| OCR Text |
Show 1 SYSTEMATI ftelle fingulis nobus Terreliis proficifceretur, cade erentur , nec pofletab &ibus nobis & occiderent,qué &naf hora Solis, aut Luna Ecli‘Altzonoais certé tradi effet , quandoquide pfisin lalid; aue Luftanid facur pro Hzmilpharior Planctarum fiderumaque afpeétus ite incol Terreftri diverfitace variantur, Imo perean Si ver circd aliu Globi Hemifperia fua mutarent.nimirum hun u Asem & Mundi Axe diverfam, ne Meridiemobliqmoi fecantem, Terram fic 4 Septentrio ill incommod yeri, quis affitmaret, non modo cade dici inde fequi compericet , fed illnd etiam., quod quot cadem und cademque civitate Poli altirudo non una&Terr no fed varia futura effet, quia illa Urbs ad moru clum, fe deferipturaciée circulum circa Polum Pasal modd propiusadillum accedendo; modd longiusab usc ioni recedendo altitudinem fuam quotidianis s,muta n Auvasiaret. Falfum hoc eft, cum urbes quafvi five feali, five in Boreali Hazmifphario fitas , perpetud candem Poli altitadinem obrinere, & candem cxalzationemdemo tempore quovis habere infallibilis exparienti mmodum orifiret. Porrd ex falimoru illad etiam inc retur, ut iis qui nunc Ar@icum Polumin confp,eétn habent, pofted Antaréticus Polus in oculos caderet atqu idem Terre tradtus nunc fab Polo nivibus & glacieur,tege- verur, nunc fub Bquatore Solaribus radiisurerc prgomi. adoribus torrerecur. Jureigitar& it,meritd circulfrdarisrribusct atqu Ius &Tec- jam motus Terreno Orbinon compe mimmobi- dictis motibus, Reéto,, Obliquo, & Circulari, remotis sel Tepra ftabilis, & omnis motus expers flacuitu ratumet, ut fitaut NaTta cum motu, naturd companatar Actrenio- 4 a is tus, aut Preter lis, quorum triu fwstere . ur aut Viole feacom: motuum an unus Terre conveniat, difpiciendum crit Rt . Naturalis Terreftri Globo neutiquam attribui poteft MUNDAN Globus plumbens & Mali fummitate demiffus; i navis Globu Naveautem dintc immotd confliterit, ad mali pedem decider co- i faprocedente , aut & ventis propulfe, f idemglobus ex& mal ni incidenti punét fuerit demiffu apic Hem mal tempopede tanti fpatitintervallo remotus crif, quansu d dum defcen i progreff (uo navis emenfa fuerit;incerenoneftalia nif fus globum occupatum tenuic. Cauf xeliti motus naturali quod globi fue natuzali libertaticentru contendie. Luper lincam redtam verfus Teree res longifim alcum Relong F lentiusidem ob oculos ponuntbellic majorcad iftperpenDrojeéie,ut ex machind aliqua emifis, qui violento g diculum fuper horizontem cro tu tancam teri fio acenfu , & naturalidefcenfirautred durm intere fmul nobiC temporis, utin parallelo nofteo machinam , u cum machina promoyeretur, non prop , fed tanco verfu alids fieri folet, in terram reverfuru effet Occidentem ab e intervallo candem sepetituru fubduxifct quantd interim fpatio fe tezra procurren Globidio 7. Bvidentilimum dxwneiz; Terrent Orbis teflimoi & argumentum exhibent duo Globi ex duabus €juf: ks o Imodi machinis bellicis majoribus fub cadem elevatione, ¢ yefisoc quantitate, altce Ver(ds Shnpo clean.sh data import.tsv out README ehdemque pulyetis rormentarii emifi fpatia Orientem alter verfus occafum long? quoru diverfacllenty quiinjaculationeilld conficeren, concederctu . EtTerram Motu illo Diurno circumag cjaculatio Oenim intervalli longitndine Occidentali Sientalem plurimum effet