OCR Text |
Show EXERCITATIOVALTERA 128 AD firm veneficio a malefica afleaurn putabant, nut cacodaemone obfeflum. Huic quoque arteriae jugulares, pollicis magnitudine difientae, tanquam utravis efTet dorta ipfa aut arteria mag- na. defcendens, alte et vehementer pulfabant, et tanquam aneuryfmata duo oblongzr apparebant: unde et arterioromiam circa tempora tentavimus; fed nullo levamine. In cadavers diffeéto, inveni cor et aortam adeo difienta et fanguine referta, ut cordis moles et ventriculorum cavitates bovini cordis magnitudi- nem compenfarent et aequipollerent. Tantae fanguinis cohi- biti vel conclufi Vires funt, tantufque impetus. Quanquam igitur (per experimentum pridem allatum) impul- fus fieri fine exitu (conqunflhta hinc indc aqua) poterit in far- cimine praedic°ro 5 idem tamen non potefi fanguini in vafis Vi- ventium contingere, fine fummis et graviflimis impedimentis et periculis. Veruntamen eXinde manifefium 6P: fimguinem, in fuo circuitu, non cadem velocitatc ct celerimte ubique tranfire; ut neque eadem vehementia, in omnibus locis et partibus ct tcmporibus; fed pro net-ate, fexu, temperie, habitu corporis, caeterifque rebus contingentibus, internis vel externis, naturalibus vcl non naturalibus, multum variari. Non enim per Vi- ;1s 61' maeandros occlufos, obfirué‘cos, aut impeditos, eadem celel‘itfltij tranfit, qua per apel‘tos, referatos, et patentcs ; neque per corpora aut par-res dcnfas,-confiri€ras, infaré‘tas, uti per raras, relaxatas, ct deo‘oflrué'ras. Nequc, cum debiliter, lentc, et molliter fit impulfus, ita expedite procurrit aut penetrat, uti cum vi ct roborc impingitur, vehcmentia et copia cogitur. NCque craflus ipfc iimguis, aut folidior, nut terrefirior faé‘cus, adeo pcnctmtivus, uti cum ferofior, attenuatus, liquidior exifiit. Et promoc ratroimoihtcr exrfilmandum CH fangumem, in Circurtu iuo, tardrus pertranfire per renes, quam per eordis fubfidntiam ', eclerrus per Jecur, quam per l‘CnCS; per liencm, quarn per jecur; per pulmoncs, quam per carries, aut alia aiiqua vifCCra; quanta rarxorls conirf‘tentiue fimt. Si- J.RIOLANVM. 129 Similiter contemplari licet de aetate, fexu, temperie, habitu~ que corporis, molli vel duro ; de ambientis frigore denfante corpora, quando Vix venae apparent in artubus, aut color fan- guineus cernitur, aut calor fentitur; et de fanguine, a pafiu, 1i- quidiore faéto ab acceflione alimenti. Ita quoque venae con- fpicue magis et libere eHundunt in phlebotomia calefaé'co cor- pore, quam refrigerate. Videmus uti ab animae paflione (dum adminif'cratur phlebotomia) {i inciderit pavidus in lipothymiam, fiatim fifiitur fanguinis efliuxus, et pallor exfanguis totam corporis fuperficiem occupat, rigent membra, fibilant aures, oculi occaecantur et convelluntur. Campum invenio, ubi‘longius percurrere et latius fpeculando eXfpatiari pofTum. Sed enim tanta hinc veritatis elucefcit lux, qua tot problemata explanari, tot dubia folvi, tot agefiioriilm et morborum caufae ct curandi occafiones invefiigari poterunt, ut peculiar-em traétatum pof- tulare viderentur. De quibus omnibus, in obfervationibus meis medicinalibus, admiratione digna tradam. Quid enim magis admirari contingat, quam quomodo in omni afiéétu, appetitu, fpe, vel timore, corpus nof'trum diver- fimode patitur, et vultus variatur ipfe, et fanguis huc aut illuc fubterfugiens videtur? Ira rubent oculi, confiringitur pupilla: in verecundia, rubore profunduntur genae: timore, infamia, ct pudorc, pallida facies, rubent auriculae, tanquam male auditurae : cupidine taétis adolefcentibus, quam celeriter impletur nervus fanguine, et erigitur, tenditur? Qiod autem medicis eveuit obfervatione digniflimum et utiliflimum, quare omnem dolorem fanguinis emiHio, cucurbitulae, et arteriae deferentis fluxum compreflio et coarfiatio artificiofa (praefertim interca dum fi- unt) tanquam incantamento fedant et aufcrunt ; haec, inquam, 11d obfervationes, ubi Clare enodantur, referenda. Perperam, anatomica difl‘eéfione confirmanda ct ociiroq/z'qc, qtme funt credenda, inepti et inexperti dialeé'cicis ct longe peti- R (is |