OCR Text |
Show Gl e i S 3 COPERNICAN I SYSTEMATI llum depiGum, qui Verbi e Bguinadii Verni notatus cft, fisat, alerd dimidi parte incerim obféuris tencbris no@tur& obféuritate obdudka fingulis quatuor & viginti horisab oceaflin oztum el histead Elipticamfpe Orca i Lo 2, Nonnulis Plancta fecundarius3 qui Tester Lws O erlium, itdem db Occafi nulpromoyeri; cx Libritranfibic in Scorpionem, & fac Corpotis pérpetuusaflecta, ab codem circa Solemannu pogeellae, Giee "yt Sol nobisvideaturexArietcin Tanrum fgconfer- motufertur, licerinterim criam propriu fiumcired T re; Sic TellureSagittariumingzeflo, Sol nobis Geminos lurem motumhabeat & cireumeircaillammenftruomor ingrefTus videtur, undead Cancrom pervenire & nobis Sol- fexatu, Hlic periodicus nomine, A natra inditus, & pec+ Ditlum Aivumcfficereipfi credimus, cum amen Tere petuouniformis, eodem prosfis'modo in Ellpfi it circa - raadinfimun Eclipticelocum, & Signa, quenos Hyber Tetzam, actaterorum Planeratam cirea Solem, ucdoQ navocamus, peveniat, & Polo fio Septentrionali maxi- fimus Ballildus i i3 Affrinomis Philolaied (6, 3. cap. . do‘mam inclinationezi habeat, ue hic ex Figurd appofic pa- cer. llle, quo Luna,circ Solem, Mundi centzum,a Terra et qua Tercam ad Capricorni fignum pervenigntem o- circumfertur, Synodicus vocauir,- atqueannuo fatioabfienidens, Solem nobis ad Cancrifignum peryeniendovi- folyifoler, 1a Typo hoe nofiro Morus cjus propriuscir deri efficere Solftitinm AFftivam docet. Hine fuum polun Terram, lincd ellptica circa quatuor 1 Septentrionalemteru fenfima Sole declinando, écalre- fzes circumdudid, aduimbrats cerniur, Globos Terre& Mars, Crncurus Mantis, Duoru tum Aufiralom propiuscidemadmovendo, Terrefiris Globus per Aquarii, & Pifcium Signa, ad Arictempereit, ac Axxonun INTERUALLO SoLzy CIRCunEyan san Sol per Leonem, & Virginem, ad Libram profectionc 13, Superiorum trium Planeearum infimusctt Mars, Soapparente transforri cemitur: Atque_ hoc pato accidic lom Cum reliquis cizcuitus i centzunyhabess, non mod Fquinoftium Aurumnale reverain Arictis Sizno, quime- fecundum Copernicanam , fed etiam Bahena HypoVis in Librd illud contingere arbiteemur. Porrd Tellus thefin, in quaram utraqu Sol centrum reliquorum Plane- ‘poft Aquino@iuminmedio Eclipticz fattum, & exaxe & tanum conflituirur axquatore fio cum Mundiaxe & aquatorecoincidentibu %. Jorizex. Via Jovis, Sratio Duon ortum, in Eclipricd ulterios afcendit, & ex Arietis fizno o1 Axxonun Sz Revorvensis, Superorum Jurrea per Tanrum, & Geminos ad Cancrum properat , atque triumn Plancarum medis Jupiter, antiquam fuam in Unirerum facit, ucSolem ex Libr per Scozpium , & Sagitta- veif difpofitione, fedem obrinet, quam ipfinonmod rium ad Gapricornum feftinare opinemur, atque dicamus, Veteres Altronomitribuer folic it fed etiam recentiocumartingere CapricomiSignum , axque Solfttium Hye resaffiznare omnes folent bernum operari, cum tamenillu revera,, Tellurisrefpet k. SAzURXUS. SEMiTA SATURNI, Qui Tri Sazunontingere foleat, quando ad Cancrd fignum in Ecliptici - erxTa Anxxs REvorvizux. Satumusnonmodo increfiioipfa