OCR Text |
Show 178 DE DVD ET PULLO. DE in artefaétis artifex , 86 infirumentum funt fepnrata, ut confirmari potef'c obfervatione a me faétain magno ovo ; faber , & malleus , piétor & penicillus: at in naturze ope- quod non perperam exiflimavimus binos adeptum efle Yibus conjunCta fimul , & unum funt : ficjecur, &OPI~ fex, 8c inflrumentum gignendi fanguinis el't : fie ven- vitellos: in quo tamen unum tantum invenimus , qui na- turalis erat : alterum autem verfus partem obtufam cortriculus opifex, &inflrumentum chylofis efi: fic qua:- pus non fuit vitellus, fed globulus vitello paulo minor, que corporis pars ut rcé‘te roin Ari/lot. >3, desert. Mum. rotundus, duriufculus, & veluti mernbr‘anofo corpore t1f.4. dixerit moventesu inf‘rrumentalibu-s dil‘tmguere non facile efl. Ratio aftertur éGaleno in libr. (le torm. foetus, quia in arte faéhs opifex forinl‘ccus attingi't, in naturalibus opifex caufn inflrumentis indita elt, bc per organa tota permeavit. ‘ Quare in pulli procreatione , Scageute tantum ogug crit , 8c materia : atque in his duobus potilhmum verlan circundatus : quo tranl‘versé incif'o abfeeffum efle exifiimabamus: fed potil‘is naturale corpus efle comperimus , qubd nihil przeter naturam in fecontineret, nam repletum fere torum erat fubltantia parencliymnti jecoris fimili , qua: tum colore, tum conhfieratia, tum odore car- uem jecoris referebat: quo modo aliquando deeocfhim in aqua Fanguinem per venam feé‘tam exriifluin com eri-- oratio debet : QLE'E duo cxplicans .fln/Zn. 1. (It? lufl. mus evafifle liniilemjecoris parenchymati, tum c0 ore , mim. my. 7.0. di e at, marem formam ; & princrpium tum adore, tum fapore, tum conlifientia. Si igitur ex vitello jecur generatur , ergo Scalize partes ex eodem procreabuutur, 8c corporabuntur, ut opinio antiquo- motus prasbere, foeminam verb corpus, atque mate- riam‘. atque has duas caufas laé‘ticmnparabar. Namin laétis concretione , corpus lac ipfum ell ; coagulum veru "1111 CITE. principium fpilTancli, cogendlque obtjnet. Sed cum in Contra hanc tamen opinionem (fir/flat. 6. de Izi/L ovo non folum pulli generatio hat, led etiamaugmen- 1min; (up. 3. 5 pdtgmi mzim. up. 1. 6:11;. ;. &cum e0 turn , & nutritio, ideo non agens tantum, &materia, Plin. Mn 13. [up 53. dixerunt pal/um ex 2155 I: uare a-ui fed etiam alimentum indagandum in ovo e1}: quiafimul cm‘fomri , PX lt/l‘m nutriri. Qgia verb din/£1. nillil atque pullus generari, {intim8cnutriri quoque incipit, non probatum reliquit, propterea ;. dcgcn. anim. rap 2.. Slaugeri ; ideoque Aritlor. dicebqt , naturmn fimul , & hanc {Liam opinionem ex vitelli , &albuminis contraria materiam animalis in ovo reponere, &latis cibiarlin- natura probare nititurhoc modo. Vitellus, &albumen crementum. Contineri autem in ovo 3: mater-ism, «Sc inter fe {unt contraria, & natura eorum contraria ex ea pulli alimentum eo argumento ex H ipp, COIUlClIUI', qur‘>d Lligiir)lcitrir, uod luteumgeluduratur, 8ccoit; calore ubi exclufa efl volucris, nullus humorinovi tefia iuett , contra humeljcit: idebque cum velin terra, velperin- qui memorabilis exil'rat. cubitum concoquitur, litimefcit : at quod tale el't, ciTria igiturde pulli generatione in ovo indaganda funt, bus congruus :mimalibus mfcentibus eft: etenim alimenIgens, materia, Scalimentum. Sed de his tribusprimo turn 8»: