OCR Text |
Show CIRCUNDATE COELESTIBU 7 Suntantem due Linee dis nimium Globi Terrefyi, 3us DEMONS TRANS, inquocralliore adumbratione Terrs inmedio pofita, & Circalis Celefliéns ubiqu impecinéta Tyronibus Affronamis ; atque Gyfinograph sitioribus rudiore & craffiore afpeétu monfhrat , quomo do fitus Terreni Globi ejufimodi Circulis circundati in Quicno upun e PS BjusCiret dicitur Terra, Lincarum, & Circulorum deferi Trapieos Caneri, & Capricorni Cireulofue dos A Ticoms CIRCUL tamen hac formd majore in rudiorum gratiam cft depi- fuperior majufeulis hisliceris, P o Lus ARCTIcus gus, uted facilius Cirenlorns in co expreforum conve- &inferiorhis, PoLus ANTARCTICUS notatur pienciam cum Cireulis Celefibus intelligere queant Porrd sphera ipa Terrefiric, five hoc Hemifphariumic collocatum eft , ut iplius Axis Axi Mundano refponden oftendat Colurum egiguinotiorum Libram attingentem & Circumferentia monttret Colurum Solfitiorim Can crum & Capricornum in Zodiaco afpicientem , it utomines hi Girculi Terrefires cum Celeflibus appofité conye I confpe@um autem producit Gireulum eAiguinoctialens, quo induo Hemifpharia, Boreale nimiram & Auftral fecatur, Zodiacum3 Trapico Cancri per medinm equarorem ad Capricerni Tropicum tranfeuntem, qui hic Line Eelipricadicitus, Meridianos per fingulos decem gradus diRributos, ut & Parallelos omnes, cadem diftributione , a L. Axt TERRESTRI niant RL S N suor Punélorum Cardinalinm in «Equinaiali, & durn eLiguinodiornrs , & Solfitiorum canfantur, Per cofdem Son omnes erdionixanfeuneubique oftendentes, quo tem. 3 9 clean.sh data import.tsv out README poreSol in medio Ceeli verfans meridiem efficiat, & ub in quavis regione & loco contingat. Demon(irant ctia Pali, altitudine fud , qua Elevatio vocari folct, declina- 1 tionem Solisa e Zquinoftialiad Tropicos accedentis, aut Lariné etiam Pertices vocantur, quod circa illos Celefti HMackina 24. quatuor horarum fpatio circumvehatur Andicing: Ardtici nomen defcendicab dréfo, feu /i atinore, GideIn e xevicino, cujus fhella Borealior jam diflidet cantum Potis. . lo2. gradibus, & 30, minutis, ut vulgd creditur , feu 0 minutis, ut peritiores malunt. Olim totis gradibus duo- decin cum minutis 24. ab codem Polo disjunta fuifl Aondicradicur. Ansaréticns G appellatus viderur, quia vel op" pofitus, velaqualisclt 4rético, & particuladhr, compoitam hoe yocabulu faciens, utrumaque fignificat, Ocu atis autem infpedlio horam duorum Palarum expericntiam obtulit, dum Gellz ipfis viciniores minore gyrocicumwvolvi vife funt, & adhue quotidié videntur , qua Sinliudo ille, qua remotioribusintervallisind abfunt teminrotd fuperaxe circumdugd partes centroSicurauremotiores, & circumferentia propinquiores Amajor circumgyrantur, quamillee, quz A circumferentid ambit remoSt OIS & CCntro funt propiores : Ita cram hic omnc non, minore 8ell, quant cenro propiores, tantd breyiores circuicusfancabfolvun , & quantd magi appropinquant, tantd majoribus circuitibus extremitat circumfo Tancar, atamen omncs fimal, & codem tempori mo mento, perinde aciin cadem rota omnes partes fimul codem tempors arriculo ambitum faum, five majore five minorem, perficiunt, quod in