OCR Text |
Show 184 " DE Ovo 21‘ PULLO. Dr. Ovo ET tores vulgari voce, pifces fprillare dicunt, aut per flu- Paleis, flipula, autfoeno, ut pafl'er: live ex condenfu autem pullielle duplex, album& luteum, 8: 21 calore minum ripas ocyllime excurrentes, ova pene innumera ‘ rrutice , ut perdices , 8c coturnices : five in terrae caverjainejeaa albo l‘emine, quod vulgo lac appellatur, re-. nis , ut merope in Boartia: five in faxis , 8: domibus , ut fper unt. Atque ita perfeéka ea , Sc cortice obduéta fee- cuculus: five in arborum cavernis . ut upupa: qua l'ané runrimt. Quanta ma is fwcundari chalazas totumque omnia, materia nidorum lunt exterior : perpetut‘) tamen ovum confentaneume , ubi maris Yemen in utero con- interius nidis fuperl'ternitur autlanugo, autpluma, aut tinetur, totusque uterus vi foecundandi przeditus ell, aliud quid mollilfimum: quod ova ca parte, quam avis cubantis , tum vero 51 quovis alio caloremoderaro facul- tatem generativam confopitam, & quietani excrtari : Mod?) nil aliud rel'tat, nil] videre quot, & quse aftiones in ovo celebrentur , ut eximius liic efiécfius videlicet pul- li generatio fequntur, inde quomodo, Sc'quo ordine par-res {terns Formentur: denique quomodo adaugean- non ,contingit, foveat, calefaciatque , & pullos pennis dellitutos ab alperiore contaélu omnino tueatur : fumma- tim quicquid locus agitin ovum, id totum per calidita- tur , 5; nutrinnrur explicare, llC enim omncs, quae in ovum fenfim fenfiiuque formatur , & chalazm vitello atqne albumiiti adjunguntur. Maxima enim atque potentillima vis fircundandi in femine apparet , cum ova etiam exterius in ambientem aarem aut aquam emilla tantam vim foecundandi habeant. tern coutingit. Haec tamen caliditas , &,fi transmutare ovi corpus in Superell modo, ut ultimum aperiamus dubium de pullum potens ell , non tamen ut loci caliditas id in ovo Ion? ropofitum. Certumigitur el't , locum, ut locus ell, przfiat: led quod plurium locorum varia efl-icit calidi< niliiragere in lenien , aut ovum , agit tamen merito qua- litatum, qnas obtinet , non omnium quidcm ,led tantum primamm: quibus lolis natura concelTum ell agere, 8: pati ,- @alitatesprimze funt calidum , fi'igidum, humidum, 8(ficcum, vell'eparataz, 8c folee : lmgularesque; vel ad certam temperiemredaé‘tm. Nullus 1)l1|l0f0pl10- tas, nil aliud ell , nifi quia excitat feminis facultatem adliuc confopitam, aut in potential, aut in primo aé'tu, iplamque ad fecundum revocat aétum: ita ut femenin animal migret , & ex chalaza pullus creetur, corpore- turque. Qiod verum elle ex eo atet , quia aliés ova na- fcerentur etiam ex {e ipfis , fi ca or quicunque moderatus rum aulus ell dicere, locum ngere aut in ovum , autin lulliciens, 8c conveniens accederet: fericina enim ova feinen propricm te temperamenti , fed duntaxat leparatis etiam fine mammarum calore ex fe ipfis , ac tantummo- qualitatibus. Unde Empedocles uterum calidum mares do ex aEris tepore nafcerentur: fimiliter & alia, facet-e Ceiiluit, fi'igidumfwminas: nifi Forte DemocriHoctamen loco difficultasoritur, videtur enim non tum excipiamus , quilocum membm Forinnre fecuudum for-mam parenruindixit: At ineliercule, fi elhcientia, {en fiiculms generandi ipfi utero ‘ & loco acccpta relerarur, proculllubio femeneadellituetur. At ui feineii opificcm loluni elle exovis fiibventaneisGalli emine deilitutis demonllratum nperté eltt Sedidquoque