humidum , dc fiuidum eiTe oportet , ut Facile perfiatim veftibulo dilficultates tres irrfui‘gtliit. l'l‘iina ad meare pollit , tefle eodem Arifiot. eodem capite paulo pulli materiam , 8c alimentum {peétatv De horum utro- infraubi ait , cibuin pullis humidum efle oportet, qualis que Hipp.iu lll). de natura pueri ita fcribit; [ml/um ax plane}: (uppeditatur ad corpus alendum. Albumen conaw 114m; generari, 8cm alba "mm-i, £5" mlgrri. Atque tm gelu non concrel'cit, fed magis humelcit, ignitum idem {entitle prifcosillos (apientillimos ex eo patet, quod verb folidefeit: idebque cum ad generationem animaSuidas ex Menandro feribit , vitcllum vmnfav id ell pullum lium concoquitur , CrallL-{cit quare ex linc Conlillit aniappellatum fuifle , quod antiqui exillimarent, ex ea parte mal. Nam partes animalis folidn: , non nifi per concrepullum nafci. Et haec fententia atllruc confirmatur ex tionern, quze fit 5 vi caloris, fiunt, Sc conflituuntur: Anaxagora, 2‘1 quo, ut Athenmus feribit, ovi albumen Itaque cum vitellus 2i calore Huidus elficiatur, merito alapellatum ef't Spits-(9» 74;)" id cit lac aris , quod nil alimentum pullo efi : contré albumen , cum :31 calore a iud fignificat, quz‘un alimentum avis. Confirmatur id- crallefcat , merit?) in folidas pulli partes fecedit. ipfiim ex Alcmzeone Crotoniata, qui , ut rel‘ert .fln- Unde jure ex Ariflot, fententia ex albo liquore ovi flat. 5. 115 gm. uni/:2. my. 1. ipfe qquue ovi albumen corporatur pullus , ex luteo nutritur. Atque hx funt nuncupavit Huge}: My» , 8c exprel'sr.‘ dixit , pro cibo ['ententiaz fuminorum virorum , ex quibus incertum efi , pullis elTe , lice: propter coloris atliuitarem lac appella- ut videtis, quid flatuendurn fit de materia, 8: de aliverit. @iriiiniiiiiArit‘tot. e0 loci lbr'ibit, hanc opinio- mento pulli : hoe efl, quenam materia , quodvé ali- nem hominum fuifle: uali diceret, tunc ternporis omentum in ovo ipfius pullifit: an vitellus, an albumen: mnes ferc‘ homines exilbmafl'e, albumen elle pulli alimentum , luteum verb materiam. lgitur Hipp. Anaxav nam cortieem , 8c membranas Elle materiam , 8: alimentum pulli nullus omuino dixerit. goras, Alcmeon, Menander, & pritciphiloibphi, peSed & de Agfnffi dubiratur. Nam cum ngens {it maris, néque omnes alii voluerunt , pullum ex vrtello generari . feu galli femen, ut cuique ex ovis fizbventaneis , feu Ze< exalbumine verb nutriri. Confirmat hanc opimo rem phyriis appellatis perfpicuum ell, qua: irrita , 8: info?Ulppr experientia, dum dicir, experientia confirimCundu funt , quod gallo l‘uerint defiituta , tamen quid fit tum elle', ex ovi luteopullum nafcx , & ex albo nutrin , illud , & ubi in ovo litgalli femenignoratur. Ac gal/um &_augerr (Lime lane experientia quomodo habeaturab q idem flnmz m gal/Mam mirtrre cerrurn e. . Videmus Him). non diCitur : nih forte nos dicauius, Experien- enim gallum gallium: fupervenire , 8r aliquid immittiam delumpmm efle ab ovorluplicidunzrto vit lo, ex tere : quod proeuldubio aliud quclm galli {emen non eff : qua gigm pullusquodamn‘mdo duplex videtur , nimirum proptcrea qubd gallus telleshabet, 8c Fper‘niatica vafa. cum uuobus CEPICibUS, quatuor cruribus, Sc limilibus, Sed 8c nuper hulius rei obrervatio 51 me faé‘ta eff in Gallo cum tam-:1! unicum , &1i:11plcx adht albumen. Scd prxterea Hippocratis, &prifcorum