cllis fuper mundi Polis revolutis Primo five Diurno Motu proficifcitur. Stcl. Lzigitur in medio Sphare Catleftisambitu locate, & ab g utroque Polo zquali fpatio diffitx circumferentiam, fe Circulum maximum deferibunt, totam Spharam, fiv fuperficiem Sphizricam in duas quales parces, ufitac Eiemifpherioru appellatione defignatas dirimentem, qu {emperab utroque Polsequali fpatio diftans, & £quaro feueszquinaialis, A Sole in co diem & noétem @quantc appellatus, Hemifpherii Borealis, fe Arétici, & Hemifpheit Meridionals feu Antaréticilimes exilit. Porrdiph Du Pali'h Duobus Colaris ad angulos re@os tranfeuntibus, feinviceim fecantibus interfecantur, & interfe@tioncs gaa- & five Avis Mundi, au nesilla, quz A Polo Arfico re@a extenfione per media Spharam Terveflremad Polum AntariZicum defeendit , & i terraduosillos Poles Aréticum & Antaréticum cfficit. Eju cnim extremitates duzvocantur Poli, & rationefitus di finguuncur in Polum Arcticum& dntardticum iPoru POLUS ARCTICUS eft, quiad dextram Socus"" lis ab Ortuin Occafim proficifcentis fitus, abiis femper confpicitur,, qui in Hemiphario Boreali cis guatore habitane, & ab incolis Hemifpherii Meridionalis., tran eLiguatorem habitantibus nunquam confpici potelt citur ctiam Polus Borews, Berealis, Aguilonards, Septentr nalls,femper Apparens, Polus iundi ArcFicus , Polus Sphar Rede Aytticus, & Pelus Terre Artlicns &c Porus " POLUS ANTARCTICUS cft punumillu Cricun UA¥i extremum, quodad Siniftram Solis, ab Ortui clean.sh data import.tsv out README Occafum motu diurnoter facientis iis fsmper in confpeQum cadit, qui Hemifphzrium Meridionale tran e /£guatorem incolunt , & contri non cerni potcflab iis, qu in oppofito Hemifphario Boréali verfaneur. Appellatu quoque Notiss, Anffralis, Meridionalis, Polus Mund; Antarélicus , Pols Sphere Redte Antardiicus, Polus Terre Ansarciicus,& Pulus ferper latens, corum vidclicet refpeétu , qu ab £quarore verfus Septentrionem, five in Hemifphari Boreo fedesfiias haben Adsapelpis appelatio orta cft 4 curruum vel plauftroru o unde. o, quaaxium fuorum adjumento circamvolvantur Sicut cnim be circum axes fuos circamducuntur; ctiam omncs Orbes Celefles, cum fuis Corporibus, citc ‘hanc lincam fictam , idco Axezs nuncupatam, circumyoli Diurno Motu, 24. horascurf fuo ab Ortu in Occafi abfolvente , ccrnuntur. Unde extremitates ipfius nome Doliwde olorum nai funt 3 Graco verbo weAéa, verto, ficut C recedentis, obfervatione maximé neceffari Nautis, qui Yei in Indiam Orientalem navigantes, & ex Hemifpherio Bo7eali in Meridionale tranfenntes Poli Aréfici confpe@u amittunc, & Ansarétioum confpiciunt, ac viceverfd c Indid folventes, awque in Hemifpharinm Boreale redeuntes , Antardtici Poli confpe@u amiflo , Aréfics afpe@u recuperant AXIS ZODIACI five Avis Sphare Obliquecft - Axit neailla, quzab extremitatemedid Circal Aréfici re@a cx- o tenfione per centrum Terre, ubi Axem atundi medio induasaquales partes five Semidiametyos [ccat, ufque a extremitatem;mediam Cireuli Antarétici decurrit & etia duos habet Polos Ardficum & dnsercticum. Ejus cnim cxtremitates duzz, five apices, aut extrema punéa, in qu definit, Pali quogue vocantur,, ac ratione