demonllratur exmulta locorum varietate , in quibus pullus ex ovo procreatnr. Etenim fi opi- fex caufa 510cc penderet, unus , ac proprius ellét cuique afllgnatus locus, nequaquam ovum pullum Formaret modb in fimetis , motif; in aqua calida, modb intra mu- lieruni mammas , modt‘x in Huminum ripis, modo fiib terrzc glcba , nut in Furno , & locis aliis id genus ; propter maguam qualitatum cujusque locl varietatem: qua: tamen in unn commnni communicant qualitate, ioc ell caliditate. Untle yin/l. ;. Jagm. an. up. 2.. dicit quod quamvisincubante ave oritur pullus , tamen fi ant tempus fit bene temperatum, aut locus, in quo ova nia- nent, tepidus , conc0quuntur , St a 'iuni ova , 8c ovipn- rorum quadrupedum fine parentis incubitu: Hzec enim omnia in term pariunt, concoquunturque ova tepore efie verum , calorem quemcunque foacundandi vim ad aétum deducere , fed potius tern eriem ; Cum femen non nifi in uterum projeétum er ciatur , ne uaquam in alium calentem locum in‘lmi um,cumque is emen attra- utero, {cu ovo penmtorum actiones peragnntun contemplabimur , cognitis nutem aetionibus , lacrle ,‘ S: ta: cultures 1 & opera fafla propalzlntur , etemm 3&ioiiesa facultalibus , opera autem {3&3 ab aftionibus dimanant, Tresprimum aé‘tionesfimt, quze inovo xvi llippolito apparent. I'riinrl ell pulli generatio, fecunda eJultlem accretio, Tertia nutritio nuncupatur. Prima, lloc ell generatio , propria ell ovi attio; lecunda , 6; tertia, v1tlelicet accretio , c'\' nutritio majorl ex pat te extra ovurn fuccetlunt, tnmen in ovo inclioantur & quoque perhciuntur. @x 8&l0llCSllClltj é trilius Facultaributx dima- lunt, zencratrice, auctricc, & nutritoriti: liC ens tria operzllht‘ta conl'equuntur. Ex generations emin omnes pulli partes rel‘ultant; ex accretioue , & nutritioue , au- éhim , & nuti ituln pulli corpusr De prima , lioc ell alt/mil: (2013771113712: prir‘ls agentes , fcirelicet, ope generatiicis Facultatispullipartes, quacpl'llb‘ non crant , prorluci , atque 1L1 ovum in pulli corpus migrate Duin autcm quasvis pars in alterani connnigrqr illum proprize ellentim commutationem lubire‘necella- poris l‘patio lucceclit, liiaiiilEllLiiii omnino volus laciet. eaut‘lem in aptum , r'\' convenienteni naturic lua: ligu‘ ram , fitum , & mngnitudiizem coulormnri ell necelle, lilsque duabus abloll itur procreatio lubllantize commu- tatione , & conformatione. Iimuutatrix igitur, 5: lor~ matrix leCultaS liariinitniiétil)11uIn Caulk erunt Una unamqunmque corporis partem , qnalenr terminus , ex Lt 1123C de prima ovi aétione qua: ell pulli generatio,» ad quam celebruiidam , & Galli lemeu ngens. & Recumrlans , 5c chalaza tanqunm mater-in fiibllitnta ell. bet] non hzec l'olq in ovo provenit, atque conlpicituc aflio a gull] {mm C l'trscuntlante proveniens; led etiam ovi Clialnza produxit; altera figuraiti llll‘ conipagcm- explain , lL-cuntlo loconifiirgit, 8' fefeexerit: accrenin, rants. quanta fiil‘licit, nr pullus membra . or none Hulda qua: in prima adeptusell fort , trim firmn linbeutSécOul'tantia, ut per os ciD‘nn capere, 6t atlcapienduiu moveri , tum verb illum zenfibus (lilcei'iiei'e utcur ue polllt. Sane foetus au- plumis fovere, 8c calefacere ovum pollunt, & ita fa- cultates de potentie ad aé‘tum revocare, utpullus aria,tur. Camera non cubaut , qubd neque calorem fufiicienrem lunt adepta, ne ue corporis aptam ad cubandum firue‘turam, neque p umas, quibus foveant : ideoquc haze omnia fovenda calori Solis committuntur; verun- tamen alia fub term: gleba , ut ferpentes . 