OCR Text |
Show 7 HARMONI MA CROCOSMICZ Lucem, vim & eflicaciamac qualianimam, quze mis fzpé laudatus Fevelins magni nominis Matherizinformi iti corpori tenebrarum & materiz uni- tieusin fud Selenagraphi, qui eumin centro ftantem verfie, tanquam forma vivificansinditaft, & ex nibilominus moveti, & nonimmobilem effe aic qua particulares & fpeciales formz omniumre rum originem fuam traxére, itaut Univerfalisill vita fit lux illa vivificans, & quafi anima Mund generalis, anc Spiritus Sydereus, quio matcriaill waiverfalis fe corpustencbrarum univerfalein formatum vivificam vim accepit poftea in varia formas fpecificas redaétam, & univerfali fuh efficacii cun@asres vivificantem. Hine Sol Princep cjufdlem particeps faétus fecundum fpeciem fita particularem vires fias fpeciales habet, ficut cundta fydera, quodyis fecundum fpeciem flia propriis fuis virtutibus & viribus pollens, qu diverfitas fpecifica omnind neceffaria fuit ad ti diverfifimos effe@tus admiranda & imperferutabili operatione producendos, qui ab uno & codem fubjedto proficifci non poffunc, nififtacuamus, cxteraomnia fydera nil nifi otiofs effe corpora, qua proptia i forma careant, acunius folius Solis lumine regantur 5 quod abfurdu omning, & veritate penitus alienum effe confiat. Singulasigitur ftellas , 2qué ac Solem propriam fuam ac {pecialem lucem, formam, virtutelque, & vires propsias poflidere, acnihilominus Univerfalis illius Lucis participes effe han muleum & verieateabludic, quod ex tota rerii naturd patet,, inqui cunétailla, quafpecificis ‘propriis fuis vireutibus & viribus inter fe diftintt fant, inuniverfali fud natura & effentia quoqu confpirant, & conveniunt, quod ex unaquaqu eumque motum 27. circicer dicbus definit itau intta annuum fpatium ter & decies ab orta in occafum refpeétu motus apparentis circa axe fuummoveatur. Exmaculis Solaribustriplicem Tetes Solis motum animadvertit Chriflophorus Scheineru in Rofie Usfin b2 cap..5frg. defcriptom s Dine num videlicet ab ortu in occafum PrimiMobili rapeu cffe@um; Motum Eclipticz, per qua cenerum Solis femper incedit , & Solis locusi Edliptica, feu Zodiaco appellatur, annuo fpati abfol‘:ltum 5 Motum proprium circa faum pr ‘prium centrum, qui 27. dicbus, atque ita decic teruno anno abfolvitur, De magnicudine , diflantia & cateris Solem fpedantibus rebus in fe quenti ipfius hujus operis traatione pluribusagemus MAR fupraSolem communi A ftronomo- yyps rtim confenfu conflitutus circumgyratione fia circa mferiores Planetas, & Terram circamducit,, inferiorum trium Planetarum Circulos , cu Sole & terra orbitz fix includens, & inclufu Sacurni & Jovis orbibus, uepote qui trium fupe riorum Planetarum infimus eft. ‘Cum cnim So inter Planetas mediumlocum obtineat, Satur nus, Jupicer, & Mars Superiores Plancte nun cupantur; Venusverd, Mercurius & Lunalnferiores, ed quod hi Terreno Globo propiu fuosorbes admovent, illiverdabeodem longiu {itos gyrosremoyent, inter quos omnes Sol medis Tncedens circuitus fii ambitu Superiores abinferiore Marte obfeuratur ur, icuc& ipf has novas novo nomine Urbano@ayianarum i dni @ tum trahere atbitrantur Ipfam corpus admo dum denfam & compaétum ob validifiimos,quo emittit radios, efle Ratuit Kepplerns inoAfronomic pate opic, pag. 225 & cap. 34. demotw Maris pag m‘: zoa non abfurda videtur. . Radios eriplices emittit lebresMathematici, ut Kepplrus, Gallens, Sin affenfum fuum non denegant dicsde Rbaizatim Veteres ills Joviales, quin Eodem pacto. honorem Pontificis Urbani decoravic ; It etia fuum,, rotari atque ided fcintillantes videri Raphatl Averfatradic; ejufinodique fphazram & Lu fis , & obfervatis ab Uladiflao 1V. Poloniz Regelaudatiffimo Uladiflavianarum nomen impo ftellas omnes cinétas cff , quamvis cirea centru Flevdiss quasuor fixis novis a fe anté Reitan vi n ctiam competere Afttonomorum plerique fuir credunt. Ipfius corporis Jovialis figura Sphari SATURNUS S fummum incer Planctas lo- saTusca quidem