OCR Text |
Show PLANISPHARIU GrLoBus TER & 7 inhujusPlanifpharii mediculuoss Tian. fio intimum locum obtinens, centri in totd Machin Creatdvices fuftinet,& Luna, Solis,atque OQaye, & extime Spharz circulos maximos concentricos habet, ird u Tresill Sphiera, Lunaris, Solaris,& Fixarum Stcllarum fecirca Telluzem, immobile Univerfi Centram cxiftentem moveant, & quidem propriis fuis ab Occafumin Ozcammotibus , dum interea eriam alio fio motu per f conficiunt Diurnum illum Motumab Ostu in Occafum quemd Primo Mobilinon habent, quod hoc Syftem eracen- queac Copernicanum , penitus ignorat. Terra igitu dunia- Centrumft i Lunaris, per quam Luna Menftruo fpa228915 g circa illud circumducitur; Gentrum etiam Girculi SoPGP i annuo ambitu Tellurem ipfam circumcuntis; Ettandem Centrum totius Spharz Stellarum Fixarum, qu Leatiflimo motu iginti quinque millium annorum , prztex Motum illom Diurnum, circumvolvi dicitur. Circ Amohe- Teree Globum verfatur Atmofphara, five Acrcrallior ioru vitutum vehieulum, Afifaliu & fuperioru infe influentiarum particeps, & pars fubtilifimee ilfus fubftanti Atriz, fou Aurz Atherke, inqud corpora Ceelefti 2 fluitant,& propriis fuis atque innatis,aut ctiamadyentitii ‘moribus (in dubio enim adhuc verfatur, an propriisfuis rychon anyerd adyentitiis , ut utrifque moveantur) curfus fuo Peragunt, Statuit autem Z)che, Coelum liquidum & con Chiia - tinaum efle, five fabflantiam quandam tenuiffimam, pumam, & fuxibililimam, utita dicam, in qud per totam Machinam Creatam longé lateque diffafa , & cunét fpatia vacua occupante omnia corpord, vi quidam natu, abfque omai ?imzalia Principio Muadi hucufqueibe pedimento certis tamen legibus, & conflitutis finibus moveantur, Si Primam Creationem, & Separationcm a Aquwsm Ommipotentiffimoillo resum omnium Creatore, & drchite fsto. g7, prolst intpexerimus, nibil nifi Aquasab Aquis feparatas, & crafliores inunum globum compadas, fubtiliore vero dcraffioribus clevatas cffeinveniemus. Unde appazee ex Aquis craffioribus Terram & Aquam in unu Globum coaluite, ac Aquiscecleflibus fubriliflimis, fiv Subflantid illd tenviffimd, aur Aurd Acherid, vel quocunque alio nomine ab ignorantid noftrA appelletur,, ciccundatam fuifle, five jam intotius Univerfi meditulli nata fucrit,mquo conftiterit,five extrailludalium loc Quisto- €x Sxcris Literis colligi perfedé nequit. Haud abfurdn i Uni:xgd foret opinari toram illam Molem totius' Univerf vaieles: Creati ubique repletam effe, aut potius nihil alud exi flere, quam tenuiflimam & fubilifimam cjufmodi A quam Atream , aut Aérem Aqueum, fubriliffimum & tenuiflimum ignem in fe continencem, ex quo ignca ifta Corpora exiverunt, quodyis fuam propriam naturam es icta complectens & qualitate & innatas fuas prop Corporum proculdubio fue Atmofphar nvolucro involutum. Veol rifimile enim videtur ejufmodi Corporalgnea & Aquica atque perpetuoardore, tanquam perpetui ignes,lagrantia ctiam perpecuos fuos halitus fubsilifimos cmittere, fubtilitate tamen circumfluenti aéri non refpondentes, adc uc aliquantd cralliores , aérem circumflucntem ctia crafliorem reddant , atque hoc padto Atmofphra quandam efficiant,, ficut fami & nubes , aut nebule Luzde. rem noflrum denfiorem reddere folen. Sic Lunz Atmool (phara tribuitur tete Scieinero in Rofe Vefina, lib.4. part 2.cap. 27.ith dicentc : Huc pertines Lunaris Perimesrs, i Solaribus Eclipfibus b Solepofitiy infolita fluctuatio, & maJor , webementiorque, quim fit limti Solariz trepidatio, e o Aflronoms wrguunt Atmofphersm Lunarem. Addit po 10 Sebeinerss: Audi quid hac de re infignis Mathema cus foribat ex Eclipfi Barcinone: fe obfervata ipfo Natalis Domii die . anno elapfo 1628, Deniquc in cadem Eclipfi; ait, obfervavi rem in Luna Soli fuppofita admi Reiphai ).-n "epdaio Hwau BRAHEUM 4 ‘pirent. Hae eraditus ille Mathematicus Obferyator c a@us anno 1629, 12 Jan, Romam perferipfit, Cujus acutodifcurfui, quid infitfallacke , Aftronomi necdu invencrunt, Refricat mihi hujus experientiz enarratioi ‘memoriam fimile quoddam cxperimentum in Solc 5 ab Siueex initio inventi & me Solaris Phanomeni, hucufque fem- beine peranimadyerfum, &clthoc, quodSol preter tremo- f £om faum marginalem, quem tamen non fempet fpe@tandum prabet, prater exafperarionem frequenter exhibitam, de quibus alibi fept, ctiam quafi quadam repentin fulguratione, toto fuo patente hzmifphario quaquaver fus, exquo corufeat, haud aliter ac i intus concept intumefcensluce