fitus in Ardicum & Amarétioum diftinguuntur. Uterque 23 5 gradi bus & Polfs Mundi , & 664 gradibus ab oLguatore difat POLUS ARCTICUS ZODIACI cft pun- 2 Qum Axis Zodiaci cxtremum, quod Hemifpherio Boredl a punétum inteefeionis, quA Colaras Salfitiorums Circulum réficum incerfecat, ateingit, & ad dextram Solis a Ortuin Occafm fe movents fitum cft POLUS ANTARCTICUS ZODIACL feu Sphere Obliqu clt apex Axis Zodiaci extremus, quiin cric Remiffherio Auflraliy 2d Siniftram Solis ab Oreu in Oc. 70 cafum properantis , jungicar incerfe@tioni , qud Cols- us Solllitiorum , & Girculus_Anfarétions concurrentes cantur. Ao Ut Axcis aunds deflinatus ot Morui Primo, feu Diurio X0 ‘qui criam alients& dccidentarius, utpote A Primo Mobili piss {eu Plimo, aut Extimo Celo dependens vocatur, & 24 hosarum fpatio cunta Aftra citca Terram circumducere e credicurs I8 hic Ay allignatus cft 2osui Secundo, QUi e Sideru i itaque prioris motus & conyerfio fempe citare circumyehit : Pofterior verd five hic Axsi mot plané contrario ab Occafls in Ortum circumgyrarur. Infervit autem praccipuc Sphere Otave , & motui Stellaru que Antardicur » atque ctiam utramque Poluzz , quoru Mot LN tvis Sphere Kette, cum quoidem eft, vocatur Zi o ab Ortu in Occafum tendic, & cunéa Aftra 2quali velo priohacct "TERRESTRIS GLOBUSS in mediopoficus i hoc Typo, licet puni forma adumbrandus fuiffct Lus Toe A%t Antaréticus quinattialis, Zodiscns, Coluriduo , Meridianss , & telligendus fic, & quis cujufque Circuli ufus cflc foleat Taana Zoms atque quatuor Mineres, duo Tropici , & Arcticus atqu SITUS TERRZE CIRCULIS COELEST. CIRCUNDAT 7 Sideram proprius & peculiatis Primo afotuiadverfacur , Fixarwm, quia Planere (ois propriis Orbibus circumye- Hlic cademqueab Occafu in Ortum faper Poljs fhisabripere hi, atqueided fuos propriosases, & polos habere credun- §2P Axts Zodiaci : Circuli verd Decers , Sex nimirum Majop VE LIN E AR QUATO five Linea eEquinatlslic <t Cireulu mijor, mobilis, reftus, quiab Ortu in Occafum inde rurfuis ad Ortum dedugus, Spheram totam circumeundo, diftantia quali ab utroque Polo, Septentrional puta,& Meridionali removetur, & ipfam Spheram in du Hemifpheria wqualia dividit. Ex Prolemai & Antiquoru mentc ortum fuum acceptum fert Primo aobili, 3qu ‘cum inter uerumque Mandi ol circumferibi olim creditum ett. In Ceclo tranit Cingulum Orionit, Siniffra Al Vinginis, & Circulum Lacteuns: 1n Globo autem Terrei, quainterfecatur& Zodiaco & Coluro Aiquinottii Vern ‘punttum oftendente,incipiens pervadic Mere ive oceanu <Aithiapicum, Infulars 8. Thome, dfrica iferiorem partem, in ca pracipué Regaum Abifinum , 10 Oceano Indico Infila Maldivas, Sumatram, Infilam Borne, totum porrd Ocean Pacificurs, arque in Indid Occidental; , five Umerica, prate cateras regiones , Guian Regnum , cjufque lacum Parime & tandem exitum Auvii &ip Grandeappellati. Ine siquatoreautem confideranda funt Nomina , Partitio & Viilitates 1. NOMIN A cjus vatiafuntatque divetfa. . Zquinoftialis nuncupatur ab Affronomis, quia Solc bis finguli annis,, nimiram in principio drietis Vernum tempus or dientis und, & Zibre Autumnum incipicntis, alterd vic hunc Cireulu ingredicnte, aut