perexic, & polo fiio Scptentrionali Sole Superiorum trium, fed etiam cxterorum Exronum Supremaximé averfo, ac meridionali mazimé ad eum converfo mus,iidemin folich i fede locarus ft, in qué omnes V Solfttium Hybernum in noftro Seprentrionali, & ros Aftronomiipfim coflocarnt, & noflritempori Arvumin Meridionali Hemifphario cyenire comperit, Tan- tifices Aftronomie dediti quogue reponere folent dem ex Cancri Signo per Eclipticam Tellusiterum def¢enZop1acys, Ex SPuaR A FIxanux Ixwo- Zons dit, panlarim rucfis per paraflelifmum fium polum fupe- 31118 Ex Consastexs. Syltema Copernicanum 9 siorem vefs Solem inclinando, & inferiorem declinan- Scenographico hoctypo afpeQtui oblaru Zodiaco, duo do, donec, peragratis Leone &Virgine, Libram offen decim Signa Ceeleftia comprehendente, & toram Fixaru dat, & Solfiti Verno horas exzquet: Stellarum Spharam fignificante clanditnr. Signaipfa Coc tiquali Patio nothurnas , atque dinrnas Ieflia divifa funt fecundum vulgazem Hypothefin Prole Durm Solis motun apparenteminterim cx Capricom per ‘maicam, atque fecundum Copernicana incelligenda fun & Pifces procedere, &ad Arietemporrdacee- ut fequittr. Capricornus, Aquarius, Pilce ria igna Hy jex Aquaium derenobis perfiiademus, Atque hic efttriplexille Tellutis bernapro ZRflivi tribus gnis habend nam quand Morw" Motsa Pythagoreo Copernitanis inventus, Diurmuspu- Terra in ipfisverfarur, in Hemifphariofanc Seprentrionali ta, Annuus, & Motus Inclinationis, ac Declinationis fias, &cin Meridionalf Hyemsviger. Arics Tanros Gemi quos hic Figtrd imperitiorum oculi dilucidius cxponere sitria Signa Verna fecundum hane Copernici Hypothefi Inaroob: conatifumus in quibushzc obfervanda func ria Signa Aurumnalia, quia Terreno Globo nhis ri 1. Tellatem fingulis yiginti quatuor horis femel fecun- bus igni noftrum Hemifpharium Autumno D dum fum axem ¢ movere, & Annuum Motum eff- nobisautemconfttuto, oppofitumn Vere gauder. Cancer, Leo, Virgo 2. Sunmaxe femper perpendicularem,, & cum qua tore fiuo femper parallelum cum axe, & zquatore mund continere 5. PorEllipticamcirch Solemafeendendo & defeendendo,inipfius punctis duobusintermediis, Mundi Hquato 5 rem fecantibus, five in G@tionibus Coluri Zquinotiorum, Lineam /& quinogtialem tranfeuntis , fi1o axe & x quatore cum Mundiax & zquatoze bis coincidere; & bia BquinoQiacfficre 4 Utumquefin Polum verfus Solentinclinando, abecodem declinando, induobus punétis Coluti Sollifiosalide. rum,Eclipticam dividentibus, duo Solflitiacaufiri quo"% rum unum noftei Hemifphari Septentrionals efpeciu /B fivum, & Auftralis refpeétn Hybernuin, acquefic &contrario alterum noflri Hemifphariirarione Hybernum, oppolitioccafione Afivum nuncupari folet s 5+ Avnomunum Telluris curficirea folem, pet duodecim Zodiaci figna, conterl, eumdque motum ided an‘Dunm dici : &=qué ac Diurium ab occalis in. Ortu ier 6. Terram fuiaxis pofituram& fitum femper perpendiafounye 107 Mundi parallelum confervan defcenfione &cafceno e, cularem, ur & etiam zquacorem fium cum axe & zqua xia Signa Afiva trium Hybernorum Signorum vices ge- runt, quia Terreftri Globo