8: reptilium genus : alia fuper llerbis , ut pifces : alia in Folliculis , SC veficisarborum ramisap enfis, utvermes, rugze; alia alibi . excipitur vulgo a iarius pilcis , qui ova extra non emittit , {ed intra fe continet , perficit , & vivum foetuin edit, ne propter eorum mollitiem pereant : Mollilfimum euim animal hoc ell , ideoque cartilagineum , quod materiam in oll'a durare natura non potuerit propter que , 8t fitum proprib ufibusitloiieuni co: tulit. Pl? qurg tum mzmumtux, tum etiarn a/Lz'xh'lx-a-ppfilrlm; fund!" , tom naturalis ell , & llllC ulla cognitione t girl 8: calido , frijido , luimido ‘ S: ficco allumpto , totain pertotamclitfiazm lubllantiam alterat, & alternndo in pull) purresiinnmrat‘ lioc cll in carnem, Ulla; cartila- gincm , ligamenta, vexing, artei 135‘ nerves, or l1 qtue lunt in amnmli , {on pullo, mites omncs liinilures, :lc limplices L‘ouvertit . {quze onineahulus alterntrlcxs facul- autem lime quidem imbemlliora , illa vero validiora fint, non dixit. Ultimo .flrzfl. 6. de an. up. 2. pariendi tem- figura ‘ jnlla lungiturline, idoneo fitn ‘ & congruonu: inert), confereus‘ jam propollta Jorge" nobiliorell, a fiimnm filpientia prmditu; dc qua propterea Arillot: dubitavit Lil] divinioris cflbt originzs , Sc 21 calido , frigido , hLllTl'lLlL) ‘ & licco resdiverla. Nam revem genito v. g. per alterat item oculo \ ponere pollen ipfiim in capite , non it cal uineo, & rotundamilliprmbere figuram, non quadrzuxg lam‘ aut alum: magnitudinem autem n10- rem: haze Aril't. Qiapropter dicendum ell, 10m mmu‘; puller a): mix {Jr-arrears of); tautnm n am, E5 mlnlnarixlaci. Sic Galrum mammarum lericina ova viva redduntur : fic litneta luo calore pnllnm in ovis excitant : fie pilciuni ova 5 Solis calore excalfae‘ta in pilces vertuntur: fic idem Sol ferpentum m a calefaciendo , in ferpentulos ipfa mutat: fic tlenique aves omnes nidos luos ea forma , fitu ,& ma- teria cilingunt, & conllruunr, ut ova inferius caleFa- ciant, &fi{vcant. Sive enimex luto, nt turdi, & hi- contireli , onnnum enruingenerano, qua: exiguo tem- rium ell; alioqui entlem lubllnntin uit'llieret, l1mulque videtur id, nifi temperamenti proprietate przfiare f Rel'pondetur, qubd ares incubatu utantur, alia verb minimé , ut pilces, formicx , l‘erpeutes , & pleraque alia, ea caufa ell ; quoniam corporis calore. firul‘lura, & inm ovacu ando ea calefaciunt: lit per calorem mulie- pus in Gallinis confiituit asllate quidem vigefimum l'e- incubanr , lioc idem Faciuut: adhibent enim fuum calo- paratos , vilioni vero idoneos Futuros , fi in eminentl lo- co confillan: , uttanquam de lpecula cunéta profpicere , & collul'trare pollint : rnrundaque figura debere conlormari, un) ml cunita \‘itlencla qlit‘iquo vellum evelligio moveautur: tum tluorum numerum eis competere, quhplura VlklEflllt) & nun Lelb, alter dimidium faltim actionis retineat: qua: omnia cum providentia, 8c ratione l'aéta potius, quz‘im naturaliter videntur; ideoque non ell mirandum , nt dixi , fi tle liac formatricelbetlleaCull'atc Arill. (lubitavit, antlivinioris fit originis, & a calido , Frigido , liumirlo , S; licco res diver-fa. Hcec gitur lunt facultntes , nétiones, 8; Opera faéht generatricis , qumGnlli {ennui , 6; ovi clialazis indira ell. Neque