experientia veteri annorum circiter feptem , in quo v1dimus , finiflro vafi fpermatico per totam ejus longitudinem, aflociatum Ovo ET PULLo. I79 tum alterum vas decuplo ipl‘omet l‘permatico grandius , fliprademonflratum eft multé minus femen permeare corpus arteriae referens : ‘quod fuo prinerpp pone tef'rem potent; Et ex hac ditficultate alia quoque tertia oritur. Nam appendebatur , inde vero deorf‘um reéta terebatur ufquc ad uropygium, 8c anumr ubi orificium habebat va'lde latum, quo apex-to materia efliuXIt copiofillima laéhh- milis , qua [otum quoque vax erat repletum ufque ad fummum, non tamen prorl‘us tum colore , tum confi- flentia fimili. Nam in principio alba quidenr. ac dilutior, ut puta minus concoéta: fine veroalbillima, mint‘Js liquida, ma ifque coéta ap )aruit. (.l'utavimusdm- jufmodi vas e e loco varico orum allrflenuum , ceu etfi Galli femen agens in ovo el'r, ita ut pullus, non nifi galli feminis virtutc, ac facultate oriatur ; experientia tamen commonflrat, id {olum fuflicicns non efle , fed locum quoque ut agens necellérié requiri. Unde etfi ut Flurimum ova cubando, feu in cubatioue gigniturpul» us, non raro tamen eriam in time fit, ut Plinius in Fimetis [Egypti fieri tradit: nonnunquamintra mulierum mammas, ut in fericinis ovis: interdum in aqua tepid: promptuarium feminis : quod illorum in morem fper- politis ovis ex Arifiot. fententia, interdum in ripis fiumiv matico vafi adjaceat: non tamen erat varicum modo in: tortum , nut anfraétuofum, {ed :equnle, Sclzeve reéta deorlhm ferebatur: Prmterea materium albam laéti 11- milem lemen efle conjecimus; ob album ejux‘ colorem num, or ex ovis pifcium , ut Arifiot. limiliter feribit; interdum {ub terrce gleba, ut in ovis fer-pentum. an' lane difiicultas ex e0 quoque adaugetur, qubd uti retert tflnflot. z. l]!gt'n-dl1lnl.flfl.4 Democrituslncummem- cuique femini proprium : Lin‘de‘pil‘ces vulg‘o dicuntur bra tbrmare fecundum Formam parentum voluit : & Em(da latte) quod lemeu lat‘hhmxle in feminis conceptaculis retineant : 8(afi'r5/30f. 5. de [yr/L 11mm. (up. 5. (le femine loquens, dicebat; & laéteum pifces omnes cartilagineos emittere humorem : Quad one l‘enien tranfu- mi, atque deponi 5 fiiei'xnatico vale. 1n hujufmodmmplilfimum vas, opiuati luimus. Copiam nutem tantarn materix, feu feminis prius admirati, tandem COHJCCImus, uecefl'arium fume. uttotgnllorumcombus, quot paucis horis, immo unahorula peragnntur, fumceret.) In dextro autem latere , nihil tale obfervnvrmus , fed v1- dere viii {umus in fine bi artirivas propofitum, & mav jorem portionem ad (ini ram, minorem verb etcldex- tram regionem tendere. Penem autem galli xeperire non potuimus. . _ . Inquireré hic dignum eilet quomodo femimsemgua tanrum portio in {ingulo C01tu emittatur , non autem conferrim totum , quid coufiflit m vafe i pi‘aefer'tiiri cumvas reftz‘i deorfum delc611dnt , & amplillimurn , gm.pliflimaque cavitate douatum fit. l'ra-zterea cur in lim- flro tantum latere ejufmodi vasrepermtur, cum tanien dextrnm quoque vas fpermaticumadfit. Sed his in aliud tempus re)e&is ad propohtum moth-um redeamusc _ Cum igitur certum fit ex his gellum, femenm gallinam ejaculari, illud tamen nullib1 in ovo apparet. Nei- que verb llllKl efle galli l'emen opinandum efi , quod vu gares homines , potillimum autem mulierculce in