tranfeunte, fquinoFiv contingitin Univerfa terrd, id eft, Dies artificialis artificiali Nodti aqualis redditur, quod deiis locis ntelligendum cft, ubi Cireuls Equinottialis Horizontem inteifecar; atque ided Diei & Nodtis fpatio, horarumvigint fx, & quatuor vicifitudo contingerefolet. Nam Regiones diredté Mundi Polis fuppofite unicum tantum diem, fe ‘menfium fpatio radiis Solaribus illutrarum , arque Una notem continuis fex menfibus luce Solari carentem ha bene, & viginti quatuor horarum vicifitudinem illa plan excludunt, quoniam eacum Zenirh in Poli cxiftic 2. Gracis codem fenfu dicitur lompsgprds , i. ¢. eiguidials abir@- wqualis » & fufess dics, Ut & Prolemeoizonszi@e eAquinactialis,abie@ wqualis, & # f nox. 3. #0r ab zquando ctiam vocatur,, vel ob diftam diurni no@urni temporis zquationem vel quia totum Ceelu @quat, id eft, planéaqualicer difteibuit ratione Girculoru omuium in Plagam Borealem & Auflralem 5 vel qui communis menfura & normaclt omnium Circulorm , Orbim, quornm motus ad hunc Circulum cxaminantur 4 Cingulum Primi Mobilss, {en agorns Primivocatur 5 e quod Erimum Mobile ab o, ut 2 Zona Humanum Corpus, cingatar. 5. Parellelornm medius, & maximus quoquenuncupatar, Sphere fcilicet converfione defcripto rum. 6. Abillis , qui syberam Redfamincolunt, five i Terra meditullio, b c. fub ipfo Equatore habitant Ciranlusalti 5olffitii nominatur ,quoniam Solipfis quotanni bis, vidclicet in principio Arsetis& Libre, fit yerticalis vel quia habent quatuior Solftitia duo alta, & duo humi Lia, ut Origanus pare. 2. Introdudt. in Ephemerid. cap. 1. pag 1256 David Chriffians in Syf. Geograph. Generali, . x cap.29.docent. 7. Apud Nautas Belgarum , Germano tum, & Gallorum in more pofitum cft grandem hun Circulum xa7' ¢Zexiy nuncupare Dic Finie/ De Hunie/ L Ligae,i.c. Lineaw, quia Circulus intcx Lineas, e fiquater inF Cireulos cft potifiimus. Sic Feffus Avienusin Aratei Phanomenis per Synecdochen generis pro fpecic Linea Pro ciguineétiali, vel e Equasore pofuit AR illcelfe g tramite panditur ethre Indicin ff Ariess hunc totum Linea guipp Stftines - ~ &alibi Ingens[e tramite Linea tenden Diwidst ima Noti , difeernit. & alra Aquiloris 11 PARTIT1 tur, quamyis omnin in controverfid verfetur, an Afira bew proprid fua virtute,, propriogue fuo motu fe circumvolvane, an verdalicnd, & accidencarid virtute & motupropellantur fitin360. Gradus, confietd nimi um & uficatd apud Geographos & Affronomes divifione qua in hoc Gireulo gradus illos & principio Arietis exordiens, porrd fccundum Ordinem Signorum continud ( CIRCULARES rie cofdem numerat , atque it longitudinem Gl intc Ortu & Occafum extenfam definit, quod idem etia apud Geomesras feri confueyit, Terre longitudinem ho codem Circulo definientes, & per gradus dictos monferantes. Sunt autem hi Gradas in Francgrephidloco pedum, aut fimilium menfararum Geometricarum, arqu vel ‘Longitudinis vel. Latitndizis elle dicuntur. Longinsdinis Gradus fecundum Eclipticam (eu yiam Solis s & Loogiudi Puado feu Goliro pracipu < Squinocii Vernis per duodecim Signorum claffes, triginta. particulis feu tribu Decaris diltin@as, numerum 360. 