OCR Text |
Show s2 INsTrTuTroNes Ret HERBARI &. 5, et verfarus, nulli plus temporis & operx impendit quam plantarum », cognitioni. Etenim adolefcens aut potius puer ab avunculo Joanne Fric- 5,cio Rei Herbaria perito ad hoc ftudium adfuefadus eft ; quod deinde >» femper amavit. Nam & Lanfanne cum effet 5 femper Herbarum graua »»montes Sabaudie pererrabat, & Bafilee non minori ftudio ad Rheni ripas IsaGOGE IN REM HERBARIAM $3 neti cur concinnatas ,duobus volumimibus infolio (ut vocant) comprehen- “ fas. Cum deferiptionibus noti{que manu exaratis Norinberge affervari in BibliothecA celeberrimi viri D. Joannis Georgii Volkameri ejufdem civitatis Phyfici. Mortuus eft Gefnerus in Mufxo fuo, quo pauld anté quam expiraret reduci voluit, lue peftifera, que Tiguri graflabatur correptus, anno 1565. etatis 49. cum fundamenta Botanices jaceret, qu pluribus deindevitiis la- >> & paflim etiamper laté patentes campos, & in vicinis montibus plantas >> inveftigare folebat. Tiguri etiam poftquam habitare coepit nontantum in 5» agros & montes urbi vicinos Herbarum nofcendarum caufaexire con{ue5» verat , {ed quotannis feré aliquam petegrinationem inalias Helvetie par45 tes ejadem rei gratia fufcipiebat, Itaque magnam partem Alpium Rhati- Fundamenta hac maximé ponebat Gefnerus in flore & fruétu plantarum. * Ex his enim potins quamfolits, inquit ad Theodorum Zuinggerum perdoc- >> tias profedtus effet ut Mediterranei maris pifces in urbe celeberrima cognol- tain Aconito cxppbas Cra Gordvas facile deprebendi. Hinc im Epiftola ad Adol- >» carum & Helveticarum, Plantarum causa perluftravit. Ciim etiam Vene- 5» ceret, non minori caus4 & ftudioinillo itinere plantas quam in ipfa urbe 3» pices obfervavit , & depingendas curavit. Eademque diligentia in pere= >> grinationibus Gallicis ufus eft. Obfervabat autem non tantumplantas a ve= 3 teribus Diofcoride, Plinio & Theophrafto defcripras aut 4 recentiori>, bus Ruellio, Fuchfio , Trago; fed naturxipfius fcrutator, omnes ante >, fibi non vifas plantas colligebar, depingebat, in Hortulo fuo plantabar. >, Diligenter preterea primas qualitates plantarum & temperamenta inveltt »» gabat, & in hunc ufumquafvis plantas guftabat, alligabat corpori, & y»variis rationibus earum vires experiebacur. Tantam ejus diligentiam cum >», cognoviflent complures homines doétiflimi & qui ejus judicio multine » tribuerent, certatim ad eum mifere femina varia & plantas quampluri- tum Medicum {cribens, Stirpium natura G@ cognationes apparent. His notis (2 frudtu, femine & flore) Staphifagriam, @ Confolidam regalem vulgo dicaperté declarat. & Adeliff Conftantinopolitana ad Laminm vel Urticam mor- tuam quodammodo videtur accedere, feminis tamen, unde ego cognationes ftir- pinm indicare foleo, figura differt. Fasrus CoLtuMNa ex antiquailla & perilluftri Columnarum gente oriundus, que inter nobiliores Italiz familias primas partes occupat, pra aliis commendandus eft ob exquifitam Hiftorie naturalis cognitionem. Nihil profeéto adeo abfolutum, nihil in hoc genere cum tanti viri operibus comparandumeft, five icones auctoris manu exaratas , five defcriptiones & differtationes criticas {pectes. © Hieronymus Columna, ut ait Thua- “ nus, ex conjuge dile@iffima Pompeium honoribus quibufdam in aula Ro- “ >> & Anglia ufque. Itaque cim propria diligentid tim amicorum ftudio col>» legit plures quim quingentasplantas, quarum defcriptiones apud nullum 2) veterum extant. Jamque fe operi