exceffuca, cum hacmuled bre-I Jiorem, & illa longt prolixiorem lincam conficerct ejaculaione Oricntali, machina cum Tellure r,procurrent prove@a globum ex f¢ emiflum fubfequeretu & celerripro‘T promotaverfus candem partemab etamin velocicurfi Tertam caderet peraret, ut globus haud procu illa E contrario in cjaculatione Occidentali Machin cumalqu globum fuum vefus occafum jaculatacft terd Tongum fpatium procurrendoin Oricntem confice faceJet, antequam in Terram procidens currendifin&emutramret. Hinc intervallum inter ueromque globum alte quemachinam, uerdque cjaculatione deferlptum m , quantus fuif cffet tantd longiu Tum altero apparicur unum Globu fec curfus & motus Terrk machinas verfsOccafu projein Oricnte provehentis, & abaltero i ipfa con@0 aufugicatis, Verum enimverd Experictia xqualiin tratim loquitur, & utramgque ejacutatione tervallo utrumqueglobum projicere docens, Terren Globi immobiliratem firmitcr aftruit s, SiTerrenz Sphere motus concedatur, propria 00+ safiio fire fenfationes negande,& nos fenfibus nofiris carere di- rof cendum erit. Nam Principium illud rotationis noft fiv vel extrinfecum cum Terrd nobis vel eftintrinfecum ‘externum, & & raptu Terre profeftum, i prius veru eft, & principium illud nobisfucritintrinfccum, motu Tocalis Anobisipfis profedti fenfis carebimus, nec unquam animadvertemus propenfionem," quam nobisipfis anneam fcimus. Sin polterius verum effe concedamus, proFelto confitendum crit, quod tadus nofter objedti propri fibi conjun@i nullum fenfum habeat, nec ullam cjus i fenforio impreffioncm, cum saptum nullum fentiamus m Mundi Machibfurd SedutrumqueaTerta in Medi 1 fta nos ile flatuere juber . Dum Motus Terr ftatuitur, diverfis naturis per cr- Eror sorem diverf opcrationes tribuuntur, quia Aqua & A, v diverfie admodum & Terrd nature , & rcs omnesin ipfis S invente ejufdem cum Tetza motusparticipes cllcdebe- Safor cumipfiimmoro in Machinz Creatz medio fen Centr uti in anecemancndum, & ab o non difcedendum fit, Corp ri Simdentibus demonftratum cft, Ac cum un pliei unus duntaxat motus naturalis attribui pofic, Ter Natwralis motus effe dicitur,quodin ceneroMundiimmo-~ bilis manens nunquam ex loco fuo egrediatur. Violentu Motum Tesre contrarium experimur , quia talis motu fiec continuus , nec natusé perperuns., ut Circularis fem‘pet ad ortum fuum revestens, finem faum habet, aded ur i terra codem moveretur, eodem definente in propriu fiwm locum, qui Univérfi controm eft, reverfura ellce Nechierer. Prarernaturali tandem Motu fe moveri Terra negat , f nawalis quidem ad talem motum prater naturam efficiendum prius cxiftat oportet fortius aliquod extrinfecam Corpus 3 quo graviffimum hoc Tesra Elementum fe moveri patiatue, quod fané Corpus nullibiin Rerum Naturd exiflerc conflat. Porro nec circulasiter Terra prater narusam, nempé ad motum Coeli circumyertitur, quonia Hoc pacto femper cadem Cexli pars vertici noftro immiheret, & aftra nobis nec orirentur , nec occiderent, quo falfiffimum Experientia convincit 5. Expericotia porr totannorum millibus hunc OrMow Tenne- is Terreni motum hackenus deprchendere non potuit aded ut nemo dicerc unquam aufus furit , externoru quamani fenfuu perceptione candem foanimadvertiffe, licot Vemadver teres Aftronomi illum afferverint, & quamplurimirecentioruin Aflronomorum