OCR Text |
Show HARMONI MACROCOSMICZ cialiter traftat de Uranomerrid, & Geographid, quaru illa Spheram Carleftem, & he Terreftrem cxplicationiUrsnome- bus & elucidationibus fuisilluftrat. Uranometria, qu & Uranofeopia, Uranologia , ac Uranographia, ‘qua Lating fideralem Philofophiam , & contemplationem atque feientiam fidorum dixeris,deCarloftium Corporu proprictatibus tractar,& duas miodd di€tas comprehendi fcientias, Aftronomiam, & Aftrologiam ex quibus Prio Siderummotus, fitu & diftantias confidcrans etiam nomen Btheriologi gerics Pofterior yerd Aftrorum cffe@ meditans fatorarum rerum _pradictiones fabricatur Cujus nomen tamen tamapud Vetercs quim rccentiore quandoque confundicur,ita ut Aftronomia & Aftrologi pro und cidemque fcientid aut arte fumancur.n EpinamidePlato i dsperepivans S dspordss diftinguic s, 11los fixazum ftellarum oreus & occafus rimari tantum, Hos ver Planctarum motibus inveftigandis opcram darc dicens AficonoAftronomia in Syltemate Mundano omanium Corporum totam Machinam Creatam conflitucntium Ordinem, Situm , Diftantiam, Magnitudinem, Motum , reliqua, que ipforum Naturam & Proprictates concernunt, inyeftigat, &docet, quo pacto horum omaiu notitia acquirenda fit. Ipfaverd fui definitioncimperfc@ionem fuam apert? loquitur, utpore qua multis fui obfervationibus, & experimentis halenus afcendere altius non potuit, quam ad quantitatum, diflantiarum fitwum, & motuum quantulamcunque cognitioneim , in ‘quitamenadhuc opinionum divortia Magiflros i incertitudinem abripiunt. Qua autem huic artiadhuc defint & que ad cjus perfe@ionem requirantar,in Praloqui hincinde, & modo in precedentibus indicavimus, StuSwdio PESASE collocetut, & caferis Corporibusdiftantias fuas habebie ac proinde cum iis ipfis Affronomiz contemplationery fubit, pracipué cum codem inpofitu fititerumlocus, e quotoracontemplatio Aftronomica peragitur Deartis hujus origine & oreu in Preleguiopart ed, qu de Mathematice , G Aflronomice Scientie eornnique qus ad hisas Wi exrums cognitionen pertinenty oty progreffi, G hifforis tea @at, fuiis prolixt atum eft. Aftrorum lux fplendida varictas admirabilis, multitudo incredibilis, & magoi tudo omnem feré fidem fuperans mortalibus in fummam admirationem raptis ad Obfervationes Aftroru proculdubio anfam prabucrunc, cum aliter ficri ho pottirit , quin oculis in coelum ere@is mortalcs tanta Phanomena fine intermifione in afpeftum cadenti cum admiratione fummd afpexerine , atque ex afpe&u continuo ad Obfervationes delap fucrint, Accefi necelicascx perpetuis dicrum & no@ium, quatuorqueanni tofius temporum, Veris nimirum, Atatis, Autumni, ac Hyemis viciffitudinibus indcfinentibus orta qua ad Corpornm Celeftium motus conflantes & regulares obferyandos mortalem tarbam impulic. Obfervationes continuz & frequentes ab omnis generis homini bus ad necefltates fuas falie, & quafi de manuinmanu tradicz, ac temporis progrefl in regulas &axiomata cerfacoacervat: ac digeft, pepererunt cognitionem CeeLeftium Corporum aliquam, ex qud nate diver(x Hypothefes & Schemata Univerfi otius, que exregulis &axi ‘matibus diétis prodeuntia, Aftronomiziflius, quam nun habemus , fandamenta extiterunt. Schemati Hypothefios alicujus,ex ipfo Corporum Ceeleflium fit & pofiru oculari infpedtione formato, ipfifque Corporibusins ccr- _dium ipfam Altronomicum in Phoenomenis Aftralibus - tum ordinem redadtis acceffére varii Girculi Majore Minotes, & Sphara corporum multiplices, aliaque yamolefiis impeditum eft, fed etiam valde riericatum ctt, ria& multa, quibus cunéai ordinem digefta quoad mo& perplexum, aded uc difficuleatibus , quibus oncratum