accinxerar, ut que triginta feré-annisma»>ximo ftudio & labore pené infinito collegerat , in publicum-ederet :, cum >, fati vi fuis ereprus, preclarum opus obfolvere & explere non potuit.. & majore in pofterum fpe excitata. Anno 1592. opus omnino eruditum “ QvreCardévev NOMine , cum iconibus 35. in lucem emifit; deinde tz@excw plantarum iconibus 156. ornatamjuris publici fecit anno 1606. ejufque partem alteram anno 1616. cumiconibus 43. In hac precipué fuam mentem non >> Attamen ne tanti ejus labores perirent, quzcunque de plantis collegit 8 5) annotavit, ea omnia cim decumberet , teftamento legavir claro Medico. feminifque conceptaculo, & ipfo potius femine, plantarum affinitatem dijudica= 3» & admodum infirmus, diligenter tamen & accuraté methodum quam >> fervare inftituerat, expofuit. Antequam verd in morbuminciderer, figu» tz plantarum quamplurime. ligno infeulpte fuerunt, in quibus. depine mins , refpondente prafertimn fapore in reliqua planta parte. Legitima igitur conftituendorum generum ratio Ge{nero & Columnetribui debet, eaque forté in tenebris adhuc jaceret, nifiRopeRtUS Mortsonus Scotus, Aberdonenfis, qui per plures annos prefuit Hortis Sereniffimi Prin- »» * Singulari enim nec alias ufitata ratione iconesftirpium depingi & {culpi »» fecit, plantas in partes dividendo & fingula feorfim fpeétanda exhiben- 3 » do. b Ego, inquit Gefnerus, in meo ftirpium Oceano pené fabmergor & 5 obruor multitudine rerum, Hac autem omnia Wolphii & Camerarii in» Cutia perierunt. © Periit & praxis medica Gefneriana ex infinitis experi2, mentorum & remediorum Schedia{matis ac Collectaneis congefta qu refee srente Schenkio fervabatur inabfoluta in Bibliothech Wolphiand. Nuperri- 3 Me accepi ab eruditiffimo viro D. Sherafdo plurimas icones plantarum Gel b Epift..p. 65 CoLumMyn c Ad annum 1586. ob{curé aperit de generibus plantacum inftituendis : Foliorumeffigien: , in- Col. part. alt. quit in conferendis generibus parvi facimus ; non enim ex foliis; fed ex flore 6, 27 5; Gafparo Wolphio, eique operis editionem commifit ac quantumvis eget >» gendis ipfe frequens pi@ori aderat & curabat; fed ut plurimim ut certa. >» fervaretur in omnibus proportio; deinde ut piftor non artem fuam »» Oftentaret , fed naturam imitaretur & ad illam quamprimé: accederet. a Ep phum Occonem diligentem medicum Auguftanum, fententiam fuam etiam mana defun@umreliquit, ac poftremd & Fabium quiin naturali Hiftoria “ induftriam fuam hodie exercet, {criptis in eo genere aliquot jam editis , “ mas cum recentes tim ficcas; idque ex Italia, ex Gallia, ex Germania a Conring. Insr0a. ws Art. boravit , quod ejus veltigia nonfuerint fecuti qui poft ipfum vixerunt. Morrsonus.. Obiit Londins cipis Gaftonis Aurelianenfium Ducis, eam quafi ab Herbariis abalienatam 1683. renovaffet, inftauraflet, & primus ad ufus quotidianos adjunxiffer, qua in re fummis laudibus excipiendus, longé verd majoribus fi a fuis abftinuiffer; Joanni Ratio Socio Regio Londinenfi, qui nullam fermé Hiftoriz na- Raiya turalis partem intactam reliquit, non fui fatis quecumque optima infingulis plantarum {criproribus occurrunt, in unum corpus coacervafle, digeffiffe , illufraffe, quamplurima nova addidiffe ; plantas etiam huc ufque cognitas in fua genera pulchré diftinxit, fingulorum proprias notas recenfens. go vero poft tantos viros his ftatuendis nequaquam incubuiflem, nifi pu- taflem Herbariorumplutimiim interefle, ut omnes modi quibus chara&teres G iij |