OCR Text |
Show IsAGOGE IN REM HERBARIAM. laude medicam 5, & doétrina fingularis , qui 4 Pifis magna cum omnium , materiam multis jam annis profeflus eft. Is autem erfi nihil ediderit , Mathiolt, preftantium tamen virorum Cafalpini, Anguillare , Maranthe mitte« & aliorum vel preceptor fuit vel amicus; nec folim varias plantas bat ad ipfos; fed fuamde his fententiamaperte declarabat. Qua in re non ignarus fuit; ut vix unam é nongentis & ultra, de quibus locutus eft, mendaciis, jurgiis & conviciis. Ego autem cum hos verius afinos quam “ quiorum lectione apprimeé verfatus effet, plantarum tamenvulgarium aded conatus noftros obfcurare nituntur ; nixt tamen fophifmatibus , fucatis “ accurate defcripferic aut depingi curaverit. Nihil prorfus ex {e cognovit 5 homines exiftimem, in plateis la{civientes, pedere finam ad fanguinem “ ys Megaverim , ut fatetur ipfe , plures (rectius dixiflec omnes) me dedifle »» plantarum imagines , que ex ficcis plantis ad me tranfmiffis delineart »,curaverim; fed afficmaverimetiam, quod aqua egelide maceratione »» contractas 4 ficcitate rugas adeointis extenderim, ut hac rationeredivive » & parum admodum4 viridibus diftantes viderentur. Quapropter non mirum fi foram & fruétuum piéture 4 naturali ftatu pleramque recedant. ufque. Horum commentitie vanitates , que calumniis, captiunculis, ma- °¢ ledi@tis atque etiam bla{phemiis nicuntur, comites, afleclas, & promo- “‘ tores tantim habebant blaterones, vitilitigatores, fophiftas , maledicos, “ “ {ycophantas , fufurrones , nebulones , invidos detraétatores, impoftores, << impudentes , temerarios Thrafones , Gnatones, & alios quotquot habentur hujufce diabolice factionis homines. Ex ungue, ut aiunt, cognofcitur “ Leo: quamobrem nihil mirum fi ab Amato Lufitano, Gefnero, Guilandino 5) Pictori etiam vitio dabat , quod nonnullzex his erant falfx. d lle enim Columna, Lobelio, Pena, Joanne Bauhino, aliifque vehementer acceptus »> Quapropter veritus ne ipfius egré ferrem negligentiam , fi id refciviflem 5 ¢ BARTHOLOMAZUS MARANTA Venufinus Medicus condidit Me- “ thodi cognofcendorum fimplicium medicamentorum Libros tres eleganter “ profeérs & erudité, qui ad Diofcoridis innumera loca reété intelligenda “ adeo utiles fant, ut commentarii quidam inejus libros, non Grammatico “ tantimfed philofophico moreinftitui videri queant. d Do@us quidemvir “ Maranta, fubtili acrique ingenio fuit, & in Surpium obfervationeiifque in “ 5 Goriuad Venetias profeéturus, fulceptas ante plantas in itinere amilit. t s) revocata in memoriam Apii & Piftaciz facie, illas memoriter delineavi s s» & excidendas curavit, non fine magna animi mei indignatione. Mathiolu pictore {uo impudentior multas delineari juflic ex proprio marte ad Diofcoridis de{criprionem accommodatas, Malé autem excufari videtur 4 Maranta ¢ Marente E- ,, quic fi ftatuis inquit, ob antiquitatem mutilatis ex alieno marmore vel pit. ad Math, | nafum vel aures, aut aliud membrum adjungere licet, quo pulchrior uni»» verfa facies {pectetur, tametfi incerti fimus an veram illius membri effi» giem fuerimus affecuti; cur etiam depiétis plantis aliquid addere non 5 liceat, quod vel viderimus,, fed nunc ejus partis faculras non fit; vel non 5» Viderimus , duce ramen Diofcoridis defcriptione accommodemus dume J dammodo referant icones, non dico Mathioli, fed eas, quz 4 pictoribus Mathiolo judicandum cenfeo; nam Archiater ille Ca(areus, etfi in anti- qua abaliis