ws, variationes, & revolutiones diftingai folent <ft, plurimos feabfterrear. Cum enim Philofophandi Corporum Motustriplex deprehenfuscft, Caldiio & cognofcendirati & modus nofter ab cffectis ante ocu-. & Cexleftiu deprehenditurab iis, qui Aftrorum contemplationi- Corporu los verfantibus ad incognitarum; & ignotarum in re- bus & Obfervationibus dediti Sidera ex terreno Glob bus caufarum invefligationem & indagationem pro- infpetant ur & ab omnibus cateris, quorum afpedtu gredi foleat, & ob nimiam Corleftium Corporumab o~ Caleftia Corpor expofita fant. Duobus prioribustoculis noftrs diftantiam effeétus ipforum oculis noftris tum Univerfum , &omni Caeleflia circa Ternon tim accuraté fubjcéi fint, utnobisad caufarum in- renum Globum, tanquam Gorpor Centrum gyrari , & mover quifitionem certi, & firmi duces offe queant, fieri ali- non folum ipfa Antiquitas obfecvavit fed ctiam hodicrter non potuit , quin pauciffima ctiam diligentiffimi fcru- no tempore mortales obfervare folent, Tertius Planctatatores expifcari potucrint. Hinc plurima hacenus tra- tum propius cf. 1. Primus Motus Univerfali Primas dita, facilique credulitare admiffa fune, acque accepta. nusdi€tus , temporis noturni & diurni, id eft,& Diurvigint ‘potius, quam fmisrationibusaffesta , aut certis fenfuum quatuor hotarum (patio , quod dies naturalis appellatur experimentis demonflrata , qua nobis Altronomiam cotam Univerfimolem, cum omnibus fuis , quz con multis incertis theorematibus & pracceptis conftruétam , net, corporibus, ex Oriente verfus Occidente in dexfuffultam fuppedicarun ac hypofiti the bus . Claudica- teram, circa terra funm, circumducit, ide Vit crgo hattenus Aftronomia , & inter fiftas Authorum ctiam dexter, primus, centru & raptus vocatus, qui circd axe inter e diffentientiom hypothefes fluctuavi, pauca de fuum terr centrum reQ tranfenntem, & qui extremimotibus, diftantiis, & cateris externis proprictatibus, tates terrattingic, cjufdem polos conftituente ab oculo cognitionis moderatore procul admodum di- volvitur, ac duos extremos habet limitcs atque circumCardifancibus,& n diverfas opiniones ferutatores fuos diftra- nes, Polos Mundididlos , quorumaler in Scptentrione Tubusop.. hentibus expifat Doncc Tubus Opticus infperatd in- im ipfius Septentrionis punéum , Ardtici, & alteri ventionein lucem nuper protra@tus nov pollicitatione. Meridie, five ipfins Meridici pun@tum Antartici nomin ulecrioris perfedionis Allronomi fpem fecit; qu per- inlignitus cft. Acceptusaute hic Motus fertur omniu fottio cum tamen iterum ab ipfo oculo torius negotii mo- Coelorum, & Sphazarum Cocleftiu extimo , quod Prideratore dependeat, nefcio certé, quid indcaliud fperari mum Mobile nuncupatum, vittute fu cateras omnc poflit, quam aliqua duntaxat fuperficierum,& czterarum {pharas fibi fubjedas circa terram fecum , dicti externazum proprictatum notitia perfedtior, nihiltamen creditur. Evidentiffimum& concitatiffimum cfleabripere oculu ad internam Ceeleftium Corporum nataram cognofcen- humanus quotidie videt, cum Sol quotidié diurno dam collatura. Contenti igitut jam fimus oportete cog- cateraaftra omnia pattim diurno cum Sole, partim no- nitione, quam Aftronomia nobis fuppeditat,externastan- &urno tempor Soleaded celeriter circh terram ab tum & paucas Aflrorum proprietates oftendens, rclictis Ortu in Occafum finecircumferr cernancar , ucviginti qua& omillis incern@ Naturz proprietatibus quas timari ne- twor horarumintervallo, quod a Solis cxortu exordiu onmodd. quit. Ac licet circh Ceeleflem Mund Afionomi- inycftigandis labores fuos collocans non modd multi e hfuose Parcem, id cf