OCR Text |
Show 306 DE GENERATIONE ANIMALIVM EXERCITATIO TRIGESIMA. Dgfquifltionis bujm, a'e foecuna'z'mte, utilifas. VBTILIS pariter ac diflicilis, maximaeque utilitatis eff difquifitio; quid nempe {it in ovo, quod ipfum reddut foccundum? quidve in conceptu, quid in femine, et qu1d 111 gallina fit, quod iis foecunditatem praefiet? quid etiam in gal- 10, quo a ficrili differat? Efine eadem illa caufa, quam 1n foetu animam diximus, an pars aliqua animae vegetativae? Quip- pe ad perfeétam generationis fcientiam plurimum conduclt, ut caufa prima intelligatui': fcientia enim ex caufis cognitis, prae- fertim primis, oritur. Nec minus ad naturam animae intelh~ gendam facit haec indagatio. Qfinimo, veritate hac rite per- fpcfia, non modo Arifi'otelis de generationis caufis fententia re- fellitur aut cafiigatur; fed, et quae a medicis contra cum {crip- ta funt, facile folvuntur. Qualcrimus itaque, utrum in ovo, vitello, papula, gallo, gal- lina, ejufve utero, idem (it, quod foecunditatem praei'cat, an divcrfum? Similiter, qua ratione conveniant, aut difcrepent? Tum etiam, an fubflrantia fit, unde haec virtus profluit.P lufccptivum enim videtur potentiarum, facultatum, atque acci- dcntium. An corporeum quoque fit? miflum enim Videtur, quod milhxm generat; fimilitudinem nempe mari et fominae cominunem; qualis anceps fpecies ex phafiano et gallina pro- ducitur. Id ctiam corporeum videtur, quod aliunde patitur ; adco ut, non modo foetus imbecillcs procreet, fed deformes etium, ac morbofos, parentumque virtutibus aut vitiis ob~ noxios. Practcrca dc fingulis dubitare licet; num id, quod foecun- (lum facit, ingeneretur, an aliunde accedat? nempe utrum ab cm in pullum lmdué‘tum fit; a gallina in ovum; a gallo in gallinam P EXERCITATIO TRIGESIMA. ‘ 307 gallinam? Videtur enim aliquid 6H6 ex traduce; quod a gallo fcilicet traducatur in gallinam 3 ab hac in ovum, uterum, ct ovarium: de femine in plantain, et e planta rurfus in femen, quod foecunditatem impertit. Qiippe omnibus, quae gene- rations perpetuantur, hoc commune ell, ut ex femine ortum fuum ducant. Semen autem, conceptus, atque ovum, ejuf- dem generis funt; et quod foecundum facit, in iis omnibus idem, aut confimilis naturae ell; idque divinum, analogon coelo, arti, intelleétui, ac providentiae. @Od ex admirandis eo- rum operibus, artificio, et confilio facile videre efi; ubi nihil frufira, temere, aut fortuito; fed alicujus boni finifque gratia omnia inflituuntur. De univerfali quidem hujus rei fpeculati- one ac fcientia, pof'thaec fuo loco fufius agemus : quatenus au- tem (16 ea obiter diHErendi occafio, ex ovo gallinaceo, oblata CR, jam diximus. Nempe, quot rebus infit quod foecundita- tem apportat? et quomodo infit? an tanquam accidens, ut alg- feftus, habitus, potentia, aut facultas P an ut forma, ct {ubfian- tia? an ut cementum? an tanquam in parte? quoniam ccrto confiat,‘ovum fubventaneum diEereiltiis omnibus fcnlibilibus perfeé'cum effe, ct tamen infoecundum; uterum fimilitcr, Ct gallinam perfeflam efl'e, ut ct gallum; fierilem tamcn, utpo- te eo carentem, quod foecunditatem afibrt. Quae omnia no- bis enarranda veniunt ; pofiquam, quid, et quomodo, duo principia, mas et foemina, ovo ac generationi conferant; et quo paé‘to ambo efiicientes caufae, ovique parcntcs dicantur, expofuerimus. |