln. 36. n. 1. I Rat. Tom ;. S. I. c. 7. § 34. ‘46 .733. um; 3:. n. 1. ad Part. a. a. g. ( g ) Infl- L (I. J m. N. c. Tom. 5. obr. 11.5. 9 .7.7. not. A. ( I Appc nd. n. v: n :1. , 4'(‘nlll>w1~°b"" 32; effufionem, puerum mortuum efle, cenfuir. Certe (i magna fanguinis f'uifl'ct clfufin, 81 ratio, 8% Lanzoni (r) Obfcrvatio oliendunr, citillimam Futuram fume mortcm. Qui enim pugno ad jccur violentcr pcrcul< lus, exhuzw/Eztioncm jhngumi: in vcntre habuit , 8: rufvnmmp wfnrum in lye/mt: , is Max al) iGu in [crmm prolapf/zx, mzfli‘c rxpz'mvit. Huc ctiam {optennis pueri {peftaretliilloria (f), quem iupinum adco prefi'erant equi currum tralicutcs, ut cx ruprn a dexrris, 85 lacerato jecinnre {anguis in totem ventris, cxrcrius illzli, caveam cfl'ufus lucrit 3 nifi mortis quam llatim obicrat, alir {imul tum intlioracc, turn in cervice dcprehenl'az _cfl'cnt caulk . Sed ut propius dcniquc ad Vallalvr Oblkrvationcm acccdamus, quz ab iéiu rupta languifera omcntivafa, Ilcumquc inte. iiinum propofuit; cadem vaia in fozmiua , a milite perculfa, 8c pol‘tquam tmusvcnter l'nnguine cifulo rcplctus erat, {ubito mortua . eadem, inquam , val'a dil'rupta indicarunt fanguinci grumuli intcr omcnti i‘olia concluli, quemadmodum in Commentariis legcs Pctropnlitanis, paulo ante laudatis (t), ubi quidcm in ran/firm /1.z£cc [ze/iam‘ il/ud [22710 in mnfiu'cv.r iam'm trabendum cfl'e dicitur, quad pi'alcr n.1[14r.cinfh'lttt1m1, omcnmm fimda uteri [anagram dfct ; id tamcn Val- (re... d. Mydmfi 9. 3:. ( .v ) Sepulchr. an. osr. a. g. m. 1. 4. S. ha: 3. Obi. :1. ) Sep. .1)E‘.pll. n. c. Cent. 3. a. 4. c. I. (b ) n. 1:. in. N. C Dar. 3. A.1.(7b| m. ( e ) A. 1706. M. April. ( u. )1 .4. ( i ) Ann. Pr-fl. imam. ( K ) Ccnt. a 0M. 9 (I 1 fc mt i . hr 7n. i"... )ib Rmunc. Vulu. S. 1.. c. 4. (p ) Sepulch. S. has a- Olaf. 2g. §.y. vel puiius 3. ( g ) lbid Epifl.‘ Anat. Medica LIV. Art. 15.‘ (.5 GraHEus ( r ), lic Raygei‘us (f) lienem Viderunt > . ) P‘ph. N. I‘ Cent. 7. ON. so. ( I) not. cit. ( 17! ,‘nm. cit. (a ) A. 17.4. new. 13- n. }. (p J Epid l. 5. n. i7. , . ( y l A‘t . . N . C. Tom. 1, our. 6. ( I ) Cammm Liner. A. [7.10. tiebi. 5:. n. 5. ( u ) Coinmerc. cit. A. 1740. um. 16. n. a. l x J Eph. N. C. Dec. 1. A. z]. 8: .‘°- Obf. no_ S. Obl'. :3. ( z ) 1, 3. s. [4. Obi. 47. (a) Epin. 4:}. n. 6. (b ) HIlLAfllmlL 1.6. c. 19. In Eu. )."‘ Addit ad ham: 3 ) inlu Epifl. ad Familiar. I. 6t Epifl. 18. (d ) Eph. N. C. Cent. 1. k 2.0b.13 1. |