Aftrain fthere fen Ceelo per Spharas fua OCCupari propriddicatur , tamen fi res re@fevolvent reputetu Vid, €am circd rotius Machinz Mundanz contempla ioniem verfati 1e@¢ dixeris, cum xque Terram ac cater Corpora confideret, & finc Terrd dimenfionum Corporibus cund ntium naturam & proprictate ferutari omnind nequeat: Sive Terrenus Globu Univerfi totius centrum conflituat r, five exerd Solem, cen- trumilliusipfius Univerfi,locerur. Sjcnim totius Mach nx Create centrum oft, utique ad diftantiarum menfura neceffano requiritur, cum a Ceatro oculu fuzs Gorpozum omnium dimentionhoces ipf : Sinyer cum Lund extra Solem inter seliquos ordiatu fex Planctas medi famens, diem & noctem completirn, ac Dics Naturalis appellari confsevit , velociflimo & rapidifimo curf tota Machinz, omnium Cacleftium Corporum domicilidm, circumvolyi, & tantillo fpatio circd Terrenu Globum circumduci videatar. Eft hicmotusomnibus& onisi Univerfis Sideribusac Corporibus Cecleftibus commu= S nis , utpote non in ipfis folum Plancris indefinentet obfervatus , fed ctiam in Stellis Fixs, qua fine nteemiflioneab Ortuin Occafim volyunear , & vel Solemantecedunt, vel comitantur vel fequuntur, diurno tempore obSolisprafentiam, invifibiles, & noQurno, ob'cju abfentiam, vifibiles. Singulis enimman Sol limina A fialia cunéta (plendore fperans , exortu fuo omnes ficllas fe, ante & poft, comitances ¢x confpectu nofto aue fere, fparfifque quaquiverfii radils fegit: Vefpertin autem tempore abiens, & {ub mterr m e recondens, radii fiis abfconditi facit, ue lum ua in confpeetur noftrum redeant, atque iterum nacenireli poffint. Qua yicilfitudo Lucis & Tencbrarum modo cat oru auferens intuitum, modo reddens atquo rorum m Aft ab pfiu Solis lumine maximo, partim a Terrefiris parc craflitic &copacitae profedta, ftatis & certis in quibGlob ufdam Glob partibusaugmentis & decrementis, vigi quamor ho- t rartm (patio contingic, & mort dinrnd lucead labo s capeliendos excirat, atqueinale fudo vuleus fui panemn fuum comedere jubet5 nournis verore t ncadbrcor isu defatigatum laboribus & mole tis diurn quicte debit zeficiendum & recreandum revocat. Cumis ita finguli diebusSolem, Lunam, caterofque Planetas, ueatq com nes ftellas cum Univerf Mole Cre ex ortu cmergere in Meridiem proficifei, ad Oceafium dferri atq ita diem abfolvere, & poftea circa hamifpharium nof ro oppofitum circumadtas nockem perficere, cique per quente dic iterum ex eddem Orientls plagi, ex qude@,priorfo dic emerferunt, exoriri videamus , neceffarium omnin cft, ue Motum di€tumnon modd admittamus fed etia Saandis, utevidentiflimum, & cer iffimum confitcamur, 11 A ter Altrorum Motuscft, quo fingula Coelo extimo filbjedtaSidera, & Corpora Cacleftia non femp eun Jocum, candemque fedem retinere, fed citius eraut tardie us quodyis videlicet fecundum naturam fiam, cx fuo loco motu priori contrario , in finiftram femovere, atqueit ab Occ in Ori ntem n fetri obfe d evata func; quoit intelligendum. Licctuniverfa Sid raco , & Univetfali mota quoridi¢ cum Oricate Sole ad de Occafum properensatqueitaab Occafu rurfusad Orientem proficifeantar, ibide hodie Orientia, ubi priori die emerferunt i Singula tamen rurfus peculiariac proprio fuo motu fiv celeriore, five tardiore ab Occidentali Machinz Creat Plagiad Orientalem meant, & contrario moru progrediuntur. Exempligratid : Navisaliquaab Ortuin Occafum 3 ventis propellatur, ac inilld navi teftudo live coc Jeadomiporta & prora ad puppim pergat, qu propri fuio moru ab Occidente ad Oriente atqueit motu progredictu contraio i, 3 quo feretur cu zr, & ab Ortain Occafum promovetur. Sicnavicftoabripi