Veteribus in illo ipfo aficrend aftipulencur. Unde aut pland imperceptibile effe, au omnind non exiftcre fatuendum cft, Quodautemini velociffimd agitatione plant imperceptibilsit, uta nemine deprehendi aut animadverti queat, A veritate maximé sent, utpote Globoterrefri femperadhrentes. Sic nu- wta alicnum effe videtu, & liquidd arguit,, cjufcemodi mo- besmodo hue modo illucagitate , & variisac contrarii tum Terrz, ut vanum commentam , in Naruram ingeri, ‘motibusimpulfie Motum Terex fine ulld intermiffione fe& veritati omnind confentancum cffc, quod Terrenus querentur, quod communi Expericatiz reclamat, & Terram immobilem eflc probat Globusin medid Mundi Machind immotus confiftat 10. QuiainSpharico Corpore,aut Globoaliquo par- visrse Gigaper. 6. Idem confitmant cundla perpendiculariter & fubliyerdna i deorfumin Terram cadentia, qualia fant omnia Cor- tes exteriores majore & promptioread motum aptitudi- Machin e poragravia, que perlincam reftam ex alto liberé in tet- ne, quamillas, qua centro propiores funt, praditas Ex- Mude tamarst fam defcendunt, ficuti exempla plurima cvidenter admo- perigntia oftendit, Diurnum Machine Mundanz motum cenrofe \1::5:55{ dum bocidem docent,, & fatis apert¢ ac dilucide demonA circumferentid potius, quam 2 Centro originem fuam circvrnk g frane, Lapi & i Toist demifls calfuo pepondic ducere veritati magis confentancum eft. Nam1.quantd £2=3 sdcaus," culum cjufdem radi&t,ab eodemnon removetut, quod major eft rota circumferentia,, tantd facilius moyetur, tamen non fieret, f diueno motu Tesra volverctur, & motu quem agens extrinfccumapplicat. 2. Qud majo converfione illi fecum abriperet Turrim , qua tempore & craflior rot alicujus axis, ed difficilius rotaipfamo<0, quod lapis & fummitate Tusris dejetus confumit, vetur, ac vicevei(i, quantd tenuior & fubtilior fuerit vartigine Telluris aded celeti abrepta multos cubitosin tantd leviorem , & faciliorem motum rota admittit rientem properatct, ac lapidem in terram cadente 3. Motws A principio, feu abinteriori, quid Centcoincubitorum totidem interyallo poft fe relinquerer. Sic cipic roram citcumagete, multd majorem vim , & fors tiore N0 totem impulfionem requirit, quammotus in finc, fiv ab extetiore, quifit 3 fuperficicvel circumferentid, Re<@ igitur , Terram totius Univerfi Cenrum immobil el concludicar 111, Aftronomia tandem haud paucis Argumenti s et yyotan & immobilitatem Telluris: in Univerfe Machin %% Create: medio five centro aftruit, Sicnim Torreftri conOrb ‘motus adfcriberetur, multaabfirda in Aftronomici fequucura, & totius Artis fundamentacollapfura eflenc 3. Polialtitudoincodemloco non conflabit ; Ezde fielke verticales non erunt, nec eandem magnitudinem habebune; Nulla dierum, & notium atque tempeftatu variatio & vicifitudo evenict, neque ullus morus Fixaum in confequentia obferyabitur, fi motus fecundu Eclipticam fiat 2. A Horizonte & cateris Girculis Majoribus omnibus Ceeltin femper in duas parces zquales, feu indu Hemifpharia zqualia diflinguicur & dividitar, quoru femper unum in afpe@um cadi, &calterum exintuitu fabducitur , quod neutiquam fieri pofict , fi Terra M s Create medio Locum non obtincret , fed extra ca Gaemobilisalicubi collocaretur. Nam G univel alteri GloTeftis Regionis pati propius admotus ellce Terrenu bus, necellarid