OCR Text |
Show PLEANIESRE A RIV- PTOLEMAILCUM S MACHIN 7 ORBIU MUND Ex hypothefe Prtolemaica in-plano difpofita Oclusto CULUS HOMINIS inter- fimum, in Alexandzind Schold Mathefin indefeffo ftudi excrcuit, primus hujus ipfius Hypothefios Author crecum aqué globofum corpus faci- datur;_fed quia cam ab antecelforibus fuis, quafi pe ) cncem fpediantis , ac faprd fc a ‘manus ibi traditam, in meliorem Ordinem redegit, ) rem , & reliquam Ceelefiem Re- accuratiore curd exaliorum Obfervationibus praceden/{ sioncm intuenis, totam Univerll tibuscxpolitam in Reipublic: Lirerariz emolumentu 3 torius Compagem ordine fibi co- produxic. Ex Humani Oculi intuiru ipfum Hypothefi gnito difponit, & fe quafi cen- ortam modo diximus , atque ided afpe&um hamanu trum omnis dimen(ionis confti- cjufdem Primum Authorem conflituimus qui implicif tuit. Quaqud verfin autem fai vifis redios emitrit,, ad- fimum hoc Schema cum Oculo Humano maxime con¢l cd confiftentis, & fub fe Terra ‘mirandd rotunditate fornicatum, & concameratum Ceel opus, quod ubique Terramincludit in afpetum fau cadens, miratur , atque Terreftrem Globum in medi tanti Operis pofitum autumat ,utpotea cateris Corporibus, tm vafti domicilii incolss, undique circumfafum Commuis & circundacum. Hinc nata communis &cvalgatailla Hy feothe: pothefis, & communis illaopinio, qu externo oculorum fenfui convenicntiflima , Terrenam Spharamin to tius Compagis Mundanz medio immobilem locar, atqu exei Centrum Ubiverfe Rotunditatis Spherice, Terxam circumcirca cingentis, facit: Reliquaverd Corpor ‘mobilia, quodris fuoloco & ordine extrd Terram ponit atque ita fimplicifiimo intuicu contenta co modo cunda digerit, & cd fericdifponit, qud fmplici afpedtui feconfpiciendaofferunt. Cum verd Oculus folus ad hanc dx fpolitionem expediendam non fufficeret, utpotequi ultr Lunam dignofcerc nequit, qu Corpora fublimiorem aut humiliorem fedem obtineant , Geometriz auxiliu adhibere coaétus cft, ac Inftramentis Geometricis fabricatisca fupplevit, quz ad perficiendam Hypothefin fua £ibi decficexpertuseft. Sic nata Corporum omnium totius Univerfi prima difpofitio, & digeflio, quz ex incunabulis prodeuntes exinfantia rudiad aliquantd firsmiorem wtatis flatum Aflronomiam deduxerunt, & cognitionem dederunt Elementaris & Cerleftis Mundi, i quo pofieriore, rurfus temporum decurfu, detet fin Corporum ipforum per totam Spharam Ceeleftem difperforum difcrera fede , & diftantiz, quas oculo dignofe re & metiti non valenti, Geometricorurn Infirumentorum operationes porrdmonftrarunt. Hacigiturocca fio modum obtulit Schema Mundanum figarandi, &for mandi, Corporaque omnia fecundum fedes &diftania fuas in Ordinem aliquem digerendi, & difponendi cuju Businea: author, digeftor, & dimenfor fuit Ocalus, partim pro190U prio inruicu, partim Inftramentorum Mathematicoru auxilio fuas operationes perficiens, & Univerfo Creat fuorum Corporum difpofitionem & Ordinem rum Scienti Afronomice inventionem ac productio- = nem jure ac merito fibi, & revera vendicet is difquirendum relinquo,, qui figaciore nafo hac odorari poffun, Simplicem ab initio cognitionem, & ufibus hu‘manis accommodatam, ac inter Primayvos homines verfatam ex Sacris Liferis conjici potelt. Chaldwos porrd , Childsi & Zgyptios, fiderum primos & antiquiffimos fcrutato- 42 zes Afironomi Scientix cognitionem temporibus illi antiquiliimis habuiffe ajunt, ficut in hojus Operi Praelogni 4. 