rot aliqua, atque cidem infidens formica , qua inipfa extrc mitate deorfum motz fux{um repens, proprio fiio & con- trario motu furfum feretur, ac nihilominus alicno motu deorfum abripictur. Ut autem prior Motus Sphera Reftam circaaxem cofdem polos cum Terrd habete cireumyolvere dicitur ; Ttahic poferio Obl quam cirea axem Zodiaci diver(0s 3 prioreSphera axe polos habeneem, & ipfum Zodiacum in duas zquales pares fecantem circumducit, Utrumque autem Motum plan diverfum cffe arque ideo axes & polosdiverfos habere teflantue & Plancee & Stellz fixx, qua candem diftantiam femper obtinerent, i uno & codem motu pariter omnes ferrentur, & circa polos Mundiverterentur Na ita fempereadem diftantid non foluminter (e , fed etia abipf Linci quinoiali abeffent, cujus contratiu BUC TS R comperimus, cum hodie flellas fitum fuum' mutae didicerimus, & alids ctiam quoridic Solem ac cxteros Pla netas modo propiores Polo, Arético, modo ab hocre ‘motiores, & Polo Antar&tico vicinio es efle videamus Duoigit hi motusi s te m & Occidentem con frati plant contrarii funsOrient ab Oriente in Ocel dentem pergens, & Diurnus, Unu uti diximus, nuncupata toti Afrorum exercirui communiseft & cundta fycbre viore five longiore gyro,, prouta polis temoti ra propiora fucrint , viginti quatuor horarum , five aut uniu naturalis diciintervallo circi Terrenum Globum circum vehit: Alter contarius, arque ex Occafhin Ortam procedens, proprius efe dicitur Altrorum, qui ex cujusyi naturd proprid cxifiens, etiam definitum tempus no unum quidem, fed fecund varia corpora, varium diverfum naltus e, & citiusum au tardins Corpora Coe. efta fecundum ipforum propinquiore aut remotiore Acentro diftantiam circa Terra circum olyit. 11T Ter- Teaiu tius Motus in Planetis obferyatur , qui inte rio- Mow siem, & Meridicm intermedii modo ad BorcaleScpten m plagam, "* non ramen ultra Caneri fignum, progrediuncar mod inde ad MeridionCocl oram recedentes, Gapric ni figno regeeflam fuumale finiunt. Unde modd Borealer.. modd Auftrales fne , quo fixis in Firmamen neutiquam contingie, qua licetfelli tamen exhemifphario fuo, in quoctiamlocatefedes fase, nonvagien diuntar, fieut Plancte, qui ex hemifpherio Auftralesce..i Borcale , & exhoc iterum in Aufirale commeae folent In genere autem de his Cacleftium Gorporum moribu quis rogare poffee, an Voluntarifine, anverd Natura les? Sealiger ob mrices intelligentias, feu Angelos, qu Coeleflibus corporibus praefle dicuntur, ipfis Voluna tium Motum adferibit: Zeharella yord cumNaturalem contendit,, qua fententia eft verifimilio , cum non ide fequatur, quod Angelus alicui creature prafit ctia motum voluntarium habere, quandoquidem itacamarguc do ctiamaqua & aliis rebus cjulinodi Motus Voluntariusefleeattribuendus Ex ha@tenus dito Coeleftium Corporum Motu Triplici in corundem Ordine & difpofi ione conftituend inter Aftronomos diffenfio cftorta , ad ut diverf d Schemata Compagis Mundanz, divetfe Hypoth fes cnarie difpati Ordin Corpora Aftralia, difparique feric digeffe- Trstypo zint. Harum Hypothefidntres pracipuzrecente tar 1. Ptolemaica, Otbem terrarum tanquam centru medio locans, & careros Orbes Ceelefies circa Terrami fbi invicem involyens 1T. Copernicana, Solem in Univerfi medio ponens, & 17 ‘Terr cum Lund in fex reliqu er s Planctas fedem fua afligoans 111 Brahea Prolemaicam difpofitioncm emendans, Solis orbem cum Spharis Mercurii& Veneris inter Ter- zam, cum Lund, & reliquos fuperiores tres Planeta Collocans Harum trium Hypothefibn plane aphice Teones, ut &l Unanometrim fpedtancScenog es delineationes, cum fuls defcriptionibus jam fequuntur P A |