| OCR Text |
Show PLANISPHZERIU vicinis Gentibus, que primd habitatione regiones illa Afiz, & Afticz habicabiles, & culas reddiderunt, Coc Teftium Corporum motas innotuifle, & ex his Aftroroiz rudimenta & principiacmerfiffe, procul dubio vericati confentancum cft A diis Gentibus Aftronomicarum Obfervationu Excreitiaad Gracos devoluta funt, qui ceterarum Gentium Obfervationes alis pluribus augentes, & inventi fuas addentes, Aftronomicam feicntiam cultiorem, & politiorem reddere ftuduerunt. Excellucrunt autem A Ttconomiz peritid inter Gricos Thales CHilefius Exami flius, oeantiquiffimus, fic peritiffimus atrorum contemplator,tefte Apuleiolib.Florid. Ansximander Milefius, utcrque Zodiaci inventor; Anaximenes pofterioris difcipulus Cleoffrasus, Meton, Helicon Cyicens, Endaiis Cnidlns Arifloeles, Galippus Cyzicems, Timochares, Eigparchus Archimedes, Schols Alesandring, Erasafthents,, Claudiu Ptolemess & aliiplures, qui in hujus Hypothefios, Terzam inmedia Mundi Machind immobilem confiuentis. inquifitione, & conftru(tionc laborarunr, Etenimhun laborem faf€ipientes, & ingedientes, duplicis illius motus contrasi occafione, ac diftantiarum, quas inter Plaictas oculorum & inftrumentorum auxilio deprehenderunt, caufd, Spharas cerras excogitarunt, & Spharic fpaia, aut corpora in Coelumintrodudta finxerunt, 3 quibus ipfi Planctz & catera Aflra circumrapta pereni voIutatione circumagi_credidére, Ed occafione in to Sphara reales pastit fant Coelum , quot motuum diver forum yolurationesin Machina Ceelefti deprehenderunt atqueind fecundum oQuplicem morum ctiam o€to Sphacxas conftituére, fupremam & extimam Firmamentum, ficllas, quas compleicur, fixas nuncupantes, circd qua inprincipio nullumalium motum, quim diurnumillum deprehenderant. Totiusverd Michinz it ordinate Ce trum conftituerunt Terram, camquein medidilli Mol Creatd immobilem quiefeere , & confiftere tradiderunt ut tantz molis ¢ tot corporum ingentium multitudine fine intermiffione circumgyrantis morus fuftineret , totiusvolutationis centrumac quics eflet, cum fine motu ulla quics fubfifterc omnind nequeat. Hiee fuit pluimorum Veteram fententia, ad noftra ufquc tempord propagata, & ab Ariftotelicis féu Peripatericis hattenus fummi contentione defena, licet ali ex veteribus in ald fen. tentid verfati contrarium fatuerine, & Soli in Univerf totius medio (edem immobilem alignarint , ac Terra «cum Luna inter medios quinque Planetas fedentem , corum more circa Solem , ficut priores circi terram dixére fecircumvolyere afferucrint, ut in fequentibus Defcri prionibus docebitur Nia Ewmen. _ Vocantur pored hz Sphare ctiam Orbes & Circul maus, Ceeleftes atque Ceeli, in quoru Numer Ordine pon folum Antiqui Aftronomi, verum ctiam Recentio res Phyfiologi, Aftronomi , ac rerum naturalium Scruta tores fententiarum divortiis divifinter e diffentiunt, Ex enimin hoc convenie plerofque ceznimus, quod Satusa Orbis, Firmamento feu Sphare Odave proximusfit hunc Jovis Orbita proximé fequatur, Martis curriculu huic fuccedat, ac Solis (phara his mox fubjungatur,, u Chaldais, &hosfequuto Cieeropi aliifque plarimis plaity e adhucplace: gt amen, Pl & drfosels ut Plutarchus ib.2.c. 1. deplacitis Philofaphorum. & plat 12 lib. 32.de Natwrd, pag. 713, teftantur, mox Marti Mercurium, & huic Vencrem fubjunxerunt, atque Solemho fequi flatucrunt, cundtis Lunam fuccedere, Terraque vi ciniflimam cffcaffirmantes : Oavum yerd Coclum, fiv SupremumOrbem,qui Firmamentum appellacus, Fixaru fellazum fedes cff. Primi Mobilis vicem obize arbitrat fnt, atque ided reliquos Planctarum Orbes viginti quatuior horarum fpatio und fecum ab Ortu in Occafum contrd Signorum feriem abripere, & ftellarum motu diuenum cfficere. Sic Plaro, Arifforeles, Higparchu & ali OtoSyie. cum o£igypeiss, OQo Spharras numeracunt , Firmamen tum nimirum, & feptem Orbes Planctarum , qua omnes fecundum Ariftotclicorum , & Peripatcticorum opininem, reales, five revera in Ceelefti Regione exiftentes cunétas (ellas, ceuclavos paricti, infixas fecum circnmvolvebant, ab Ortu in Occafam Primi Mobilisviribu xapte, & proprio (o motuab Occafuin Ortum profecta Has Eudoxu & Calippmiterumin 53 .vel 5. OrbesdiftinXerunt, ut dyifoteles ib. 12. cap. 