ovo pallim, la galladura, appellitaut, qum in ovrfumnjltau te confifht , pmpterea quod haze corpora chalaza: lunt, quzr in ovis gallum tum expertis, tum nonexpertismfiint: in omnibus enim ovischalazaz wfirntur, ncreperiuntur, & Fcecundis, Stir-rims: quod noucontmgeret, li chalaza: efTent galli femen , in ovo igiturgallrlemen non adel}, fed quod majus adhuc eft, ner ue emm ad- efle puteft, propterea qubd inovum gall] emen pervenirc non valet Ratio e11, quia gallus 8(fipencru, bt femen in gallinam immittit, utrunque tamen exiguum el't, cum ocylllme fe expediat: locus autem, m quem immittitur, ac pertingit, propé podicem el'r, ubrovum jam perfeétum corticem habet , aut {altim denla tunica obduétum ell , quam galli femen penetrare non p0tei‘t. ‘ Neque dicendum ullo modo elt , femen longn‘is ab llterorapi, cumScplicre interu‘is, &fpir:e'exterrus_, IR prolixn nieri longitudeidprohibeaut : qumirnmo haer intus per podicem infufilatus non permeat longius, ut pedocles uterum calidummaresfacere, fri idum teeminas: ex quibus aucftoribus vis el'ficiens in 0:0 ponitur. Quinimmo viz/lot. 6. dz Ill/1r 4mm. cap. 7.. ad lrujufmodi propolitum , {Cribir hifloriam cujufdam potatoris Syracuiis , qui ovis lublloria in term pofitis, tandiu potabat, donec ova edercnt Return : iignum manifefiillimunhlo- cum multum conferre ad foetus generationem. Patet igitur , controverliis plenam elle traétationem ovorum pullil Ad primum autem dubium, quodartinetdepulli‘vmmu , & almzmto s cum HmpocratesAnaxagoras , Alc- mxon , Menander, CY prilci ex una: & Ariflotr&1'linius ex altera parte iibi invicem fint contrarii: Ideo non video no modo folvi, aut componi limcintereos controverlsila polliti l'ropterea ego meam afferarn fententiam , ut a vobis judicetur ( auditores) paratillimus earn mutare , li opus lit. Utrique primum confentio, videlr- cet Hippocrati qund ex albumine 3 & Arifloteli qubd ex vitello nutriutur pullus. Diflénrio ab utroque videlicet ab Him» qubd ex vitello nafcatur, &abAriflot. quizd ex albnmiue corporetur pullus. In forum: apinar ago, ram twirl/um , 7mm; albumen [Jul/7 tanrflmmodo glimm- rmn 4J5, mlxmqimm mam-mm : qumdententia, ut_videris , parrxm conlentit , partim diflentit 5| propohtis auftoribusf Qramvis Aril‘tot uu rlifltum elf, unicam tanturn adduxcrit rationem, ut fuamprobaretopinionem: Hippocrates ver a dixer it , 1d experientia comprobntum efle; ego tameu ham: meam opinionem tribusprobabo q arguments :3 {enlu depromptis. lit primo mun-um om lufum'mzqfll'ful/imater/am , ita demorlh-nrur. Id, quod e1 epulli materia debet, ex qua pullus corpornturxbc gignitur, conlumi debet, prout pulli generatio Conlummatur , 5; perhotur; hast: CH maijmpl-opofino , qua: jta probaturex Gal. & Aver. ‘ Qua pro168m in uterum lemme animalis , aut plant»: in ter- ram, illud fenlim , &1enhm vertj videmus in corpons particulars: neque cell-ant partes lperniatisrecedere, o'c commutnri, donec ex 60 omnes per-reété compleantur corporis partes. Minor propoh Del}. Sed neque Vite]lus , neque albumen conlumitur, dum pulli generatio confummatur ; id quod probntur ; quia confirmmata pulli generatione adhuc v1tellus ,_ 84 albumen luperlhres fun: utque ab finem , hoe ell , ulque quo pullus excluditur; ergo vitellus, 8(albumcn, materia ex qUa pullus corporatur , efle non pollunt. Z 2 Probo |