2qué complent, modd majores modd minores refultant prouc Eeliptic (que cum /Equatore pares Gradus habet) vel cjus 2ol viciniores funt. Latitudinis Grads ab Eclipticd, utrum- Lasiudi que cjus Palum verfos per Quadrantes, nonaginta (cilicet =quales parciculas, numerantur; Cujufmodi ctiam fun Gradus Elcvationis Poli, declinationumaue & afcenfio‘num Stellarum , qui ab eZguazare ad Poos cjus progrediuncur, atquein Globoram Meridianis continentur. Por10 Gradis Zquasoris peculiatiter appellantur fempora, Tempors quiajuxta Gradunm illorum ortaum & occalaum fpatia dicrumque horarumque partes numerantur: Uno nam- que dicartificiali tranfeunt 3 60, tempora o£guatorss undectiam fequitur, uni hord quindecim tempora tranfitc quia 36o. gradus per 24. horas divifi quindecim tempor fewgradus fingulis hotis rclinquunt. 1tauna pars £guatoris yigefima quarta, five 15. tempora, aut gradus unam dua vigefime quart partes, five 30. temporaaut gradu duas, & quatuor vigelim quarte, five 6o. cempora , a gradus, quattiorhoras metiuntur; ac fic deinceps. Hin dicuncartifices 5 Sjgmm five triginta gradus £ignarori funcbihorii tempus, Atque it motus Geeli cft menfura Merus Ceetemporis, Diurnt quidem Equstor, Amui Zodiacus. Sic- it menuti autem fingulis horis zqualibus 15. Aguatoris tempo- pers raoriuncur exund Mundi parte s fic totidem cx oppofit parte infeh Horifgntem defcendunt. Hzc autem afferti non cft pracifa , fed popularis : Nam ultra quindeci gaadus, quifinguli horis afcendunt, & defcendunt adhuc fuperelt vigefima quarta pars arcus illius, quem refpeetu e£quatoris intered temporis Sol in Zodiaco confecit. Sed quia portiuncula illa et pauculorum minutorum, ab artificibus ferme negligitar. Caterum Grade illi, in quos omnes Cirzni tim Calefles quim Terrefire dividuntur, divifione fexagenaria rurfus plures fubdiv fionesadmittunt, ita ut finguli gredes in fexaginta pastes Minutaiv diftribuancur, que minute, ant ferupula, vel etiam minu- S t partes vocantur. Horum fingula rurfus in fexaging partes aquales divifa dant feansda vel fecundas partes, ad- Secunda cdutfingula minura fexaginta fecunda, vel fecundas pactes complectarrr, qua fecunda rurfus fexaginta partin diftcibutionem cxhibent totidem sertia, five terdias par- Tatia tes, & harum fingule rurfus in fexaginea parees diftribut totidem guarta, Gve quartas partes &c. Habent autem Quaria he diftcibutioncs faas notas, quibus defignari folent , u Gradus o. Sec.%, Tert. . Quare, 1%, &, quarum virgularum appicarum numeras divifionis indicium facit Geomerrequidem ut plurimum gradibus & minutis contenti ulteriores fe@iones, que fenfu difficillimé notantur, & vixalid ratione, quam per analogiam, innotefunt, omittere folent : ffromomi contra Gitculos quantitates longé majori fpatio expanfas radantes, illa‘rum ctiamrationem habere folent L PTILITATE E COMMODA quxab Utliares efquatore proficifcuntur, magni funt momenti, & exiis M pluribushe potiflimz 1. Coelu & Terram in dua medictates, Borealemni- 1 mirum, qua & Hemifiherinm Soreale, ive Septentrionale, ac Aufralem, Qua: & Hemifpherivm dufirale ive ageridionaledicitur, circuit fuo dividit. Pars cnim Caclide T spinter drficam v Borewn Polum, & o Equinodtisle Circu |