OCR Text |
Show Doétis interim & bonis viris inftirutum antiquiores interpretandi & enu. cleandi, in beneficii loco deferendumeft; fed nimiumfortaflis oper& temporis pofuerunt in conquirendo inani thefauro, Melius haud dubié fibi nobifque confuluiflent, fi capto qui ex veterum operibus percipi poterat frudctu, audacius ad nature finum, qua fefe omnibus manifeftar , », confugiflent. Qui de herbis didturus eft, inquit Collinutius , eum ego non »,tam libroram quam telluris, non tamlitterarum quam agrorum ftudio>, fam efle oportere cenfeo. Tantum abeft ut id confilii caperent, quin potils conatus omnes adhibuerint in congerendis & conciliandis pluribus auétorum locis in quibus Plante de quibus difceprabanr fibi videbantur adumbrari. In hoc fermé omnes errafle videntur quod fingulis pené herbis fua ex Diofcoride aut Theophrafto nomina accerfere yoluerint ; quafi vero Diofcorides & Theophraftus omnium regionumplantas defcripferint. H.ne mirum diétu quiminterdum temeré admodum probatas, & multis jam annis receptas Diofcoridis aut Theophrafti le@tiones immutare ac depravare coadti fuerint, ut eorum verba ad propofitam fententiamadducerent , exiftimantes apud nos plané eafdem inveniri plantas, quas nobis Gracia, Afia, Africa commendarunt, Mathiolus fuis commentis tantum wibuit, ut nonnullas plantas incidi curaverit, falfa delufus imagine quam in mente , ex Diofcoridis verbis ipfe fibi finxerat. Memoratetiam Salmatius fe vidifle Codicem Grecum Diofcoridis ante mille annos exaratum, in quo icones plantarum pictura oftendit elegantius quam verius expreffas ; ex verbis quippe Diofcoridis adumbratas ab antiquario quam ex autopfia ad fidem exhibiras. Vix induci poffum ut credam antiquiores , fi lucis ufura interim frue« rentur, agnituros opera que hodie fub proprio eorum nomine circumferuntur, Vix Theophraftus, vix Diofcorides faterentur plantas odtoginta vel centum 4 commentatoribus compertas fuille, eafque potius de manu in manum ; aut aiunt, traditas, quam ex defcriptionibus erutas efle. Ad cateras vero aflequendas nulla certior , faciliorque videtur via, quam ea inveftigarunt.: Que ducit ad ea quez MewdiaGcpiee ke loca in quibus majores 3ipfi plantasauth Diofcoridi a eas obviz eg fuerunt, .eedem : peregrinantibus in: iifdem locis pro- cul dubio occurrerent, & fi conjecture locus detur in re adeo obfcura, longé turius eft conjecturam facere in Grecia vel in Algypto, quam Parifi's & Londini. Quid enim affirmari poteft ex brevi defcriptione in qua planta que inquiritur cum ignotiori comparatur ? Plutimum forté caperent auxilii, qui fefe ad Orientem eo animoconferre vellent ex yocabulorum > que nunc funt in ufu in iifdem regionibus, affinitate cum antiquiotibas: nec virium ulus fortaffis pené objolevit. Demum fperandt ceia en ed locus eft, fore ut hac arte diffolverentur difficultates plurime , quas Bel- lenius » Rauvolfius, Guilandinus, Profper Alpinus peragratis Gracia > Agypto & Afid non enodarunt. »» Petrus BeLtronrus Cenomanus @ fuit vir indefeffi ftudii, quem; » admodum ex ejus lucubrationibus quas partim Latino, partim Gallico ») fermone ipft naturali evulgavit, perfpicere licet. Nam extant libri de »» coniferis Arboribus & perpetua fronte virentibus , de admiranda veterum IsAGOGE 1N REM HERBARIAM, 3 i. ‘ fabricarum ftruéturd , de medicato funere, Latiné ab