rumperetur, & in flgetei morem effulgefceret, jubarc momentanco fubfultans, de cujus Phafeos origine, caufi, modogue meritd pofiet aliquisam bigere ; Utrumex Sole, analiunde prodirec s imos ata7is in Mundi Toviali ad Lectorem prefationearbiteatur hujusxei caufam effcintcznam Solis fcintillationem, & quafi TnternsSo quandam fulminationem, & cbullitionem materia So- s/ laris. Hicenim, inquit, ratione vidi fuperficiem Soli comimoveri, non aliter ac aurum & fammo caloreliquefatum, in quo fluxu Gunilis commotio , & quafi fulminatio exiltitin fuperficic Auri &cc. In his Simoni<Mario R Pater Raphaél Averfs ctiam allipulacu,, qui vult omne Stellas circh faum.centrum converti, & fic intillace Galileus, & Kepplerus apud eundem Simonem Marinm Phenomeno 7. & alibi, Atmofphzrd liquidd affeveranter Jo- Jovisatvemcircundant, quibus Attronomi certatim confentiant, ™0 Rem ipfam admodum verifimilem videri inde lique quod Corpora omia, ficut& ipfa Terra , in Univerfd ill Aurd Ftherid, five Aére tenuifimo & fubriliffimo fluGuantia & natantia, ob calorem faum intcroum, qu praditaipfa cflc, & vigere nemo negare potelt, continua exhalationes emittant & expirent, itcrumque eafilem reforbeant, ur iplorum ignis& vita confervetur Aérem Artgin cnimignis exhalando & cjiciendo parit, cumque itcrum infercforbendo, ventilationem ejufimodiafliduam & reciprocam efficit, qua ipfius vitz, &confervasioni ade neceffuria eft, ut fine ipfi neceffarid fuffocetur, cxtinguatur,& evanefcat. Docet nosidem vita animaliumaffidud 4% alio refpiratione& ventilatione aérem emittentium, & reforbentium, qud atrra@ione & expulfione aéris continud aflidud, igne & calorem faum internum refocillant, confervant, quialias inc ventilationibus ejufmodi extin guerentur,, & perirent. Agrem talem, feu exhalatione illam anhelitus noftri, aliquo padto crafliorem cfic, ipf aérenos ambiente , nobisinnotefeit temporibus figidioribus, quibus illum, inflar fmiauc ncbule, ex orenoftro cgredientem cernimus, qui fumus in largius aliquo vitrum infpiracus, in aquam refolvitur, & nos ex aqu orir & vivere indicium facit. Aeritaque craffior fubri A Jiori adri jun@us, hunc condenfat & craffiorem efficir, at- Gl& c queab cjufidem hujus occurfu repreffis , & ad corpo cjufmodi Spharicarepercuffus , Atmofpheram illam circumcircd ipfa hac corpora necelfarid efficere deber. Ho obfervafle & refpexifle videnturacuriffimiili, & fubrilifimi Philofophi & Aftronomi , qui cxcuflis nugaciflimi Peripateticorum Orbibus folidis, Aérem per totam Univerh Creati Machinam fediffandere crediderunt, aut ctedunt, & quidem crafliorem, qudalicui corpori propio eft, aucfubtiliorem , & tenviorem, qu ab ipfo longiu removetur, Hin cuivis cognitu facilis crit barbara ill Paripateticorum Philofophia, folius crroris antiquirate & Magiftri errantis authoritare dogmara fua abfurda Lite- rariz Reipublice obtrudens, & praconcepra opinioni carceri liberaliaingenia includens, quz:torabfurditatu tencbrisinvoluta, quzanté pedes funt, cernece nequennt tantum abeft, ut ea videant, quz tim longé remota pforandam : Nimitum peripheria Luna fuguabat, & tre- rum oculos penitus fugiunt Luxa, Lun& CiRourus. CONCENTR1- Tawa pidabat plurimum ( Solis peripheria vel nihil, vel vald parum erepidante) non aliter atque mare fluétibus agita- cus Lun A Affiduus Sacelles Terre Luna , can#om , atque unda undam pellente. Unde cgo collegi dem in hoc Sytematc, quam in vulgari Hypothefi, fe- Luna feSpheram Lune Atmafphsri quidam non minore, G fortalfe dem obtinet, & cum duobus fuis Circulis Terrx con- denant evaffiore circumfifas effe quim fit Terra. Videat Reveren- centricis, cxteriore nimirum & inceriore, medium & de~ tia Veltra, an bent collegerim. Certé non reperio aliam ferentem arque excentricum Luna circulom, cfficiencaufam, cue femper, in cadem Solis altitudine, peripheria tibus, Tellurcm ambit. Infimu ergo inte Planctas, Lune magis trepidaverit, quam peripheria Solis, nifi Tera proximum locum oceupat,, locaraibi, ubi Com- Quopsa hanc, quod radii Solares & vaporibus Lunam ambicnui- ‘munis Senfiss eam locatam cernit, nimirum Terrz aded Copernicu bus fuctintintercifi, unde pro Maculis Solaribus.& Co- propinquam, ut 4 nullo Planctd incercipiatur. Nec Co- & metis major Jux videturoriri, i, uc & Terrz, Lunzque perniens cam A Terrefiri Globo feparavit, | huncex pim g Globo, ita ¢ reliquorum Planctarum Globis vapores cx- Univerfi meditullio exturbatum,ntes Planctasepoficti, t it |