judicatu , fed non tamen omnibu Aftzonon uc Copernis, Ticha, Keppleris ali no cum occupans orbiculato fio gyro Erraticaru tubus opticus difcum cjus minusradiofum , & - tarumomnium orbes, und cum terreno glob {perficiem maguis, cercifque maculis, inftar Lu- ~ otbit complexu continet5 Suprd fe vero fir Fir1 Heemaculzo Mamenti totius fpatium circolare ampliflihum ferrivolunt, utnon terram, de qua, an Univerfi 2 tatis telelcopiis, etiam preftantiffimis, dignofc tur loco collocatus motu tardiflimo curfuum fuu terram pro centro habent, omnes ti collocati utSuperiores tres, quacuor Inferiores cum Terr 9% numeris abloluta, & perfe@é orbiculata, qui centro futo contincant : Sed magnz authoriati confperfam oculis fubjecit i atatis celeberyimi iri,, corum motumici circum- sov centrum (it valdé difceptatur , fed Solem, ve senomec 176. Sedidaliquatenus lentum & fpongiofum, fium, - vel etiam totius Univerfi centrum refpifonso cam fuperficie radi, afpera; & inzquali, totaque ciant. Quocunque modo_cum ipforum ordin " montbus & vallibus refperfa exiftere arbitratur comparatum fit , Mars Jovem , & Saturnum vursocecum Ariflarcho Samio, Raphail Averfainfio Syflemate quandogue occultans, & corum confpeétu ex "ie Mindipag. 23. quz fententia Doiffimo Heveli (phzrf, denfitate fua Atheris aura craffiore. , cin Gaffendys, Clariflimus ille Mathematicu Harius, Eleveliss, &alii, quibus cteripleriqu Doillimus Eevelius in Selenographice Prolegomeni sale pofteriorem fententiam aftruit ex Maculis Soli hoc noftro fzculo obfervatis, quas reverainipfiu corpore animadverti cum haud paucis Aftronomis afferic; Ariftotelici vero exvifus fallacia orcopu &Gum & circamfufiim effe afferunc. hujus feculice fimeft= Corpus cjus Atmofphari, feu vaporosi quida Jopiter, & Mars rarfus Superiores , & Venus Mereurius ac Sol Inferiores Planctz nuncupar queant. Ex communi fententia igicur Planec Galliz, ficllas fixas in afterifino Aquariieffe putavit, {ed Hevelinsmodo laudatus fixas novas, & Fie Ml antehac incognitas, preeter unam antchac COZNI- Jovea tam, deprehendic, & demonfiravic. Utaute & vifuiaufertur communi animalium , vegetabilium , & mineraTiumnatur liquids apparet quos fapri fc habet, ab Inferioribus infia fe conCorpusSo- Porrd corpus Solis, quod magnitudine fuk ca- fiftentibus difterminat. Hoc de Antiqua & teraomnia totius Univerfi corpora, quacunque chonica Hypothefi intclligendum, in qu difcri- S5 illa ctiam fuerint, excedic, fpharica rotanditate men hoclocum habet : Copernicana Soliin me- ambiri oculorum afpeétus commontirat , cajus dio totius Univerfi locum fuum affignans omne conyexitas fphericanum ubique plana& qualis Planctascum Tetra Sole Superiores confituie exifac, anverd nonnihil afpera & inxqual's fic, acipfam Terram cum Lunain Solislocum (ubfii. ob partes inzquales & heterogencas, cx quibus tuit, ita ut Terrefiris Orbis refpeltu Saturnus conflatus effe Sol dicitur , in controverfiam venit QEESILHT negandum cft, celefiailla corpora g proprio fio7 dum Telefcopio,, obfervationibus Marti peculiariter aptaco , animadvertic. Nobiliffimus Lumine carere, autdiverfiatemillam coloris lucis corporum recipientium diverficati , & na Heyels, in Selomgraphie rolegomenis , detegens tu variceari adribendam effe facendom cri erroneam figuram & Fontand vifam > quAm ntraquo Aftsonomis ventilandum relinquimus, g setegé &acu foo Mach. Hifthgariorss depi ficllis Jovem comicantibus m quacios ca, ™ montis inequalis, alperi, & inmucrongitem fgur fifti. bus Opticusante paucos annos quar detexic, in Aftro giati, crrore profecto d Telefcopiis ; obfervatio. nom rum foro nullum jam dubjum occurrie nibus Martis minime infervien , & adyenti- Ordine {0 haud procul & Jove remo Motis. tum lumen non removentibus,ibus Czt i Orbibu rum mo- fisfe perpecuo circa cum rora facutistempos Planeta hujus poené eftinextricabilis,aded ut sibu curfus abfolyentes, & cum co circ Pliss nonimmeries hoc fydus inob abilap-e Solem