hec percurrente, noftri Hemj {phaii incol Hybetnum frigus fentiunt; Oppofitiverd Hamifphari habicarores Asflvis fervoribus torrentus ‘Tandem Libza, Scorpius, & Sagittarius, tria Autumnali Signa, fecundum Coperaici dogma, func ria Signa Vern ‘qua Ver Seprentrionalibus , & Autumau Tn colisafferunt, quando Telluren ibi, quamAuftralibu cateris,pro- pinquioremafpiciunt. Suficigitu PTOLEMEO CAPRICORNUSS s 0y 2 Hy Awasiv A TR COPERNICO Sion BERNA. SOy lorbeinl cundimom Difen Sliiio sisfgno - mumCal Terrg refpo- L gupoers eypyyerym | we apparentem S1oxaVer Siona Autyuxa. SoliSte: xaLia Te fpeltufecundd xexcfpedtu fecunmotun appa- dum diotum rentem rum Caxer Sioxa B S1oxa HysenMotws,fione per Ecliptice obliquitazem cfficere, ut polorum fiio- Lr = % 31V Soli xa. Terrerelpo umalteruter modd propius Soliadmoveara Vire refpeuke Quie miod maipforemoveatur, it ut fuperior inferio xemoyearur, & hoe ad Solem propius admoro converf@fuperior Lisi Syoxa Au- Siona Vemya Insauiia. 2b ipfomagis avermacur, Ehaceftyeracaifazqual TusxaLia tatis& Sconriv Ter refped s olis refpedi sitnofium inaqualitatis noctinm & dicrum, qua diverf Telluris inclinatione & declinatione originem fuum teahi SAGITTARIV &c , nonauen & Sole, qui femper dinidiam ‘Tellucs pastern lg Acquehwe et Mundanorum Corporum Difpofiio Copermi 0+ RAPUHA 14 3 ‘pernicana, quam hodit Aftronomorimmajo Pars Phi- thefi conftruendd fidendum non effe; Telliein Diurnoy nomenis Ceeleftibus explicandis & demonftrandis long Aunuo, & Inclinationis Declinationifye Mott moveri aptiorem, & commodiorem judicat; quim Vulgaremil- Praterchinmedium producenda: fnt refponfiones ; quiJam Hypothefin, cdqu de caufd ad uflm firu in Aftrono- bus Copernicani, Objectiones hoeSyema oppugnantes anicisadhibet. Nocvidendam eft, qtibus rationibus per- diluere folent ‘motus Copernicws Ratucsit; Senibus Externisin bic Hypo Cur in conflryilione, & difpofitione lujus Syffematis Copernicus wnlgari Corsiis sdcu Goperncs remoyet Jenfus excpericntiam removerit CUM Ocdrorun Sexsus inAlronomid prim il inftrumentimunus obear, & omnind Terra quic teih, ac yderum motionem aperte teftetur, ipfeque Capericus fine oculorum fiorum operatione Syderummotus & eliquain Aftronomicis inyeftigarenequiveric , jure ac mesicdbic quaritur, cur inhic Hypothefi confizucnda, motu dijudicando illum fenfum reprobaveric, quoinin- vefligando Ceeleftium Corporum mori ormnes Aftrono‘mi opushabent, & ipfehoc Syltema nunqam confiriiez potuifir, fipfo caruie Gapernicus in hic demotu Telluris conroverfid deciden 44, & dirimend , Rationisjudicium potius quim OculoTum infpetionem fallacem rerum apparentium, fequendum, edque decanfdin hiclice dijudicandd ocuos remoMotusdu- vendos effe cenfer. Ratio ipfius petica cftab ipfo moru plen Ay qui duplexc, nimirum apparen & verus, fepiflimeabipl transferarur, quandoguidem Sol utrocunque modo e Cancroin Lconem tranfire apparirurusfir, Sequienticxen plo rem evidentius declarabimus, Eftoaliquis meditersa ‘neusincola, quimari nunquam vifo, femper in mediterrancislocis habitar: Doemicns navi imponatu, & fubitd