90, 91. & 3. fufius indicaturh eft. Anié oculo iplis verfabantur Altra, in quorum motu obfervalle ipfos Motws credibile et quotidianam illam Sidezum cx Oricntalii frore Occidentalem plagam curfitationem, & ex Occafinin Oricntalem Calipartem reditum , ita ut hze motio circulasis unius dic& nois , id eft viginti quatior ho rum fpatio abfoluta perpetuam & perennem omnibus arnis, omnibufque ¢jufdem partibus circumyolution illam confervet, & immutabili curfu continuet, Prater Aler hunc autem Motum alius (¢ (pe@andum, & obfervan dum cxhibuit in Firmamento & Planetis, qui priori plané contrarius fidera ifta, prioreitinereab Ortuin Occa fum proficifcentia, contrario impulfi,ab Occidud Splhare Caeleitis parte in Orientalem plagam provehit; dete minatus quidem & certus, fed tamen non qualis & idci tempus in omnibus obfervans, quandoquidem horu fiderummotio celerits, iflorum tardius peragitur : Qu in cafi & Prioe onnind diffentit, qui definiti vigiotiiosarum {patii terminum nullo unguam momento egreditur, fed cundem immutabili neceflitaris lege empercon- fervans cun@ta Corpora Aflzalia tno, codemque temposis intervallo circumychit, licet nonnulla in breviorem aliain longiorem gyrum, prou ab Zquinottio el propiorevel longiore diftantia fucrint remota, agantur, Ex Utiufqu his motibus contrariis dicrum & noctium diverfis tempo- < Oculis fubjetam difpofitionem adumbrans : 1ded quo in tam aréto & brevi fpatio Corporum tam longiflim interyallo interfediffantium cxade dimenGioncs dari non potucrunc, Planifpherium Prolemaicam appellamus xibus, ac in diverfis Terreni Globi locis breviorum longiorum viciflitudines, totius anni variz & maltiplices mutationes, partium quatuor anni infinite alteratios, dicrum & horarum creberrimz murationes, & ipfiu aérisinconflantia mirabilis, & in horas ac momenta mutabilis pate, mortalium ingenia ad indcfincntes Corposum Caeletium obfervationes & infpeétiones impule runt, ut fummo ftudio , & maximi contentione iis explorandis , & inquirendis incubucrint. Praciput ver cum & Agriculturz, & Navigationis, atque multaru aliarum ationum humanarum conditio poltulaverit, u tempeflatum quarumcunque ratio accuzata haberetur, tot ac tanta temporum viciflitudines maxime neceffaii Peratonm wemporibus , poftannu i nato Ghriflscent &o Affyiis, Chaldais Babyloniis, Bgyptiis, caterifque £2 Hanc non abs re quis conjecerit primam fuiffe Origine Schematis, & Hypothefiosillins , qua Terram immobilem in totius Machinw Create medio loco pofuit, to yenicas', caque de caufd pre cateris verifimile apparens in lucem produxit, Quznam verd Gentium Primava. Genves tiufque omnium rerum creatarum Compagis centru conflituic » ac cujus Iconographiam planam hiac prafen thiagho delincatio rudis ob oculos ponit, nullam veram diftantiam ipforum Corporum & Sphararum obférvans, fe rantum rudi & eraffa cfigic rudiorum & imperitioru non quod Clasdius Prolemass celeberrimus ille Mathema- obfervationibus perciperentur abiis, quibus finc carum ATk ticus, & Aftronomus, qui Hadyiani, & Antonini i Im- cognitione rerum fuarum fatagere non licebat. Hoc pa- puylent vicini |