fequeretu, ut in und cjus parte conftituc ‘homincs majorem ceclipartem, & pluta quim fcx Zodia «i figna, & pauciora quim fex figna confpeéturicflent quodabifurdum& falffim expesientia teftimonio convincitur 3. Sol Apogeius, & Perigeius,ac fimilia multadici no poflent, i Terrefris Globus extra Centrum Uniyerfi mobilis farueretar 4 Sicctiamiidem Planetarum afpeétus , & corunde Taticudines non forent; neque Lunz Phafes; atque ipfius Solifque Eclipfes perinde apparcrent 5. Ridiculum cfce, Terram Elementorum fece Ceeleftibus Corporibus annumerare, & in Planetaru ordinem referre 6. Inconcinnum quoque fm immenfam conftitucr fellarum Fixarum ab Univerfi Creati medio diftantiam it Magaus ille Orbis , inquo Tetreftris Globus & Lun curriculum fum peragere dicuntur , cum diftantid ill collatusinftar puné alicujus habendus fit Cur autem Terrefiris Sphara omnis morus expers i totius Uniyerfi Creati meditallio tanquam Centrum hareat, diverfe funt diverforum fententia R B H L 1 Thales Milefiss Toramaqua innatare, & ab cadem, ri decidat, faftentari adferuit Xenaphon Colophanins Tects dunotas inde otiti putavit quod abalcera parte ca fit infinité profunda Anaximenes, Auascagords, & Democrits Tertam figuraadmodum lard & ampld praditam ided aérem com mere, caque oceafione ab hoe ne decidat, fuftineriopinabantur Empedocles per fummum Coeleflis motus impetum Ter xam in medio teneri arbitratu cfts exemplo vafisaguz continentis, quod fi vehementer circumvolyatur , aqu occupabit medium vafis fandum , non tamen cflluct, ct jam(i foramen in fundo exitam permittac Ansicimander Milefins Terram inmedid Mundi Machi ndided immobilem confiftere opinatus eft , quod abom nibus Molis Univerfa extremiraribus diftaritia 2quali remota ad omnes Mundi oras zqué fc habeat, nec ratio fit curin unam potius quim alteram moyeatur , aut in contrarias partesabeat 4_17%0:1::, Clavius, Conimbricenfes & Deripatetici ceter nativam gravitatem Terre duivalas aut immobilitatis e jufdem caufam effe faruunt. Cui & hoc additur, quo terraided immobilis inmundo quicftat, quiamotus impediret collectionem neceflariam omnibus rebus nafcen tibus, quarum Terramaterclt, quemoru quafata nihi foveret, fed cunéas partes firas diffiparct Cut autem Copermicws illam de Motu Terre & Soli Hypothelin in Aftronomiam invexerit, ipfe pro lix€ rationem reddit Prafas. ad Panlums Tertinm Pontificer Romanum. De hac autem Quaftione confulantur C47i Jloteles lb. 2. de Calo, cap.x 3, A, Albersus lib. 2. de Celo tradt. 3. Plutarchus ib. 3. de placit. Philofop. cap. 13. & 1 Cic. lib. 4. Acad: quaft. Kobertus Flud de Eluctibus Tract 1 Hiflor. Macracofii, lib. 5. cap. 15.pag. 154 Comimbriceni in b, 2. de Calo.cap. 4. quefl.5: artic. 1. & 2. pag. 4. feq Gapernicus ib. 1. Revolut. cap. . 7. 8. 9. Galtlesss de Galdles de Syffem. Mundi, Dialogo 2.pag. $0. feq. Peucerus de civenli Celeftibus, G primomoti part, 3. pig. 0% fe]. Cluvins I deS, Bl . 1 s 3o Rembersns Dodenes 908, Cofimagraph. lib. 3. cap. 4. pag. 3. 5.9. Meflirus Epit ffronom. lib. 1. part. 3. propof. 8. pag. 79. Witekindus d Sphera Mundi pag. 99. feq. Nicol, n/;m Mifeelian. Theolog L. 1.cap. 15. pag. 5. fog. D. 1. & Sancbo lacobo Philofiphi 03/60F.2.5.4.5-6.in libras drifforcl 4.de Celp Erofefforin Integro Philofiphie Curfis ad-mentem D Thow ORBIU |