expergcfiat, ac in motu illo navis , quam remi, autvel propellent, circumfpiciats Nonne nayim immotam, litus aut accedcre aut recedere , prout navis verfis illud tendit, aut ab illo diftedic, arbittabitur? Dum totam i ¢odem faru& fitunayem mancre, nautasinip@, utindoimo terreadharenti, quicfeere, ire, difcurrere munia fua hautica obire, ac terram interim, aut accedenti propio rem, auedifcedent remotiorem eadere qculis fiis cemit atque ided fic & rem habere cered credit. Pari rationenos Cauf me. mortales in Terrefiri Globo in lucem editi, edlcati, & joniino i foluin- bis,qui afluefadli ( quod cerrt majus quiddam eft, qua modd und, aut alcerd vice transfesremur) Sydera nobis (myer oriri & occidere, ac terram conted. in loco firo flabilem "™ dimoro, omnes resvicin, licer ftabilesi focis s confi- mancre facili negotio opinamurs quandoquidemin ip(i flane, moveri mmenvideantar, atqueita verusmotus fitin tanquam domicilio nofirofixoaut quicfeentcs, aut yauii oculo, apparensauteminis rebus, qua quidem non mo- inotibus nos exercentes, pfius partes omnes codem fempe ‘ventur, fed tamen moveri apparent. Experienti hoc mani- fiw incer fe flabiles mancre obférvamus, nullam itidem feftumficils , quicurru provehuntur , autin navi fedentes ¢jus commotionem animadvertimus, ac fidera extra lla emis yentifque curfm fium in aliquem locum promo- verfantia ob altiorem aut humiliorem fitum modd magi ‘vent,& omnes res immobile A ¢ retrocedere & retrogredi adnos appropinquare, modo lon depreA nobisabelf iu asbitzantur, quod & & porti folyentibus evenire teffatur herdimus. 51 nobis ex Terrd in alinm quendam locum Quemed Firgillus ta canens fixum, cx quoipfam intueri pofféms, epredi licerct, haud "¢ Provehimur portas Terveque urbefjuerecedunt difficulter motum Terr experiremur, & comperiremus, fiere Rervinvl Hinc, Arifloreli teflimonio, nibil prorfusrefereviderur, vifus noftifallaciam, que ilis innotefeit, qui cxnavii morco- (ficerresvifa moverl appareat) fiveillaipfa, five oculus terram excuntes hallucinationem fuam deprehendere focalmet: Cemens reveramovestur, cu Iene. Concludunt itague Copernicani cum Copersico Mapimons tus ab oculo impurctur, Ut in na let; quo. giftro fuo, hobis in Terrd cxiftentibus, oculum fempe Xlictn exemplo Philyfophus ctiam confirmat fuam fententiam, & & codem efleaffedtummodo, caque de canf arqu T84 porm folventes adducittefics, quibusterrarecedercappa- incapacin, qui hane de Terre mobilitaze & incptum immobilitat At wo- rec, utmadd diximus, Quocirca Copernicas, & Copernic difceptationem dijudicet. Rationis potius arbitrio tota vesprse - cannihilincerefledicune, five Aflea, qua b Ore in Oc- banclitem dijudicandam committi debere,, atqueipfius juT cafm moveri apparenc , reipfd in Occafim tendant , ve. dicioflandum efft aurumant, utpote certius & melius defpetatoris oculus cum Terrd ab Oceafuin Ortum defera- monftrarue, Urtti hujus queftions de mobilit im- & t T, cumutzovismodo cadem Al apparitur fintin Or- 'mobilitate Telluris parti, tanquam probabiliori afenticn Fxeopls.tum progrediendo pergere, Hoc padtoigiturperindelfe, dumfic' quod