fuo auc Terram iter facientes. Galilensd Ga. bame pellet. Singulis annis Soli conjungicufer r - lais infignis 8 celebris ille Mathematicus pri que diametraliter pofied opponitur , aded eide ue in. mus i, cai. optimum cabum opticum pofliden e c & Solem cerrainterpofitafics inquaop- tian 1670,b el innotuerunt, quasinho pofitione Acronychus fepeuplo feré nobis pro- noremo Mag Ducam Hetr ra pinquior cxiffic, & longé major apparct, quim Mediceorumoru nomine dignatus e, rieaits Syd Joys e Yiafiwdi- cum in conjun@ione Solis verfatur. Viciffitudi- Circumjoviales "™ nes luminis fui paticur inflar Veneris, Mercnrii, Eaflomin Nancis o& Jovis: Comites appeliat eoderipfe, tt e pa & Lun, nunquam tamen falcatus aut cornicula. 10 poft Sinon MariusinfuSde Mund Tovidi prolis d eusucilli inferiores Plancte, apparens, fed tan- feriptione earunde ionem fecic 5 ut alio tum phalin VdGuoy feu bifeGam exhibens, plurcsillarum ipfarammen obfervationes occupati quando Perigzus in quadrato Solis moratur fimo tenu runt ince quo celebertimus Ho JUBITER JUPITER circulationibus fuis lupra Mar- lus annis 1642, 43. 44,8 43, Tin xhaufid, tis revolutiones elatis, inter hunc & Saturnum fagaciffimi diligentia carundem obfe vationipu incedit, domicilium hoc ab A ftronomisomnibu e dedidic, &llas accuratifimé in Sele graph affignatum poflidens, & orbita fua cateros In- {ua deferiptas Reipublice: Litcrari cxbib it feriorum Planetarum circulos, & tertam ipfam His quatuor Jovialibus felli alia quin u addi compleciens. Suprd fe habe fpatiofium Orbem dicPater ducanius Maria de Rbeita Coloviz: AgripSaeurni , cjulque fydus, quod interdum occulta- pinz & e obfervatas, &denovo repertas qua re, & ex confpectuanferre cerni Petru 4gbesieum. plurimi arbitrantur. Idem {pharicum plan¢ rotu oculis noftris eripiens iifdem inferior cfic arguitur, acvic verfa fuperior cteris, & quibus nondirettos nimiram fortiflimos, reftatos ab objes nunquam quoqu Cum cateris Pla&is, qua illufrantur , debiliores, & reflexcos netis omnibus & occultatur Sole lumen accipientibus,, ue o maxime debiles , qui Sole fub Horizonte exiften~ plure Aftronomi putant, corpus opacum vide-sus fiellisinaverfa parte Hamifpherii illuftratis tur obtinere, inadyerfanobis patte lumen 4 SosefleGtuntur. Locum Solis controverfum antd Ie mutuans , inaltera 4 nobis averfa Conicam d diximus, quem inmedia Mundi Machinalocant fe umbram projicicns , quod, ut carteroru P Pracipuz note Mathematici hujus fzculi inpri netarum corpora , proprio lumine deftituta pluri immenfam Jovisd cerra diftantiam hatenns ufi fellanim feriem abfolvic, & reliquorum Planc & cateros Orbes fuperiores habet. Summo igi &a feinvicem diftinguinondum potuerunt , e~ promovet, ideoque pluribu annis, longiorequ Eleyelius inSelencgraphia innit fperans, eas dete- admodum fpaio ad curfum fuu abfolvendu Gum iri, fi Telelcopia perfeciora ex fetionibu indiget, quam caeteri Planetz, qui terra: aut Sol Conici Hyperbol cis inluce u prodierint. Ful- propinquioresfit. HiSatarno! tanquam fipre gore lucidiffimo heoftellain oculosoccurrit , e mo tencbras offundunt,, aut ipfum occultatu quoad apparentiam Venere paulé mino e yi. ex oculorum nofirorum confpeu quandoqu deatur, licetd Sole, dquo tamen longiffimé ab- {ubducunts Tpfe vero umbram (uam per 135 27 ft, illuminari credatur, quandoquidem inayer.. femidiametsosterrzin firmamentum projicicns fam & [e parcem umbram projicit, acfibiproindg ficllas minore fpatio & Terra remotas clipfar denfum corpus effe arguit. Cum verd Planege, ~ creditur. Cum cateris Planetis Sole fertuc lu ipfie ftellx fixce, tim remotiores , quim propio minis particeps reddi, & hactens ab ipfs Afiro nunquam remotiores fuzlucis claricate & perfpi nuperam; Tcle[c_opu inventionem corporc ro xes coloribus diverfislumina fuapingant, &non nomicarum Obfervationum cunabulis; ufquea cuitace is excellant,, que Soli propiores fant, ane - tundoaut Spharico apga[unf ) Perbum oc 1;:: |