8. Metaphyf.G Kepplern €4p. 3.pag. 6, de Motibus paris teftantur PTOLEMAICUM Tofteaguam erd Prolenseas inter Veteres Atronom in Aftronomich Sicentid verfacifimas Zimechard& Hips parchiobfervationes aceurato cxamine perfpexi , omnind pervidit, Sphieram Oavamadhuc peculiari mo tuex Occaftin Ortum quidem ferri atque codem tardit fimo , noluituni & cidem Orbi canfim & effeétum Gmu aflignare, fcd Nonamadd dit, qua Primumillam togius Noracddi Molis Create circumcirca Terram Motu Primi Mobilis officio fungerctur, & cundem, quiefficien Diurnus appellatur, inomnes fubjeétas Spheeras operaccur 2eli temporibus, utvidetur, Ofto Corliantum Ariffoagait funt, Sc filicete Planetarum , Septem Otbes, atque Odtavus Stellarunt, qui ctiam Corlum Stellacum ac Firmamentumappellatur. In his omnibu erunt fimpliciflimam & quoridianam ex Oreu animadver in Occafum mo- Motte tionem,, que cunétis Mortalibus dilucidius & clariusin S 0 oculosincurric, quamillaaltera ex Oceident in Ortum & proindecitius quoque et animadverfa, Univerfali Simplex dicitur nonnulli Motus, ac Caclo Univerf tanquam Corpori Simplici Naturalis , cum Corpor Simplict & Nagurali non poffic abintrinfeco & Naturalite nif unus & Gimplex morus convenire, atqueid propret Corlum tanquam Corpus Simplex natua {ud uno fimplii motu naturali volvi & moveri debeat. Tot tut hicmotus convenic, prater quem poftca aliusCeeloigi- eltanimadverfus, dumin {eptem fyderibus crroncisapparuit, A quod modd conjungantur, modo fibiinvic <, modd longiore , modo breviore nter mfc opponan fpatio difent; in cxteris verd flellis compertumeft, quod femper codem modo oriantur & occidant, candemque difantiam inccr ¢ obtincant, Hic morus anfim prabui Veteribus , ut Corporum Coelcftitim circumeutfitationes in Oo Sphaeras diverfas diftinserine , Erronefqu feptem diverfis feptem fpharis disjunxerint, & reliqua fecllarum multicudinem in unam Spheram, O@ayam nimirum, compegerint, atque huic cidem Prim Mobili effe & virtute ta afignarint. Quia verd hiz oo Sph oninibus Phanonicnorum Caelefium affectionibus demonftandis& falyandis non fufficicbant, incommoditacibus variarum obfervationum ope, ac temporis progreflu detedtis, Poftcriores Afronomi obyiam ire fluduerunt, & aliarum Sphararum additione difficultat illas amoliri conati fant. Ed de caufa Prolemens, utmodo iximus, Nonam Sphzram adjecit., cique Printi Mobili Operationem totam Univerfi Coeleftis mole circum Terrefirem Globum , aur potius Elementarem Great& Machinz partem , circumvolutione diurnd rotantem attribuit , quem CA/ffaganss prelfo pede fequutu e Polt Prolemanm, & Alfyaganum annis mille, centum decem clapfis fequuti funt Aftronomi Alphonfini, ita di&, quia convocati ab Afphono Hifpaniz Rege, Afironomiz emendandz ipfius jufl, & fampribus operam derunt, utin Preluguio pag. 114. monuimus. Hi deprebendentes, Stellas Fixas poft Prolemei tempora declincatio7es fuss variafle, propter motum tertium & Sepentrion verfus Meridiem proficifcentem, & inde ad Borcam remeatitem motum trepidationis invenerunt, atque Deci- SharaD ‘md Sphard reliquas auxerunt, cui Mobilis Primi munus €imiUniverfum Coelum ab Ortu in Occafom rapicndiinjunxetunt, aded ut Ceeleftium Corporum Primarioru Spheeraad denarium numerum excreverint. Ipforam fententie fubfCripferunt poftea Parbachius Regiomontames, alii faperiorum fzculorum Aftronomi, quibus hxe Corporum Ceeli Primariorum in ot Orbes divifio placuit utpore ipfis neceffaria vifa , quas totin Pheenomenis Cac Leftibus difficultates tollere poffet. Tandem factumett, o Undccimus Orbis accedens Primi Mobilis Univerfu Ceelum ab Orcuin Occafum rapientis munus fafciperet ac fubjedti duo proximi , nempé Decimus,& Nonus Tre‘pidationis feu Librationis motum regere dicerentur; Decimus nimirum Cecli Cryfallinialterius , feu fuperiori nomine inter Aftronomos coguitus, qui Motum Anomaliz Obliquitatis Zodiaci dirigere creditur 3 & Nonus Ceeli Cyfallini urius, fen Inferioris appellation fignitns , quem Motum Anomalie Procellionis /Bqui-in nodioramgubernare ajunt. Totam verd cunétorum horum Ceelorum feriem clauferunt Theologi adiicicnd Ceoelum Duodecimum, nimizum Empyreurn, ubi Deu Angcli Boni , & Beatorum Anim: fedem fuam habere creduntur Arqu |
