OCR Text |
Show STIRPIVM aduerfarianoua. HMaciniofo & fupernéangufto, Cucumeri agrefti, quam Cyclaminis fimiliore ter. navel quaterna, pediculis innatis radici exigue, tereti,orbiculatg,fed inferné in anguftit fenfim addu@e,fubtus & tran fuerfis quafi {quamularum torulis articulate,apprime {cor pionis cadanerulum & candicellam exprimenti, plufculis donate fibris:color candidus, fapor dulcis,amaricat,& lentorem multum pauxillg coniunGi altricioni prefert: ee luteolis, aut pallidis,radiatis,Buphquipalmum altus caulis,floribus in ftummo donatur Frequens hc nunc in hortis Belgicis & Anglis, ac thalmi , aut Medie confolic prorfus cadein Doronico vulgatiori & minori Pharmacopais di&o ,apud quoscim alias (epé ,tum prefertim cum hxc meditaremur , inter hafce radices duas alias Doronici differentias obferuabamus, Alteram hac maiorem longioremque multo, pluribus corticeis f{quammulis cul ala vtrinque apta vna e ! , candidis ,marmoreis , tranfuerfio' cin@am, Cancellive , aut Scorpii forcipulis non in, abfimilts, dulcicula gultanti,Folia,floré(qu aulis, maiora paulo & rotundiora,Vm- brofis hec montibus oble@atur,non folum Alpinisad Aferidiem , fed etiam rigidifsi- m &leGtam in Northombriz ardnis afles mis Angliz ad Septentriot ruit nobis amicus multz lectionis & peregrinationis pereruditus Medicus Pennius ener _ Anglus PRioRzt propior tertiaeft,fi prorfus eademfit etiam fuffragio Herbariori, quimaaie gnitudine duntaxat diftare aiunt: nam hic multus collibus nemorofis Tauriat& i olio hirfutior: flore & radice maior: Allobrogum, tum ruri, tum domi ori caulis fe(quicubitalis : alioqui fimiles interfe funt, aded hz tres, vt Cyperorumrit difcrepent . magnitudine tantiin,fitu,& numerofa fobolis propagine. Iamneutiquam opus fit multa difquifitione ad ftatuendum,ecquid fit di{criminis inter Theophralti, Diofcoridis,Plinii,& aliorum, Pardalianchen, Theliphonum,aut Camorum : quenoml- navnius huius plante diverfa putamus: nec videmusvila infigni diftinGione mete- Ti genericamdifferentia: facies enim,{apor,odor,omnibus idem, itemqueferme nata- les.Sed tamé pauliim quid variat Diofc. de radice delineatio , quippe catidz hic, Theophraftus verd cadauert toti c6fert.Id n6 continud alius generis ftirpem aftruit: fed ean~ dem brachioramaut alarum experté, vt fepius orbata,qudm eifdé donata vifitur.Nec dubiumquin mutuatus fit ex Theophrafto, vel vterque de alio. quopiamferiptore: nam que de nocumentis & effeétionibus prodita effent, vt le&a,non explorata,fubdunt. Plinianum noneffle ideminficiari eius intereft » qui non meminit , pleraque omnia in Stirpiumhiftoria illum accepta ferre Theophrafto. Ecquid loci fit 1fti commento Pardalianche relitum,dicent confultifsimii & ftirpiam exploratoresindefelti Ll talorum doGifsimi , qui nullumv{piam fibi vifum , vel auditione cognitum Tae STIRPIVM aduerfarianoua, ris,ftupet vulgus,qui Philomelis, Alaudis, Hiridinibus,alij(; delicatioribns auiculis non folum no noceat,fed int: rdumcibus, fepiflimeé remediumynicum& pachraftonfit. Qua multis tu Principibus, nos pauperibus, Doronici ignoratione, exitio fuiffemus :quantam fragemplus quingentis abhinc annis dediffent Medici freti clectuarijs de Gemmis & a= romatibus & alijs Cordi amicis,quibus frequentiffime vfi funt,téq; monere poffant, Doronico ne tantoperé conuitiaris,fed potius dofim metiaris:alioquiCroci,Mofchi, fimiliumque dato quaternumdrachmarum demenfum homini,& comperiesDemoniumti, Quinthus etia multo quibufda minore mol¢ meminimus pernicié attuliffé. Tante expeationis Commeétatoris intererat falté hac poftrema Commétariorum manu & mole, an Pardaliache eodé necaret modo, quo cetera Aconita,exquirere: quippe fi nominis etymO & feriem Sympthomatum perpendas,videtur,antfola(aut certé comite veneno){tragulatione id patrare:quemadmodum fungi. pappolag; excrementa Typhx & Cannatum, que belluis prafertim ficcis & anguitis meatibus, nec ruminant bus, fi cumefta pauca mul- tum confertim vorarint; morté moliitur fuffocddo. Quin non femel andiuirhus yenatores affirmates, fe fruftrd dedifle Napellum,Helleborum;& alia toxica,dferis