OCR Text |
Show 2 PLANISPHAERIV COPERNICANUM SIV *TOTIU UNIVERS CREATI Ex Eypothefs Copernicana in plano exbibitum Sk OPERNICANUM MUN8) DI SYSTEMA Hic Typus Pl nifphericus exhibet, ac Hyporhefi cam Polemei , & Peripateticoru plant adverfatur, quandoquide 28 Terrzloco Solemin Univerfi cenwo locat, & Terrz mobili, circ Solem, inftar Planct, fe circumyolyenti, inter cade Stellas Exraticas, fuum locum tribuit, iraut Sol centri mu‘nus fullinens, reliqua corpora omnia circa vaflum fu Corpus circumrotari videat, excepto folo Firmamento ‘cum Stellis Fixis,quod omnimotu carens,penitus immo Jicircuitn Spherico, cxtera corpoza Univerfi cunéia, clanvadeCo- s fuis coercere dicitur, Copernicanum Syftema yoca fss s & Gopernico non inventore, fed reffauratore. qui HyS pothefin hanc a Veteribus, Peripateticorum fententiz d Mundanorum Gorporum ferie & ordine, adverfantibu Alizonomis, & Philofophis profe€lam, ac fequucoru fizculorum oblivione fepultam reflaurayit, & ad Phno menorum Ceeleftium demonfirationem, majori facilitat & aptitudine praditam ; in ufim revocayit, Quoad origiukor nem fuam authorem agnofcit 2y#hagoram Philolophtim ilJum celeberrimum, qui circd s73. anté Chriffi nativitate annum Crotoni in Ttalid docens Terram ex centro U verfi ablegataminter Planctaslocayit, & Solem, inmeditullio totias Univerfl conftitutum, in locum iplins Terr sepofiic: Cujus Sententiam fequuti Pychagorzi, inprimi verd Philelaus Crotaniata, Aviftarchus Samis, Platoin fen ue, & compluresalii, Jicet fert omncs in medid Compage Creatd Solem flaerine, tamen in omaibus nonpla néconcordes fuére, utinprrcedente deferiptioneindicavimus, Primas autem inter Pythagoros tenuerunt didt Afironomi, ut Platarchus lib. 3, cap. 13. in placitss Philo fophoG Archimedesin fio Arenariopag. 4 9. teftantur, pof ‘quorumtatem,, Hypothefishe de motu Terra: circa SoLeminmedio Univerfo fatutum, vilcfecre enfimincepit & locum faum cofft illialteri Hypothefi, Terramin medid Univerfi mole confiituenti, & communis Senfls éxperientiam plusis facicnti, quim cjufinodidifpofidonem que incredibilis & abfurdaimperito Vulgo videtur, Alt jgita filentio obruta jacuic ufque ad Nicalsum. Copernicu Saen - Torunenfem, Canonicam Warmienfem, quianno Chriff +73. Torunii in Borullid natus, ac pofieh non modd va riarum artium & feientiarum do@trind imbucas , fed etia rerum Mathematicaram cognitione admirand pradicus hypothefindi&tam ex oblivionis cinctibus non modd eruit £ed etiam clariorem , ac diverfis inlocis, ubi opus crar perfectiorem reddidit. ~Ftenim fpofiis Homocentricosum Authoribus, & is, qui autfupra Stellas Affixas SoJem extulerunt, aut folam ipfi Lunam fubjecerunt , aut Exsantium Orbesvarid fedium commutatione varid tranfpofiterun, aceuratiffimo examine duas pracipué excuflit enMetass tontias, quarum una Marviano Capelle, altcra Appellonio PerGoizo. gevattribuitu. Tlle vefligiis gyptioram & aliorum Ve terum, Sole inter Lunam Martemque confiituto, Mezcurium, Veneremaque circa illum, utcentrum proprio rummotim, circumyehi, acnunc fuprd, nunc infr lumapparere, nunc ad latera f¢ confpiciendos cxhibere Solem verdipfium cum Marte, Jove, Saturno & Lund circ Terram, ur centum propriorum circuicuum, ferri arbitratuscft; Quod Syftemain quo omnia corpora Cadletti Tellurem pro centro habent, exceptis Mercurio & Vener duobusPlanctis', Solem procentrohabentibus , & cu ipfo cirea teram circumdudtis, Andveas Argolis in Pan dofio firo Spharicopag. 