ex fequentibus patebicsationibus , quibus five Sol & Cancroin Leonem reverd fe conferreappareat, Copemnican vel ententie fuz patrocinantus, vel contrafive fpetatoruni cum Terrd cx Capricosno in Aquarium xias obje@iones refellunt 58V ocilo difeerni nequit, cumadmodum crebrd continger ' foleat, ntfubjeéto, in quo oculus verfatur,ex fud fation DiomiVo T s Rationes, que ad aftruendum diurnum motum telluriss Copernicum impuleruns ] Eceffarium & utile fui tollere illudinfanum commentam, quod tres adhuc peculiares Ceelos fipr Borgmfu. AMAMentam confinxit, &vatiffimam illam Primi Mobipra Firma- - Lis Sphazram, qua Dinrno Motu omnia inferiora fecum ab maam ziperedicitur, excogiavit 5 quo certo commento nihilinMatiein. plici revolutione , corpufeuli fiadcd parvi, ut pundtiin« fnom lar, totius Univerfieipecta, habearur Primi Mobilis Siioran: concinniu & abfurdius excogitari potefl, deo Terrd fim mitnein fententiam, quinquagics millies, mota i celefita e excedit it ut Punéum Firmamenti quinquagies milJies apidius, & celerius, quam Punétum Terra movea tur._Accedit huc Nature omnia harmonicé praflantis M confiuetudo, qud pufillas res non ad quictem, fed morum, g ac@ contrario ingentes, & vaftas 1cs, & magnz molis corporanonad motum, fd ad quictem componere& conparare folet. 1lla ipfa per quotidianam cxperientiam reftabulofimunus obiens, tantz abfurditati, & inconcinnitat tur, caned tardius Corpor quavismoveri, quantd majori medetur, & removct laborem illum Aftrorum inceflanmole fe extendunt, aded ut ex hoc folo fundamento i tem, quem fioram corporum i violent abreptioneipfa Corpore aded vaft & cnormisextenfionis, timincredipat tamabfiud & incredibilis commenti inyentorcs men- bilis celeritas nec cogitati, nec credi queat. $i, comparatuntur, Acque hoe pato, dum Tezra: iiilius Primi Mo- tione debicd inflitut , Primi Mobilis, & Terte Corpus in- Terret bilismunus imponitur, fars fit ipfi Narura: nunquam per terfe conferantu, facili negori quivis deprchendet, utti f47M ambages praftanti, quod per compendium cffectui darc horum duorum Corporum ad(Cribi. motus jurc debeat. pusse ‘porcft, cum quod per pavciora fieri folet, per plura ficrinon Teea figura rotunda & Spharica, fu pfius rotundita debeat, uc vulgare Asioma docer volubilititem, & ad morum proclivitatemapercd teftat Trabato _ 1L Sublato Primo Mobili, cadit cnormis, & omne Fii iftius Primi Mobilis, & extremi in toto Univerf enomiree fidem (perans illa velocitas, & fapiditas, qui Spharam Creato Corporis, Figuraexterior qux, qualis, & quant inbils illam taneillo fpatio, viginti quatuornempé horarum, cit- fic, quisunqua fiillud e concedamus, ju . cum termam circumfer fingunts que Terre rapiditatem tanquam incredibilis, dic t?& Tm omnem fidem fuperantis, exteillam , affumpto in fio Aquarore punéo, bombardici siorem figuram ad quicfeendum potius, & confitendum globiexfiftula exeuntis celeritati motu o refpondentem, quamad tanta pernicitatis , & volubilitais motur, compuacto fuoin Firmamenti AEqUATOIAGCepto, Ut com= paatam, & magis idoncam ¢ffe crederemus, Num ver alicu |