ipfo conlfcript , de neglecta plan- ‘ Gallice verd libri de Avibus , de Pifcibus, Itinerarium in Diof- “ tarum Culturi, de Serpentibus & infectis. Tum commentar ur ; “ meditabat quxdam praterea alia , librum ra coridem, & de agricultu illata , “ {ed laudabiles ipfius conatus inopina mors 5 nefarii latronis manu er oe interrupit non fine magno litterariz Reipublice difpendio. Quapropt vix mihi fuadere poflum quod clariff. viri Thuanus & Sammarthanus affirmarunt, BelloniumPetri Gillii {cripta {ubripuifle ac pro fuis edidifle 5 cim Opera Bellonii Pariftis edita fuerint anno 1553. & tefte Thuano “ Roma perierit anno 1555. # Petrus Gillius Albienfis qui ad exacétam utrinfque Linguz antiquitatis, veterum {criptorum , bonarumdifcipli- * a 7 ann. narum , ac pracipué rei naturalis cognitionem , indefatigabile longin- ‘* quas regiones luftrandi ftudium attulerat, quo incitatus per 60. amplius “ annos inftituta per Greciam, Afiam utramque & majorem Africe partem diligenti peregrinatione 5 partim ut Grecoslibros fic enim a4 Fran- “ cifco I. juflus erat, undique colligeret, partim ut multorum locorum “* pofitum defcriberet. Mortuo eo diu vagatus, cum raro Dei beneficio ‘° ex Gerbenfium piratarum manibus elap{us effet , tamdem in familiam “ munificentiffimi litterarum patroni Georgii Armeniaci Cardinalis, qui‘ Rome regis negotia procurabat, tanquamin tutiffimum portem fe con<e tulit , ubi dum ordinandis ac recolligendis » quas tanto tempore fpar- fim congeflerar natrationibus , dies noétibus continuat ardentiflima “ febre correptus diem fupremum claufit annos natus 65. & ad B. Mar- “ celli funeratus eft. Scripta ejus ne perirent ejufdem Armeniaci Cardi- “ nalis in clientem amor & propenfum ad rem ‘litterariam juvandam ftu- “ dium , prohibuit, qui partem majorem eorum in Galliam adferri juffir “ & publicanda curavit. Pars tamen eorum pergit Thuanus) 4 Petro “ Bellonio Cenomano amanuenfi & peregrinationum per aliquot annos “* comite fubrepta creditur, qui ea fuo non Gillii nominepoftea evulga- “¢ verit, tamen vel plagiarius non mediocrem litteratis gratiam inivit , “€ : cum quod multi faciunr, ille publico minimé invidit. us } in Orientales regiones in quibus “ Ravvorsros, s: RAuvotrifey Leonarpu ; y s : = : ‘ lebi multa nafci nobis non {at cognita dedicerat, navigare in animum faum “ b, Melchior non “ damels induxit, 8& anno 1573. Maffilia navim ingreflus, in Orientem fine periculo yenit, ubi Syriam, Judzam, Arabiam , Mefopotamiam , “‘ Babyloniam, Aflyriam, Armeniam cum prefenti fepe vite difcrimine “ peragravit. EA in peregrinatione non folum mores , ritus , ceremonias , “ religiones tam Mahumeriftarum quim Chriftianorum varias vidit , atque s obfervavit ; fed herbas quoque frutices» plantas , & ejufmodialia ad Rem “ medicam facientia diligenter collegit, adfervarit, & {ecum in Germaniam “ exportavit. Scripfit Hodzporiconfive Itinerarium in Syriam, Judzam, “ Arabiam, Mefopotamiam , Babyloniam , Affyriam & Armeniam , quod “ in fex partes diftinxit , quibus plurima rara de omni Medica materia obfer- “¢ vata tradic, Quarta illius pars qua continet plantarum Aigyptiarum & se Syriacarumicones , figuras, & hiftorias Latine exivit cium Hiftoriz plan- “ tarum Lugdunenfis appendice, Caterum Rauyolfius floruit circa annum “ —— Viucbat 1420. INSTITUTIONES RE1r HERBARIA, ee a 38 |