9. fibiarrogat, & dicic I guarso noflr Syffemase &c. Apollonins Pergensautem, citch Solem con= Apotor Llitutam centrum, careros Planetas circtmduxit,, & perio- Férgsi opidicas fuas revolutiones abfolyere opinatus eft, arque fic ™ Solem catoros Planctas quinque fecum yolyeneem, & Lu nam circatellurem, hujus utriufque centrum, circumro wridixit; cum qud Opinione Tyehonss Syllemia qram proximé congenie. Cum verd neutra diétarum ententiaru acuriflimo Viro fatisfaceret, nec ctiam Ecphants, Nicet., Heraclidis Pythagoreorum difpofitio, Terra in Univer medio derente morum tribuens, talisef et qud acquiefe ze pofiet, tandemad illud Pythagoreo Philolaicum Univerfi Creati Syftema animum adjecit, ac pre cxieris, quoad Phwnomena Cacleftia, facilior & melioremethodo, de ‘montiranda fibi maximé fatisfacere expertuseft. Quocic A, dulsd, inquity & lungd obfervatione tandem repers, guod i veliguorum fidernm ervantivm motus'ad Terre circulatioem circumferantur , & figputentur pro cujufaue Syderis re wolurione, non moda illornm Phenomena inde fequantur e & Siderum, atque Orbinm omninm Ordines, magnisdines, Celum ipfis isaconnediss, wt in nalld fis parie pofft tran [pomialiquids fine religuarum parsinm, ac sotins P niverfirass confifione s Hzeautem Copernici opinio demotu Terr circh Solem, quomod & Solis in medio Univerfo Sede ut primumin Valgusc- Copeni manavit, vati¢ dvariisexcepta cft, qua licet non folum FR pro Hypothefi nudd, fed etiam pro vero placito habue sit, tamenue Hypothefinnudam & Aftronomicamab ip( fppofitam nomnulli dixere , unde etiam nati verfis fequen Quidtwm, fimiliTerra movetur, Solgue quiefe Ac Calum 2 Conflatcalculas inde mibi Vulgo quidem imperiorum, quirem intelleétun fio rudior capere, & aflequi non poterant, nonmodoabfurdiffim videbatut, fed ctiam maxime fuic admirationi, homine aliquem repertum effe, qui in tantum deliriumincidens rem Aimincredibilem afferere aufis fuifler, Crteri, quiac curatiorejudicii examine rem totam perferatari valcbant autcidem fententia fibferibendo, dogmailud probavére aur fiam authori verifimilicudinem reliquére, auc tamfagacis, & folertishominis ingenfum aded fubtile & acutu admiratifint, quo fyfiemavel excogitavit, vel Phznomenis@dmappofité & congru accommodavit, Petras Kamus Parw non tam ipfius, quim omnibus Hypothefibusadverfans, uds Co& cjufinodi virum exoptans, qui Aftronomiam,& Adtro- F logiam fine Hyporhefibus traderet , ifa dc Copernicoloquitur. eraie nofbra Copernicus Affrologus nom antiquis o lum comparandis ,fedin Aflrologid prop imgularis, 1574 antiquitate Enypotheffum rejects., Hypothefes nomillas quidem no as, fed tamen sdivabiles revcavit, que ditrolegiam no e 4ffris, fede Terre motu demonfirarent. E(kpofied: At que utinam Capernicus in ipfim Aflrologie abfjue Hypoth fibusconitituende cogitationers potius incubuifet ! Longe eni Jacilins ipfi fuiffer Afivologism astrornm forim veritati re fpmdenten deferibere, quim Gigantes cojeffam leboris infla serram movere, ut ad Terre wotum quicias ifellas fpecilsre 7. Quomodocunque verd hypothelis illa CopernicaDafe habeat, magno certéapplaufua plarifque Literaria Reipubliceciyibus receptacit, cum universé toti Li rum coetui misifict placuerit, quodlaboranti Altrono F *3t |