vos tuibet (Autlitorcs) cx pulillo, miniquue Cinore , cuiusmorli clialaza ell , iiznunieras propemo- dumi'elultare pullipartest 6c organa: quoniam lll occulatn fide \‘obis erit peilpcéhun, ll inecum exiguum lioc pnlli principium nllJllS forth quz‘un chulnza fit, contcmplubuumi; in quo cor arlelle ex pnll‘u percipie- tis; intle caput, oculos, {pinam oculii iplis videbitis; .ilius vcri‘iomnespulli partes in l'lOC exiguo cor'ptllbtilo liatvalentivi , 8c adipfiim quoquomodo accurrat, non tatis opera lunt) ensquc ex propi i0 , ingenimque calm-e, {Q l'piritu galli l'emen ex ovo , ho: ell clialazn alternndo , & cummutando genemt , treat , producrtqut. proprmm l'nbllnntiam , lubllantireque proprietateincuique unper- tienst . Alters verb ‘ qungf‘m-nutrix dicitur, qurcque fimila- res partes tlillimilares el'Hcrt , iis lcilicet ornatum ex :1th terrm: & paulfipoll; tempus ova Concoquereait: & rurfus paulo poll, perficitur animal in ovo celeriiis die- bus tepidis, tepore cnim juvatur. Nam concoétio el‘t calorquidam: terraenim luocalore concoquit: chuze PULLo. ra non naturaliter, led cum eleé'tione, & cognitione, atque iutellec‘tu potius Faé'ca videntur. Videturfiquidem Formatrix faculta: exaétam liabere cognitionem , & providentiam turn Futurm aéhouis , tum ufus cuiusquepartis, Storgani, prmvitlens quip equafi infinite lapientia praedita , oculos ad videndum e e com- mollitiem. .Awi/Z. 3. degen. an. up. 2.. reddens caufam curavesincubant, quadrupeda oviparaininimé, dicit, quadrupedum ova, ut validiora te ore concoqui, avium vero ut imbecilliora parentem efide‘rare : quomodo cundumdlem; liyeme aliquantlo vigefimum quintum , celeriils enim :cliate ropter ambientis calorem , quam liyeme excludunt 2 a iis autem plus, minus temporis pullorum excludendorum allignatur , pro ut proprium tem~ peramentum , & nativus cujulque calor requirit. Cum igiturconllitutum jam fit, Pullum tanquam ex materiel ex ovi chalaza, tanquam vero ab agente ex runrjincs: live ex pifciuin (pints; ut Alcioncsr five ex Gallil‘emiue ovum fatcundante generari: nutrim‘entum autem deratam ‘ {x liumerum‘ qui ueque unum, neque ties, neque plures oculos comprehendnt 5 hare (inquain) ope- ,im-cm eorum , qux genita lunt, qua: ex nutritione gmentum nutrnione ‘ utrui ucautem alimento comple« tur; actioives autem utiiusqiie emdetn elle videntur. Nam attratlin , rctentro , concoétio , qua: tanquam nu/ tririoni proprix ceulentur aftiones, iplius quoque accretioius communes fiint , eamque perficiunt. ans (and: nétiones ellEétt'ices prmcellunt Facultates , fubfequuntur autemopem lee‘la: eil‘eth-ices autem facultates lunt attraéh‘ix, retentrix, contofl‘rix ~ Sc expultrix: denique qul‘ upponit, agglutinat. & tandem nutrimentum allimi- lat: opera autem theta lunt (ut luminatinidicam) auétus, 8L nntritus turn pullus, tum oinnes pulli partes. Host: le'l'b pulliausftio, & nutritio, quia tanquam ab agente ab ovi inlitis tacultatibus, tanquam vert‘i ex inateria ex fanguine exuberante fiunt‘ languisvers‘i in ovo nullusinfit; propterea nntum ipfilm ex aliqua iunteria lhppcditare conllitnit , in ovo tum albumen , tum vitel- lumpofint, qua) in [aligninem fere‘ diétum, l‘aétum r_ni« grant, .8: propolitum augendi , nutriendique corpus lo:- tus lcopum. & ulum complent. Jam igitnr onmes facultates,a&iones, & operalaéta, qux ab cm, 8: in ovo proveniunt, propofita lunt. Aa Superefi |