ftatim vomiture= ieGa:at vbi panxilli Taxi addidiflentsprorfum nullii animal ewadere,quippe naufeare,fed euomere mihil- Pereunt igitur partim veneno,partimocclufo fpiritu; puta ad fauces, tracheam,& diaphragnia:plerumg; etiam euomere bilem;muccum,cibtm,veneni auté nihil, nifi obficcitatem {ero aut perparum.Nonigitur refpuemus nos Doronicum, fed ytemur moderaté:fi nonvt aromate,faltemliceat nobis vt Theriaca & anthidoto quapia: cuiuf modiinftituifle videsin Degemmis Mefug,& aromati EleGuario, celebres Medicos quos temeré infcitia &fceleris reos facis.Sed hac fufius paulo moxin Paride & Napelli muCcis, non muribus tuis, quos multi gque catti herbarij,atq; tenon minus fagaces, nequicquam venati funt. Ifte dudumdefcripte radices 4 nobis Aconita cenfite,yt omnescogeneres,fic fapore penceodé (Gt,népe ignauiore fubdulci, & emplaftico. Quo magis adducimur,ve cre danins Diofcoridis legitima effe Adoninis, quippeaccé{et ille, oculorii {eilicet remedijs blandis temperatifque calore & craffi nonnihil emplaftica pauxilla aftriGione digerentés Einop i yosstmiop. GOSSIP IVM fine Xylon Bombax. _ que omnesnobis afferebant, querebanturque ea(pe fruftra fe luftraffe pene quantum ¢ Pittum Parda Alpium & cautium, nemorum,& montium,perpetuoillo dorfo 4 Lemano Clanenam, hanchesommu, indéq; ad Veronz Baldig; deuexa,nufquam tamen céparuiffe. Noftratis interim pee nici plurimumdiuerfis locis obuium habuiffe : edque nobis tametfi inuitis fuadeban iftum Senenfemcommentatorem , cui impofuiffet ,hec leuiufcula, quam fupra agno- uimus, differentia ,quafi ynam quampiam nouam & fui generis fanxifle. indi fe, quoties curauit recudenda illa comment, toties variatam Iconem : nec nil V- nam mifellam, caule foréque mutilam ,femel carthe mancipatam, tot vbique Bem tiumveftigatoribus fedulis repertamfuiffe,Hiftorie fidem item temeratam andaciey qui nullo periculofa&io( necenim potuit)) illic. decreuerit Pardalianchen. Quo a 29% ill Italicé cuidam compatri fuo Pharmacopa@o,qui valgatum exemplumde nuce vomicafubdidit, ea nempé teles,canes,anéfq; interimi, qua tamen tuto & magno commodo aduerfus lethifera & Epidimicos morbos in EleCtuarijs Liberatis,datur homini.Immerito proinde Doronicum verbodiro dum infame facit,quam multumfciret,& parumfaperet, Dire Mathioli. perfpicuumfacit:, Damones quippe foelices vocati, vel monachi norunt, qui Cacodgmones handatrociori conuicio inceflunt,quam ille Doronicumé republica Medicorumexi= gere nititur. Tantillam rem, tam valdevulgatam,captum fuperaffe tanti Commentato- Ger, Baumwoll, f Ang. Zz Gal. G Cotton, | Belg. Utal. Bombace. Ohi EMADMODv™ fedulitate Europgorum fa@umeft,vt fericumfit iam valdé pléeium & paffim emolumentumex eo multumfentiatur, fic Goffipiti prifcis fermé gnotum,adedcreuit noftro zuo,vt ex traétibus & infulis Arabicis iam nonopus fit pete- faftu,aftu,& palpo magni nominis eruditis inculcet illud , Palpate & videte » quo” oF Mathiolus non f{eribit mendacia, fe ridere & mirari : fore tamen iam, vt fenior me x quod {cclelte “ ees s la atestue Atioe faias noderatior factus, fateatur fe lapfum,lugedtq; Doronici,fibi ignotu antea, quoe fitsenefas,illi Afculapio Cortufio primiinnotuerit, & per illum mortalium oe & re:multis enim mediterraneis littoribus alitur,& venumi inde deuehitur, Vidimus Pata- Cortufio in hortulo fuo Patauii inter colloquenda refpondiflemus,id vert aul a maturuertit bombace referta ambiéte intus,femé rerebinthi aut Cubebe obliigh, copiofi, teGum. Quod maleficiumcim noftre memoriz plerifque notumeffe {cin a eile, ceterium minimé mirum: vt quiexperimentocertum haberemus, Aloe+ faluberti 5, qnnnit aa s ; Z Plutarcho meminiffems, ‘lle amarisex enectas amygdalis terfici: vulpes,cafdémque uij & Venetijs aliquot abhinc annis in Treuifani & publico hortofruticanté cubitumalti caulé,aliquot furculis & petiolis cin&ti.In quibus folia Alcce aut Vitis, {ed initiora,tmolli ora,incana: Flores lutei nOnihil in medio purpurafcétes,nuculd(q; relinquunt,aut potius mala exigua,pullo colore,Ariftolochia rotiida magnitudine & ritu radiatim hiatia, dig; Bb,ij. medulla |