accipicbat , ad Diolcoridis verba protinus referens. © Nec f P ex Mathioli (criptis. Ejus in'egritas nequaquam probari videtur ex plantis “ 47 quibufdam Indicis ad icones {uas nonnihil accedentibus. Ex infinito enim plantarum numero quo tellus ornatur, vix fieri poteft, quin nonnulle quo- in periftromatis & tapetibus fingi folent. Sic Arum caule(cens-, Rumicis agreftis foliis , fibi invicem implicitis , Virginianum Pluk, Phytogr. Tab. 27%. fig. 2. Dracunculum majorem Math, non malé reprelentat. An plantam é Virginia delacam videric Mathiolus, judicent alii. Infuper Mathiolus medicamenta quimplurima non contemnenda nos docuirt, nec eo nomine fua laude fruftrandus eft. Oratione utebatur gravi, politd; fed nimiim mordax neminique parcens adverfarios crudeliter laceravit. b Scimus inquit jam-“ § Math.in Pref. dudum nondeefle atre farine nonnullos, quilibellis contra nos {criptis “ parumad auctorum enucleationem & Rei Herbariz incrementum contulit, Primim Horti Pifani prafedtumfuille refert Caftellus. > > Tridenti, ubi domicilium fixerat, inquit Thuanus, pefte ab(umptus ma “ad ,,ett anno 1577. Petrus ANorEAS MaTHIOLUS, Senis nobiliffi »» Etrurie civitate Francifco Mathiolo & Lucretia Bonninfegnia natus, » qui annos cum feculo numerabat, magni nominis medicus & impri5» mis famofo illo Botanico opere toties recufo clarus. Longéaliter de d Math, ibid. 33 J. Banh. qua id de caush dempfillét.2 Videant ergo lectores qualiter fe extricent “ 2 »s modo clarioremita ejus cognitionem fore {peramus ? His omnibus de cau_ fiscommentariorum Mathioli exemplaria, quefupra trigintaduo millia ven- : rapsgrees. dita feruntur : iconum {peétaculo plures deleGtarunt quam erudierunt. £ Sed rel te PAI udm indigné, ut ait Columna, picturis illis artificiosé mutilis nos atque , fe ipfum deceperir, pudet referre, Solebat etiam Mathiolus nonnullasicones tias, tanquam Apelles poftrabulam, exponere, exploraturus quid de hisjug Adv. 117. >» dicarevur, eafque fupreflurus, fi minus feliciter exciperentur. 8 Cujus pictudeulcimis ,» tz obfervantibus Pena & Lobelio, cam eum puduifler, poftremd interim >, commentarioruminterpolationibus curavit expungendam, nullam inbujus mifella (ubreptitiam locum fuffecit,acne ver bulum quidem{ubdidit, qua fuerit. examinandis diligent profeétd admirabilis, ut ex ejus Methodi & The- “ Maranras ¢ Gel. de Reé posiWa : d Col. part. t0 2#5- 16. riace voluminum leGtione patet. Utinamque plures Marante nuncvive- “ Ss rent, Obiit anno 1554. e Anamus Lonicervws Heflus natus Marpurgi anno 1528. die 10. “ Apamus Lo- Odtob. parentem habuit & virtute propria, & eruditione preclara infignem “:NICERUS, _ Joannem Lonicerum Orteranum , ex Comiratu Mansfeldenfi oriundum , “ beela i Profeflorem trium linguarum in Univerfirate Marpurgenfi. Per fefquian- “ num Mathefim docuit Marpurgi, poftea Doétor medicine factus , nuptias “ celebravit cum filia Chriftiani Egenolphi Hadamarii, civis Francofurten-*¢ fis, qui primus Typographiam in Remp. Francofurdianam invexerat. Cum <¢ Moguntiam Academie litreris yocaretur ad Medicine profeffione inibi “ obeundam, procurante focero fuo Egenolpho , 4 Francofurtenfi Senatu “ Medicus ordinarius, honefto oblato ftipendio adoptatus eft anno 1554. “ quam ftationemmagna cum fide ,nec fine gloria ftrenué defendens, annos “¢ triginta duos continuos, tandem obiit anno 1586, die 19. Mali, xtatis 58. “ E AK «UOINsTITUTIONES Rer HERBARIA. ei AaiO A ag |